|
مکانیسم ماشه؛ شمشیر داموکلس بر سر اقتصاد ایران مکانیسم ماشه، با توانایی بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل بدون امکان وتو، شمشیر داموکلسی بر سر اقتصاد و دیپلماسی ایران است. کاهش صادرات نفت، اختلال در نقل‌وانتقال مالی، فرسودگی زیرساخت‌های انرژی و تضعیف بیشتر جایگاه بین‌المللی ایران از پیامدهای احتمالی این سازوکار هستند. در حالی که تروئیکای اروپا فشار را افزایش داده و ایران با بحرانهای داخلی و منطقه‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند، موفقیت تلاش‌های دیپلماتیک تهران به انعطاف در مذاکرات با واشنگتن و همکاری با آژانس بستگی دارد. با نزدیک شدن به ۲۶ مهر، ایران در آستانه تصمیمی حیاتی قرار دارد: بازگشت به میز مذاکره یا پذیرش ریسک تحریم‌های بین‌المللی که می‌تواند اقتصاد و امنیت این کشور را به مخاطره بیندازد.
دکتر محمد حسین یحیاییتغییر پارادایم در رشد اقتصادی ویتنام در سال ۲۰۰۱ ویتنام توافق نامه تجاری با ایالات متحده امضاء کرد و به صدور کالا با ارزش افزوده بیشتر و بالاتر پرداخت از جمله آنها کوشی تلفن، رایانه، لوازم الکتریکی که به سرعت تولید سرانه ناخالص را بالا برد و در بین سال های اواخر دهه نود تا سال ۲۰۱۷ به ۵ برابر افزایش یافت، البته باید گفت که هنوز هم بزرگترین شریک تجاری ویتنام جمهوری مردمی چین است که در سال ۲۰۲۴ به بیش از ۲۰۵ میلیارد دلار رسید، ایالات متحده با ۱۳۴ میلیارد در ردیف دوم و تایلند که عضو آسه آن است از ۱۸ میلیارد دلار گذشت ویتنام هنوز به جذب سرمایه ادامه می دهد و در سال ۲۰۲۴ حجم آن از ۳۷ میلیارد دلار تجاوز کرد و همچنان رو به افزایش ادامه دارد.
عمران خالد آیا «لایحه‌ی بزرگ و زیبا» بازار اوراق قرضه را به آتش خواهد کشید؟ ترجمه‌ی احمد سیف در سایه‌ی ریاست‌جمهوری پرخاشگرانه‌ی ترامپ و اقتصادی که زیر بار تناقضات خود در حال تلوتلو خوردن است، ایالات متحده خود را در لبه‌ای خطرناک می‌بیند؛ جایی که سیاست‌گذاری عوام‌گرایانه، توهمات مالی و کاهش اعتماد جهانی به اوراق خزانه‌داری آمریکا در حال هم‌راستا شدن برای ایجاد یک بحران تدریجی هستند. چه این سیاست‌ها با نام‌هایی چون «لایحه‌ی بزرگ و زیبا» معرفی شوند و چه در لفافه‌ی احیای اقتصادی میهن‌پرستانه پیچیده شده باشند، نتیجه‌ی نهایی نه عظمت آمریکایی بلکه بیشتر به یک خودویران‌گری مالی می‌ماند.
بیژن باران تراشه قلب فنآوری دیجیتال سده ۲۱
قلب فنآوری دیجیتال تراشه در طراحی، تولید، کاربرد، ساختن بنگاه تراشه سازی است. با آغاز انقلاب اطلاعات در آمریکا فنآوری دیجیتال رشد نجومی کرد تا جایی که صنایع سوختی و لابی آنها در جنگهای میانه سده ۲۰ بکنار رفته؛ گلوبالیزاسیون و تجارت به پیدایش طبقه متوسط 1 بیلیونی هند و چین در نیم قرن رسید. پس از فروپاشی اردوگاه بودجه دفاعی آمریکا بخاطر آز صنایع تسلیحات و هژمونی دلار در جهان به ۲ تا ۳ برابر رسید.
ویلیام فرای شفافیت گم شده در کارزار مالی بنگلادش" ترجمه‌ی احمد سیف زمانی که یک جلسه سطح بالا از سیاستمداران ارشد در دولت موقت بنگلادش در تاریخ ۱۰ مارس برگزار شد، هدف آنها بحث در مورد مشکلات ادامه دار کشور در خصوص جرایم مالی بود. این جلسه تحت ریاست محمد یونس، برنده جایزه نوبل و رهبر موقت کشور، و با حضور احسان منصور، رئیس بانک مرکزی کشور، برگزار شد. مقامات مسئول کنترل جرایم مالی جمع شده بودند تا معیارها و فرایندهایی را که برای شناسایی پول شو‌های کلان در کشور استفاده خواهند کرد، تعیین کنند.
معضل محرک اقتصادی در چین ترجمه‌ی احمد سیف مارکسیست‌ها پیش‌بینی کرده بودند که تناقضات درونی مدل سرمایه‌داری دولتی چین که در زیر "معجزه" رشد آن نهفته است، منجر به ژاپنی‌شدن اقتصاد، یعنی یک دوره طولانی رکود ناشی از سطوح بالای بدهی خواهد شد. برخی از اقتصاددانان هنوز در این بحث دارند که آیا این اتفاق افتاده است، یا در شرف وقوع است، یا اینکه آیا می‌توان از طریق پذیرش سیاست‌های "درست" از سوی پکن از این سرانجام، اجتناب کرد. این اقتصاددانان به طور مداوم عمق بحران چین را دست کم گرفته‌اند. آنها به اشتباه معتقد بودند که پاندمی عامل اصلی کند شدن رشد اقتصادی چین بوده است و انتظار داشتند که اقتصاد در سال ۲۰۲۳ به شدت بهبود یابد. همانطور که در آن زمان گفتیم، این یک خیال‌پردازی بود.
جیمز ک. گالبریت اقتصاد ترامپ و اقتصاد آمریکا ترجمه‌ی احمد سیف در بلندمدت، برای یک پیشرو قدیمی که در برابر نیروهای صنعت زدائی و مالی‌سازی، زمانی که این نیروها در اوایل دهه ۱۹۸۰ دردوره ی ریگان کنترل را به دست گرفتند مبارزه کرده است ، سخت است که با دیدگاه اعلام‌شده پیرمردی که اکنون در قدرت است، همدردی نکند. اما یک چیز این است که برای گذشته‌ای از مهندسی برتر آمریکایی، قدرت صنعتی و مهارت‌های فناوری دلتنگ شویم—و کاملاً چیز دیگری است که شرایط لازم برای احیاء را ایجاد کنیم. سپردن اقتصاد به دست آزادی‌خواهان، انحصارگران، سفته‌بازان و مرتجعین ثروتمند با خودخواهی های بزرگ، آمریکا را دوباره عظمت نخواهد بخشید.
مرتضی ایمانی راد، تحلیلگر و نظریه‌پرداز اقتصادی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز بررسی کرد: اقتصاد ایران در آستانه فروپاشی است؟ مشکل اصلی اقتصاد، نه در نبود راهکار، بلکه در نبود «اراده» برای اجرای راهکارهای اساسی است! هفت سال متوالی تورم دو رقمی بالای 30 درصد، برای اقتصاد تحریم‌شده و منزوی ایران کافی است تا این گزاره را پیش روی فعالان اقتصادی بگذارد که آیا اقتصاد ایران در آستانه فروپاشی است؟ طرح این سوال به‌ویژه با وقوع هرج و مرج قیمتی اسفندماه سال گذشته در بازارهای ارز و طلا و خواب عمیق بخش‌های مولد اقتصاد، جدی‌تر شده است. تجارت‌نیوز در گفت‌وگو با مرتضی ایمانی راد، نظریه‌پرداز اقتصادی این سوال را مطرح و چرایی عقیم‌ماندن نسخه‌های رایج برای بهبود وضعیت اقتصاد ایران را بررسی کرده است.
مهرداد وهابیاقتصاد ولایی و شوک‌های ارزی در زمان انتشار این مقاله قیمت دلار آزاد در بازار ایران آهسته و پیوسته به ۱۰۰هزارتومان نزدیک میشود و چیزی نمانده تا این رکورد تاریخی را ثبت کند. مهرداد وهابی، استاد اقتصاد در دانشگاه سوربن شمالی پاریس در این مقاله با مروری بر تاریخچه شوک‌های ارزی در دوره حیات جمهوری اسلامی تا به امروز، علت تعدد و شدت‌یابی ابعاد شوک‌های ارزی در ایران را بررسی می‌کند.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، بروز مکرر شوک‌های ارزی است. منظور از شوک ارزی جهش ناگهانی قیمت ارز بین‌المللی (دلار) در قیاس با ارزش واحد پول ملی (ریال) است که دارای عواقب و تاثیرات گستردهای بر اقتصاد واقعی منجمله افزایش نرخ تورم، کاهش فاحش قدرت خرید مردم، تقلیل سرمایهگذاری و غیره است.
۱) مروری بر تاریخچه شوک‌های ارزی در دوره جمهوری اسلامی
بیژن باران اقتصاد چین در سده ۲۱ چین با ۶ میلیون میلیونر، دومین کشور جهان است. نیز ثروتمندترین بانک جهان را دارد: بانک صنعتی و بازرگانی چین. رک: گزارش ثروت جهانی یوبی‌اس. در فهرست ۵۰۰ شرکت بزرگ جهان در ۲۰۲۴ در مجله فورچون، آمریکا تنها 6 شرکت بیشتر از چین دارد ۱۳۹ در مقابل ۱۳۳. تنها آمریکا با 31 تریلیون دلار در تولید ناخالص داخلی از چین با ۱۹ تریلیون دلار بالاتر بود.
«تریکانتیننتال: مؤسسه پژوهش‌های اجتماعی» رهیافتی نو برای توسعه پایدار در جنوب جهانی برگردان و توضیحات: الف. کیوان در نقاط مختلف جهان، دولت‌هایی که بر عدالت اجتماعی، برابری و اصلاحات ساختاری تأکید دارند، قدرت را در دست گرفته‌اند، اما استراتژی روشنی برای بازسازی جوامع خود از ویرانه‌های نئولیبرالیسم ندارند. این دولت‌ها، در کشورهایی مانند هندوراس، سنگال و سریلانکا، انتقادات روشنی از رژیم ریاضتی-بدهی صندوق بین‌المللی پول مطرح می‌کنند، اما اغلب فاقد یک برنامه سیاست‌گذاری مشخص هستند که بتواند به‌طور قاطع از این چارچوب فراتر رود. ناتوان از تدوین سیاستی که به‌طور کامل از نئولیبرالیسم گسست کند، بسیاری از این دولت‌های پیشرو دوباره به بن‌بست نئولیبرالی بازمی‌گردند.
بیژن باران اقتصاد آمریکا در سده ۲۱ سده ۲۰ آمریکا به عالیترین مرحله سرمایه داری یعنی امپریالیسم رسید. برعکس کشورهای محور فاشیسم، دمکراسی لیبرال را در "مشی امنیت ملی" ادغام کرد. در دهه ۱۹۷۰ به مرحله گلوبالیزاسیون بخاطر آمدن فنآوری به سرمایه داری و نیز برای جدایی چین و شوروی رسید. از جنگهای ضد اردوگاه و در خدمت منابع کانی به مرحله جنگهای کوچک در خدمت منافع تولید تسلیحات رسید. اکنون در مرحله مالیگرایی ادغام فنآوری و سرمایه داری در گستره جهان است. از ۳۹ شرکت بزرگ جهان ۲۸ تا آمریکایی اند که بزرگترین هایشان در فنآوری دیجیتال اند..
احمد سیفاقتصاد ایران بیمار است درست است دولت هم دراین بلبشوی واردات مشارکت دارد ولی بخش عمده واردات اقتصاد خراب کن به وسیله « بخش رانت خوار خصوصی» ایران و درمواردی حتی « خصولتی» صورت می گیرد تا زمانی که در کنار هر برنامه‌ریزی دیگر، به این وجوه نپردازیم و مشکلات موجود برسرگسترش تولید را حذف نکنیم و به طور بسیار جدی و منظم مشوق تولید ارزش و ارزش افزوده دراقتصاد ایران نباشیم، و تازمانی که فضای « امنیتی» با احترام به قانون « امن» نشود، وضع تغییر نخواهد کرد. بدون مبارزه‌ی خیلی جدی و موثر و قانونمندانه برعلیه فساد اقتصادی که متاسفانه بسیار هم گسترده شده است، کارمان به سامان نمی‌رسد بلکه به‌خصوص، در این جو بحران‌زده‌ای که براقتصاد جهان حاکم است، با مخاطرات غیرقابل پیش‌بینی و مصیبت‌بار روبرو خواهیم شد. به عبارت دیگر، من فکر می کنم به جای این که برای فهمیدن «بیماری هلندی» فسفر بسوزانیم، بهتر است، به این « بیماری ایرانی» با جدیت بیشتری برخورد کنیم و راههای برون رفت از آن را بررسی کنیم.
س. حمیدیورشکستگی شرکت‌ها تا کجا پیش می‌رود شرکت‌های داروسازی نیز مجموعه‌ای پرشمار از آسیب‌های دولتی را تجربه می‌کنند. حذف ارز ترجیحی بزرگترین ضربه را بر پیکر این گروه از شرکت‌ها وارد نموده‌است. اکثر این گروه از شرکت‌ها از دولت مجوز افزایش نرخ گرفته‌اند تا نرخ تولیداتشان را تا میزان بیست و پنج در صد افزایش دهند. اما این افزایش نرخ محدود حتا در هزینه‌های جاری این گروه از شرکت‌ها هم جایی به حساب نمی‌آید. جدای از این، شرکت‌های دارویی همگی از نبود نقدینگی لازم رنج می‌برند. برخی از آنها برای حل و فصل مشکل نقدینگی خود مجوز گرفته‌اند تا اوراق مشارکت توزیع نمایند. اما این اوراق مشارکت پرداخت سود بیست و چهار در صدی را برای همه‌ی مشتریان آنها تضمین می‌نماید.
س. حمیدیگسترش ناترازی‌ها در بودجه‌ی ۱۴۰۴ بررسی بودجه‌ی سال آینده واقعیتی غیر قابل انکار را پیش روی ما می‌گذارد که دولت از همان آغاز تصویب بودجه با کسری ۱۸۰۶ هزار میلیاردی تومانی دست به گریبان خواهد بود. دولت در عین حال برای تأمین منابع خود در این بودجه بیش همه به برنامه‌ی واگذاری‌های دولتی اتکا دارد. چون قرار است که این واگذاری‌ها تا میزان ۳۳۳ درصد افزایش یابد. رؤیایی شیرین که هرگز محقق نخواهد شد. حتا باور دارند که درآمدهای نفتی و گازی خود را خواهند توانست تا میزان ۳۲ در صد بالا ببرند. آرزویی که در شرایط تحریم جهانی و هرج و مرج اقتصادی کشور امری ناممکن می‌نماید.
روزنامه اعتماد - گروه اقتصادي تحريم‌هاي دهه ۹۰ چه بر سر درآمد سرانه آورد؟
طبقه متوسط ايران سالانه ۱۱ درصد آب رفته است شواهد زيادي وجود دارد كه توسعه طبقه متوسط را در پيوند با نتايج مثبت توسعه‌اي و سياسي بلندمدت عنوان مي‌كند. اين طبقه در هدايت ثبات اقتصادي، همبستگي اجتماعي و مقاومت سياسي در يك كشور نقش اساسي دارد. طبقه متوسط اگر شكوفا باشد به مطالبه پاسخگويي از نهادهاي عمومي تمايل دارد و بدين‌ترتيب ارزش‌هاي دموكراتيك را تحكيم مي‌بخشد. علاوه بر اين طبقه متوسط همبستگي اجتماعي را با فراهم كردن فرصت‌هاي تحرك رو به بالا تسهيل مي‌كند و وجود آن براي ثبات اقتصادي ضروري است، زيرا يك طبقه متوسط مترقي پايگاه مصرف‌كننده قابل اتكايي تشكيل داده و نابرابري درآمدي را كاهش مي‌دهد.
ژاله وفابودجه ۱۴۰۳ نماد ورشکستگی کشور در هنگامه خطر جنگ (بخش۲) فرایند تصویب بودجه در ایران همواره به دورِ باطل تامین کسری از مسیر «خلق نقدینگی و تورم‌زایی» میافتد، مسیری که هزینه‌های هنگفت آن بر دوش مصرف‌کنندگان و بویژه اقشار آسیب‌پذیر فشار وارد می آورد. در نظام ولایت فقیه تصویب لایحه بودجه بیش از آنکه بر اساس دخل و خرج واقعی کشور با اولویت‌ها و پارامترهای عقلانی باشد، به دعوای «طیف های مختلف مافیایی غارتگر برای تقسیم غنائم» شباهت دارد. درآمدها فرضی و هزینه ها واقعی است و بخش اعظم آن میزان از در آمدها که با حراج ثروت ملی بعد از باج و تخفیف بسیار به چین بدست می آید نیز نصیب مافیای مالی/ نظامی می گردد.
مهرداد وهابیانفال و اقتصادیات اسلامی- فصل پنجم (قسمت دوم) یپرم خان هایریک قابل ذکر است که در ترجمه فارسی برخی پانویس‌ها افزوده و حک و اصلاحاتی از جانب مولف صورت گرفته است که در متن انگلیسی وجود ندارد. به این اعتبار خواننده فارسی زبان از مزیتی نسبی در قیاس با خواننده متن انگلیسی برخوردار است. در آتیه نزدیک ایران آکادمیا کل ترجمه فصل پنجم را در یک نسخه واحد پی دی اف منتشر خواهد کرد.
مهرداد وهابیانفال و اقتصادیات اسلامی
فصل پنجم – قسمت اول مترجم: یپرم خان هایریک ترجمه کامل این فصل که دربرگیرنده صفحات ۱۴۵-۱۹۳متن انگلیسی است در دو قسمت به فارسی انتشار خواهد یافت. قسمت نخست مشتمل بر بخش‌های یک تا شش فصل پنجم دربرگیرنده‌ی صفحات ۱۴۵ تا ۱۷۰، و قسمت دوم از بخش هفتم تا پایان و منابع مرجع (صفحات ۱۷۰-۱۹۳) که آن نیز تقریبا ۲۵ صفحه میشود. قسمت نخست به نظریه انفال در اسلام اختصاص دارد و قسمت دوم به موضوع انفال در قانون اساسی جمهوری اسلامی و نادیده گرفته شدن آن در میان اقتصاددانان و عموم پژوهشگران علوم اجتماعی در ایران و جهان اختصاص خواهد یافت.
ژاله وفابودجه ۱۴۰۳ آیینهء تمام نمای تضاد با اهداف انقلاب مردمی (بخش ۱) یکی از این تغییرات نامطلوبی که مجلس نظام در لایحه داده است که به زیان شهروندان عادی است کاهش منابع واردات کالاهای اساسی از ۱۵ میلیارد یورو به ۱۰ میلیارد یورو بود. در واقع ۵ میلیارد یورو از پولی که برای واردات کالاهای اساسی مانند دارو، برخی از اقلام غذایی، نهاده‌های دامی، گوشت و… بود در مجلس کاهش پیدا کرد که این موضوع مردم را دچار مشکل می‌کند. یعنی بجای اینکه جلو تخصیص ارز به مافیا را بگیرند (همانند مافیای چای دبش) از تخصیص ارز به کالاهای ضروری مردم مثل دارو می کاهند.
دکتر محمد حسین یحیاییافق اقتصادی در رژیم ولایت اقتصاد ایران از یک سو گرفتار تحریم های کمر شکن شده و از سوی دیگر گرفتار دولت های ناتوان، نادان، ذوب در ولایت شده که از اقتصاد و دیپلوماسی شناخت کافی ندارند و تنها برای پایداری خود با دزدان، فاسدان، محتکرین و دلالان خارجی و داخلی همکاری می کنند و گاهی ارقامی ارائه می دهند که با واقعیت موجود در جامعه همخوانی و همسویی ندارند. همین دروغگویی و شامارتی بازی ها باعث شده که کشور تبدیل به یک کشور سرمایه و نیروی کار فرست شده و هر ساله میلیارد ها دلار و هزاران نیروی کار زبده از کشور خارج می شوند و ابلهان میکروفون بدست هم فریاد می زنند: افراد و اشخاصی که قوانین ارتجاعی ما را قبول و یا تحمل نمی کنند از کشور خارج شوند! همین گفتار به واگرایی اقتصادی و عدم انباشت سرمایه مالی و علمی منتهی می شود که پیآمد های آن در اقتصاد مشاهده می شود.
شرق: زخم کهنه تورم مقصر نیم‌قرن تورم مزمن چه کسی است؛ دولت‌های قبل، نفرین نفت یا ناکارآمدی‌های اجرائی؟! تورم دو‌رقمی سال‌های زیادی از نیم‌قرن گذشته گریبان اقتصاد کشور را گرفته و گاه ایران را در رده ۱۰ کشور با بیشترین نرخ تورم قرار داده است. در این میان، توپ قصور تورم دو‌رقمی از زمین دولتی به دولت دیگر پاس‌کاری شده است و برخی حتی توپ تورم را به سال‌های بسیار دورتر پاس‌کاری کرده و مدعی هستند کشور گرفتار نفرین نفت شده است. این موضوع اما با واکنش‌های متعدد کارشناسان مواجه شده است؛ کارشناسانی که معتقد‌ند درآمد نفت می‌توانست موتور محرکه توسعه کشور و صنعتی‌کردن ایران باشد، اما نبود شایسته‌سالاری سبب شده است درآمد نفت عامل پنهان‌کردن ناکارآمدی مدیران وقت باشد.
فسادي كه متغيرهاي كلان اقتصادي ايران را به هم زد متهمان «دبش» كجا یند؟ در اين فساد بزرگ، طيف گسترده‌اي از مديران دولتي وجود داشته‌اند كه نام آنها هنوز منتشر نشده است با گذشت يك هفته از افشاي پرونده فساد در واردات چاي توسط گروه «دبش»، فراتر از اظهارات مسوولان دولتي درباره «كشف به موقع» اين فساد بزرگ و جلوگيري از آن، اطلاع‌رساني ديگري نشده است. گفته مي‌شود كه ۶۰ نفر از مسوولان سابق دولت سيزدهم در شكل‌گيري اين پرونده دست داشته‌اند و جالب اينكه رييس قوه قضاييه مي‌گويد اين افراد به مقام قضايي معرفي نشده‌اند. آن هم در حالي كه مسوولان رده بالاي دولتي بارها در اظهارات اخير خود طي يك هفته گذشته بر لزوم برخورد با فساد اقتصادي تاكيد كرده‌اند و مشخص نيست در عرصه عمل اين حرف‌ها قرار است چگونه اجرا شود.
ژاله وفا وضعیت سنجی ۴۱۸- نقش دلار در اقتصاد ایران بطور کلی، عدم ثبات سیاست‌های کلان اقتصادی و سیاسی (به بحرانهای مختلفی که نظام ولایت فقیه ایجاد کرده است توجه کنیم که چقدر ضد ثبات و امنیت ملی در ایران بوده اند. و یا اختلاف نظر وزرای هر دولت، خصوصا وزرای اقتصاد و دارایی و وزیر نفت و یا تصمیمات خودسرانه شورای اقتصاد و یا عدم کاردانی روسای بانک مرکزی و در چند سال اخیر تصمیم گیری سران سه قوه نظام و اعمال آن بدون مشورت با متخصصان مستقل و کاردان کشور و خروجی دهشتناک آن همانند تصمیم گیری در باره پروژه غلط انداز "مولد سازی" همانا غارت ثروتهای ملی و ...) که همگی به کاهش ارزش ریال دامن می‌زنند. همین امر مسلما به غیر قابل اطمینان بودن پول و کاهش ارزش آن در برابر ارزهای کشورهای دیگر منجر خواهد شد.
دنیز ایشچینگاهی کوتاه بر بودجه سال ۱۴۰۲
بودجه سال ۱۴۰۲ با سی و پنج روز تاخیر به مجلس داده شد. در ظاهر امر بودجه تلاش دارد تا تورم زا نباشد، به رشد اقتصادی کشور کمک بکند، و بالاخره در مسیر تامین رفاه عمومی بوده باشد. حالا ببینیم تا چه اندازه در مسیر رسیدن به این اهداف موفق خواهد بود. در مورد بودجه باید به این امر مهم نیز تاکید نمود که بودجه ای که بر روی کاغذ نوشته میشود، یقینا با آنچه که در عمل پیش خواهد رفت تفاوت قابل توجهی خواهد داشت. در این مورد باید به تجربه عملیاتی بودجه های قبلی توجه نموده و آموخته های خود از آنها را در تحلیل بودجه سال ۱۴۰۲ منظور نمود.
| 
