برای من و البته برای هر مردی که در زمینه جلوگیری از خشونت علیه زنان کار می کند گفتن بعضی نکات بسیار مهم است .نکاتی که البته من امروز صبح تصمیم دارم در موردشان صحبت کنم .برای ما بسیار مهم است که بدانیم :جنبش رو به رشد مردان در ایالات متحده ی امریکا -از جنبه ی چند ملیتی بودن –و در تمام دنیا –از جنبه ی بین المللی- مردانی را در خود جا داده که برخاسته اند تا از خشونت مردان علیه زنان داد سخن بر اورند .این جنبش در حال تشریح و تفسیر فرهنگ مردانه است .

بهاره جان! نمیدانم از دلتنگی های یک مادر چطور برایت بنویسم. مادری که برای دخترش دلتنگ است. دلش هوای او را کرده است و اما دیوارها یا راه بلند یا نمی دانم هرچه که اسمش مانع است نمیگذارند که مادر و دختر کنار هم باشند. راستش چند روز پیش از اینکه این چیزها را برایت بنویسم در مترو کنار دست زنی نشستم که صورتش پر از غم بود. به او گفتم: مادرجان چرا اینقدر توی صورتت غم است! بعد از کمی تردید گفت: دلتنگ دخترم هستم! گفتم خب برو او را ببین تا دلتنگش نباشی! گفت کاش می شد! الآن دارم از ملاقاتش برمی گردم! نمی گذارند پیش او بمانم. اگر میتوانستم یا میگذاشتند پیش او می-ماندم تا آزاد شود! اول خیال کردم که او هم مادر یکی از دختران خودمان است. طپش قلبم بیشتر شد. گفتم: مادرجان! دخترت از کی زندان است؟ گفت: دو ماهه! گفتم برای چه؟ نگاهی به این طرف و آن طرفش کرد و سر در گوشم گذاشت و گفت: اتهام بیخودی! گفتند شیشه فروختی!

با اینکه برچسبی به نام زن مسلمان می تواند به لحاظ روشی به ما کمک کند تا شناختی از هویت زن مسلمان بدست آوریم، اما عنوان "زن مسلمان" می تواند اصالتی وجودی و ذاتی نداشته باشد. باتوجه به ضرورت تعریف نمودن زنان زیر چتری که بتواند تمایزات آنان را نیز منعکس کند و گروههای مختلف را به حاشیه نراند نگاهی تکثرگرایانه ضروری به نظر می رسد. اگرچه ساختار بیولوژیکی زنان آنها را در یک طبقه بندی یا جنس قرار می دهد جنسیت به تعبیری ابزاری است برای تحلیل و درواقع مجموعه هنجارها، ارزشها و رفتارهایی است که به واسطه عمل اجتماعی درونی شده اند.

دولت در هیچ زمان و مکانی اجازه ندارد ظاهر شهروندان را تحت تملک خود در آورد. هرگز نمی توان ادعا نمود که ظاهر شهروندان با قرار گرفتن در بنیادهای عمومی یا تنها در مدرسه دولتی!، جزء حوزه عمومی محسوب می شود! دولت لائیک در هر زمان و مکانی که اقدام به زدودن نمادهای مذهبی از شهروندان نماید، بر ضد آزادی وجدان در جامعه اقدام نموده است.

مروزه ما در زندگی مردان شاهد بحرانی هستیم که به تدریج تصورات و باورهای چندصد ساله پدرسالارانه در آن فرو می ریزند. منشاء برخی از ضرباتی که بر پیکر پدرسالاری موجود وارد شده، درونی است یعنی در منطق روابط پدرسالارانه برای تحول و تغییر. درحالی که قدرت مردان به طور روزافزون در اقتصاد و حکومت سرمایه گذاری می شود و از کنترل فرد فرد مردان خارج می شود، و همزمان با این که صنعت و دانش تولید شده توسط مردان بر اساس منطق بی رحمانه خود حرکت می کند، دنیایی که ما در تصورات خودمان ساخته ایم شروع به بی اثر کردن خودش می کند.

میتوان تصور کرد آن حال که در آن روز بر آن جوان رفته است. سنگینی حمل سفره های پلاستیکی از این قطار به آن قطاربه امید فروش، فشار هوای سنگین از آلودگی، .هجوم انبوه مسافران شتابزده به قطارهایی که تکافوی حتی نصف این مسافران را نمی کند، هشدارگوش خراش بلندگوها برای دعوت مسافران به لو دادن دستفروش های خاطی، نگرانی از حضور ناگهانی مامورها، صدای اعتراض مسافران دیگر، دلشوره اجاره های پرداخت نشده، حمله توهین آمیز ماموران برای ضبط مال التجاره ناچیزاو، شرمندگی از فرزندان... وناگهان وسوسه جای گرفتن در فاصله ریل و چرخ آهن قطارهای رو به مرگ... و دیگرتمام!

میشه از خشونت علیه زنان سخن گفته می‌شود و این که آن ‌ها چقدر متحمل مشکلات و ناهنجاری‌ها می باشند. آیا واقعاً این‌طور است؟ آیا به‌ راستی این‌ ها تنها مشکلات زنان ‌اند؟ نقش مردان چیست؟ آیا مشکلات زنان، مشکلات مردان نیستند؟ چرا تا می‌گوییم “نا‌برابری جنسیتی”، به ‌طور اتوماتیک “نا‌برابری زنان” به ذهن‌ مان متبادر می گردد و نه “نا‌برابری مردان”؟ چرا در خبرها نمی‌گویند که مردی تجاوز کرد، به جای این که بگویند زنی مورد تجاوز قرار گرفت؟

بسیاری از فعالین كارگری و اجتماعی نسبت به عدم استاندارد بودن مكان های كار به درستی هشدار دادند. اما متاسفانه ثبت این فاجعه دلخراش نه تنها دل مسئولان را به درد نیاورد بلكه با موضع گیری هایی حاکی از بی تفاوت آنها نسبت به جان شهروندان، نمك به زخم بازماندگان پاشید. اما مسئله ی بغرنج تر نه پیدایش دلیل و علت فاجعه و تلاش در جهت رفع آن است، بلکه مسئولانی كه باید جوابگو باشند به جای توجه به موقعیت زنان كارگر و تلاش در جهت بهبود وضعیت آنان، تقصیر را به گردن تن زنان می اندازند.

کتاب «پیشگیری از سوء استفاده جنسی از کودکان» با ترجمه و تالیف فاران حسامی در بهار 1391 توسط نشر ساوالان به چاپ دوم رسید. این مجموعه ترجمه و تخلیصی است از کتاب «پیشگیری از آزار جنسی: فعالیت ها و راهبردهایی برای کسانی که با کودکان و نوجوانان کار می کنند[1]» نوشته کارولا.پلامر[2] که فعالیت های مناسب دیگری نیز به آن اضافه شده است. این کتاب در ظاهر معلمان مهدکودک و مدارس ابتدایی را مخاطب قرار داده ولی فعالیت و برنامه های آن به گونه ای طراحی شده است که در خانواده و حتی در مورد یک کودک نیز قابل اجراست.

مزاحمت جنسیتی بر سرکار، به امری روزمره تبدیل شده است. میان مزاحمت جنسیتی و تعریف و تمجید از یک زن، تفاوت فاحشی نهفته، اما مرز میان این دو کاملا درهم ریخته است. این تفاوت را هر زنی می فهمد و درک آن برای مردان نیز بسیار آسان است، البته اگر بخواهند درک کنند! این بحث همواره به طور غیرجدی و با یک لبخند روبرو شده است. بسیاری از مردان و حتی زنان چنین رفتاری را عادی و روزمره تلقی کرده و اصلا آن را مهم نمی دانند. در نتیجه پی گیری یا شکایت علیه آن را ضروری نمی بینند.

طی زمان بسیار اندکی که به منظور نظرخواهی مردم در مورد پیش نویس منشور حقوق شهروندی از سوی دولت اختصاص داده شد نقد و اصلاحیه هایی از سوی فعالان جنبش زنان[1]، جمعی از مدافعان حقوق کودک[2]، انجمن زنان کارآفرین، انجمن دفاع از آزادی مطبوعات و... به منظور ارتقاء و تثبیت حقوق زنان، کودکان، روزنامه نگاران و... در متن منشور، تدوین و برخی از آنها در مدرسه فمینیستی و دیگر رسانه ها منتشر گردید. متن حاضر نیز اصلاحیه ای است بر منشور از زاویه حقوق کودکان که از سوی تعدادی دیگر از کنشگران حقوق کودک تهیه و تدوین شده است:

به هر حال عرصه سیاست چیزی جز عرصه ی مخالفت ها و کشمکش ها نیست. بنابراین زنان همچون مردان حق دنبال کردن گرایش های سیاسی متفاوت و گاه متضاد را دارند. این دیدگاه که ارتقاء زنان اصول گرا به جایگاه های تاثیرگذار سیاسی لایق تجلیل کردن نیست چون آنها به عنوان حامیان اصول گرایی در نهایت برضد حقوق زنان عمل می کنند، مشترکات و همگرایی مطالبات جریان های اسلام گرا، فمینیست های اسلام گرا، و سکولارهای جنبش زنان را نادیده می گیرد.

در سال ۱۹۹۹، مقامات رسمی وین، اطریش، از ساکنان منطقه نه شهری پرسیدند چقدر و چرااز حمل و نقل عمومی استفاده می­کنند. اورسولا بائر یکی از مسئولین این تحقیق می­گوید: "اکثر مردان پرسشنامه را در کمتر از 5 دقیقه پر کردند ولی زنان همچنان به نوشتن ادامه می­دادند.» بیشتر مردان گزارش دادند که دو بار در روز صبح ها برای سر کار رفتن و شب ها برای برگشت از خودرو یا حمل و نقل عمومی استفاده می­کنند. اما زنان به هزاران دلیل بیشتر از پیاده ­رو­ها، اتوبوس، خطوط مترو و تراموای شهری استفاده می کنند.

کودکان یکی از گروههای اجتماعی هستند که حقوق شهروندی آنها همانند سایر گروههای اجتماعی باید به طور مشخص معرفی شود و جنبه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مدنی آن معرفی شود. وقتی حضور کودکان و کودکی آنها را در حقوق شهروندی به طور مجزا مورد بررسی قرار می دهیم، قوانین مدنی، و اجتماعی و اقتصادی که متوجه هر شهروند می شود برای کودکان نیز به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد و نقطه ی تمایز آن قوانین در مورد کودکان و بزرگسالان معرفی می شود.

بعد از سه دهه که از کارنامه‌ی خیانت‌بار رژیم جمهوری اسلامی می‌گذرد، رژیمی که جز سرکوب عریان، اعمال وحشیانه‌ترین خشونت‌ها در تمام عرصه‌ها بر علیه زنان، کشتار انقلابیون و کمونیست‌ها، به بند کشیدن هر صدای آزادی‌خواهی، توقیف حتا لیبرال‌ترین روزنامه‌ها، بازداشت و اعدام وبلاگ‌نویسان معترض، سرکوب هر تجمع و تشکل صنفی، سرکوب وحشیانه‌ی ملیت‌ها، کشیدن شیره‌ی جان اکثریت کارگران و زحمت‌کشان جامعه برای انباشت سرمایه، از بین بردن محیط زیست در خدمت منافع سرمایه‌داری و ... به یاد "حق شهروندی" مردم افتاده است!

آخرین روز سال میلادی است. در خانه «برترون هارتمن» دور میز غذاخوری که اکثرا به عنوان میزکار هم استفاده می شود نشسته ایم. از غذا خبری نیست. اما میز با عکس صندلی های نقاشی شده ای که اورسولا شاتزلاین با خودش آورده پر شده است. برترون عضو هیئت موسس و مدیر اجرایی موزه زنان فورت نورنبرگ است و اورسولا شاتز لاین عضو شورای محلی شهر کوچک «اوبر میشل باخ» است.

هیچ فرد عاقلی نمی تواند منکر ضرورت همکاری و همبستگی جنبش های اجتماعی در کشورش باشد زیرا فرایند تلاش برای همبستگی جنبش های مطالبه محور، از فرآیند بازسازی جامعه مدنی و حقوق دموکراتیک شهروندان، هرگز جدا نیست. اما متأسفانه طی سال های اخیر، بحث در مورد وحدت جنبش های اجتماعی، اغلب به شعارهای انتزاعی، بحث های فرسایشی و تکرار پیش فرض های کلیشه ای تقلیل یافته است در نتیجه، آن دسته از گزینه های عملی که می تواند دستمایه ای برای این همبستگی و همکاری های متقابل باشد به خودی خود، فراموش می شوند ...

شعر زیر سروده مورا دلی[1]، شاعر معاصر بریتانیایی است که توسط شاعر به نام ایرانی، آزیتا قهرمان به فارسی ترجمه شده است. تاکنون از مورا دلی چندین کتاب شعر منتشر شده و دو بار کتابهایش[2] کاندید جایزه تی اس الیوت شده است. وی مدرس شعر و نویسندگی خلاق در دانشگاه لندن کالج گلداسمیت است. شعر «آینه» مورا دلی را در زیر می خوانید:

گر شما هم در زندگی روزمره تان بارها به مردانی برخورده اید كه در هنگام نزاع و درگیری، خویشاوندان مونث طرف مقابل از جمله مادر و خواهرش را به باد فحش و ناسزا می گیرند و این سوال در ذهنتان نقش بسته كه به راستی چرا مردان در ناسزا گفتن به یكدیگر، زنها را هدف قرار می دهند، كتاب «جنسیت و زبان شناسی اجتماعی» را برای پاسخ به این سوال و سوالات مشابه مطالعه كنید.

اخیرا "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" از سوی تعدادی از نمایندگان مجلس با هدف افزایش جمعیت در ایران به این نهاد ضد مردمی ارائه شد. به دنبال این امر این روزها اهالی تهران شاهد نصب تابلوهای تبلیغاتی ای با عنوان "با یک گل بهار نمیشه"، "فرزند بیشتر ، زندگی شادتر" در گوشه و کنار شهر هستند. این تابلوها که از سوی "خانه طراحان انقلاب اسلامی" طراحی شده است با نگاهی آشکارا زن ستیزانه و مردسالار در تلاش است تا مردم را به داشتن فرزند بیشتر تشویق کند.

در ابتدای جلسه با توجه به مناسبت 25 نوامبر، روز منع خشونت علیه زنان، درباره علل نام گذاری این روز صحبت شد. از 1990، روز 25 نوامبر به نام روز جهانی منع خشونت علیه زنان، در سازمان ملل نام‌گذاری شد و علت آن هم قتل خواهران «میرابال» است که به «پروانه‌ها»مشهورند. خواهرانی که با رژیم دیکتاتوری ترخیو در جمهوری دومینیکن مبارزه می ‌کردند و در یک تصادف ساختگی که از سوی دیکتاتور ترتیب داده شده بود، هر سه خواهر به طرز فجیعی کشته شدند.

از نظر جامعه شناسی پیدایش جوامع و پدیده های اجتماعی در طول تاریخ کاملا تصادفی و ارادی نبوده است بلکه شرایط عینی و ذهنی در پیدایش آنها دخالت داشته اند. به عبارت دیگر نوعی قانونمندی بر تاریخ بشر و جامعه حاکم بوده است. در واقع فرد و جامعه هر دو دارای اصالت و شخصیت اند. بنابراین شکل گیری جامعه مدنی به عنوان یک پدیده اجتماعی تابع شرایط عینی و ذهنی خاصی است.

در شرايط چالش برانگيزي، صديقه دولت آبادي نيز جزء زناني بود كه براي دستيابي به تغييرات، وارد عمل شد. مسير اين زندگي سياسي ـ اجتماعي، سرنوشتي را برايش رقم زده كه از سرنوشت آن دسته از زناني كه زندگي‌شان عمدتاً با مسايل و حوادث روزمره، شخصي و خانوادگي‌شان مرتبط بوده است، متمايز مي‌نمايد. در عصر و زمانه‌اي كه اكثر مردم، خاصه گروهي از زن‌ها نيز عقيده داشتند كه اگر دختر باسواد شود شب و روز مي‌نشيند و به مردها نامه‌ي عاشقانه مي‌نويسد و در دنيايي كه زن در چهار ديواري حرمسرا زنده به گور بود، صديقه دولت آبادي در راه مبارزه با جهل، خرافات و ارتقاي فكري و فرهنگي زنان كشور بسيار كوشيد.

مطلب زیر، چهارمین روایت از مجموعه «تجربه های زنانه» است که توسط فرانک فرید، شاعر و و مترجم، به فارسی ترجمه و به تدریج در مدرسه فمینیستی منتشر می شود. سه روایت این مجموعه تحت عنوان «سرت به کار خودت نباشد!»[1]، «نقاش شهر»[2] و «دستشویی از آنِ ما»[3] پیشتر در مدرسه فمینیستی منتشر شده و چهارمین روایت از این مجموعه را با عنوان «دوچرخه سوار بینوا» در زیر می خوانید