در دهه‌های اخیر، ایالات متحده آمریکا جایگاه ژئوپلیتیک مسلطی را حفظ کرده است؛ قدرت نرم آن از طریق بلاک‌باسترهای هالیوودی، نوآوری‌های سیلیکون‌ولی و آرمان‌های دموکراتیک در سراسر جهان منعکس شده است. با این حال، در روزهای اخیر، توازن جدیدی به شکلی ظریف اما معنادار در حال شکل‌گیری است. در حالی که تصویر آمریکا، به‌ویژه در میان متحدان سنتی اروپایی‌اش، دچار افت قابل توجهی شده، محبوبیت چین در حال افزایش است — افزایشی آرام اما پیوسته، که اغلب از مسیرهایی غیرمرتبط با بازی‌های بزرگ قدرتی صورت می‌گیرد.
به‌عنوان نمونه، «لابوبو» را در نظر بگیرید؛ جن کوتوله بازیگوش و دندان‌تیز که دل میلیون‌ها نفر را در آسیا و فراتر از آن ربوده است. این شخصیت توسط کاسینگ لانگ از هنگ‌کنگ طراحی شده و توسط شرکت قدرتمند چینی «پاپ مارت» به بازار عرضه شده است. لابوبو یک صادرات فرهنگی دولتی نیست؛ بلکه پدیده‌ای است برخاسته از فرهنگ مصرف‌گرای معاصر و بازاریابی هوشمندانه. افزایش محبوبیت آن — که با حمایت ستارگان کی‌پاپ نظیر «لیسا» از بلک‌پینک شدت گرفته — نشانه‌ای از قدرت نرم نوظهور چین است که خارج از روایت‌های سنتی و دولتی عمل می‌کند. این پدیده نه درباره سرودهای میهن‌پرستانه است و نه نمایشگاه‌های هنری تأمین‌شده توسط دولت؛ بلکه درباره زیبایی‌شناسی جذاب، روایت‌های درگیرکننده، و صنعتی خلاق است که توانایی فزاینده‌ای در تولید محصولات فرهنگی دارای بازتاب جهانی دارد.
موفقیت لابوبو در اصل نمادی کوچک از یک روند بزرگ‌تر است. در حالی که غرب اغلب تمرکز خود را بر قدرت اقتصادی و جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی چین معطوف کرده، نگاه دقیق‌تر نشان می‌دهد که رد پای فرهنگی چین نیز در حال گسترش است. پلتفرم‌های اجتماعی چینی نظیر تیک‌تاک به پدیده‌ای جهانی بدل شده‌اند و ساختار سرگرمی و ارتباطات را متحول کرده‌اند. سریال‌ها و انیمیشن‌های چینی مخاطبان بیشتری پیدا کرده‌اند و مد و طراحی چینی روزبه‌روز تأثیر بیشتری بر روندهای جهانی دارند. پلتفرم‌هایی مانند «شیاوهونگشو» کاربران غربی را نیز جذب کرده‌اند و فرهنگ مصرفی چین را به نمایش می‌گذارند. این پیشرفت، الزماً پر سر و صدا یا تقابلی نیست؛ بلکه آرام، جذاب و متناسب با نسلی جوان‌تر و جهانی‌تر است که اصالت و نوآوری را صرف‌نظر از منشأ آن‌ها ارج می‌نهد.
ورای جذابیت تجاری آنی، موفقیت لابوبو بیانگر تحولی عمیق‌تر است. محبوبیت جهانی لابوبو، همانند بازی تحسین‌شده «افسانه سیاه: ووکونگ» یا انیمیشن «نه‌ژا»، گواهی است بر تعهد بلندمدت شرکت‌های چینی به نوآوری و کیفیت. این موفقیت نشان می‌دهد که چین از نقش پیشین خود به‌عنوان "کارخانه جهان" فراتر رفته و به‌سوی تبدیل شدن به "مرکز خلاق جهانی" در حال حرکت است؛ جایی که محصولات فرهنگی پیشرفته و دارای ارزش افزوده بالا، به موتورهای جدید نفوذ و رشد صادرات بدل شده‌اند.
پکن نیز به‌طور فعال از این پیشروی فرهنگی حمایت کرده و آن را برای بهبود تصویر بین‌المللی خود ضروری دانسته است. این تلاش‌ها از ترویج زبان و فرهنگ چینی گرفته تا سرمایه‌گذاری‌های کلان در صنعت فرهنگی، و حمایت از صادرات جهانی فیلم‌ها، سریال‌ها و بازی‌های ویدیویی را شامل می‌شود. گرچه انتقاداتی در خصوص سانسور و حقوق بشر همچنان پابرجاست، اما راهبرد قدرت نرم چین در نمایش تصویری مدرن و جذاب، مؤثر واقع شده است. هم‌سویی موفقیت‌های تجاری با پیام‌های فرهنگی، امکان گسترش نفوذی آرام اما گسترده را فراهم آورده است.
این وضعیت را با افول تصویر ایالات متحده — به‌ویژه در اتحادیه اروپا — مقایسه کنید؛ منطقه‌ای که از دیرباز با ارزش‌های دموکراتیک مشترک و اتحادهای قوی با واشنگتن پیوند خورده است. نظرسنجی‌های اخیر تصویری نگران‌کننده ارائه می‌دهند. در ژوئن ۲۰۲۵، مرکز پژوهشی «پیو» در نظرسنجی‌ای از ۲۴ کشور — از جمله بسیاری در اروپا — اعلام کرد که تصویر ایالات متحده در ۱۵ کشور کاهش یافته است. یکی از عوامل اصلی این کاهش، بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری است. در ۱۹ کشور، بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان نسبت به رهبری او ابراز بی‌اعتمادی کرده‌اند. ۸۰ درصد او را «متکبر» و ۶۵ درصد «خطرناک» توصیف کرده‌اند — نشانه‌ای از نگرانی‌های عمیق موجود.
این نگرش در نظرسنجی‌های دیگر نیز تکرار شده است. شاخص ادراک دموکراسی در سال ۲۰۲۵ که بیش از ۱۱۰ هزار نفر در ۱۰۰ کشور را بررسی کرده، گزارش داده که وجهه آمریکا «ضربه شدیدی در کشورهای اتحادیه اروپا» خورده است. این افت، بخشی از آن ناشی از اظهارات منفی ترامپ درباره اتحادیه اروپاست؛ اظهاراتی که اتحادیه را «وحشتناک» و «رقت‌انگیز» خوانده و اثرات ماندگاری به‌جای گذاشته‌اند. شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) نیز در فوریه ۲۰۲۵ اعلام کرد که دیدگاه اروپایی‌ها نسبت به شراکت ترانس‌آتلانتیک به‌شدت بدبینانه و معاملاتی شده است. اکنون بسیاری از اروپایی‌ها ایالات متحده را صرفاً «شریکی ضروری» می‌دانند، نه «متحدی واقعی» — تحولی مهم در فهم سنتی از این رابطه.
نظرسنجی یوروترک یُوگاو در مارس ۲۰۲۵ نیز کاهش قابل‌توجهی در نگرش مثبت نسبت به ایالات متحده در کشورهای غربی اروپا پس از انتخاب مجدد ترامپ گزارش داد. افت محبوبیت در کشورهایی چون سوئد، آلمان و فرانسه بین ۶ تا ۲۸ درصد بوده است. در نظرسنجی‌ای که در مارس ۲۰۲۵ توسط «لو گران کنتیننت» و «کلاستر ۱۷» در هشت کشور بزرگ اتحادیه اروپا به‌علاوه دانمارک انجام شد، یافته‌ای تکان‌دهنده ثبت شد: بیش از نیمی از اروپایی‌ها (۵۱ درصد) ترامپ را «دشمن اروپا» می‌دانند و ۶۳ درصد باور دارند که انتخاب او، جهان را «ناامن‌تر» کرده است.
عوامل دیگری نیز در کاهش محبوبیت ایالات متحده مؤثرند. روندهای بلندمدتی مانند خروج آمریکا از توافق اقلیمی پاریس در دوره ترامپ، و عدم پاسخگویی مستمر به بحران آب‌وهوایی، جمعیت آگاه اقلیمی اروپا را ناامید کرده است. همچنین، مسائل داخلی عمیقاً اختلاف‌برانگیز آمریکا، جایگاه بین‌المللی آن را به‌شدت تضعیف کرده‌اند — از جمله اعتراضات گسترده در لس‌آنجلس در واکنش به یورش‌های شدید مهاجرتی فدرال، و جنجال‌های پیرامون سیاست‌های مهاجرتی که منجر به جدایی غم‌انگیز خانواده‌ها در مرزها شده است. این وقایع، که به‌شدت در رسانه‌ها و جامعه مدنی بین‌المللی پوشش داده شده‌اند، تصویر آمریکا به‌عنوان نماد حقوق بشر و عدالت را به چالش کشیده و باعث دلسردی عمیق و تردید جدی نسبت به اعتبار اخلاقی آن در سطح جهانی شده‌اند.
این آمار تنها داده‌هایی آماری نیستند؛ بلکه بیانگر فرسایش اساسی در اعتماد و اطمینان جهانی‌اند. سیاست خارجی غیرقابل پیش‌بینی آمریکا، شعار «اول آمریکا» و فاصله گرفتن از نهادهای چندجانبه، خلأیی ایجاد کرده‌اند که دیگر قدرت‌ها — از جمله چین — به‌طور ضمنی یا آشکار در حال پر کردن آن هستند. گرچه صعود چین نیز با انتقاداتی همراه است، اما محصولات فرهنگی و همکاری‌های اقتصادی آن غالباً کمتر سیاسی و بیشتر مبتنی بر منافع متقابل تلقی می‌شوند.
درس‌هایی که از لابوبو و نظرسنجی‌های نگران‌کننده اروپایی گرفته می‌شود روشن است: قدرت نرم تنها از طریق قدرت نظامی یا نفوذ اقتصادی شکل نمی‌گیرد. این قدرت در جذابیت فرهنگی، قابل‌اعتماد بودن و ارزش‌های مشترک نیز نهفته است. در حالی که ایالات متحده با شکاف‌های داخلی و تغییر در درک جهانی از خود مواجه است، چین در حال پرورش نوعی نفوذ متفاوت است — نفوذی که با روندهای مصرفی و حساسیت‌های فرهنگی همخوانی دارد. جهان به‌طور فزاینده‌ای چندقطبی شده و رقابت برای تسخیر قلب‌ها و ذهن‌ها دیگر صرفاً با مانورهای استراتژیک بزرگ برنده نمی‌شود، بلکه با قدرت نرم ظریفی چون یک جن بازیگوش دندان‌تیز و درک یک شریک قابل‌اتکا به ثمر می‌نشیند
لینک این یادداشت به انگلیسی
https://fpif.org/labubus-rise-mirrors-declining-faith-in-us-leadership/
