new/mehdi-estedadi-shad05.jpg
مهدی استعدادی شاد

واکنشی به چهره‌های متفاوت فاشیسم

اسلام که به فاشیسم به‌خاطر فقر عنصر انسانی شباهت دارد، نمی‌توانست خود را به سرزمین پدری خاصی منتسب و یا به حاکمیتی قبلا تاسیس یافته متکی کند. چنان که حاکمیت جدید نیز بایستی نخست توسط جُنبش فاشیستی تسخیر می‌شد تا سپس به‌عنوان ابزار و یا چارچوبی از آن استفاده شود. بنابراین بهره گرفتن از مفهوم ایثار برای سرزمین پدری هم‌چون رسالت، تغییری در الگوی یک چنین شکل‌بندی حکومتی ایجاد نمی‌کند. درست به همین شکل نیز برپایی اسلام بوده که همچون شکل تاسیس ساختار قدرت تام فاشیستی، چیزی جز توده مردمی تحریک شده در تظاهر قدیمی خود نبوده است.



nafisi.jpg
مجید نفیسی

هنگامی که زندگی‌ام به بادی بند بود

هنگامی که زندگی ام به راستی
به بادی بند بود
دریافتم که باید به زندگی لبخند زد
و هیچ چیز را ناچیز نگرفت.



new/elias-khori1.jpg

وداع با الیاس خوری

ترجمه محمد جواهرکلام

الیاس خوری یکی از متفکران برجسته لبنانی که از میادین جنگ تا عرصه‌های هنر همیشه چون یکی از بزرگترین نام‌ها در میان روشنفکران معاصر عرب، درخشیده، اخیراً در سن ۷۶ سالگی پس از دوره‌ای از بیماری درگذشت و میراثی فراموش‌ناشدنی از خود به جا گذاشت. وی با ترجمه آثارش به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، عبری و زبان‌های دیگر [از جمله فارسی] در دیف نویسندگان جهانی قرار گرفت.



tahere-barei1.jpg
طاهره بارئی

سرخپوستان چه خواهند کرد با فروش زمین در ازای خرمهره‌ها

باد می وزد در خلال سینه ام
سرو کاشمر می رقصد بر دایره ی رباعیات
پسته دامغان، مغز سبز می نهد در دهان سبزه قبای باغ
نیشابور، بی غم از زوال نیلگون جام ها
درختی شده، نمایان کرده هفت شولا



new/aliasghar-rashedan07.jpg
علی اصغر راشدان

یاد بعضی نفرات

قدیم ها کربلا رفتن و کربلائی شدن، مثل مکه رفتن امروزها بود. هنوز اتوبوس نبود، با کاروان، زمینی و منزل به منزل می‌رفتند، زنده که بر می گشتند، براشان علم کتل و سلام وصلوات راه می انداختند و جلوشان گوسفند قربانی می‌کردند. هر ننه قمری نمیتوانست کربلائی شود. کربلائی محمد که می گفتند، یعنی حاج محمد امروزها.



new/manouchehr-mahjoubi1.jpg
عزت مصلا نژاد

محجوبی و آهنگر

محجوبی در زمستان سال ۱۳۵۸، بنا به دعوت دوست دیرین خویش، هادی خرسندی (طنزپرداز، شاعر و هنرمند برجسته ی ایرانی) راهی انگلستان شد و درلندن رحل اقامت افکند. او مدتی با نشریه ی “اصغرآقا” ی خرسندی همکاری کرد، سپس نشریه ای بنام “ممنوعه ها” منتشر ساخت و سرانجام با پشتیبانی دوستان یکدلی چون رضا مرزبان، امین خندان، اسماعیل خویی (فرهنگ پایدار)، احمد سخاورز، عبدالله، محمد تقی اسماعیلی و دیگران دست به انتشارنشریه ی “آهنگر در تبعید” زد. از کانادا هنرمند نامدار منصور شمس نیر بعدها به آهنگر پیوست. درهمین دوران است که محجوبی انتشارات “شما” را در تبعید پایه گذاری می کند.



new/asad-seif06.jpg
اسد سیف

همجنسگرایی و پیشینه آن در ایران

بخش دهم

رابطه جنسی در اسلام تابع همان هیرارشی قدرتِ مردان است. مرد بر زن تسلط دارد، چنان‌چه بر دیگر اعضای خانواده. مرد این قدرت را نه تنها در رفتار جنسی با همسر خویش، در تفنن‌های جنسی با همجنس خویش نیز، اگر فاعل باشد، اعمال می‌دارد. مفعول در این رابطه نقش زن را بازی می‌کند. فاعل از مفعول لذت می‌برد، بی‌آن‌که به لذت بردن مفعول اندیشیده باشد. در رابطه با روسپی و چه بسا همسر نیز این رابطه حاکم است. معیار در این رفتا همان دخول است. و چون در مساحقه، بین زنان دخول صورت نمی‌گیرد، رابطه جنسی آنان نیز در حاشیه قرار می‌گیرد. سرگرمی و یا دلیلی دیگر به خود می‌گیرد تا ساختار جنسی حاکم بی‌خدشه بماند.



new/shahryar-hatami1.jpg
شهریار حاتمی

افسانه‌ی خلقت

قطره آبی بُدم به جاریِ رود
او مرا با خودش به دریا برد
چون به دریا رسید قطره ی من
موج آمد مرا و در ما برد



nafisi.jpg
مجید نفیسی

مستی در شعر اسماعیل خوئی

ميخانگی‌های اسماعيل خوئی بر زمينه‌ی سنتی ديرين در شعر فارسی آفريده شده و در آن از شيوه‌ی وصفی منوچهری‌، سبك فلسفی خيام‌، تعابير صوفيانه‌ی شمس‌، برداشت‌های رندانه‌ی حافظ و شعر خراباتی نصرت و نوميدی‌های اميد سود برده شده است و با وجود اين نشان خود شاعر را بر پيشانی دارد. خوئی در اين شعرها به جای اين كه چون شمس‌ از می جوهری الستی بسازد يا مانند نصرت آن را به مثابه‌ی يك ارزشِ ضد ارزش‌ به كار گيرد، برعكس‌ كوشيده است تا از تاثير مشخص‌ و واقعی می و ميخانه در زندگی معاصر سخن گويد.



reza-bishetab.jpg
رضا بی شتاب

نَفَس قسطی

هوا قسطی زمان قسطی زمین وُ آسمان قسطی
نَفَس قسطی نگه گریان تنت خسته جهان قسطی
نمی بینی که قحطِ آدمیت می کُنَد غوغا
نمی بینی که او آوارۀ دنیا شد وُ تنها



new/dreamer-bar-berlinale1.jpg
فهیمه فرسایی

نروژ خرس طلایی برلیناله ۲۰۲۵ را برد

پس از ده روز رقابت تنگاتنگ ۱۹ فیلم بخش مسابقه‌ی هفتاد و پنجمین دوره‌ی جشنواره فیلم برلین، فیلم نروژی «رویاها ـ سکس، عشق»، خرس طلایی این فستیوال را از آن خود کرد. این فیلم که به معنا و مفهوم عشق از دیدگاه سه نسل در جوامع صنعتی می‌پردازد، یکی از معدود تولیدات این دوره است که با سرمایه‌ی مشترک چندین کشور ساخته نشده و تنها محصول یک کشور است.
رویاها» داستان دختری در آستانه‌ی بلوغ به نام «یوهانا» را به تصویر می‌کشد که در ابتدای سال تحصیلی عاشق یکی از آموزگاران زن خود می‌شود، اما بدون آن که احساساتش را با او در میان بگذارد، به بهانه یادگیری بافتنی به او نزدیک می‌شود و لحظاتی سرشار از عشق و شور درونی را تجربه می‌کند. تنها محرم اسرار «یوهانا»، دفتر خاطرات او است که روزی به دست مادر و مادربزرگش می‌افتد.



new/gariel-garcia-marquez1.jpg
گابریل گارسیا مارکز

در یکی از این روزها

ترجمه علی اصغر راشدان

یک قالبگیر دندان مصنوعی از قفسه شیشه ای برداشت. یک مشت ابزار را،مثل نمایشگاهی، یکی بعد از دیگری، رو میز ردیف کرد. پیراهنی بی یقه با دکمه‌های طلائی بسته و شلوار کمربند دارش را پوشید. ترکه ای و شق – رق بود. حرف زدنش شبیه سنگین گوش‌ها و نگاهش بیانگر اتکاء به خود بود. لوازم را رو میز مرتب که کرد، مته دندان را به طرف صندلی گردان چرخاند و نشست که دندان مصنوعی را پرداخت کند. انگار به کاری که می‌کرد فکر نمی کرد.



ا. رحمان

زمستان،

اخوان-  سیگارش را خاموش 
و با قلبی خسته  رفت
شعر در سینهِ زمستان شعله برداشت
شب خاموش 
در دلِ هزاران امید
از میانِ گدازه ها گذشتند



new/m-broumand-saha.jpg
منوچهر برومند سها

چشم می پوش

زبمب باران ایران چشم‌می پوش
خردورزی کن و عقلانه می کوش

گزندی گر رسد بر خاک ایران
جهان یابد بسی ویرانی ازآن



seif.jpg
سيروس"قاسم" سيف

«کلام چهل و نهم از حکایت قفس – شرکت جولاشگا -»

(آره..... همونجور که توی آسانسور افقی، ميون خواب و خيال و ديوونگی، داشتيم با بازجويه ميرفتيم سينما، توی همون حالت، به قضيه ی عکسا فکر ميکردم و مثل يه شطرنج باز ماهری که آماده و قبراق، رو به روی حريفش نشسته وو منتظر حرکت بعدی اونه، منم منتظر اون بودم که بازجويه، در مورد عکسا، بره رو سؤال دوم و منهم قضيه رو بکشونم رو اون خطی که مهره هاشو قبلن چيده بودم!



فرامرز پارسا

سجده شیطان در برابر آدم

امروز، من ذلیل‌تر از آنم که بتوانم در برابر آدمیان ایستادگی کنم. فریب و نیرنگ را از من آموختند و اکنون همان را بر فرق سرم می‌کوبند. آن‌ها این کار را هزاران بار بهتر از من انجام می‌دهند، تا جایی که من در حیرت مانده‌ام. جنایت، تجاوز، و دروغ‌پردازی‌هایشان مرزی ندارد. حتی با استفاده از باورهای دینی، به راحتی به اعمال زشت خود ادامه می‌دهند.



new/shahryar-hatami1.jpg
شهریار حاتمی

محیط زیست

کجایی مادر
چقدر این روزها دلتنگت هستم
چادرت را به کمر ببند
و جارو و خاک اندازت را بردار
زمین آکنده از زباله است،



reza-bishetab.jpg
رضا بی شتاب

در کویِ دانشگاهِ تهران

برای دانشجوی نخبه امیرمحمد خالقی


من زخمی وُ؛ افتاده در آغوشِ ایران
من مُرده ام در کویِ دانشگاهِ تهران
تاریخِ خون آلودِ خانه خوانَم از بر
اینجا خِرَد شد کُشته وُ شادی پریشان



new/mehdi-estedadi-shad05.jpg
مهدی استعدادی شاد

قرنی که گذشت

به‌واقع اهالی ادبیات در این چهار و پنج دهه اخیر در کنار روند آفرینش‌های شخصی، توش و توان خود را در راه بازشناسی دستاوردها نسل‌های قبلی نیز بکار انداختند. از این میان خوانش‌های دقیق‌تری از میراث نیما، هدایت، چوبک، گلستان، فروغ، اخوان، شاملو و رویایی و... بدست آمده است. در این رابطه پژوهشگران وامدار تولید متن‌های بازنگرانه نسل دوم هستند. نسلی که براهنی، شفیعی کدکنی، حقوقی، گلشیری و محمد مختاری و... را در بر داشت.



new/marzie-shahbazaz2.jpg
مرضیه شاه بزاز

زمانی برای پیرایش

چون جامه خیس، برآمدم از بوران قرون
از خشمی که جان می گرفت اندک اندک،
در ساز پُر توش گرسنگان
از دندان حادثه که تیز کرده بر طعمه فرو میرفت
به سودایی دیرینه،
دست پیش آوردم!



new/asad-seif06.jpg
اسد سیف

نگاهی به پیشینه همجنسگرایی در ایران

همجنسگرایی و پیشینه آن در ایران - بخش هشتم

در میان متفکران ایرانی که از عشق نوشته‌اند، ابن‌سینا جایگاهی ویژه دارد. او در واقع تحت تأثیر فلاسفه یونانی بود و در همین رابطه است که از "عشق پاک" بین مردان سخن می‌گوید: "هرگاه انسان دوستدار صور حسنه و وجوه مستحسنه گردید، اگر به جهت لذت حیوانی و جنبه بهیمی باشد از جمله افعال قبیح و اعمال زشت و قبیح محسوب می‌شود. اما اگر دوستی او به اعتبار جنبه عقلانی و وجه تجردی باشد، وسیله‌ای است به جهت اتصال به معشوق حقیقی و وصول به علت اولی...". ابن‌سینا از میان سه جنبه از عشق، یعنی معانقه (در آغوش کشیدن)، تقبیل (بوسیدن) و مباضعه (عمل جنسی)، که به صورت حسنه ممکن است پدید آید، جنبه سوم را حیوانی می‌نامد و در عشق مردان به هم جایز نمی‌داند.



new/shahryar-hatami1.jpg
شهریار حاتمی

در خواب و بیداری


در دوردست افق، 
پیشانی تبدار خورشید 
نمایان است.
چهره ی رنگ‌ پریده اش،
خبر از افول عنقریب او می دهد



new/m-broumand-saha.jpg
منوچهر برومند سها

پیامی به ابوجهل

زمن بگو به ابوجهل کاسبِ مکّار
که ای مِهین مُخَبَّطِ بیهوده گویِ بد رفتار

مَخواه خَلقِ وزینی رود ز کشور خود
چو مانده است به جا از قتالِ استعمار



reza-bishetab.jpg
رضا بی شتاب

روزِ ملخ


روزِ ملخ آمد وُ یادِ زمان
گریۀ ناگاهِ گُل وُ باغبان:
آمده بودم به هوایِ بهار
گشتم اسیری وُ به زندان نهان



new/aliasghar-rashedan07.jpg
علی اصغر راشدان

شمسی خانوم

خیلی خب، دیگه سبزی پاک کنی نکن، نزدیک ظهره و هنوز صبحانه نخورده م، یه املت پروپیمون واسه م بیار، این بروبچه ها و لات لوتا رو یه جورائی کشیشون بده دور اطرافم، امروز میخوام بزنم به سیم آخر، جیک و پوک زندگیمو تعریف ودلمو خوب سبک می کنم و میرم دنبال کارم و دیگه م در و اطراف گلابدره یافتم نمیشه.» « کجاانشاالله، قصدم هاجرت ینگه دنیاداری؟ »



»  یادداشتی بر خاطره زندان
»  «کلام چهل و هشتم از حکایت قفس – هم ولتاژ شدن زندانی ها و بازجوها-»
»  این بچه آدم بشو نیست (ثبت یک خاطره)
»  بزرگداشت بهروز غریب‌پور در خانه‌ی هنرمندان
»  گناه
»  پایان شب سیه سپید است؟
»  چارپاره‌ی یك سوگ
»  کلاغ و جادوی خیال
»  داد و بیداد
»  غریبه‌ای در پاریس
»  هم‌جنسگرایی در ایران؛ از نخستین پله‌های تاریخ تا تبعید
»  هنر عشق ورزیدن....! (۲)
»  انتهایِ تاریکی
»  آخرین دیدار دادا
»  راه دور
»  آوازِ آزادی
»  به فراسوی اشغال
»  «کلام چهل و هفتم از حکایت قفس – فرق انسون و حیوون-»
»  بشقاب پرنده
»  سرکوب جنسیت؛ امری نهادینه در فرهنگ ما ایرانی‌ها؟
»  با این همه آرزو...