خواهان اجرای قانون عفاف و حجاب بودند هجوم برد و تحصن آنها را برچید.
برهم زدن و برچیدن چنین گردهمایی هایی، که طی ۴۵ سال گذشته همواره مورد حمایت رژیم بوده و حتی خود سازمان دهنده ی آنها بوده، رخ داد بزرگ و درخور توجهی است که نشانگر آغاز دوران جدیدی برای زنان و کل جامعه ی ایران است.
تردیدی نیست که تعلیق اجرای قانون عفاف و حجاب را بایستی یک عقب نشینی خفت بار رژیم در مقابل زنان ایران دانست که به ویژه خیزش زن، زندگی، آزادی در پدید آمدن آن نقش برجسته ای داشته است.

است. جنبش مادران و خانواده‌های خاوران که خواستار حقیقت و عدالت برای عزیزان‌شان هستند، مدت‌هاست که با اعدام مخالفت می‌کنند. گروه مادران پارک لاله ایران نیز که پس از کشته شدن معترضان در جنبش سبز سال۱۳۸۸، شکل گرفت نیز برای لغو مجازات اعدام فعالیت می‌کنند. در سال‌های اخیر، جنبش ضد اعدام حتی در زندان‌ها نیز بسیار قدرت گرفته است.

آنچه که در شرایط کنونی ضروری است پیوند این تحرکات و جنبش‌ها و ایجاد یک جنبش اجتماعی سیاسی سراسریِ متشکل و هدفمند است. جنبشی که بتواند دست‌کم در کوتاه مدت خواست‌هایی حداقلی همچون: افزایش دستمزدها و مستمری‌ها بر اساسا معیشت و نرخ تورم، توقف اعدام در حمایت از کارزارهای علیه اعدام، رفع سانسور و آزادی بیان، آزادی زندانیان سیاسی، توقف اشکال مختلف آزار و اذیت زنان از جمله حجاب اجباری، نه به هر گونه جنگ و سیاست‌های جنگ‌طلبانه و... را در دستور کار خود قرار دهد. بدیهی است که این جنبش سراسری در همراهی و همگامی با جنبش‌ها و تحرکات جهانی سمت‌وسوی نهایی‌اش ریشه‌کن کردن سرمایه‌داری، مردسالاری، فاشیسم، بنیادگرایی، جنگ‌طلبی، مهاجرستیزی، سرکوب و ستم بر ملیت‌ها و هر گونه سلطه، استعمار و استثمار خواهد بود.

قتل ژینا امینی توسط نیروی حراست رژیم در سپتامبر ۲۰۲۲، جرقه آتشی بود که همچون آتشفشان سراسر ایران را در برگرفت. مرکز و پیرامون، زن و مرد، دگرجنسگرا و همجنسگرا، شیعه و سنی، مؤمن و ملحد، غنی و فقیر، پیر و جوان، همه به هم پیوستند و رژیم را به زانو درآوردند. اکتبر سال ۲۰۲۲ با آتش زدن روسری ها آغاز شد. نسلی که در دامان کسانی بزرگ شده بودند که امید خود را به اصلاحات قطع کرده بودند، دریافتند که آزادی تحت حاکمیت ایدئولوژیک دست نیافتنی است. حاکمیت اسلام را رسما ایدئولوژی خود اعلام کرده، تا با اتکا به دین و تحمیق جامعه، با دست باز به غارت کشور و ربودن نان از سفره ها و به بردگی کشاندن زنان بپردازد.

امروز، با رشد نیروهای راست افراطی و خطر گسترش سیاست های واپس گرا در سراسر جهان، همگرایی میان جنبش زنان و دیگر جنبش های برابری خواهانه و حمایت تمام آزادیخواهان و دمکراسی طلبان از این جنبش ها یک ضرورت اساسی است. زنان نخستین هدف راست افراطی هستند، اما اگر این تهدید را جدی نگیریم، بنظر میرسد که مسیر بسوی فاشیسم هموار خواهد شد چرا که امروز دموکراسی در سطح جهانی با خطری جدی مواجه است.

به‌رغمِ تمامیِ حساسیت‌های فرهنگی و هراس و ممنوعیت‌هایی که نسبت به هر گونه اشاره به سکس، روابط سکسی، اخلاقیات جنسی و اندام‌های جنسی در جامعه وجود دارد، می‌توان ادعا کرد که در دو دهه‌ی گذشته دگرگونی مهمی در بینش بخش‌هایی از جامعه به اقلیت‌های جنسی صورت گرفته است. افزایش دسترسی ایرانیان، از جمله فعالان حقوق همجنس‌گرایان به رسانه‌های الکترونیکی و آگاهی از جنبش‌های سیاسی و اجتماعی و عدالت‌جویانه‌ی فمینیستی، و تحولات حقوقی و اجتماعی در زمینه‌ی جنبش دفاع و احترام به گرایش جنسی و سلیقه‌ی جنسی افراد؛ و آگاهی از مباحث سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر به این مسئله، در این دگرگونی‌ها نقش داشته‌اند.

تجربۀ بسياري از جوامع نشان داده است كه ناسيوناليسمي كه مبتني بر يك پروژۀ سياسي مشخص – يعني «حقوق برابر براي شهرونداني كه در يك سرزمين مشترك» زندگي مي‌كنند (ناسيوناليسم مدني) – نباشد، بلكه ‏بر خون، قوم، زبان، مذهب، تاريخ و… مبتنی باشد، مي‌تواند به ايدئولوژي خطرناك و خشونت‌زا فروكاسته شود. زيرا چنين ناسيوناليسمي ناخودآگاه با «تعصب» و «احساسات ايدئولوژيك و كور» درمي‌آميزد، چون به‌‏غيراز برانگيختن احساسات حول مقولات انتزاعي، هيچ معيار «زميني و ملموسی» براي ايجاد گفت‏‌وگو و مذاكره ندارد.

حکومت زن‌ستیز جمهوری اسلامی یک ‌شبه شکل نگرفت. حمایت‌های مالی شاه از روحانیت، اعطای آزادی عمل به آنان و فراهم آوردن فرصت‌هایی برای دخالت در امور سیاسی، کشوری و حتی آموزشی، به روحانیون جسارت و فرصت لازم برای نفوذ در جامعه بخشید. این اقدامات در طول چند دهه، با ایجاد ارتباط و نفوذ در اقشار مختلف مردم، زمینه‌ساز رسیدن آنان به قدرت شد. اسناد و مدارک نمایانگر آنند که برخلاف برخی باورهای رایج که درزمان سلطنت محمدرضاشاه تنها سکولاریسم ترویج می‌شد، سیاست‌های ناهمگون شاه در واقع فرهنگ دینی و مذهبی را به‌شدت تقویت کرده و میهنمان را به کژراهه مذهب سوق داده بود.

در ایران معاصر، زنان نقش‌های متنوع و پویایی در عرصه‌های مختلف ایفا کرده‌اند و با چالش‌ها و دستاوردهای متعددی روبه‌رو بوده‌اند. در این نوشتار، به بررسی فعالیت‌های زنان در طول یک قرن گذشته پرداخته می‌شود. ابتدا نقش آنان در انقلاب مشروطه و سپس وضعیت زنان در دوران پهلوی و جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد، با تأکید ویژه بر جنبش انقلابی ژینا. تمرکز اصلی این بحث بر فعالیت‌های اخیر زنان در ایران خواهد بود.

کودک همسری، اثرات مخربی از نظر روانی و جسمانی بر روی کودکان دارد. ازدواج نا بهنگام، کودکان را بسیار زود وارد دنیای بزرگسالان می کند. این نوع ازدواح بیشتر در مورد دختران صورت می پذیرد و عموما مردان بزرگسال، و سن آنها بسیار بیشتر از دختران است و همین خود سبب کودک آزاری مانند خشونت فیزیکی و جنسی می‌گردد که اثرات بسیاری در سلامت جسم و روان آنها پدید می آورد.

به راستی آنچه که در اسفند سال ۵۷ رخ داد، چه بود؟ آیا واقعا همه گروههای «چپ» به همه‌ی محدودیتها، تبعیضها و محرومیتهای زنان از بدیهیترین حقوقشان بیتوجه و بی اعتنا بودند؟ پرسش کلیدیای که این مقاله، در پی یافتن پاسخی برای آن است.
برای بررسی یک پدیده‌ی تاریخی، روایت افراد حاضر در آن زمان، فقط یکی از ابزارهای تحقیق میتواند باشد، اما تنها ابزار مورد اعتماد، که روایتهای فردی را هم راستیآزمایی میکند، مراجعه به فیلمها و آثار و نشریات مکتوب باقی‌مانده از آن دوره است. فیلمهای چندانی از این روز باقی نمانده یا حداقل در دسترس نیست، اما خوشبختانه هنوز برخی از اسناد کتبی در آن زمان موجود و در دسترس است.

نژادپرستی و جنگ اقتصادی (که بد است، اما بهتر از جنگ با تانک‌هاست) جهان را به لرزه درآورده‌اند. آلیس شوارتزر خود را موظف می‌داند که به یک معضل دیگر اشاره کند: سکسیسم. آیا کسی به این موضوع توجه می‌کند؟ پدرسالاری در حال بازگشت است. روی پاشنه‌ای غلط. از میان هر دو نوجوان، یکی رویای خطرناک یک زندگی شبیه به زندگی آن‌ها را در سر دارد.

مبارزات زنان به‌ویژه اکنون و در آستانه هشت مارس ۱۴۰۳ اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. اکنون که جناح‌های راست افراطی سرمایه‌داری جهانی بیش‌از‌پیش در حال قدرت گرفتن هستند و در این راستا از ابزارهایی همچون تحمیل جنگ‌های داخلی و خارجی به کشورهای عقب‌نگه‌داشته‌شده، سازش با جناح‌های افراطی‌، فاشیستی، بنیادگرا، ارتجاعی و سرکوبگر حاکمیت محلی تا اپوزیسیون‌سازی و تهدید حمله نظامی و... بهره می‌گیرند. حاکمیت جمهوری اسلامی نیز به‌رغم اینکه در ضعیف‌ترین موقعیت خود چه از لحاظ خارجی و چه داخلی قرار دارد، مثل تمامی حکومت‌های سرکوبگر و فاشیستیِ دیگر در مقابله با جنبش روبه‌رشد و رادیکال داخلی، برای حفظ بقای خود از حربه‌های گوناگون جهت کنترل و نفوذ در اپوزیسیون، اپوزیسیون‌سازی و سرکوب و ارعاب جامعه استفاده می‌کند، حربه‌هایی چون دستگیری گسترده فعالان اجتماعی و اقلیت‌های قومی و دینی، صدور و اجرای گسترده احکام اعدام، به‌ویژه برای زندانیان زن (همچون وریشه مرادی، پخشان عزیزی، شریفه محمدی) و ...