رضا جاسکی اصلاحطلبان و هابز؟ (بخش پایانی) چگونه میتوان از مردمسالاری به دولتسالاری رسید زمانی کشیشیی برای بازدید از زندانیان و موعظه به زندان شهر رفته بود. یکی از زندانیان از او پرسید چگونه میتوان به بهشت رسید؟ کشیش در پاسخ وی گفت: "خوب، طبعا راههای زیادی وجود دارد-اما تو از اینجا نمیتوانی شروع کنی!". حال سوال اینجاست که آیا میتوان از اتوکراسی دینی جمهوری اسلامی به دموکراسی رسید؟ در این صورت چگونه میتوان ابتدا از زندان آزاد شد؟ اصلاحطلبان و اعتدالیون چه پاسخی دارند؟
فرنگیس حبیبیآوارگانی که در زندانِ آوارگی خود محبوس اند کتاب "مردم غزه" که عنوان فرعی آن هست: "زیستن در حبس"، مجموعه ای از دیده ها، شنیده ها و شهادت هاییست که شش شهروند فرانسوی: روانشناس ، جامعه شناس، دبیر و آموزکار،ویدئوکار و بعضا تلاشگر در "اتحادیۀ یهودیان فرانسوی طرفدار صلح"، در طول چند سفر به غزه در سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ گرد آوری کرده اند. این کتاب در فوریۀ ۲۰۱۷ با مقدمه ای به قلم خانم کریستین هسل، همسر اندیشمند بزرگ استفان هسل در پاریس منتشر شده است . فیلمی ۵۲ دقیقه ای با زیر نویس به ۱۲ زبان پیوست این کتاب است.
رضا جاسکیاصلاحطلبان و هابز؟ چگونه میتوان از مردمسالاری به دولتسالاری رسید؟ زمانی اصلاحطلبان که متکی بر جنبش اصلاحات بودند، جنبشی که بسیاری از مردم اعم از تحصیلکرده و عامی را به سوی خود جلب کرده بود، معتقد به فشار از پایین و چانه از بالا بودند. اما با در هم شکستن جنبش سبز آنها فکر توسعه سیاسی را معوق گذاشتند. هدف اصلی به مشارکت اصلاحطلبان در قدرت به هر شکلی تقلیل یافت. دیگر سخن گفتن از فشار از پایین فقط شعاری بیش نیست. نمیتوان هابزی بود و در عمل به فشار از پایین اعتقاد داشت. نظرات جالب هابز در اعلام قرارداد اجتماعی بین حاکم و مردم در عمل، در بررسی جنگ داخلی انگلیس به حمایت بی چون و چرا هابز از چارلز اول، و در دوران کرامول، حمایت از کرامول و جمهوری ختم شد.
رضا علامه زادهکودکانِ کار یا بچههای خیابانی؟ ویدئوئی که امروز دیدم و اگر دلش را دارید شما هم ببینید مرا برد به سیوپنج شش سال پیش که مسئلهی کودکان کار مشغله ذهنی و کاریام بود. آنروزها دو فیلم مستند-داستانی در مورد کودکان کار در مجموعهای تلویزیونی با نام "نانآورانِ کوچک" ساختم با عنوان "آقای بیمهای" و "نقش". وقتی مشغول فیلمبرداری از سومین فیلم این مجموعه با نام "راسته ماهیفروشان" در انزلی بودم از طرف شورای پاکسازی به تهران احضار، و سپس از تلویزیون اخراج شدم.
تقی روزبهفرصتی تازه برای زنده کردن و زنده نگهداشتن حافظه تاریخی و فرصتی بی نظیر برای رسواکردن ادعاها و ژست سراسرمزورانه جمهوری اسلامی در موردکودتای ۲۸ مرداد! ضرورتی تاریخی و به یک اندازمهم هم برای نسل های گذشته و برپاکننده گان انقلاب بهمن که به امیدآب دچارسراب اسلام سیاسی شدند و هم برای نسل های تازه برای ساختن آینده به فراسوی این دوره تاریخی، به شمول سلطنت و اسلامی سیاسی. این یک واقعیت چه بساتلخ است که ما- جامعه به شمول افشارپیشرو و آگاهش- هنوز به ضرورت تصفیه حساب واقعی و ریشه ای با گذشته امان نائل نیامده ایم.
مصطفی قهرمانیآیا دگردیسی اقتدارگرایان ممکن است؟ جوامع متکثر صحنه پیکار و همآوردی اردوگاه های سیاسی رقیب با انگاره و دیدگاه های ویژه اشان در رابطه با ساماندهی سپهر عمومی می باشد. بسیارند کسانی که از نبود و حذف جناح ها و اردوگاه های سیاسی رقیب ازچپ و راست، اصلاح طلب و اقتدارگرا و خودی و غیرخودی خرسند و شاد می گردند. نبود نمایندگان و ساختار های عینی این اردوگاه های سیاسی بل محدود کردن، حصر و حتی از صحنه به بیرون راندن آنها یعنی پاک کردن صورت مسأله و نه تنها کمکی به حل معضل نیست شاید در کوتاه مدت همچون مُسکنی التیام بخش دردهای ما باشد یقیناً در دراز مدت به هیچ وجه مفید به فایده درمان نیست.
دکتر محمد حسین یحیاییفرجام رژیم با موج پر خروش سیل بیکاران به نظر می رسد، رژیم درمانده و ناتوان که قادر نیست تغییرات ساختاری با شرکت خود کارگران و جویندگان کار در نظام اقتصادی بوجود آورد به طرح های گذری، ناپایدار و کوتاه مدت روی می آورد تا از یک سو نیروی کار ارزان تا حد رایگان را در اختیار سرمایه بویژه نوکیسگان قرار دهد و از سوی دیگر مانع از تشکل و خیزش سیل بیکاران شود که هر روز ابعاد وسیعتری بخود می گیرد و به رژیم و حاکمیت خشم می ورزد.
س. حمیدیچریکهای پیرِ جمهوری اسلامی در رسانههای دولتی ایران این موضوع را جا انداختهاند که هر از چندگاهی سیاستمدار زنده و یا مردهای را از اینجا و آنجای حکومت بیرون بکشند و او را چریک پیر بنامند. به واقع این گروه از رسانههای دولتی سر آن دارند تا از احترام عمومی مردم برای نام چریکهای فدایی خلق به نفع سیاستمداران منزوی و منفعل خویش بهرهمند شوند. آنان در نوشتههای خود مهدی بازرگان را بیش از دیگران به نام چریک پیر میشناسند. ضمن آنکه پیش از مهدی بازرگان از همین نام به دفعات برای محمود طالقانی سود بردهاند. اما مهدی بازرگان در زندگی سیاسی خویش همواره به مماشات و کنار آمدن با بالادستیها و صاحبان قدرت شهرت داشته است. بدون آنکه بتوان در نوشتهها یا رفتار اجتماعیاش به رویکردی مردمی و عدالتخواهانه دست یافت.
امیر حسین لادنآمریکا مجموعه اسناد کودتای ۲۸ مرداد را منتشر کرد این مجموعه ی (۹۷۰ برگی) واقعه ای است، که بزرگترین فاجعه ی قرن بیستم را برای مردمِ درمانده ی ایران ببار آورد. این اسناد از یکسو، نمایانگر توطئه انگلیس و تبانی آمریکا برای سرنگونی دولت مصدق و باژگون نمودن "ملی شدن صنایع نفت" است؛ و از سوی دیگر، گویایِ داستان دردناکِ ملتی است که معنی و مفهومِ میهن دوستی را نمی دانست و با منافع جمعی و ملی ناآشنا بود!
بهروز فراهانیدر باره برخورد به انتخابات ریاست جمهوری و مسئله تضادهای داخلی حاکمیت مثل همیشه انتخابات ریاست جمهوری در ایران مباحث تندی رامیان طرفداران شرکت در آن و مدافعان تحریم فعال دامن زد . از زمانی که اصلاح طلبان حکومتی موفق شدند که « منطق» انتخاب میان بد و بدتر را در میان بخشی از اپوزیسیون سابق جابیاندازند این مباحثات درخارج گاه اشکال بسیارتندی هم به خود میگیرد . درین میان برخی در مغلطه تا به آنجا پیش می روند که مسئله رای دادن را با آزادی بیان و اندیشه یکی گرفته ، منکر هر نوع بار سیاسی و یا تحلیل رای دادن به مثابه یک اقدام سیاسی شده و لاجرم هر نوع برخورد انتقادی به آن را ناقض آزادی بیان واندیشه می انگارند! تو گوئی که آزادی بیان درین مورد با خود عدم مجاز بودن انتقاد را هم بهمراه می آورد!
باقر مرتضویسوسیالیسم رؤیایی من (نگاهی کوتاه به خاطرات زندان رضا فانی یزدی) من میتوانم حرفشنوی بدون چون و چرای فانی یزدی را که آن زمان جوانی بیست ساله بود و به دنبال آرمانهای زیبای خویش، سودای سوسیالیسمی رؤیایی بود، درک کنم، ولی نمیتوانم بپذیرم که پس از سالها زندان و سپس زندگی در تبعیدی خودخواسته، و جدایی از حزب توده، و فعالیت در سنگر "حقوق بشر"، بازهم مبلغ همان افکار باشد. او هنوز هم هیچ نقدی به رفتار دیروز حتا رفتارهایی که امروز به طنزی تلخ میمانند ندارد. برای نمونه از تحریم اجناس آمریکایی و در این میان سیگار آمریکایی چنان میگوید که انگار در کمک به سیاستهای کلان اقتصادی جمهوری اسلامی کشفی بزرگ صورت گرفته است.
خسرو شاكری (زند) سخنی پیرامون سی ام تیر ۱۳۳۱ پشت پرده های سی ام تیر، مستندی از شادروان خسرو شاکـری زند پنجاه و پنج سال پیش، هنگامی كه جنبش ملی كردن نفت با گام های استواری به پیش می رفت، دو قدرت بزرگ نفت خوار غربی و كارگزاران بومی آنان دست اندر كار سد كردن راه آن شدند. راهی كه بریتانیا از همان لحظه ی پس از ملی كردن نفت اختیار كرده بود اكنون به خط مشی دولت آمریكا نیز بدل می شد. هنگامی كه بریتانیا و آمریكا از محكوم كردن دولت ایران در مراجع بین المللی، كه می بایستی در سطح ملی به شكست و بركناری مصدق می انجامید، مأیوس شدند، نبرد آنان علیه ملت ایران وارد مرحله ی دیگری شد. این مرحله اعمال فشار به شاه و مجلسیان برای بركناری مصدق از طریق صدور فرمان برای نخست وزیر دیگری بود.
بهزاد كریمیتغییر تاکتیک!
آری شاهد پیشبرد تاکتیکی تازه از سوی حکومت در رابطه با کشتارهای دهه شصت هستیم. حکومت ناگزیر از تغییر تاکتیک بوده و این ضد تاکتیک به اصطلاح تهاجمی از سوی او را باید ماهیتاً از نوع عقب نشینی تلقی کرد. این حرف زدنها برای نجات از مخمصهای است که وارثان حکومت دهه شصت، از آن رهایی ندارند. این اعترافات پر سر و صدا در عین حال بیان همه چیز نیستند زیرا که تجلی یک تصمیم سیاسیاند! حرف زدن اما نه که کاملاً کنار گذاشتن سکوت! افتخار به جنایتهای ارتکابی علیه نوجوانان و جوانان مجاهد خلق تحت این عنوان دروغین که "همهشان تروریست بودند" و در همانحال ادامه سکوت در باره قتل بیش از هزار نفر در همان روزها از فعالان چپ اسیر دست بسته این حکومت! سیاست در قبال نیروهای چپ فعلاً و هنوز بیشتر سکوت است تا توجیه.
نيكروز اعظمىسلى كه در ميان تناقضات يك «جمهور» دينى، و خرافه و خيال بافى هاى نخبگانش غوطه مى زند نسل امروز ايرانى نه آزاد شده از نفوذه ويژه دينى است و نه داراى صاحبان و بزرگان فكر، به همين جهت در ميان تناقضات و تفسيرات دينى و سياسىِ بزرگان خويش غوطه مى زند و در اين تناقضات و تفسيرات مى زييد. نسلى كه بزرگان ديروز خويش را كه مسبب و بانى يك انقلاب دينى/اسلامى بودند و جامعه را به سراشيب نيستى كشاندند، مذمت مى كند اما خود مشغول در تثبيت حكومتِ مشروعيت گرفتهء پس از آن هست.
اسماعیل رضایی انقلاب انقلاب ماهیتا ریشه طبقاتی داشته و همواره طبقه مسلط با منافع و جایگاه برتری که اشغال کرده از تحول و دگرگونی های لازم می هراسد و ابزار خشونت و قهر ویا تحمیق و تخریب را برای ممانعت از هرگونه تغییر و تحول بکار می گیرد. دیگر طبقات و اقشار جامعه نیز متناسب با درک و فهم خویش از فراز و نشیب ها و افت و خیزهای اجتماعی و برای دستیابی به آرمان های انسانی خویش از قهر انقلابی بهره می گیرند. طبقه ای که برآمد گاه ویژه ای داشته و قادر است سازوکارهای حاکم را متحول ساخته و یا طبقه مسلط را تسلیم خواست و نیاز خود کرده؛ و تعدیلات لازم را متناسب با نیاز و اقتضای تحولات اجتماعی برقرار سازد.
جلال ایجادیپریشان گویی آقای سروش در باره مرگ مریم میرزاخانی خانم مریم میرخانی یکی دیگر از زنانی است که با هوش و دانش و جسارت خود نشان داد که تمام گفتمان اسلامی و سنت جامعه اسلامی و سیاست نخبگان اسلامی، تبعیض گرا می باشند. چنین زن دانشمندی در نظام دینی نمی تواند در دانشگاه درس بدهد و مقام رفیع سیاسی و اجتماعی داشته باشد. آزادی و پیشرفت زن خارج از این نظام دینی ممکن است.
مهرداد درویش پور نگاهی از درون: از گفتمان سکوت تا توجیه جنایت در «ماجرای نیمروز» "ماجرای نیمروز" نادرترین نمونه سینمای پروپاگاندا جمهوری اسلامی است که در واکنش به روشنگری های پی درپی مخالفان، افکار جهانی و انتشار نوار آیت الله منتظری درباره جنایات دهه شصت، گفتمان سکوت یا کتمان را شکسته و به سفارش یا دستکم حمایت تمام قد سپاه و نظام در دفاع از "خشونت مقدس" خلق و روانه بازار شده است. در شرایطی که حتی روحانی در کمپین انتخاباتی خود اعتراف کرد که مردم "آنهایی که در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند را قبول ندارند» این فیلم از تمام امکانات ازاعمال فشار به هئیت داوران، توسل به تبلیغات سفید و سیاه و تظاهر به عینیت گرایی استفاده کرده تا پروپاگاندای اثر بخشی در توجیه آن ارائه شود.
جمشید برزگرانتصاب رهبر؛ نمونهای از بیتاثیر بودن نتیجه انتخابات فرهاد رهبر، رئیس جدید دانشگاه آزاد، دو روز پس از انتصاب به این سمت، با ابراهیم رئیسی، نامزد ناکام انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۶ دیدار کرد. این دیدار که به نظر می رسد اولین دیدار رسمی آقای رهبر با عنوان جدیدش باشد، بر ابعاد مختلف انتصاب او پرتو تازه ای می افکند و همزمان نشان می دهد که مکانیسم انتخابات تا چه اندازه در تقسیم مناصب و رویکردها در جمهوری اسلامی ناکارآمد است.
کاظم ایزدیرُشد فرد گرائی و پی آمد های آن در ایرانپس از انقلاب۱۳۵۷
از زاویه ی جامعه شناختی دراین نوشتارقصد داریم عملکرد نظام ولایتی را اندکی بشکافیم. ببینیم تلاش بی وقفه وهمه جانبۀ حاکمیت درپرورش وآموزش اُمت شیعۀ ولایتمداراز یک سو و انقلاب رسانه ای، که گردش اخبار واطلاعات دردنیا را لحظه ای گردانیده از جانب دیگردراین نسل انقلاب ونسل های پس ازآن چه تأثیری گذارده اند. به بیان دیگر، قصد داریم بررسی کنیم که جوان ایرانی در این دنیای پر تناقضِ مادی نگر وفرد گرای سرمایه داری چگونه رشد ونمو کرده است.
محمد علی مهرآساخامنه ئی: دشمن باید سیلی بخورد!! این عنوانی است که تقریباً تمام روزنامه های تهران از قول رهبر یک دست حکومت فقیهان نوشته اند. چنین سخنی را با لحنها و گفتارهای دیگر، ولی باهمین معنا و مفهوم بارها از این خونخوار وحشی شنیده ایم. اما این بار به سپاه پاسداران گوشزد کرده است که به دنبال فرمان مشهور:« آتش به اختیار» بر روی صنعت موشک سازی بیشتر دقت و کار کنند تا بتوان با آن به دشمن سیلی را محکمتر زد.
اشکبوس طالبیچگونه می توان از تراژدی آتنا اصلانی ها جلوگیری کرد ؟ تجاوز و قتل آتنا دختر بچه پارس آباد ، بخشی از جامعه ایران را تکان داد . پدران و مادران ایرانی بیش از همیشه نگران کودکان خردسال خود شده اند . واکنش ها بسیار متنوع بودند . عده ای از مردم پارس آباد به خانه این رنگرز متهم( اسماعیل) هجوم آورده و در صد بودند تا به دست خودشان مجرم را قصاص کنند . یک وکیل دادگستری از شیراز دستگاه قضایی کشور را مسئول و مجرم قلمداد کرد که به وظیفه خود در صیانت از شهروندان کوتاهی کرده است. یک نویسنده و فعال سیاسی حاکمیت جمهوری اسلامی را مقصر اصلی می داندچون خشونت را در جامعه نهادینه کرده است .
س. حمیدیفرصتهای تاریخی در خیابان دکتر فاطمی تهران پس از انقلاب بهمن ۵۷ خیابان آریامهر تهران به نام حسین فاطمی نامگذاری شد. جانمایی نامی از حسین فاطمی بر سینهی دیوار خیابانی در تهران به سهم خود تاریخی است که بهتر است ماجرای این نامگذاری نیز در شرح زندگانیِ او انعکاس یاید. چون باقیماندههایی از تروریستهای فداییان اسلام تا سالهای سال همچنان تلاش میورزیدند که در این نامگذاری تجدید نظر به عمل آید. صادق خلخالی و محمدمهدی عبدخدایی بیشتر از دیگران در این آشوب و ماجرا سهم میبردند.
مصطفی قهرمانیحکومت اُپوزیسیون قوی می خواهد! در جوامع با سنت حکومتی فردسالارانه افراد و در نهایت "رهبران فرهمند" هستند که بر مقدرات ملک و ملت حکمرانی می کنند. دمکراتیزه کردن حکومت ها به عنوان نخستین پیش نیاز توسعه و رشد پایدار نیازمند فرآیند محدود کردن قدرت فردی حکومت گران و جایگزین کردن آن توسط نهادهای حکومتی مدرن می باشد که خود فرآیندی بطئی، پیچیده و طولانی است و یادگیری و اجرای آن نیازمند استمرار تمرین در اندیشه و عمل است.
رضا جاسکیدر دفاع از رفرم در دفاع از انقلاب و رفرم – بخش دوم گرد وغبار انتخاباتی حداقل در ایران کمی فرونشسته است، اما بنظر میرسد که تنشها و هیجانات انتخاباتی همچنان در گوشه و کنار دنیا ادامه دارد.یک قرن پیش، جنگ و گرسنگی در جهان بیداد میکرد. در چنین روزهایی در بخشهایی از اروپا مردم خسته از جنگ به دنبال تغییرات اساسی در جامعه بودند. جامعه سوسیالیستی یک گزینه مطرح در برابر جامعه جنگزده سرمایهداری بود. انقلاب اکتبر بدون یک جنگ طولانی با فجایع انسانی و اقتصادی عظیم غیرممکن بود. جنگ سرمایهداری را حداقل در بخشهایی از اروپا از توان انداخته بود. ایدههای انقلابی سوسیالیستی نوید ایندهای بهتر را به مردم میداد. امروز، صد سال پس از انقلاب اکتبر، بسیاری از آرزوهای نافرجام مردم، امید به زندگی بهتر همچنان باقی است اما شبح اکتبر بر فراز جهان ما در پرواز نیست.
علی شاکری زندسلطهی دیوان و رژیم تباهیها
تنها بهدست مردم برچیده خواهد شد - بخش دوم انحطاط حاصل از سلطهی این رژیم، حتی در همین چهل ساله، از ضربه های فرهنگی پنج یورش عظیمِ بیگانهی سده های کهن به ایران عمیق تر بوده است. حمله ی عرب با جنگهای طولانی و ایستادگی ایرانیان که چندین قرن ادامه یافت همراه بود و چپاول ثروت های کشور را بهدنبال داشت؛ و ایلغار چنگیز و تیمور ویرانی های بسیار آفرید و شهرهای بزرگی را از سکنه خالی ساخت. با اینهمه در آن دوران ها ایران که از مهاجمان خود فرهنگ و مدنیتی غنیتر و پیچیدهتر داشت میتوانست ـ و هربار توانست ـ یورشگران انیرانی را در خود هضم کرده ویرانی ها را تا اندازهی زیادی جبران سازد.
|