گزارش جدید سازمان «دیدبان حقوق بشر» اسرائیل را به ارتکاب جنایات جنگی در اردوگاه‌های پناهندگان کرانه باختری متهم می‌کند. دست‌کم ۸۵۰ خانه دیگر قابل سکونت نیستند.
۲۱ نوامبر ۲۰۲۵
در خیابانی از شن و گرد و غبار، در برابر درهای کرکره‌ای پایین‌کشیده، زنانی با روسری و لباس‌های بلند با سربازان لباس سبز زیتونی که مسلسل به دست دارند بحث می‌کنند. زنان فریاد می‌زنند: «ما بازخواهیم گشت.» برخی پلاکاردهای اعتراضی بلند کرده و برخی دیگر کودکان را در هوا نگه می‌دارند.
این خیابان پر از گرد و غبار در نزدیکی «طولکرم»، شهری در غرب کرانه باختری، واقع شده و صحنه‌ای است از ویدیویی که دو روز پیش در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. ویدیو نشان می‌دهد افرادی که در ورودی اردوگاه پناهندگان «نور شمس» جمع شده‌اند، تلاش می‌کنند به خانه‌های خود در اردوگاه بازگردند، اما سربازان اسرائیلی مانع می‌شوند و معترضان را جلوی دوربین‌ها به زور دور می‌کنند. در این جریان یک خبرنگار نیز زخمی شد.
مردان و زنان اعتراض می‌کنند زیرا ده ماه پیش از محل سکونت خود اخراج شده‌اند. همانند ساکنان دو اردوگاه دیگر در کرانه باختری – جنین و طولکرم. سازمان بین‌المللی حقوق بشر «دیدبان حقوق بشر» (HRW) این اقدامات را جنایت علیه بشریت می‌داند. در گزارشی تازه، HRW دولت اسرائیل را به ارتکاب جنایات جنگی و نقض قوانین بشردوستانه بین‌المللی در این سه اردوگاه متهم کرده است.
در جریان عملیات موسوم به «دیوار آهنین» در ژانویه و فوریه ۲۰۲۵، اسرائیل جمعیت سه اردوگاه را – حدود ۳۲ هزار نفر – اخراج کرد. خانه‌های آنان به‌طور جزئی تخریب یا آسیب دیده‌اند و حداقل ۸۵۰ خانه دیگر قابل سکونت نیستند. تا کنون به ساکنان اجازه بازگشت داده نشده و کسانی که تلاش کرده‌اند بازگردند با تیراندازی مواجه شده‌اند. به گفته HRW، این بخشی از سیاست پاکسازی قومی است.
کمبود امکانات جایگزین
فیلیپ فریش، مدیر HRW آلمان، می‌گوید: «این اقدام هیچ‌گاه به‌عنوان جرم حقوقی تعریف نشده، اما روش سیستماتیک نیروهای اسرائیلی برای اخراج ۳۲ هزار نفر از این اردوگاه‌ها و سپس جلوگیری از بازگشت آن‌ها را نشان می‌دهد.» HRW خواستار پاسخگویی مسئولان و اعمال تحریم‌های هدفمند توسط دولت‌های بین‌المللی شده است. فریش همچنین هشدار داد که لغو اخیر ممنوعیت صادرات تسلیحات به اسرائیل از سوی آلمان، زنگ خطر خطرناکی است.
خشونت حین اخراج نیز نقش داشته است، همان‌طور که کمبود امکانات جایگزین. به گفته سازمان، ساختمان‌ها با بولدوزر ویران شده و مردم با بلندگو و پهپاد به ترک خانه‌هایشان مجبور شده‌اند. بسیاری به خانه بستگان در شهرها یا به مساجد و مدارس پناه برده‌اند، اما زمان و امکان بازگشت به اردوگاه‌ها هنوز نامشخص است.
کنوانسیون‌های ژنو پیش‌بینی می‌کنند که اخراج تنها در صورت ضرورت‌های نظامی اجتناب‌ناپذیر مجاز است. جمعیت باید به‌صورت انسانی حمایت شود و پس از پایان درگیری‌ها اجازه بازگشت داشته باشد.
اردوگاه‌های پناهندگان فلسطینی در کرانه باختری مانند شهرهای کوچک سازمان‌دهی شده‌اند، با خانه‌های سیمانی، رستوران‌ها و مغازه‌ها. خانواده‌ها از زمان موج‌های فرار و اخراج در سال‌های ۱۹۴۸ و ۱۹۶۷ در آنجا زندگی می‌کنند. حق بازگشت به خانه‌ها در خاک اسرائیل امروز، یکی از نکات اصلی اختلاف در مذاکرات خاورمیانه است.
«بازسازی و تثبیت»
ارتش اسرائیل در پاسخ به اتهامات گفته است عملیات در اردوگاه‌ها به دلیل تهدید امنیتی انجام شده است. اعضای گروه‌های تروریستی، از جمله حماس، در این مناطق حضور داشته‌اند. حضور افراد مسلح نیز توسط روزنامه taz گزارش شده است. مناطق پرجمعیت برای این کار مناسب بوده‌اند.
آنان همچنین می‌گویند که در طول عملیات، اسلحه و آزمایشگاه‌های بمب کشف شد. جستجو زمان زیادی برد و نیروها همچنان برای نابودی این زیرساخت‌ها فعالیت می‌کنند. ارتش قصد دارد منطقه را «بازسازی و تثبیت» کند، جاده‌های جدید بسازد و برای این کار مجبور به تخریب ساختمان‌ها شده است. ساکنان فرصت داشتند تا از طریق دادگاه اعتراض کنند، اما دیوان عالی مدنی این اعتراضات را رد کرده است.
سؤالی که هنوز بی‌پاسخ مانده این است که آیا و چه زمانی ساکنان اردوگاه‌ها اجازه بازگشت خواهند داشت.
به نقل از سایت نشریه تاتس taz
