به دليل تقلبات گسترده و سازماندهی شده در انتخابات رياست جمهوری، مردم ايران در شهرهای مختلف اقدام به راهپيمايی و تظاهرات نمودند، اما اعتراضات آرام و مسالمت آميز مردم توسط بسيج، نيروی انتظامی، سپاه پاسداران و ماموران امنيتی لباس شخصی به خاک و خون کشيده شد. سانسور شديد، حاکم شدن فضای امنيتی، دستگير کردن روزنامه نگاران، دانشجويان، وبلاگ نويسان، فعالان حقوق بشر، هک کردن و فيلتر نمودن سايتهای خبری، قطع کردن ارسال پيامک، ايجاد اختلال در تلفن های همراه، محدود کردن و اخراج خبرنگاران خبرگزاريهای بين المللی باعث شده تا آمار دقيقی از کشته ها، مجروحين و بازداشت شدگان اعتراضات مردمی در دست نباشد.

از زمان سر نگونی صدام حسین جنایتکار تا کنون تعداد زیادی از خانواده های کرد یارسانی اجبارا به مرز اردن و عراق برده شده اند و یا خود به امید راه نجاتی از وضع اسفباری که داشتند و دارند، به آنجا رفته اند که کشور ثالثی آنها را بپذیرد و بعد از سالها در بدری از آن فلاکت نجات پیدا کنند. با فعالیت و شکایت خود به سازمانهای مدافع حقوق انسانی و کوشش هم ملیتها و هم آئینی های خود آنها در اروپا، چند خانواده ای از آنان نجات پیدا کردنده اند و به کشورهای انسان دوست و پناهنده پذیر آورده شده اند.

نقض سازمان یافته حقوق بشر در آذربایجان )آذربایجان ایران( در می ۲۰۰۹ همچون ماههای پیشین ادامه داشت و امید فعالان حقوق بشری در خصوص بهبود نسبی وضعیت حقوق بشر در آستانه انتخابات ایران با اتفاقات پیش آمده در این ماه به یاس تبدیل شد. دستگیریهای بدون ضابطه، ضرب و شتم فعالان منتقد و فیلترینگ سایتهای اینترنتی که بدنبال اعتراضات مردمی و دانشجویی به توهین سید محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین ایران به ترکها روی داد و همچنین بازداشت های طولانی مدت از عمده ترین موارد نقض حقوق بشر در ماه می بود.

ما هم در تاریخ کشورمان حوادث سیاه کم نداریم و کشتار ٦٧، که تابستان گذشته بیستمین سالگردش بود، از سیاه ترین آنها است. ما هم با مسئله فراموشی مواجه هستیم. سانسور و سرکوب و سیاست منزوی ساختن کسانی که بار خاطره های سنگین سرکوب و کشتار دهه ٦٠ را با خود دارند، مانع انتقال گذشته سیاه می گردد. با اینهمه اما، تجربه و تاریخ نشان داده که حق آگاهی و نیاز به دانستن حقیقت یک ضرورت در جامعه است و نمی شود برای همیشه مانع تحقق آن شد. عطش حقیقت گاه جائی خود را بروز می دهد که حاکمان انتظارش را ندارند.

با علم به محدودیت های مذکور، و در آستانۀ نهمین دور انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران، بنا به وظیفۀ اشاعه و تقویت فرهنگ دموکراسی در ایران، بنیاد عبدالرحمن برومند ترجمۀ فارسی "شرایط لازم برای انتخابات آزاد و منصفانه، دفترچۀ راهنما برای ناظرین محلّی انتخابات" را در اختیار عموم می گذارد. این دفترچه توسط "دفتر نهاد های دموکراتیک و حقوق بشر سازمان امنیت و همکاری اروپا"* منتشر شده است.

مأموران نهادهای موازی مسئول تهدید، ارعاب و ساکت کردن اصلاح‏طلبان، مخالفان سیاسی و منتقدین جناح محافظه‏کار بودند. اهداف اولیه این مأموران روزنامه‏نگاران، فعالان دانشجویی و دیگر فعالان جامعه مدنی بودند. قربانیان این نهادها در بازداشتگاههایی خارج از نظارت سازمان زندانهای کشور نگاه داشته می‏‏شدند. بعضی از این بازداشتگاه‏ها در آن زمان شناخته شده بودند و بعضی بعدها شناخته شدند و بعضی نیز هنوز ناشناخته باقی مانده‏اند. قربانیانی که در بازداشت غیرقانونی بودند، به طرز وحشیانه‎ای بازجویی شده و برای مدتهای طولانی در حبس انفرادی نگاه داشته می‏شدند. آنها حتی بعد از آزادی مورد اذیت و آزار قرار می‏گرفتند.

بی گمان، ما خواستار اجرای حکم اعدام در مورد هیچ پرونده ای نیستیم، بلکه از یک تناقض بزرگ در رفتار قضایی ایران سخن می گوییم. در یک پرونده شگفت انگیز جنایی و در یک حکم شگفت انگیز تر قضایی، فردی به نام حسن پس از کشتن هشت انسان، تنها به پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان خون بها محکوم شد که با پرداخت این پول، دادگاه از اعدام او صرف نظر خواهد کرد. روزنامه اعتماد دراین باره نوشت : مردي که به ارتکاب يک کشتار خانوادگي و قتل هشت نفر اقرار کرده است با پرداخت 120 ميليون تومان از چوبه دار نجات پيدا مي کند.