بهرام خراسانی

نقش و جایگاه نهادِ دولت
در ساختار اقتصادی کنونی ایران (۹)

از حدود 10 سال پیش؛ برخی از تولید کنندگان خوشنام ایران؛ مانند برخی بنگاههای صنعت مهم و پیشرفته چینی بهداشتی؛ به این نتیجه رسیدند که بهتر است با تولید کنندگان کشور چین؛ قرارداد ببندند که محصولاتی را با نام فلان شرکت ایرانی تولید و به ایران صادرکنند؛ و آن شرکت؛ این محصولات را به نام کالای ساخت خود بفروشد. یعنی به دلال فروش کالای چینی، تبدیل شود. این درحالی بود که محصولات کاشی و سرامیک ایران، راه خود را حتی به کشور فرانسه هم باز کرده بود. چنین فرایندی؛ در بسیاری از صنایع دیده شده است. این ربطی به کارکرد بخش خصوصی ایران و وابسته بودن آن ندارد. چنین فرایند ویرانگری؛ از نظام اداری فاسد کشور، و چیرگی تجارت پیشگان بر دستگاه دولت، سرچشمه میگیرد.



نوزايي يک مطالبه

سقف بندي درآمدها

Sam PIZZIGATI
برگردان: شهباز نخعي


اگر فقر انزجاري همگاني برمي انگيزد - براي ساختن دنيايي عادلانه تر بايد با آن به مبارزه برخاست -، ثروت ديگر به ندرت به عنوان يک مشکل شناخته مي شود. اما با توفان مالي [کنوني]، پيوند بين اين و آن ظاهر مي شود. همزمان با آن که يک قرن پيش انديشه اي در ايالات متحده زاده شد: محدود کردن درآمدهاي ثروتمندترين ها



بهرام خراسانی

نقش و جایگاه نهادِ دولت
در ساختار اجتماعی و طبقاتی کنونی ایران (۸)

شاید بتوان یکی از سرچشمه‌های ستیز درونی و بی پایان در درون حکومت جمهوری اسلامی و تقسیم پیاپی آن را؛ در همین دوگانگی کارکردی نهاد دین و دولت دانست. یعنی تضاد ساختاری "جمهوری" و "اسلامی". از همان روزهای نخست انقلاب به این سو؛ این ناسازگاری بنیادین میان نهاد دولت و نهاد دین را؛ در ناسازگاری بین دولتها با نهادهای روحانی و حوزوی می‌توان دید. این رفتار؛ حتی در ستیز دولت واپسگرای احمدی نژاد، با دستگاه عمدتاً خلافتی نهاد رهبری نیز؛ دیده میشود. هر دولتی که در نظام جمهوری اسلامی بر سر کار آید؛ در گرداب این دوگانگی فرو خواهد رفت، و فرجامی جز آنچه دولتهای تا کنونی این 33 سال داشته اند؛ نخواهد داشت.



ranjbar.jpg
کاظم رنجبر

ژئوپولتیک و ژئواستراتژی نفت.
سلاح نفت ، سلاح برای نفت

بخش اول

نفت در راستای ماده انرژی زا، چون نیروی محرکه موتورهای مختلف ، و مشتقات متعدد آن ، در تولید مواد پترو شیمی ، در منطقه خاورمیانه ، برای اولین بار، در ایران ، در شهر مسجد سلیمان در سال 1908 ،توسط زمین شنا سان و مهندسین انگلیسی کشف و در 16 ماه مه در عمق 360 متری استخراج شد. بعد از این کشف و استخراج ،و تجربه جنگ های جهانی اول و دوم در رابطه با ماده حیاتی نفت و نقش آن در این جنگ ها ، منظقه خاورمیانه و حوزه خلیج فارس ، تبدیل به یک منطقه ژئوپولتیک و نفت تبدیل به ماده ژئواستراتژی جهان شد .



بهرام خراسانی

نقش و جایگاه کشاورزان
در ساختار اقتصادی کنونی ایران (۷)

کشاورز یا دهقان همچون یک طبقه اجتماعی؛ معمولاً به کسانی گفته می شد که در مناطق روستایی و با استفاده از موضوع کار زمین، و با ابزار نسبتاً ساده؛ تولید میکردند. برخلاف طبقه کارگر که همپیوند با شهر و شهر نشینی است؛ "کشاورز" یا "دهقان"؛ با روستا و روستا نشینی هم‌پیوند است .تا پیش از چیرگی کامل نظام سرمایه داری و گسترش ابزارهای پیشرفته تولید محصولات کشاورزی؛ هم این محصولات بخش بزرگی از ارزش افزوده اجتماعی را تشکیل میدادند، و هم اینکه کشاورزان یا دهقانان؛ یکی از طبقات اجتماعی اصلی را تشکیل می دادند.



بهرام خراسانی

نقش و جایگاه طبقه کارگر
در ساختار اقتصادی کنونی ایران (۶)

در ادبیات مارکسیستی رسمی؛ "به طبقۀ مزد بگیر یعنی کسانی که فاقد و سایل تولید هستند و مجبورند نیروی کار خود را به صاحب وسایل تولید یعنی سرمایهداران بفروشند، پرولتاریای صنعتی یا مطلق پرولتاریا میگویند. .... این اصطلاح در جامعۀ کهن رومی به فقرا و رنجبران اطلاق میشده است". برپایه متدولوژی مارکسیستی؛ آزادی طبقه کارگر در فروش "نیروی کار" خود؛ بنیادی‌ترین چیزی است که او را از دیگر طبقات پایین دستی مولدِ پیش از سرمایه داری؛ جدا میکند. یعنی برخلاف بردگان و دهقانان که باید در جایی مشخص و به دستور اربابی خاص کار میکردند؛ کارگران جدید میتوانستند نیروی کار خود را در هر جا و به هرکس که خریدار آن باشد، و معمولاً در چارچوب قانون عرضه و تقاضا؛ بفروشند.



Maurizzio LAZZARATO

بدهي يا دزدي زمان

برگردان: شهباز نخعي


توالي بحران هاي مالي موجب سربرآوردن شمايلي ذهني شده که ازاين پس همه فضاي عمومي را اشغال مي کند: انسان بدهکار. پديده بدهکاري به جنبه هاي اقتصادي آن محدود نمي ماند و شاه کليد درک روابط اجتماعي نظام نئوليبرال مي شود که عملکرد سلبي سه گانه اي دارد: سلب قدرت سياسي اي که هم اکنون نيز با ازدست رفتن دموکراسي نماينده محور ضعيف است، سلب بخش فزاينده اي از ثروت [عمومي] که مبارزات گذشته آنرا از سرمايه داري ثروت اندوز باز پس گرفته بود و بويژه سلب آينده يعني زمان به عنوان حامل گزينش و امکانات



بهرام خراسانی

نگاهی گذرا به جایگاه سیاسی و
تاریخی طبقه کارگر ایران (۵)

"طبقه کارگر"؛ تنها طبقه اجتماعی است که در گذر بیش از 160 سال گذشته؛ یعنی از سال 1848 میلادی و انتشار مانیفست کمونیست تاکنون؛ به عنوان یک طبقه آگاه از هستی خویش، "طبقه برای خود"، و با پرچم و نام خویش؛ وارد تاریخ جهان شده است. طبقه کارگر در این دوره زمانی؛ سیاسی‌ترین طبقه اجتماعی جهان بوده، و تنها طبقه‌ای است که حکومت‌هایی با "نام" مشخص آن؛ برپا شده اند. طبقات دیگر؛ معمولاً بی‌آنکه نامی طبقاتی برخود بگذارند؛ در دوره‌هایی نه تنها لگام تاریخ را در دست خویش داشته اند و دارند؛ بلکه تقریباً همه ی دارایی‌های قابل انباشت و امکانات جامعه را نیز، از آن خود کرده‌اند.



بهرام خراسانی

نقش و جایگاه طبقه متوسط جدید
در ساختار اقتصادی کنونی ایران (۴)

ظهور و گسترش قشر مدرن وابسته به نظام سرمایه داری پس از انقلاب، از همان آغاز، ناخرسندی برخی افراد و گروههای متمایل به نظامهای پیشاسرمایه داری و سنتی را به همراه داشته است. این تعارض زیر پوششهای گوناگون مانند تجدد و تدین، و تخصص و تعهد؛ همواره بین تکنوکراسی و گرایشهای پیشاسرمایهداری، وجود داشته است. گرچ این تضاد یا اختلاف بین "تخصص" و "تعهد" در دورۀ سازندگی کمی رنگ باخت؛ با اینهمه؛ هنوز هم مخالفتی جدی با این قشر، در ادبیات و دیدگاه‌های بخشی از اصولگرایان و جریاناتی مانند بسیج و انصار حزب اله؛ بسیار برجسته است.