گفت و شنود پیرامون جنبش در ۲۵ بهمن و پیامدهای آن (۵)

۱. حرکت ۲۵ بهمن و اقدام به دعوت برای راهپیمائی را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این اقدام را تحول چدیدی در جنبش اعتراضی و دمکراسی خواهی اخیر می دانید؟ اگر آری چرا؟ نظر شما در مورد شعارهای راهپیمایان مشخصا در مورد شعار «خامنه ای باید برود» چیست؟ این شعار متناسب با سطح رشد جنبش هست؟

دعوت به تظاهرات به حمایت از جنبش مردم مصر بعمل آمد. اما در ۲۲ بهمن، مبارک رفت و جنبش مصریان، در مرحله اول، به نتیجه رسید. پس لازم بود که هدف دیگری برای اجتماع مردم پیشنهاد شود. این کار نشد. اما شرکت کنندگان در تظاهرات، به آن هدف دادند: خامنه ای برو!
هدفی که تظاهر کنندگان ایران به آن دادند، همان هدف است که از شمال افریقا تا تایلند، نسل امروز، برای جنبش خویش معین می کند. برای نخستین بار، ما با یک جنبش بین المللی با هدف یکسان سروکار پیدا می کنیم. گرچه در ایتالیا، برای هدف دیگری تظاهر کنندگان شعار برلوس کنی برو را سر می دادند، اما مسئله ای که نسلهای جوان با آن روبرو هستند، یکی است: استبداد فراگیر سرمایه داری لیبرال بر جهان.
بدین قرار، از دو نظر – با آنکه نمی توان جنبش ۲۵ بهمن را جنبش همگانی خواند – این جنبش ورود به مرحله ایست که در آن، جامعه با هدف استقرار مردم سالاری با رژیم روبرو می شود. یکی بخاطر روشن بودن هدف و دیگری بخاطر اشتراک در هدف با جامعه های دیگر.

۲. موضع شما در مورد رهبری جنبش کنونی چیست؟ این رهبری چگونه تحولی را دنبال می کند ، یا باید بکند؟

رهبری در گرو هدف و روش مردمی است که روی به جنبش می نهند: هرگاه مردم خود را توانا به مقابله با رژیم نبینند و خود را قانع کنند که رژیم «اصلاح پذیر» است، رهبری متناسب با این هدف را پیدا می کند. و اگر به این نتیجه برسد که رژیم اصلاح پذیر نیست و باید به جنبش همگانی روی آورد تا آن را تغییر دهد، رهبری متناسب با این هدف را می جوید. در تونس و مصر، شرکت کنندگان در جنبش ها، رهبری آن را نیز برعهده گرفتند. با این حال، ازخطرها که در کمین دموکراسی - که هدف این جنبش ها است – پرهیز می شود هرگاه جامعه بتواند رهبری لازم برای گذار به دموکراسی و استقرار آن را بجوید.
باوجود این، نیروی محرکه سیاسی می تواند نقش تعیین کننده ای را بازی کند: دریابد که تحول وقتی روی می دهد که ۱ - ملتی هدف می جوید (دموکراسی) و ۲ – رژیمی خالی از هدف می گردد و ۳ – ملت به جنبش همگانی در می آید و رژیم را تغییر می دهد. این قاعده عمل نمی کند هرگاه هدف تغییر، شفاف و دقیق نباشد. اگر هدف، تغییر یک رژیم اصلاح ناپذیر نباشد، جنبش همگانی جز به شکست نمی انجامد. و اگر هدف تغییر باشد، اما جنبش همگانی نباشد، باز به نتیجه نمی رسد. بنا براین، رهبری را مردم پدید می آورند اما نیروی محرکه نقش خود را دارد. بر او است که هدف را دقیق و شفاف کند و با مردم، وارد عمل شود.

۳. تحرکات اپوزیسیون حول ۲۵ بهمن در خارج را چگونه ارزیابی می کنید؟

اجتماعات ایرانیان در خارج از کشور، بسی اثر بخش است. اما با توجه به موقعیتی که ایرانیان در خارج از کشور دارند، می باید به جنبشی با صفت مداوم روی آورند تا زمانی که در ایران نیز، جنبش صفت مداوم بجوید. ایرانیان مقیم در کشورهای جهان می توانند نگذارند جنبش در ایران بخوابد.

۴. مواجهه رژیم با تحرکات مربوط به ۲۵ بهمن را چگونه می بینید؟ از شعارهای تند در درون دستگاه حاکم علیه رهبران جنبش سبز چه می توان فهمید؟

واکنش رژیم – که همانند رژیم های بن علی و مبارک خالی از هدف است – بیش از همه، گویای انعطاف ناپذیری است که رژیمها وقتی از هدف خالی می شوند، گرفتارش می گردند. واکنشهای جنون آمیز گویای شدت عصبانیت از بی نتیجه شدن سرکوبهای سبعانه اش نیز هست. رژیم گمان می برد جامعه تن به تسلیم داده است و دیگر روی به جنبش نمی آورد. اینک می بیند ترس از سبعیت رژیم نیست بلکه مشکل در معین نشدن هدف است. جنبش 25 بهمن به رژیم حالی کرد که نسل امروز، در کار قطعی کردن هدف جنبش خویش است.

با تشکر از آقای بنی صدر.
پنجشنبه ۲۸ بهمن ۱۳۸۹ - ۱۷ فوريه ۲۰۱۱