محدودیت نتیجه معکوس به بار می آورد

حسن یوسفی اشکوری در گفتگو با استاندارد آن لاین میگوید :
چگونه ممکن است که کسانی که سخن از دموکراسی و حقوق بشر میرانند برای مسائل کاملا خصوصی اشخاص این گونه حکم صادر کنند . اشاره وی به تحریم حجاب در بلژیک است اینگونه اقدامات همواره نتیجه عکس به بار آورده اند . او در رابطه با ایران از نشان های پیشرفت، حرکت به سوی مردم سالاری و نواندیشی در اسلام سخن میگوید .این نواندیش دینی از ۲۰۰۵ به بعد در مهاجرت بسر میبرد و فعلا در ایتالیا زندگی می کند. پیش از آن چهار سال در زندان بوده یک دادگاه ویژه روحانیت او را ابتدا محکوم به اعدام نمود. این حکم در مرحله بعدی به حبس تبدیل شد . استدلال جرم این بود که اشکوری در سال ۲۰۰ در کنفرانس مربوط به ایران در برلین از رژیم بطور انتقادی سخن رانده و ضمنا بیان نموده که در اسلام حجاب اختیاری میباشد. متن مصاحبه :

استاندارد : شما در سال ۲۰۰۰ اظهار داشته اید که پذیرش حجاب را باید به اختیار و عهده خود زن مسلمان گذاشت. هفته گذشته مجلس بلژیک رسما حجاب را قدغن کرد.

نظر شما در باره کشوری که گونه ای پوشش یا لباس را قدغن می کند مانند بلژیک، یا کشوری دیگر که نوعی پوشش یا لباس را واجب مینماید ، مثل ایران چیست ؟
اشکوری : معیار نمیتواند دو گونه باشد . چگونه است کسانی که سخن از دموکراسی و حقوق بشر میرانند برای مسائل کاملا خصوصی اشخاص این گونه حکم صادر می کنند و یک کشور دموکرات غربی برای افرادی که سیر تکامل فرهنگی دیگری را طی کرده اند دستور میدهند که جور دیگری رفتار کنند- به طور نمونه، برقع نپوشند. بنابراین جمهوری اسلامی ایران هم باید مجاز باشد که به زنان غربی در ایران تکلیف کند که پوشش اسلامی داشته باشند. تجربه نشان داده است که ا ین گو نه محدودیت ها نتیجه معکوس دارند. یک نتیجه این است که مسلمانان احساس حقا رت کنند بنا بر این خود را پس بکشند و در خودشان بمانند. حاصل گتو سازی و فاصله افتادن است . فاصله با جامعه میزبان. در این گونه مجتمع هاست که اشخاصی پرورده می شوند که حاضرند به خود بمبی ببندند و خود و بطور مثال متروی لندن را منفجر کنند. چنین رفتارهایی خشمی است که بر اساس تحقیر بوجود می آید.

استاندارد : آیا اعتراضات در مقابل انتخاب دور دوم احمدی نژاد را می توان به این معنا گرفت که نیروهای اصلاح طلب دارند قویتر می شوند یا این تفسیر اشتباهی است؟
اشکوری : من پیشرفت را می بینم . تکامل این حرکت با تکامل نواندیشی در اسلام در سی سال گذشته مانند دو خط موازی اند. تجربه حکومت احمدی نژاد به ویژه در طول سالی که گذشت مردم را بسوی راه جدیدی رانده است.

استاندارد : آیا این دو کاندید اصلاح طلب، موسوی و کروبی قدمی در راستای اصلاح طلبی می باشند ؟
اشکوری : البته اگر منظورمان کمال و غایت نباشد، آری. اما در چارچوب قانون اساسی و برای شرایط حاکم قدمی است مثبت و در راستای اصلاحات .

استاندارد : مسلمانان اروپا اکثریت طرفدار اسلام سنتی هستند . به نظر شما چرا این طور است ؟
اشکوری : دو دلیل تعیین کننده اینجا هست. یکی این که بسیاری از این مسلمانان به دلیل مهاجرت از متن یعنی کشورشان به حاشیه در تحولاتی که در آن کشورها انجام شده شرکت نداشته و آن را تجربه نکرده اند، دیگر موقعیت اسلام ستیزی می باشد که آن را در اروپا تجربه می کنند. این دو عامل آنان را به سوی حفظ هویت ویژه خویش می رانند. جایی که در آن احساس امنیتی را تجربه می کنند که بهشان قدرت دفاع قویتری می دهد.

استاندارد : اروپا و غرب برای تقویت اسلام نواندیشانه چه می توانند بکنند ؟
اشکوری : در مورد ایران لازم است که غرب و رسانه ها متوجه مورد نقض حقوق بشر باشند، در باره ی آن حرف بزنند و به آن اعتراض کنند. جامعه ی بین الملل باید مدام تاکید داشته باشد که ایران می بایستی به تعهدات خود پایبند باشد و آن ها را رعایت کند. در مذاکرات و معاملات باید کشور ها مدام به ایران تذکر بدهند که شما این معاهدات را امضاء کرده اید و می بایستی آن ها را محترم بدانید . در های مذاکره را باید باز نگاه داشت، اما در این حال لحن گفتگو باید انتقادی باشد. آنچه به اسلام در اروپا مربوط می شود این است که باید آن را جدی گرفت، چه دولت ها چه نهادهای غیر دولتی، چه رسانه ها و چه دانشگاه ها. من به تز « مسلمان اروپایی » معتقدم اما مسلمانان ها باید از همان حقوقی برخوردار باشند که دیگر شهروندها، مردم را نباید با دو میزان سنجید. در آموزش و پرورش مسلمانان جوانی که در اینجا بزرگ می شوند، باید کوشید و توجه زیاد به مفاهیمی شود که غرب دوران بیشتری با آن دمخور است مثل دموکراسی و حقوق بشر. با مسلمانان در غرب باید همانگونه رفتار شود که با دیگر شهروندان. به گونه ای برابر. نه این که ایشان را مدام با مفاهیمی و اتهاماتی چون تروریسم و تلویحا تحقیر موقعیت آنها روبرو کرد تنها به این نحو ایشان خود را به مثابه شهروندان غربی می بینند و بار این مسئولیت را همانگونه به دوش خواهند کشید که در عین حال از هویت اسلامی هم برخوردارند، نه این که، چنان که معمولا اتفاق می افتد، به جبهه ی مقابل رانده شوند.

استاندارد : به نظر شما ایران یک جمهوری اسلامی است یا که در جهت حکومتی نظامی در راه است .
اشکوری :بله ، در این جهت حرکت می کند. نظامی ها مدتی بود که پشت صحنه سر نخ ها را به دست داشتنند حالا دیگر به طور رسمی ظاهر می شوند و مهم ترین معاملات مملکت نیز در دست آن هاست. نه حکومت مستقل است و نه نیروی قضائیه. همه ی این ابزارها در خدمت نیروهای نظامی قرار دارند.

استاندارد : در صورت سر کار آمدن، آیا یک دولت اصلاحات می تواند در مقابل نظامی ها و روحانیون کاری از پیش ببرد ؟
اشکوری :بستگی دارد که این دولت در چه شرایطی و با چه داده هایی سر کار بیاید. آن چه حائز اهمیت است گستره ی پایگاهی است که این دولت در میان مردم خواهد داشت. موقعیت رهبران فعلی جنبش در مقایسه با سال گذشته خیلی بهتر شده. آن زمان تعداد طرفدارانشان به این شمار نبود . اگر همین طور پیشرفت کند و استحکام گیرد، و البته اگر برنامه روشنی بیاورند و نشان دهند که در پیشبرد گام به گام آن، مصمم هستند، می توان توفیق چنین دولتی را متصور شد . در طول یک سال اپوزیسیون تجربه ی از بافت اجتماع به دست آورد و از سوی مردم بسیار حمایت شد. اگر این جهت ادامه پیدا کند – که ما امیدواریم این طور می شود – میسر خواهد شد که مسایل مملکت را حل کنند.

استاندارد : چه عاملی سبب شد که مقاومت در برابر انتخاب دوباره احمدی نژاد این گونه موفق شود ؟
اشکوری : این انفجار را شاید بشود این گونه توضیح داد: در دوران حکومت احمدی نژاد مردم تا آنجا مورد فشار و تحقیر قرار گرفتند که دیگر حاضر نبودند باز هم به ادامه آن تن در دهند. این ظرف در حال سر رفتن و آماده انفجار بود برای این به چهار سال دیگر حکومت احمدی نژاد نه گفتند.

استاندارد : آیا در میان روحانیان ایرانی هم کسانی وجود دارند که از نواندیشی دینی حمایت کنند؟
اشکوری : بله، بسیاری هستند. منتظری نمونه مهمی بود. [ آیت الله عظما یکی از مشهور ترین منتقدان رژیم بود. [ وی در دسامبر سال گذشته از دنیا رخت بر بست - مترجم ] اما دیگران هم هستند ، آیت الله صانعی که فتوا های او در موارد مربوط به زنان بی سابقه است، همین طور آیت الله طاهری، فقط برای این که یک یا دو اسم را ببرم … آنها مخالف سیاست احمدی نژاد اند. البته شاید همان حرف های جامعه مدنی را عینا نزنند، اما از شرایط حال هم راضی نیستند. آخرین بار که احمدی نژاد به قم رفت کسی از ایشان حاضر نشد او را ببیند. در فرهنگ ایرانی و جمهوری اسلامی این برخورد توهین بزرگی است.