محمد اقبال ، شاعر ملی پاکستان ، فیلسوف ، سیاستمدار ، و خداشناس اسلامی ، مبلغ یک انترناسیونال اسلامی و فلسفه محبت و عمل بود. اومدعی بود که انترناسیونال پیشنهادی اسلامی اش ، ورای مرز ، فرهنگ ، کشور ، ملیت ، زبان ، و نژاد است . او کوشش برای نوزایی واصلاح جهان اسلام نمود و سعی کرد تا فرهنگ شرقی و اسلامی را با افکار و تمدن اروپایی با هم ادغام نماید. وی میگفت که پیام شرق ، پیام عشق و تنها راه رسیدن به شناخت حقیقت است. او درآثارش برتری اسلام برفرهنگ غربی را تبلیغ می نمود. اوبرای استقلال پاکستان اززیر سلطه هند نیر کوشش کرد.
اشعار وطن پرستانه او به زبان اردو ، دعوت به مبارزه استقلال طلبانه علیه سلطه هند برپاکستان میکنند . سرود "هند" او، شعری حماسی ملی و خلقی گردید. گرچه او خود شاهد استقلال پاکستان درسال 1947 نشد ، ولی امروزه اورا پدر فکری وفرهنگی پاکستان نو بحساب می آورند. اواز طبقه متوسط بود ودرسال 1873 در ایالت پنجاب ،درشمال غربی هند ،یعنی درپاکستان امروزی بدنیا آمد ودرسال 1938 در لاهور درگذشت. وی درسال 1905 برای تحصیل رشته حقوق و فلسفه به اروپا رفت تا افکارفلسفی و ادبی اروپایی را همراه خود به پاکستان بیاورد . وی غالب آثارش را بعدها بزبان فارسی نوشت تا از آن طریق معروفیت جهانی بیابد .
مجموعه آثار او هم زیرتاثیر آثارمشاهیر ادبی غرب و هم تحت تاثیر آثار کلاسیک زبان وفرهنگ فارسی و ایرانی هستند. اوغیراز عرفان اسلامی و کتاب قرآن زیرتاثیر متفکرین غرب مانند برگسن ، نیچه ، و گوته نیز بود. وی بعدها به نقد و برخورد به آثار مارکس ، لنین ، لاک ، کانت ، شوپنهاور ، کنت ، بیرون ، تولستوی ، هگل ، اینشتین ، و برونینگ ، ازدید اسلامی پرداخت . وی از نظرادبیات غرب، زیرتاثیر کتاب فاوست گوته ، کمدی الهی دانته ، و بهشت گمشده میلتون بود. آثاراوبعدها تاثیرمهمی روی شاعران جدید زبان اردو گذاشت. او موضوع دکترایش درآلمان را "تحول و پیشرفت متافیزیک درایران " انتخاب نمود. وی درادبیات شعرجهانی علاقه خاصی به آثارهاینه وگوته داشت ، و مخصوصا احترام خاصی برای افکار گوته قائل بود، و در جواب کتاب دیوان غرب و شرق گوته ، کتاب پیام شرق خودرا منتشر نمود.ابلیس و شیطان درآثار او چهرههایی شورشی در دین و اجتماع هستند. درآثار او یک منیت شخصی با مشاهیر فرهنگ غرب و جهان اسلام و چهرههای اسطوره ای مذهبی ادبی ، دیدار میکند.
آثار متنوع ولی پرتضاد او شامل شعر، فلسفه ، جامعه شناسی ، و فرهنگ اسلامی هستند که خالی از تنفر به هند میباشند. ازجمله آثار او – پیام شرق ، سرودهای مذهبی ایرانی ، جاویدنامه ، بانگ درا ، بالهای جبرئیل ، بانگ اذان ، هیمالیا ، هدیه حجاز ، مسافر ، چه باید کرد ؟ ، و اسرار خودی هستند . او کتاب جاویدنامه راشاهکار خودنامید که جام جهاننمای فلسفه وی نیز میباشد. این کتاب همچون کمدی الهی دانته ، کتابی است که تبلیغ رنسانس اسلامی و فلسفه عمل و تئوری اجتماعی میکند . اودرآثارش به نقد وبررسی سنت مدرنیته غرب نیز میپردازد. گرچه غالب آثاراو بزبان فارسی هستند ولی اشعارش بزبان اردو سروده شده اند. دو موضوع مهم دیگر آثار او ؛ رازهای شخصیت انسان ، و شوروشوق مذهبی واسلامی می باشند.
محمد اقبال میان سالهای 1938-1873 زندگی نمود ودرسال 1922 ازملکه انگلیس لقب و عنوان "جناب " رادریافت کرد. اودرآثارش نه تنها برای آزادی جهان اسلام ، بلکه برای زندگی صلح آمیز میان مسلمانان و هندوهای کشور هند نیز کوشش نمود. اوگرچه درآغاز به رد صوفیسم و عرفان اسلامی ؛ بدلیل منفعل بودنش پرداخت ولی بعدها سنت اسلام ایرانی را تبلیغ می نمود. او مبلغ فلسفه عمل و فلسفه فردگرایی نیز بود. ستون و موضوع اشعار و آثارش ، اغلب محبت ، آزادی شخصی ، و اعمال نیک میباشند. او می خواست با وحدت فرهنگ اروپایی و سنت اسلامی ، اسلام را به اهمیت آغازین اش در صدر اسلام برساند .
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
