وجود دولت رانتی در ایران و بی‌نیازی دولت از وجود کانون‌های غیردولتی تولید ثروت سبب شد تا بهره‌مندی از امکانات و ثروت غالبا منحصر به محدوده‌ی نزدیک به هسته‌ی‌‌ اصلی قدرت باشد. گرچه در سه دهه‌ی گذشته همه‌ی دولت‌ها در ایران خود را مدافع اقتصاد آزاد خو‌اندند ولی عملاً راه برای شکل‌گیری طبقه سرمایه‌دار غیررانتی یا همان سرمایه‌داری متعارف در ایران مسدود ماند‌. تقریباً همه‌ی‌‌ چهره‌های اقتصادی که در این سال‌ها نامشان به‌عنوان "سرمایه‌دار" یا "کارآفرین بزرگ" مطرح شد باواسطه و بی‌واسطه با نهادها و چهره‌های اصلی حکومت در ارتباط بوده‌اند و منافع آن‌ها را نمایندگی می‌کرده‌اند.

در زندگی مصدق ، تسلیم نیست، و هیچ تحقیر و شکستی نیست؛ چرا که او می داند بر سرحق ایستادن، ولو زور پرستان عامل کودتا با توسل به قدرت بیگانه علیه او اقدام کنند – که کردند – زمان و مکان را در می نوردد و بلکه در کل هستی انعکاس دارد و چراغی است که هرگز خاموش نمی شود زیرا نورش درونی است. این نورالهام بخش انسان دوستی ، وطن دوستی ، آزادی خواهی ، استقلال طلبی و عدالتخواهی است که بدست نسل بعدی خواهد رسید و او می تواند مبارزه را ادامه دهد.

پزشک کُشی حکومت اسلامی تازگی ندارد، "گَله های وحوش حاکم" از ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۵۸ با تیرباران دکتر محمدرضا عاملی تهرانی و بعد اعدام جمشید اعلم و بقایی یزدی پزشک کُشی را از پشت بام مدرسه علوی و رفاه آغاز کردند. حاکم شرع خمینی، صادق خلخالی پزشک کُشی اش را با تیرباران دکتر ابوالقاسم رشوند سرداری ادامه داد، دکتر رشوند جراح ۲۷ ساله در تاریخ ۳۰ مرداد سال ۱۳۵۸ در پاوه با حکم خلخالی تیرباران شد.

از این ها گذشته، دوره ی رهبری فردی و فرهمند و رهبرتراشی در جامعه ی ما ایرانیان گذشته است. مردم ما با درس گیری از تجربه ی انقلاب 57، دیگر همه ی سرنوشت خود را به دست یک نفر نمی سپارند، حتی اگر او "بهترین" هم باشد. خرد و رهبری جمعی در قالب جبهه یا ائتلافی ملی در حال حاضر، تنها راه درست متحد کردن همه ی نیروهای مخالف جمهوری اسلامی است. اتحادی که تنها بر منافع و مصالح مردم و سرزمین کهنسال ایران برای ساختن ایرانی آباد، آزاد و دموکراتیک استوار است، نه بر گروه گرایی یا تکیه بر جریان سیاسی معینی. پاینده ایران.

جنبش «زن – زندگی – آزادی» آسیبی در خود نداشت تا بخواهد آسیب شناسی شود. نیروی پیشبرنده‌‌‌اش، هر چه داشت مایه‌گذارانه در میان نهاد و از به میدان کشیدن توش و توان خویش هیچ دریغ نگفت. در برون‌داد ِ نهان ِ خویش از چیزی کم نگذاشت و با کوبیدن ِ مُهر ِ خود بر چالش گرهی در کشور، یعنی رویارویی جامعه و جمهوری اسلامی، سرمایه‌ی مانایی‌ برای آینده‌ی چالش ِ ملی اندوخت. «زن – زندگی – آزادی» را همین بس، که ایران برساخت ِ پسا مهسا، همان ایران پیشا ژینا نیست.

فراموشی فقدان حافظه نیست، انتقال ادراک‌های جایگزین شده از حافظه نزدیک و عملی به حافظه دوراست، حافظه‌ای که گفته‌اند «خاصیت چسبندگی»اش قوی ست. فراموشی فرایندی باز دارنده است که با مراحل مختلف حافظه رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. نقص وخطا درهریک ازمراحل سه گانه حافظه سبب خواهند شد دریافت‌ها و داده‌های ذخیره وآموخته شده به خوبی بازیابی نشوند. فراموشی اتفاق‌های درد آورو ناگوار، واحساس‌های منفی‌ ونامطبوع امری ارادی ست (فروید، نیچه). گاه آنچه مورد قبول و یا مطلوب نیست نیزبه بوته فراموشی گزینشی سپرده می‌شود. فراموشی خود خواسته و ارادی ببیشتر دررابطه با حافظه فردی عمل می‌کند.

حکایت پاره ای از اشخاص خود‌پسندِ کم مایه که اینک می‌خواهند از نهضت ملی ایران مزد بگیرند، بی‌شباهت به مگس لافونتون نیست. ملتی در اثر تحمل یک قرن ذلت و تعب و گرسنگی به زعامت سائسی بصیر و توانا قیام کرده و پس از فضل الهی در نهضت خود کامیاب شده و این‌که باید به ثمرۀ آن برسد، چند نفر جاه طلب طماع چون اغراض آن‌ها تآمین نشده به بهانه‌‌های بی اساس می‌خواهند به عنوان این‌که نهضت را آن‌ها به وجود آورده‌اند، بر مردم قیام کنند.

نقش کنشگرانِ رهایی‌خواه امروز، هم‌کوشی با جنبش‌های ضدسیستمی است. از راه تحلیل و بررسی شرایط پیدایش، رشد و گسترش آن‌ها در اشتراک‌ها و اختلاف‌هایِ ‌شان. از راه نشان دادن توانایی‌ها و نوآوری‌ها‌ و در عین حال کمبودها و ناتوانی‌های این جنبش‌ها. از راه کمک نظری و عملی به تبیین آلترناتیوی ایجابی و اثباتی، ابداع شکل‌هایی از دموکراسی مستقیم و تشکل‌یابی در خودمختاری و خودگردانی. از راه ایجاد همبستگی‌ و همسویی با جنبش‌های نوین در کشورهای مختلف جهان. سرانجام از راه مقابله نظری و سیاسی با ایدئولوژی‌های اقتدارگرای راست و چپ، دینی یا غیر دینی.

اضافه شدن ایران به بریکس، می‌تواند دسترسی این گروه به بازارهای انرژی و دسترسی به مسیرهای ترانزیتی کوتاه‌تر را افزایش دهد، اما در عین حال مشابه پیمان شانگهای وضعیت غیرعادی جمهوری اسلامی در مناسبات جهانی اجازه استفاده چندانی به ایران نمی‌دهد. مقامات جمهوری اسلامی چند خطای محاسبه بزرگ در مورد بریکس دارند. نخست تصور دستیابی آسان به منابع مالی و دور زدن تحریم‌ها به واسطه وجود مکانیسم انتقال مالی مجزا از سوئیفت است. اما در واقعیت این چنین نیست.

جنبش «زن، زندگی، آزادی» که توانست طی چند هفته صدها هزار تن از مردم به تنگ آمده از حکومت دینی و شعائر و ایدئولوژی جمهوری اسلامی را به خیابانها کشاند، برخلاف اعتراضات قبلی با شدت قابل تأملی رأس قدرت و شخص خامنه‌ای را نشانه گرفت و در گام نخست تفکر اصلاحات در چهارچوب نظام را به فراموشی سپرد و گذر از جمهوری اسلامی به حکومتی دمکراتیک و سکولار را از خود بروز داد. علیرغم این که رژیم توانست با توسل به نیروی سرکوب و کشتار، حضور پرشور و گسترده مردم و بخصوص زنان و جوانان را در کف خیابان کم رنگ‌ نماید، با این حال این جنبش در بطن جامعه ادامه دارد و به اشکال مختلف تا امروز نیز پویایی خود را نگهداشته است و خود را برای گرامیداشت اولین سالگرد جان‌باختن صدها تن از جوانان این مرز و بوم به شکل اعتراضات فراگیر آماده می‌کند.

داستان تلاش سرشار از رنج و مرارت مردم ایران زمین برای آزاد کردن هویت فرهنگی و سیاسی خود از زیر سلطه بیگانگان، داستانی نوشته شده با خون و محنت است که از کوشش ایرانیان دوره اشکانیان برای زدودن آثار تلخ اشغال ایران بوسیله اسکندر مقدونی و یونانیان تا تلخکامی های ناشی از رویارویی با دو سده سلطه مرگبار اعراب سخن می گوید. حکایت پیکار برای پروبال دادن به هویت خویش در دوره حکومت های ترک و مغول، داستان رنج مشترک هزاران ساله است که مفهوم «درد مشترک» شاملو و احساس باهمبودگی و سرنوشت واحد را در بعد تاریخ دراز مدت معنا می بخشد.

رژیم جمهوری اسلامی از جمله رژیم هایی است که مقامات آن با گنده گویی جاه طلبانه و راز آلود و کتمان واقعیت حاکم بر جامعه خود را تافته جدا بافته نشان می دهند و به دروغ پردازی های خود هر روز ابعاد تازه و وسیع تری ای می بخشند. تا به فریب مردم ساده لوح و زود باور ادامه دهند. رژیم ولایت بیشترین دروغ ها را در حوزه اقتصاد بکار می برد زیرا مردم در زندگی روزانه خود با آن دست به گریبان اند و واقعیت های ان را توده های مردم بویژه تهیدستان با پوست و گوشت خود احساس می کنند و در مقابل گرسنگی فرزندان خود شرمگین می شوند.

این درست که صدیقی در توضیح عدم موافقت اولیه با رفراندم می نویسد که بنابر ملاحظات تاریخی (نه قانونی) نگران بود که شاه به «حق یا ناحق»، «بنابر میل شخصی یا ضرورت واقعی» از انحلال و فترت مجلس سوء استفاده کند و مصدق را عزل کند ولی به تکرار، او هیچگاه عنوان نمی کند که انحلال مجلس به وسیله رفراندم غیر قانونی بود و یا اینکه کودتایی که در ۲۵ یا ۲۸ مرداد رویداد، کودتا نبودند! در واقع، نگرانی اصلی صدیقی این بود که به بهانه رفراندم و انحلال مجلس، نخست وزیر قانونی ایران بنابر میل شخصی شاه و به ناحق عزل، و یا به وسیله کودتا سرنگون شود که هر دو مورد به وسیله یک کودتای برنامه ریزی شده از ماهها قبل به واقعیت مبدل شد!

در دوران سلطنت ۳۷ سالۀ محمد رضا پهلوی پدیده‌ها، رخدادها و شخصیت‌هایی در تاریخ معاصر میهن ما نقشی تعیین کننده و ماندگار از خود بر جای گذاشته‌اند؛ از جمله داستان نفت، نخست‌وزیری نسبتا کوتاه اما پرفرازونشیب محمد مصدق، کودتای سی.آی.ای و انتلیجنس سرویس انگلیس در سال ۱۳۳۲، و از همه مهمتر نقش شاه به عنوان رهبری فاقد اراده در سربزنگاه‌های تاریخ. من در چند نوشتار سعی میکنم تصویری کوتاه، اما تا حد امکان گویا از آنها ارائه دهم.

دموکراسی صنعتیِ و مشارکتِ کارگریِ رادیکال، و اقدام‌های غیر مستقیم و مستقیمِ گوناگون کارگران، گام‌های اصلی در روند طولانی مبارزه‌ی طبقاتی است که در اوج تغییرات انقلابی در سوسیالیسم به کنترل کارگری و قدرتِ دوگانه ختم می‌شود. هرچه کارگران قوی‌تر و تشکل یافته‌تر باشند، درجه‌ی مشارکت بالاتری، از «دسترسی به اطلاعات»، «مشاوره»، تا «مدیریت مشترک» و فراتر از آن افزایش می‌یابد. در این فرایند، شوراهای مشارکتی در هر نهاد به‌عنوان بازوهای مشارکتِ اتحادیه‌های دموکراتیک عمل می‌کنند و در صنایعی که بخشی از یک زنجیره‌ی ارزش هستند یک نماینده‌ی شورا از هر واحدِ زنجیره‌ی کلی در «شورای ذی‌نفع‌ها»ی کل خوشه‌ی صنعتی شرکت می‌کند.

روزنامه‌ی اعتماد از قول مدیر سامانه‌ی ۱۳۷ شهرداری تهران نوشته است: "درخواست پاک کردن دیوارنویسی شش هزار درصد رشد داشته است". مدیران اجق وجق و فکسنی شهرداری تهران تبلیغی را پیش می‌کشند که گویا مردم خواستار پاک کردن دیوارنوشته‌های شهر هستند. ولی در پس این آمارها بر واقعیت غیر قابل انکاری انگشت می‌گذارند که موضوع دیوارنویسی دست کم در پهنه‌ی تهران بزرگ، "شش هزار در صد" افزایش یافته است. چون مردم عادی تریبونی غیر از دیوارنویسی در اختیار ندارند. ولی جمهوری اسلامی تلاش می‌ورزد تا همین تریبون را نیز از شهروندان خویش پس بگیرد.

آقای میلانی واقعیت وابستگی رضا شاه یا پلیسی بودن دولت او را صراحتا رد نمی‌کند ولی در آن "اما" و "اگر" می‌آورد تا به اسم تحقیق بیشتر، واقعیت‌های تاریخی را مورد شک قرار دهد. مثلا وقتی که موضوع قتل تقی ارانی در زندان رضا شاه پیش می‌آید بلافاصله به موضوع قتل کمونیست‌های ایرانی بدست استالین در شوروی می‌پردازد، توگویی ذکر آن یک از قبح این یک می‌کاهد. از قول انور خامه‌ای می‌گوید که از فرخی یزدی در زندان پرسیده پس چرا دهانت را ندوخته‌اند، اما نمی‌داند که این قضیه مربوط به زمانیست که فرخی یزدی پس از امضای قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس بدست وثوق‌الدوله، هجویه‌ای می‌نویسد و بدستور حاکم یزد دهانش دوخته می‌شود و به زندان می‌افتد.

خامنه‌ای با آگاهی از نقش سپاه در هژمونی دفتر آیت‌الله خمینی بر همه امور حاکمیتی، در آغاز رهبری خود تصمیم شورای بازنگری قانون اساسی درباره ادغام سپاه و ارتش را که به تأیید بنیانگذار جمهوری‌اسلامی رسیده بود، لغو کرد و سپاه را در کنترل کامل خود گرفت. این تصمیم نقشی اساسی در سیطره کامل خامنه‌ای بر حکومت و رهبری یکه‌سالارانه ایفا کرد.

کم‌کم داریم به اولین سال‌روز جنبش انقلابی زن، زندگی، آزادی نزدیک می‌شویم. ترسی که از رسیدن این روز بر جان نظام و رهبری آن افتاده بسیار آشکار است. آنها به اندیشه‌ورزی‌های رو به رشد و نیروی عظیمی که این جنبش در عزم ساختن فردایی نو میان مردم به وجود آورده پی‌برده‌اند. خامنه‌ای روز سه شنبه ششم تیرماه ۱۴۰۲ ( ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳) در دیدار با کارکنان و مسئولان قوه قضائیه در نگرانی‌اش از بحث و گفتگوهایی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد می‌گوید" این‌که عده‌ای بنشینند آن جا با استفاده از فضای مجازی یا غیر مجازی روی اعصاب مردم راه بروند و امنیت ذهن مردم را به هم بزنند و مردم را بترسانند، خلاف مقتضی احیای حقوق عامه است و قوه قضائیه باید وارد شود"

زندان کوهر دشت تعطیل شد اما خاطره نسل کشی و شکنجه‌های هولناک هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد. وصیت‌نامه ها کارهای دستی که با حداقل امکانات درست شده بود، مقاومت‌ها، دلاورانه و جان برکف در برابر قضات مرک ایستادن و مرگ را پذیرفتن، خودکشی‌ها کامیون‌های حمل پیکر جان باختگان همواره دریادها خوهد ماند و نام‌های فتوادهنده قتل عام و رییسی، پورمخمدی، اشراقی و نیری لشکری و مقیسه و حمید نوری هم به‌عنوان جنایتکار ماندگار خواهد ماند.

تابستان که به مرداد و شهریور می رسد خاطره دردناک کشتار ۶۷ ذهن “پاره ای از هم وطنان ” را مشغول می کند .هر چند که فراوان گفته اند و نوشته اند، اما اندک مردمانی در جهان بر عمق فاجعه پی برده اند. جای بسی شوربختی است که بخشی از جوانان ایران نخوانده اند و نشنیده اند که در آن تابستان ۶۷ چه گذشت و چه تبهکاری گسترده ای در تاریخ رقم زده شد.

از آنجا که اولین عملیات تروریستی به حرم شاهچراغ درست ده ماه قبل رخ داد، وقوع دو عملیات تروریستی در ظرف کمتر از یک سال در مکانی تکراری و مشابه، نشانگر ضعف مشهود امنیتی نظام است. این واقعیت زمانی برجسته‌تر می‌شود که سطح فنی هر دو علمیات ابتدایی بوده و تقریبا توسط نیروهای آماتور طراحی و اجرا شده است. دستگیری ضارب در حمله اخیر به شاهچراغ نیز با اقدام فردی یکی از نیروهای خدماتی حرم انجام شد و نیروهای حفاظتی نقشی در آن نداشتند. اگر واکنش شجاعانه خادم یادشده نبود، ممکن بود تعداد قربانی‌ها بیشتر شود. ادعای بی‌حال شدن ضارب بعد از شلیک نیروهای حفاظتی و یا ورود وی از در خروجی فاقد گیت توجیهاتی غیرقابل قبول هستند.

این روزها مصادف است با ۷۰ مین سال روز کودتای ننگین ۲۸ مرداد که در سال ۱۳۳۲ بدست ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و با همکاری عوامل داخلی آنها بوقوع پیوست. کودتا از مدت ها پیش طراحی شده بود که باید عوامل و آکتور های آن شناسایی می شدند تا به اجرا دربیاد.کودتا چندین هدف را دنبال می کرد که در راس آنها نزدیک کردن دربار به فدائیان اسلام و ایجاد اتحاد بین ارتجاع داخلی و نیرو های امپریالیستی برای فراهم کردن زمینه و ساز و کار های آینده بود که چند دهه بعد خود را نشان می داد. هدف دیگر کودتا خنثی کردن و یا از بین بردن نیرو های مترقی، آزادی خواه و عدالت جو بود که از ابتدای دهه ۲۰ به سرعت در جامعه شکل گرفته بود.

راست اینکه در بازه سدساله اخیر، زندگی نوین و نظام مراوداتی رشد سرسام آوری داشته، و مناسبات اقتصادی بین بورژوازی مناطق مختلف کشور سخت در هم تنیده شده، و درنتیجه دیواره های یگانگی سیاسی کشور بر متن مناسبات اجتماعی و اقتصادی بهم پیوسته ستبر گشته اند. ولی نبود شرایط دمکراتیک و سرکوب آزادی ها و حقوق فردی و گروهی موجب پررنگ شدن تبعیض ها و نابرابری ها می گردد، و این نارسایی‌ها همچون سیل به آن دیواره ها که در درازای تاریخ شکل گرفته اند، یورش می آورند.

نظام های سیاسی، دولت ها و حکومت ها، برای مردم هستند نه مردم برای آن ها، در نتیجه مردم اگر در تجربه زندگی روزمره و عادی شان تغییر و دگرگونی مثبت، رفاه و آزادی را تجربه نکنند تَره هم برای نظام های سیاسی و حکومت ها خُرد نخواهند کرد و طبعا" چنین جامعه ای نیز راه به آزادی و دموکراسی نخواهد بُرد. محبوبیت و مقبولیت" برنامه یا جهان بینی سیاسی سوسیال دموکراسی" در میان بخش بزرگی از کنشگران سیاسی و فرهنگی میهنمان به ویژه جوانان را بایستی در حضور نیرومندِ عناصر ایجاد تغییر و دگرگونی مثبت و سازنده، و توانِ تحقق آزادی، دموکراسی، رفاه و همبستگی دراین "برنامه و جهان بینی" دید.

»  نکاتی پیرامون جنبش زن، زندگی، آزادی
»  آیا غول خفته بیدار می شود؟
»  دکترین مخرب جمهوری اسلامی، نه شرقی،نه غربی! هم شرقی و هم غربی
»  برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار* بخش پانزدهم – الف
»  مسعود پور کریم - امید بی انتهای یک انسان
»  در آستانه‌ی یکسالگی «زن، زندگی، آزادی»
»  بررسی پیوند جنبش کارگری با انقلاب مهسا
»  چرا آخوندها خودکشی نمی کنند
»  به‌مناسبت سی‌ودومین سال قتل ناجوانمردانه‌ی شاپور بختیار
»  راز پیروزی
»  پیرامون نوشته ارزشمند «فدرالیسم در روند تاریخی» حیدر تبریزی
»  فدرالیسم در روندی تاریخی
»  رمز و راز اتحاد و ظفرمندی اپوزیسیون
»  لزوم نیازسنجی از جامعه‌ی هدف
»  اقدامی مسئولانه و امیدبرانگیز در راه هماهنگی ملی
»  سریشم یگانگی ایرانیان (۱)