ناصر تقوایی، کارگردان و فیلمساز نامدار ایرانی در ۸۴ سالگی درگذشت. مرضیه وفامهر همسرش در شبکه اجتماعی فیسبوک نوشت: «ناصر تقوایی، هنرمندی که دشواری آزاده زیستن را برگزید به رهایی رسید.»
او قبل از انقلاب، در کنار مستندها و فیلم‌های کوتاهش، سه فیلم داستانی درخشان و تحسین‌شده «آرامش در حضور دیگران»، «صادق کرده» و «نفرین» را در کنار سریال بسیار محبوب «دایی جان ناپلئون» در کارنامه‌اش ثبت کرده بود، بعد از انقلاب با دشواری‌ و سانسور بسیار برای کار روبه‌رو شد.

به باور ما، پیرامون طرح بیست ماده‌ای صلح دونالد ترامپ، ابهاماتی وجود دارد که می‌تواند موفقیت آن را زیر سوال ببرد. این طرح که با فشار گسترده‌ی افکار عمومی جهانی، اعتراضات نهادهای حقوق‌بشری و بین‌المللی، موج فزاینده به رسمیت شناختن یک جانبه دولت فلسطین در عرصه جهانی و اجلاس برگزار شده در هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل بر دولت اسرائیل تحمیل شده، هنوز از تبدیل شدن به یک نقشه راه عملی فاصه دارد. ممکن است فشارهای جریان‌های محافظه‌کار و حامیان اسرائیل، موانعی بر سر مسیر مذاکره و تشکیل طرح دو دولتی و مهار سیاست‌های توسعه‌طلبانه اسرائیلی بوجود آورد. اما باید تاکید کرد که این طرح تنها در صورت تضمین حقوق فلسطینی‌ها و پایان دادن به اشغال سرزمین فلسطینی‌ها بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل، امکان تحقق دارد.

هم چون هر چیز دیگری در اسرائیل، سوگواری نیز مقوله ای اولتراناسیونالیستی است. البته نه سوگواری خصوصی، بلکه عزاداری جمعی که همواره شکلی غارتگرانه و تهاجمی داشته و نظام اجتماعی که برای همگان الزام آور بوده است. نظمی که به طرز وحشتناکی یکنواخت و پایان نیافتنی است. مراسم یادمانی که هر فرستنده تلویزیونی موظف است آن را پخش کند- و وای بر کسانی که تفرقه ایجاد کنند.
گاهی سوگواری ها فریبکارانه است، که هدف از آن ها، نه فقط ابراز احساسات واقعی ، بلکه خدمت به یک آرزوی پنهانی است. عزاداری و سوگواری در اسرائیل، به دین بسیار نزدیک است حتی برای افراد سکولار. نوعی ستایش مرگ است که میزان دلبستگی اسرائیلی‌ها به آن، همتا ندارد.

هزاران نفر در ساعات اولیه روز دوشنبه ۲۱ مهر در «میدان گروگان‌ها»ی تل‌آویو جمع شدند تا شاهد بازگشت آخرین گروگان‌ها در نوار غزه باشند.
رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند که همهٔ ۲۰ گروگان زنده این کشور در دو مرحله آزاد شدند.
گروه افراطی حماس که در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپاست، ابتدا هفت و سپس ۱۳ گروگان را تحویل صلیب سرخ بین‌المللی داد.
قرار است پیکر ۲۸ گروگان جان باخته نیز در روزهای آینده به اسرائیل بازگردانده شود.
شش تن از گروگان‌های زنده، عومری میران، گالی و زیو برمن (دو برادر دوقلو)، متان انگرست، ایتان مور و آلون اوهل نام دارند. حماس در ماه‌های گذشته فیلم‌هایی از برخی از این مردان را منتشر کرده بود که آن‌ها در وضعیت جسمانی وخیمی در تونل‌ها نشان می‌داد. آلون اوهل از یک چشم نابینا شده بود.

در حالی که هزاران فلسطینی پس از ماه‌ها جنگ به مناطق ویران‌شده غزه بازمی‌گردند، نهادهای بین‌المللی از آماده شدن صدها کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه برای ورود به این منطقه خبر دادند. یونیسف می‌گوید با وجود آتش‌بس بحران انسانی در غزه همچنان ادامه دارد و قحطی و بیماری جان هزاران نفر را تهدید می‌کند.
هزاران فلسطینی پس از عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی به خانه‌های ویران‌شده‌یشان بازگشتند. مقامات فلسطینی در غزه اعلام کردند حدود ۵۰۰ هزار نفر در دو روز گذشته، پس از عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی به شمال غزه بازگشته‌اند؛ منطقه‌ای که تقریبا به ویرانه تبدیل شده است.

در سپتامبر ۲۰۲۵، رامی الحنان که اکنون ۷۶ سال دارد و بسام ارمین، ۵۶ ساله، در یک دفتر در برلین نشسته‌اند تا از دوستی‌شان بگویند. این دوستی‌ای غیرقابل‌انتظار است. الحنان زمانی سرباز اسرائیلی بوده است. ارمین از نوجوانی با ارتش اسرائیل مبارزه کرده و به‌خاطر آن هفت سال زندان را تجربه کرده است. اما مرگ دخترانشان هر دو را به سازمان «دایرهٔ والدین» (Parents Circle) کشاند؛ سازمانی که فضایی برای گفت‌وگو میان خانواده‌هایی فراهم می‌کند که اعضایشان را در مناقشهٔ خاورمیانه از دست داده‌اند.

کافی‌شاپ‌های تهران در سال‌های اخیر رشد بی‌وقفه‌ای را تجربه می‌کنند. گفته می‌شود که آمار کافی‌شاپ‌های تهران اکنون به بیش از شش هزار واحد می‌رسد. همراه با افزایش شمار کافی‌شاپ‌ها قهوه‌خانه‌ها نیز کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شوند. انگار نمونه‌هایی از فروشگاه‌های سنتی دارند جایشان را به فروشگاه‌هایی نو و جدید می‌سپارند. با این همه کم نیستند قهوه‌خانه‌هایی در این‌جا و آن‌جای حاشیه‌ی شهر تهران که نیازهای شهروندان امروزی را نیز برآورده می‌کنند. چون قهوه‌خانه‌ها تنها به فروش چای اشتغال ندارند. صبح‌ها به مشتریان خود صبحانه نیز می‌فروشند. از همین روست که بسیاری از این قهوه‌خانه‌ها در فروش عدسی، نیمرو، املت برای صبحانه شهرت یافته‌اند. اما قهوه‌خانه‌ها بیش از همه مشتریان خود را از افراد مسن طبقات کاسب و کارگر جامعه برمی‌گزینند. همان گروه از افرادی که خوردن صبحانه را در بیرون از خانه غنیمت می‌شمارند.

سه کشور اروپایی با صدور بیانیه‌ای خواهان از سرگیری مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا شدند، و از کشورهای عضو سازمان ملل خواستند از تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تبعیت کنند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان روز جمعه در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که تلاش خواهند کرد گفت‌وگوهای متوقف‌شده‌ هسته‌ای با ایران و ایالات متحده از سر گرفته شود.

آَرشیو اخبار امروز >>

پیشینه ماچادو گویای این واقعیت است که او در مبارزه اش ضد هوگو چاوز، رییس جمهور فقید و خودکامه ونزوئلا و جانشین او، نیکلاس مادورو، تنها به روش های صلح آمیز بسنده نکرده است. رد پای حضور او در کودتای سال ۲۰۰۲ علیه هوگو چاوز مستند است. او پشتیبان دخالت قدرت های خارجی در ونزوئلا و در صورت لزوم توسل آنها به زور نظامی برای سرنگونی مادورو از قدرت است. درماههای اخیر، ماچادو از بمباران قایق های ونزوئلایی و کشتار سرنشینان آنها بوسیله دولت ترامپ دفاع کرده‌است، اگرچه گناهکار بودن سرنشینان در امر قاچاق مواد مخدر، مورد تایید مقامات بی طرف بین المللی قرار نگرفته است.

در شرایطی که سیاست مرگ و وخامت فزاینده وضعیت معیشتی، اجتماعی و سیاسی مردم ایران به بحرانی فراگیر بدل شده، یافتن راهبردی مؤثر برای مواجهه با این وضعیت، به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های ذهنی کنشگران سیاسی، جامعه‌شناسان و اقتصاددانان بدل گشته است. در مجموعه گفت‌وگوهای پیش‌رو، کوشیده‌ام چشم‌انداز سه گونه از سیاست‌ورزی در قبال نارضایتی‌ها و اعتراضات مردمی را بررسی کرده و افق‌های ممکن پیش‌رو را تحلیل کنم.

اما در مورد پیام اسرائیل به پوتین که این روزها سخت مشغول سیاسی کاری و مداهنه کاری در مورد صلح و جایزه نوبل ترامپ و دادن رشوه‌های مفت است، دو فرضیه قابل تأمل و چه بسا هردو باهم مطرح هستند: نخست آن که می دانیم دولت اسرائیل این روزها سخت مشغول پروژه صلح ترامپ و درگیرچالش‌های مهم آن است.

کمیته نوبل با دادن جایزه صلح امسال به خانم ماریا کورینا ماچادو، به عنوان رهبراپوزیسیون ونزوئلا ، در واقع با یک تیر چندین هدف را نشانه گرفته است: از یک سو تلاش ورزیده است که بطورمستقیم خویشتن را از اصابت رسوائی جبران ناپذیراهداء جایزه نویل به ترامپ، مدعی دروغین صلح طلبی که از قضا بیش از همه قدرت‌ها، مستقیما در جنایات غزه و حمایت بی قید وشرط و تجهیراسرائیل و نیز تقویت میلیتاریسم و افزایش بودجه های جنگی دولت‌ها و هم چنین سرکوب و بازپس گیری دست آوردهای اجتماعی جامعه مدنی در آمریکا، سهم داشته است برهاند.

ایران را چرا باید دوست داشت؟ این عنوان مجلس بزرگداشتی ست یا بود به بهانه ی صدمین سالروز تولّد ایرج افشار محقق و نسخه شناس معروف متون کهن فرهنگ ایرانی، با شرکت چهره هایی مثل : خانم ژالهء آموزگار متخصص زبان و فرهنگ باستانی ایران و سید مصطفی محقق داماد (روحانی/ ملّا) عضو موثّر دارالمعارف اسلامی و چندین مجمع مشابه دیگر و یکی از چهره های نیرومند پشت پرده ی رژیم حاکم جمهوری اسلامی و تنی چند دیگر که روز ۱۶ آذر ماه ۱۴۰۴ مقارن ۸ اکتبر ۲۰۲۵ در محل کانون زبان پارسی، موقوفات دکتر محمود افشار در باغ فردوس تهران - شمیران برگزار شد.

پیشگفتار: نسل جوان یا بزبانی دیگر نسل زد*، پویندگان فردا، قلب‌های پر از شور و امید! در این روزگار پر تلاطم، وقتی جهان با سرعت نور در حرکت است، شما در میانه جریانات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته‌اید. هر نگاه شما، هر تصمیم و هر انتخاب شما، پیامدهایی دارد که نه تنها زندگی خودتان، بلکه جامعه و حتی تاریخ را شکل می‌دهد.

صدها روشنفکر سیاسی، زن و مرد، بنام و گمنام، از آغاز پیدائی روشنفکری در ایران با هدف ایجاد جامعه ای دموکرات و سکولار و پیشرفته تلاش کرده اند، رنج ها کشیده اند و زندگی و جان در این راه گذاشته اند. نوشتن در بارۀ آنان و نظراتشان پژوهشی سترگ و سامان یافته می طلبد. در این کتاب* نام و نظرات بسیاری از آنان آورده شده است. اینجا فقط یادی از چند تن از آنان می کنم.

رفتن طرفین پای توافق را باید بازتاب بی فرجامی دیگربار حل مسئله‌ی فلسطین از طریق زور و جنگ دانست. همانی که در همه‌ی این چندین دهه بارها و بارها و در انواع برآمدها، واقعیت تلخ خود را نشان داده است. دو سال اخیر هم که وحشتناک‌ترین‌ کشتارها طی ۷۵ سال گذشته‌ی تاریخ این منطقه بود، به اثبات رساند که موجودیت فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها به عنوان ملت،‌ انکار ناشدنی است. نه اسرائیل را می‌شود نابود کرد و نه منکر ملت بودن فلسطین شد.

علیرغم اینکه اسرائیل حتی در این عقب نشینی تحمیلی، کماکان بر انکار حق مردم فلسطین برای تشکیل دولت پافشاری کرده است، و رسما نپذیرفته است که مسئول چنان فجایعی است، اما با اینحال کاملا مشخص است که در برابر اعتراض وسیع جهان متمدن و نارضایتی ها در میان خود شهروندان اسرائیل، زانو زده اند. آن میلیونها مردم معترض در سراسر جهان اکنون بروشنی میدانند که این اراده آنها بود که "علیرغم" تمایل واقعی ترامپ و نتنیاهو، برای اشغال و تصرف کامل غزه و تکمیل تا به آخر جنایات ضد انسانی، بخشا به طرح بیست ماده ای جناب ترامپ "تحمیل" شد. د

آنچه مسلم است جامعه با این التهاب و بحران پیش نخواهد رفت، رژیم ولایت قادر به حل این همه بحران که از درو دیوار آوار می شود نیست، راه نجات و خروج در دست خود مردم است، باید قبل از برنامه ریزی دولت های بیگانه و دخالت در امور داخلی میهن، خود مردم به پا خیزند و ماشین سرکوب را درهم شکنند و طرح نو براندازند و بر سونوشت خود حاکم شوند، سرزمین وسیع و گسترده ایران همه ظرفیت های پیشرفت و توسعه پایدار را دارد باید همه واحد های ملی با همکاری و مشارکت همگانی این زمینه را بکار برند و از ارتجاع برای همیشه نجات یابند...

فعال شدن مکانیسم ماشه یا بازگشت خودکار تحریم‌‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی، که ترکش اصلی آن به مردم ایران می‌خورد، به معنای ورود رژیم به مرحله‌‌ی تازه‌ای از انزوای سیاسی و اقتصادی است. با اجرایی شدن این سازوکار، تمام امتیازهائی که در ارتباط با توافق برجام به‌دست آمده بود لغو و ایران عملاً به وضعیت پیش از توافق برجام باز خواهد گشت، با این تفاوت که اکنون ظرفیت منطقه‌ی و بین المللی نظام برای مقاومت در برابر فشارهای جهانی تضعیف شده و خشم و نارضایتی مردم از حکومت هم افزایش چشمگیری پیدا کرده‌است.

آَرشیو سياسی >>

در دوازدهمین سمینار «اتاق فکر چپ سبز»، دکتر سعید رهنما – استاد بازنشسته‌ی علوم سیاسی دانشگاه یورک کانادا – درباره‌ی موضوع «ضرورت بازسازی چپ سوسیالیستی» سخن می‌گوید.

در این گفت‌وگو، محمدرضا شالگونی، فعال سیاسی چپ و از زندانیان دهه‌ پنجاه، درباره‌ی بازگشت گفتمان دفاع از ساواک در میان نیروهای راست افراطی ایرانی سخن می‌گوید.

آَرشیو مصاحبه >>

در زمانِ جنگ، دروغ و مخفی‌کاری بسیار رایج است. ولی مورد اسرائیل بسیار ویژه است. هنگامی که از رسانه‌های روسیه به‌خاطر پوشش مناقشه اوکراین انتقاد می‌کنید، کاملاً می‌دانید که آنان مجبور به این کار هستند. اما، روزنامه‌نگاران اسرائیلی آزاد هستند. آنان گزینه دارند و آگاهانه به وظیفه‌شان پشت کرده اند. گاهی که به دوستی، ویدئوئی وحشتناک از غزه نشان می‌دهم – و از این ویدئوها کم نیستند - واکنش آنان تا حدی پاولوفی است: «شاید جعلی باشد؟ شاید ساخته‌ی هوش مصنوعی است؟ شاید در افغانستان فیلمبرداری شده است؟» . این حاشا کردن از جامعه اسرائیل در مقابله با واقعیت محافظت می‌کند.

در نگاه نخست، «اسلام هراسی» به ترس ِ غیر منطقی از اسلام اشاره دارد، چون هراس های دیگری که ممکن است انسان در جامعه به آن برخورد کند. اما می‌بینیم که کاربرد رایج آن، فراتر از این معنا رفته است. این اصطلاح سه واقعیت متمایز را با هم ترکیب می‌کند : نقد روشنفکرانه از یک آموزه ی دینی، ترس روانی از یک دین به عنوان یک پدیده ی جهانی و ایجاد نفرت علیه ی افراد ِ معتقد به آن. با ترکیب همه ی آنها، ما بکار گیری حق ِ انتقاد از اسلام را که در مورد همه ی باورهای دیگر صدق می کند؛ممنوع می کنیم. هیچ دین دیگری تاکنون از چنین حمایت ممتازی برخوردار نبوده است. گویی اسلام باید بالاتر از قضاوت ِ عقلانی قرار گیرد. چرا این مصونیت نمادین به آن داده شده است؟

بر توافق بر سر آتش‌بس قریب‌الوقوع، اشک شوق را در غزه و اسرائیل جاری کرد.
«آن‌ها برمی‌گردند!» این جمله را «ایناو زانگاوکر»، مادر گروگان اسرائیلی «ماتان زانگاوکر» که هنوز در نوار غزه در اسارت است، با صدایی آمیخته به آرامش و هیجان در شب پنج‌شنبه در «میدان گروگان‌ها» در تل‌آویو فریاد زد. او افزود: «از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و از همه کسانی که برای بازگرداندن پسرم و دیگر گروگان‌ها تلاش کردند، سپاسگزارم.»
اکنون اسرائیل و جنبش اسلام‌گرای حماس، پس از مذاکراتی در شهر مصری شرم‌الشیخ، بر سر «مرحله نخست» یک طرح صلح به توافق رسیده‌اند.

آَرشیو بين الملل >>

من چله نشستم
که بیاییّ وُ
مرا بال دهی،
تا بنشینم لبه‌ی عرشِ خدایی.

-ای بخشکی شانس! حالا وقت تموم شدن بنزین بود؟ لعنتی! اینجا که پرنده پر نمی‌زنه… تا شهر هم کلی راهه. خواستیم بی‌راهه بریم که زودتر برسیم، دیدی چی شد؟
کمی به اطراف نگاه کرد و از ماشین بیرون آمد.
تلفن همراه را از جیب کت بیرون کشید.

یک تکه نان را مجسم کن. مجبور نیستی مجسمش کنی، نان درست اینجا، توی آشپزخانه، روی تخته ی نان، توی پاکت پلاستیکی‌اش، دراز شده کنار کارد نان است. کارد کهنه ایست که از یک حراجی برداشتی، کلمه نان روی دسته ی چوبیش حک شده. پاکت را باز میکنی، لفاف بسته بندی را میکشی عقب، یک تکه برای خودت می‌بری. روش کره می‌گذاری، بعد کره بادام زمینی، بعد عسل و درهمش می پیچی. مقداری عسل روی انگشت‌هات می‌چکد، عسل را می‌لیسی. خوردن نان حول حوش یک دقیقه طول می‌کشد.

... پس از ساعتها جستجو در فروشگاه ها ،وسایل خانه مثل تختخواب، میز و صندلی را دیدیم و خریدیم. همان‌جا فهمیدم که حالا میخری و چندین روز بعد در منزل تحویل میدهند! در عوض، لوازم آشپزخانه و ظروف لازم آسان‌تر تهیه شد و به خانه آوردیم.
یادم هست کار ثبت‌نام من در مدرسه کمی با مشکل روبه‌رو شد. چرایی‌اش را نفهمیدم، اما مانند دیگر کارها آسان پیش نرفت. ولی به هرحال پنجشنبه بعداز ظهر همه چیز درست شده بود و قرار شد که مادر و پدرم مرا جمعه صبح به مدرسه ببرند.

دلدادۀ اشعارِ توام حافظِ زیبا
ای حافظِ هستیِ زبان روحِ مُهنّا
با حافظ وُ اشعارِ خوش اش رفته سفرها
حافظ تو پناهِ من وُ تنهاییِ گویا

دغدغه‌‌ات زندگانی مردمان محروم فلسطین «نوار غزه» است،شاعر. بنال فلسطین ،بنال. مرثیه‌ای برای کودکان غزه.پیگیر حوادث و رویدادهای تلخ و تراژیک مردم نواحی نوار غزه هستی. با من سخن بگو، چگونه شد که جنگ آغاز گردید ،سازمان حماس چگونه سازمانی است ،از محاصره نوار غزه آغاز کن. از آغاز تهاجم هوایی و موشکی اسرائیل در نوار غزه شاهد قتل عام مردم آن نواحی بوده‌ای. آنجا، آن‌سوی کرانه باختری مردمانی زیر بمباران موشکی اسرائیل ،هر روز، هر ساعت جانشان را از دست می دهند،

آکادمی سوئد در استکهلم اعلام کرد که لاسلو کراسناهورکای برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۲۵ است. کراسناهورکای دومین نویسنده مجارستانی است که این جایزه را دریافت می‌کند؛ نخستین نویسنده مجارستانی برنده نوبل ایمره کِرتِش بود که در سال ۲۰۰۲ این افتخار را به‌دست آورد.
آکادمی سوئد اعلام کرد که این نویسنده ۷۱ ساله به سبب «آثار شگرف و رؤیایی‌اش که در میان هراس آخرالزمانی، قدرت هنر را تأیید می‌کنند» مورد تجلیل قرار می‌گیرد. بسیاری از منتقدان او را برجسته‌ترین نویسنده مجارستانی معاصر می‌دانند.

آبی که به ساحل دست می‌کشد
چونان من است که با عصای سفیدم
به هر چیز تق می‌زنم,
از پرچین شکسته‌ی همسایه
تا بوته‌های خوشبوی "پروانه"
و آشغالدانیهایی سرگشاده

من در این مقاله به فیلمنامه، هنرپیشه ها، فیلمبرداری و میزان سن، مونتاژ، تدوین، دکور، لباس و سایر عناصری که فیلمی را می‌سازند، اشاره نکردم و به اهل فن واگذاشتم تا به این مهم بپردازند، بنظر من این‌همه در خدمت مفهوم یا مفاهیمی هستند که کارگردان مراد کرده و توقع و انتظار دارد تا آن را به زیبائی و ظرافت به تماشاچی القاء کنند. به همین دلیل من به مفهوم پرداختم تا شاید آن را بفهمم و به‌‌منظور کارگردان از فیلم یک تصادف ساده پی ببرم. این فیلم در فضای حاد و پرتنش سیاسی امروزۀ ایران ما ساخته شده‌ و بنظر من سمت‌گیری سیاسی و باورهای اصلاح طلبانۀ جعفرپناهی در ساختمان و ساختار این اثر سینمایی تأثیر به سزائی داشته اند.

در هر حالت فوکو و همقطاران منتقدش از وجود برنامه کسب قدرت و منابع انرژی زایی بی‌اطلاع بودند. کارزاری که در هجره‌های حوزوی و در محافل بازاریان متصل به روحانیت وجود داشت و در حال پختن آشی برای جوامع مسلمان بود.
آن‌جا مثل الگوی رفتاری هر جریان قدرت پرستی، دستگاه دشمن سازی روشن بود و کارگاه مغز شویی به تکفیر دشمنان و شیطان سازی مشغول. بر بستر چنین معنویت طلبی اُملان مسلمان و مذهبیون خشکه مقدس واکنشی خصمانه به "کفرآباد" غربی شکل گرفت. خصمی که به سال‌ها دیواری جلوی نگرش عقلانی بود و به روش نادرست شیطان سازی از رقیب ایراد نمی‌گرفت.

آَرشیو فرهنگ و ادب >>

فکر می‌کنم تفاوت بنیادینی بین فمینیسم آلمان و فمینیسم افغانستان وجود دارد. برای بسیاری از فمینیست‌های آلمانی، به‌طور استعاری، موهای زیر بغل نشانه‌ی مقاومت است، چون موضوع این است که خود را به معیارهای زیبایی مردان تحمیل نکنند. اما برای من مقاومت معنای دیگری دارد: رژ لب، آرایش یا خط چشم. این روش من برای گفتن این است که من یک زن هستم و حق دارم آرایش کنم، دامن کوتاه بپوشم و هر طور که می‌خواهم لباس بپوشم. بسیاری از زنان جوان افغان برای همین مرا تحسین می‌کنند؛ برای آن‌ها این نمادی از آزادی و خودمختاری است.

«آه، هنوز جودیت باتلر می‌خوانی؟» – این جمله را یکی از همکاران با نگاهی تمسخرآمیز به جلد صورتی رنگ انتشارات سورکامپ روی میز من گفت. واکنشی که نشان می‌دهد فیلسوف آمریکایی هنوز هم بسیار برانگیزنده است. با نظریه‌های خود درباره کوئرنس و جنسیت، باتلر در دهه ۱۹۹۰ چارچوب‌های فکری را به‌طور رادیکال گسترش داد. حلقه‌های محافظه‌کار و مذهبی مسیحی، از پیام اصلی او که جنسیت بیشتر اجتماعی است تا زیست‌شناختی، چنین برآشفته شده‌اند که او را به‌عنوان «شیطان در قالب انسان» می‌بینند.

صدیقه وسمقی پیش از این نیز در کنار آثار تحقیقی و علمی خود، بخش‌هایی از زندگی خود را نیز مکتوب کرده است. درکتاب «حتما راهی هست» ‌از چالش هایی می‌نویسد که هنگام عضویت در شورای شهر تهران با آن روبرو بود. در کتاب « تبعید یا زندان» بخش‌هایی از شرح زندگی در تبعید و چرایی انتخاب زندان به تبعید را می‌نویسد. کتاب حاضر نیز تصویری کامل از زندگی و تحول و تغییرات عمیقا شگفت انگیز در زندگی او به عنوان زنی اسلام‌پژوه است که نه تنها حجاب اجباری را قبول ندارد بلکه اصولا مشروعیتی برای بایدها و نباید‌های دینی قائل نیست.

آَرشیو زنان >>

در دوران حکومت وحشتناک خمرهای سرخ از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹، حدود دو میلیون نفر در کامبوج جان خود را از دست دادند. امروزه، دادگاه نسل‌کشی در پنوم‌پن حکم دادگاه تجدیدنظر علیه دو تن از بالاترین اعضای زنده خمرهای سرخ را صادر کرده است.
در سال ۲۰۱۴، دو تن از رهبران سابق خمرهای سرخ به‌خاطر جنایات علیه بشریت به حبس ابد محکوم شدند. آن‌ها علیه این حکم اعتراض کردند.

روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام که هر ساله در ۱۰ اکتبر برگزار می‌شود، جنبشی جهانی و متشکل از جامعه مدنی، رهبران سیاسی، وکلا، و سازمانهای مدافع حقوق زندانیان و حق حیات که در اشکال مختلف برای لغو مجازات اعدام به جدیت کوشش می کنند. برگزاری تجمعات مختلف در روز ۱۰ اکتبر، تلاشی برای آگاهی سیاسی و بسیج حمایت در لغو مجازات ضد انسانی اعدام در سراسر دنیا میباشد. این مبارزات با رد تصورات غیر واقعی از مجازات اعدام که گویا می تواند امنیت ایجاد کند، روایت دولت های سرکوبگر را به چالش میکشند.

کودک همسری به ازدواج رسمی یا غیررسمی فردی زیر سن ۱۸ سال اشاره دارد. این پدیده نقض فاحش حقوق بنیادین کودکان، از جمله حق سلامت، آموزش، و مصونیت از خشونت محسوب می‌شود و حتی سازمان‌های بین‌المللی مانند یونیسف و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد آن را به عنوان یک مانع اصلی در راه توسعه پایدار و برابری جنسیتی قلمداد کرده‌اند. این پدیده به عنوان یکی از چالش‌های مهم حقوق کودکان در سطح جهان مطرح است. این نوشتار به بررسی تاریخی کودک همسری در ادیان و تمدن‌های مختلف می‌پردازد و کشورهایی که هنوز در قوانین خود کودک همسری را به رسمیت میشناسند، مورد بررسی قرار می دهد.

آَرشیو حقوق بشر >>

ضمن آغاز سال تحصیلی جدید، صندلی‌های خالی دانش‌آموزان در مناطق مرکزی و جنوبی شهر تهران همه را شگفت زده کرده‌است. این صندلی‌ها زمانی پیش از این به دانش‌آموزان افغانستانی اختصاص داشت. آنان همگی ردِ مرز شده‌اند و دیگر بین ما حضور ندارند. دختران این گروه از دانش‌آموزان باید برای همیشه دور تحصیل را خط بکشند. گناهی که به اشتراک مدیران جمهوری اسلامی ایران و طالبان افغانستان در فرآیند مصیبت‌بار آن نقش می‌آفرینند. در همین راستا وزیر کشور جمهوری اسلامی می‌گوید که او نژادپرست نیست. ای‌کاش او می‌فهمید که نژادپرستی به چه چیزی می‌گویند؟

پیمان‌نامه‌ی حقوق کودک را در ۵۴ ماده تدوین نموده‌اند که بیستم نوامبر ۱۹۸۹ به تصویب سازمان ملل متحد رسید. اما آمریکا از همان ابتدا نسبت به تأیید آن سر سازگاری نشان نداد. چین و بسیاری از کشورهای اسلامی هم در عملیاتی کردن آن همیشه اشکال‌تراشی به عمل آورده‌اند. مجلس شورای جمهوری اسلامی نیز هرچند در اسفند ماه ۱۳۷۲ متن این پیمان‌نامه را به تصویب رسانید، ولی بدون استثنا همواره در مخالفت با عملیاتی کردن آن عمل نمود. چون جمهوری اسلامی رفتارهای خودانگارانه‌ای از این دست را وجاهتی عوامانه برای خویش به حساب می‌آورد. وجاهتی که هم‌چنان بیرون از ساختار خودمانی نظام رنگ می‌بازد.

آَرشیو اجتماعی >>

سقراط مخالف" فلسفه طبیعی و ماتریالیسم" زمان خود بود ولی به مقوله اخلاق اهمیت زیاد میداد و مفهوم اش را در دیالوگ ها از طریق طرح پرسش توضیح میداد. او از نظر مذهبی کاملن ضد خرافات نیست گرچه مخالف اسطوره گرایی است ولی خواهان فاصله گرفتن از خدایان و وجود غولهای خدا گونه نبود. متد و روش بحث سقراط با مخاطبان، روش طنز و" زایش" منطقی حقیقت؛معروف به روش سقراطی است. او سرانجام بر اثر اتهامات مخالفین جنبش روشنگری در آن زمان، و خبرچینی بعضی عوامل قشر اشراف حاکم، دستگیر، محاکمه و اعدام شد.

یادداشت‌هایی از واپسین سال‌های زندگی آلبرت اینشتین، حدود ۲۰ سال پس از کشف آن‌ها، حال در قالب کتابی منتشر مشده‌اند. این یادداشت‌ها در واقع بازنویسی گفت‌وگوهای تلفنی فیزیکدان میان سال‌های ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵ هستند. یادداشت‌های «یوهانا فانتووا» ــ که به‌عنوان آخرین دوست و همراه اینشتین شناخته می‌شود ــ رخدادهای یک سال و نیم پایانی عمر دانشمند را تا زمان مرگش در سن ۷۶ سالگی روایت می‌کنند. اینشتین، که در سال ۱۹۳۳ از آلمان نازی به آمریکا گریخته بود، تجربه‌های روزمره خود در تبعید آمریکایی را طی تماس‌های تلفنی با فانتووا در میان می‌گذاشت و او نیز با موافقت اینشتین آن‌ها را به شیوه استنوگرافی ثبت می‌کرد.

زمانی که تبیین و تحلیل پدیده ها در انتزاع یا در سطح تکنیکال و معلولی در غلتند؛ قطعا پیوند پدیده ها و یا زمانمندی و علیت تاریخی از نظر دور می مانند. بدین مضمون که درک ریشه های علّی پدیده ها نادیده گرفته شده، و تحلیل و تبیین در سطح نشانه های ظاهری متوقف می مانند. اهمیت زمانمندی در این است که تبیین و تحلیل را در متن دگرگونی تاریخی و پروسۀ طولانی آن مد نظر قرار می دهد.و علیت تاریخی یادآور آن است که هر پدیده ای معلول ریشه های ساختاری و تاریخی بوده و صرفا بر مدار رویدادهای مقطعی و محیطی نمی چرخد. پس برای درک علّی بایستی پیوند بین زمانمندی و علیت تاریخی را مد نظر قرار داد.

آَرشیو انديشه >>



آَرشیو اقتصاد >>

آَرشیو تاريخ >>