به عنوان یک فرد ایرانی‌ برای من خیلی‌ متاسفانه عجیب است زمانی‌ که میبینم بخشی از فعالین سیاسی ایرانی‌ در بعضی‌ از مقالات و رسانه‌ ها از این اعتراضات با نام انقلاب یاد میکنند. عجیب از این نظر که این طیف تجربه قیام سال ۵۷ و دست آورد‌های آن را با گوشت و پوست خود در عرصه‌های زمانی‌ مختلف لمس و حس کرده است. اتفاقاتی که ما امروز در تونس، مصر و احتمالا در مراحل بعدی در الجزایر، یمن شاهد آن هستیم نتیجه ده‌ها سال استبداد شدید، و محرومیتهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی‌ ناشی‌ از آن می‌باشد.

وتوری که جنبشهای کنونی در کشورهای منطقه را به پیش میبرد جوانانی هستند که رهبری مشخصی ندارند و تمام فرصت طلبان اعم از کشورهای امپریالیستی و نوکرانشان و سران متمول و سرمایه دار داخلی اپوزیسیون تا جناحهای مختلف حکومتهای فعلی در تلاش بدست گرفتن رهبری و یا بخشی از رهبری آن هستند. این جوانان که سابقه سیاسی مشخصی ندارند در این بحبوحه که از نظر فلسفی و سیاسی در سطح بین المللی گسیختگی و نارسائی حکم فرما است خیلی راحت میتوانند به ریشه های باورهای سنتی خود که یکی از آنها مذهب و در منطقه خاور میانه اسلام است کشیده شوند و بطور ناخواسته همچون ایران به یک حکومت مذهبی دیکتاتوری فرصتی طلائی هدیه کنند.

سندیکای عمومی کارگران تونس، نقش تعیین کننده ای در تحولات رادیکال کنونی درتونس دارد. در روزهای اخیر، تعدادی از دفتر های محلی سندیکا آماج حمله ی شبه نظامیان وابسته به رژیم گذشته قرارگرفتند. درعین حال اما، نسیم شورش در کل منطقه از تونس تا قاهره و یمن وزیدن گرفتن است.
اینروزها سوالی که ناظرین داخلی وخارجی تونس را مشغول داشته این است که سرانجام چه زمانی دولت موقت کنونی ساقط می شود؟

تظاهرات بزرگ شهروندان مصری در شهرهای قاهره، اسماعیلیه و اسکندریه سه شهر بزرگ و مهم مصر خبر از رسیدن نسیم آزادی به مصر می دهد.
در حوادث مصر که گفته می شود سه کشته و چندین زخمی بر جای نهاده و هم چنان آتش زیر خاکستر است، دو ویژگی قابل قیاس با حوادث تونس دیده می شود. اول آنکه در هر دو تظاهرات، دست بالا با نیروهای لیبرال و آزادیخواه است. این موضوع برای تونسی ها اعجاب انگیز نیست، زیرا تونس هم به لحاظ آموزش و هم از نظر سیاسی و اقتصادی کشوری پیشرفته و برخوردار از شهروندان تحصیل کرده و دارای بخت دسترسی به رسانه های شبکه ی اجتماعی در گستره ی بزرگ است،

آتش خشم جوانان تونسی در دایره ی محدود کشور تونس باقی نمانده و مردم بعضی از کشورهای عربی مثل مصر و اردن و … را به صحنه آورده است. کشورهایی که ظاهری آراسته دارند و در پناه آرامش ظاهری اما زیر پوست شب شان تلاطمی بزرگ در جریان است که چه بسا به زودی به طغیان عمومی تبدیل شود. بحران اقتصادی که پیامدش گرانی و بیکاری می باشد، بستر مبارزه با فساد و دیکتاتوری را مهیا ساخته و مردم را به عرصه ی خیابان ها کشانده است.

عربستان سعودی متولی اماکن مقدس اسلام و چین خدانشناس، هردو عضو کشورهای گروه 20 اند [موسوم به بیست کشور برتر جهان از نگاه اقتصادی.م]. این دو کشور نه فقط به لحاظ جغرافیائی از هم دورند بلکه همچنین از نقطه نظر ایدئولوژیکی.
با وجود این، از ده سال پیش دو کشور روابط استواری در زمینه های اقتصادی، فرهنگی، مذهبی و حتی نظامی برقرار کرده اند.

در طی سال‌های گذشته گروه‌ها و افراد نزدیك به هسته‌ی مركزی دولت تمامی فرصت‌های خوب را در زمینه‌ی تجارت به‌دست گرفتند و به‌تدریج پیشرفت اقتصادی سیر نزولی خود را آشکار کرد. به همین دلیل مردم تونس عدم تمایل خود را به تصرف این فرصت‌ها در كشور که در اختیار یك اقلیت خاص بوده و باعث بی‌كاری و بی‌ثباتی یا نبود امنیت شغلی و زندگی اصلی مردم تونس می‌شد، به صورت اعتراضی عنوان کردند.

فکر دستیابی به آزادی و کسب استقلال در تونس مانند سایر کشورهای آفریقایی که سالیان دراز میدان رقابت و کشمکش دولت‏‌های اروپایی بوده، از مدت‏‌ها پیش وجود داشته است. پس از جنگ جهانی دوم مبارزات مردم تونس برای رسیدن به استقلال، دولت فرانسه را مجبور کرد استقلال این سرزمین را به رسمیت بشناسد.

اینک لابی اسرائیل در آمریکا نه تنها با هرگونه همکاری و مذاکره در جهت تشنج زدائی بین ایران و آمریکا مخالف است بلکه با تقویت جناح تندرو در ایران، باعث شده است که به منافع آمریکا در منطقه زیان برسد و حتی وضعیت امنیتی خود اسرائیل را نیز به مخاطره انداخته است. با این وجود هنوز نفوذ و تاثیرات منفی لابی اسرائیل بر سیاست خارجی آمریکا پایان نیافته است و ادامه دارد.

ایران در حال تجربه کردن یکی از بزرگ‌ترین تغییرات سیاسی خود از زمان وقوع انقلاب در سال ۱۳۵۷ است. محمود احمدی‌نژاد که همزمان با تشدید تحریم‌های بین‌المللی یکی از پردامنه‌ترین اصلاحات اقتصادی را در کشور آغاز کرده اکنون مشغول تحکیم پایه‌های قدرت خویش است.

سرنگونی بسیار سریع رئیس جمهور تونس اما این سئوال را مطرح میکند که آیا مسبب این سرنگونی همانطور که رسانه های غربی میخواهند وانمود کنند تنها شورش مردم میباشد و یا دستهای پنهان دیگری نیز بر سر کار است؟ من در عجبم از اینکه اوباما تصاویر تظاهرات مردم ایران که آنها هم خواستار شنیدن صدایشان هستند را سریعا از یاد برده است. تصاویر زندانیانی را که هر روز بر سر دار میروند و خواستار آزادی در مملکتشان هستند.

شورش مردم تونس نتیجه طبیعی شکست مدل " موندیالیزاسیون " ،جهانی شدن و به بن بست رسیدن آن در کل جهان است. در واقع ، این شکست اقتصادی است که در های خود را به روی سرمایه های خارجی باز می کند و اقتصاد محلی را درخدمت نیروهای بازار آزاد می گذارد. در این حالت است که به طور اتوماتیک نقش دولت کاهش می باید و تنها محدود به حفاظت از خود می شود. نتیجه این که در تونس یا هر یک از کشور های روبه توسعه میان منافع مردم و طبقه یی که که به وجود آمده است تا از سرمایه های خارجی پشتیبانی کند ، تضاد و در گیری به وجود می آید.

هشیاری مردم تونس که فریب مهره های سوخته را نخورده اند و خواهان دولتی سالم و با پرونده ای پاک که در جهت منافع مردم گام بردارد، امروز سه شنبه هیجده ژانویه باعث استعفای سه وزیر از کابینه موقت شد. امید که این هشیاری ادامه پیدا کند و دولت موقت با نظارت و هشیاری مردم و سندیکاها و احزاب اپوزیسیون بتواند قدرت را به دولت جدیدی برگرفته از خواسته های مردم منتقل کند.

بن علی در روزهای آخر حکومتش وعده داد زندانیان سیاسی را آزاد کند و فعالیت مطبوعات و فضای مجازی را به رسمیت بشناسد. گفت وضعیت معیشتی مردم و بیکاری جوانان را بهبود می بخشد. ابتدا وزیر کشورش را و بعد کل دولتش را کنار گذاشت و وعده داد که در انتخابات آینده کاندید نمی شود و با اینهمه، مردم تونس که بیست و سه سال جنایت ها و دزدی های او را دیده بودند، به چیزی جز رفتنش رضایت ندادند و تا زمان تنظیم این نوشته هم هنوز حضور افراد و بقایای حکومت بی علی را در کابینه جدیدی که از جانب “محمد الغنوشی”، نخست وزیر، پیش روی مردم گذاشته شده است، قبول ندارند.

در کشوری نظیر تونس که تا کنون حتی شکل ابتدایی بیمه بیکاری وجود نداشته است، بزودی مفهوم آزادیهای سیاسی برای جوانان تهیدست محکوم به حاشیه نشینی مفهومی ذهنی و دور از واقعیت می شود. کسی که بدلیل فقدان امکانات مادی زندگی در سنین بالا نیز هنوز در اتاقی تنگ کنار خانواده اش مجبور به ادامه زندگی است تنها می تواند آزادی های فردی را در محدوده ای تنگ جدی بگیرد. کشاکش های اجتماعی عمیق تر از سوی حامیان تغییرات رادیکال از هم اکنون در چشم انداز پیداست.

انقلاب تونس، که نام «ياس» به خود گرفته است، در شرايط بی تکليفی دولت بعدی و قرار داشتن در وضعيت انتقالی، هنوز در نيمه راه است و به نتيجه نهايی نرسيده است. در عين حال نظام سياسی آن کشور در برابر جنبش مردم سپر انداخته و فرمانده خود- بن علی- را از دست داده است. معنی ساده وضعيت موجود در تونس، پيروزی بزرگ مردم و شکست حاکميت در يک مرحله از نبرد برای آزادی است.

درایران، بین حکومت و اهالی کشور، بین حاکمین و محکومین، مانند سایر کشورهای اسلامی، شکاف عمیقی ایجاد شده است. اما درحالی که اعراب، مذهب را به عنوان کاتالیزاتور مقاومت علیه رژیم ها الیگارشی به کار می برند، ایرانیها، در بیست و پنجمین سالگرد انقلاب اسلامی مذهب را با حاکمیت مطلقه و تمامیت خواه مترادف می دانند و با سرپیچی از امر و نهی های مذهبی، مخالفت خود را ابراز می کنند.

آن چه در تونس اتفاق افتاد و رسانه های جهانی آن را به پیروزی مردم تفسیر کردند، به نظر من یک پاتک موفقی بود که مدیران جهانی برای بر هم زدن زمینه استقرار دمکراسی در یک کشور اسلامی تدارک دیدند. پذیرش بی درنگ بن علی از سوی عربستان، خود حکایت از یک هماهنگی بین قدرت های غربی و دست نشاندگان منطقه ای آن ها دارد.

کمتر از دو هفته ديگر شاهد دور دوم مذاکرات هسته‌اى ايران و گروه 5+1 در استانبول خواهيم بود و طرفين مذاکره در حال زمينه سازى براى اين مذاکرات هستند. از طرفى ايران از نمايندگان کشورها خواسته است تا با بازديد از تاسيسات هسته‌اى ايران نسبت به اهداف صلح آميز اين کشور اعتماد پيدا کنند. از طرف ديگر هيلارى کلينتون دستور کار ديدار خود از کشورهاى عربى حوزه خليج فارس را گفت و گو درباره مسئله هسته‌اى ايران ذکر کرده است.

در میز گردی به قصد بررسی وضعیت انتخابات در کشور های مختلف جهان، در سالی که پشت سر گذاشتیم، و بویژه مقایسه این حوادث با انتخابات پر مناقشه ایران، سه نفر از کارشناسان شرکت کرده اند.
خانم آزاده کیان استاد علوم سیاسی در فرانسه، آقای داریوش همایون تحلیلگر و فعال سیاسی در سویس و آقای تورج اتابکی کارشناس مسائل آسیای مرکزی شرکت کنندگان میز گرد این هفته ما هستند.

شرکت ايران در مذاکرات ژنو، در فاصله اندکی پس از سوء قصد عليه جان دو کارشناس اتمی ايران، مجيد شهرياری و فريدون عباسی در روز ۲۹ ماه نوامبر در تهران، نشان داد که دولت جمهوری اسلامی عليرغم ناهماهنگی های سياسی در داخل، به انجام گفتگو با جامعه جهانی و دست يافتن به توافقی اساسی با شورای امنيت بسيار علاقمند است.
از نظر دولت احمدی نژاد، مذاکرات اتمی با جامعه جهانی ميتواند و ميبايد از تاثير گذاری مستقيم و کوتاه مدت بر برنامه های اتمی فراتر رفته و صحنه سياست داخلی ايران را در ميان مدت به نفع دولت تحت تاثير قرار دهد.