رهبر ایران در یک پناهگاه مستقر شده و جانشینان خود را معرفی کرده است

ژوئن ۲۱، ۲۰۲۵
نیورک تایمز

آیت الله علی خامنه ای نه تنها جایگزینی در سلسله فرماندهان نظامی را انتخاب نموده تا در صورت کشته شدن در حملات اسرائیل، بلکه سه روحانی ارشد را نیز برای جایگزینی خود در صورت کشته شدن اش را نیز معرفی کرده است.

آیت الله خامنه ای از زمانی که اسرائیل در جمعه گذشته یک سری حملات غافلگیرانه را آغاز کرد، مجموعه ای از گام های خارق العاده را برای حفظ جمهوری اسلامی برداشته است. سه مقام ایرانی آشنا با برنامه های جنگی اضطراری او می گویند که رهبر ایران، خامنه ای، برای حفاظت از ترور،اکنون بیشتر از طریق یک دستیار مورد اعتماد با فرماندهان خود صحبت می کند و برای جلوگیری از دسترسی به او ارتباطات الکترونیکی را به حالت تعلیق در آورده است و در یک پناهگاه پنهان شده است.

اومجموعه ای از جایگزین ها زنجیره فرماندهی نظامی خودرا انتخاب کرده تا در صورت کشته شدن تعداد بیشتری از معاونان ارزشمندش، ارکان نظامش دچار اختلال نشود. مقامات می افزایند که در اقدامی قابل توجه، آیت الله خامنه ای حتی سه روحانی ارشد را به عنوان نامزد برای جانشینی خود در صورت کشته شدن به مجمع ه خبرگان معرفی کرده است ، که نشان دهنده موقعیت خطرناک نظامش در سه دهه اخیر است.

اگرچه تنها یک هفته ازحملات اسرائیل می گذرد - بزرگترین حمله نظامی به ایران از زمان جنگ با عراق در دهه ۱۹۸۰ است، به نظر می رسد ایران بر شوک اولیه خود غلبه کرده و در حال سازماندهی مجدد نظام و إعمال ضد حملات جدید بر علیه اسرائیل باشد.

به گفته مقامات ایرانی ( که مجاز به صحبت علنی در مورد برنامه آیت الله نبودند)، مقامات ارشد ایران نیز بی سر و صدا در حال آماده شدن برای طیف گسترده ای از حملات میشوند، زیرا جنگ در حال تشدید شدن است و رئیس جمهور ترامپ در حال بررسی به ورود جنگ است.

به گفته مقامات و دیپلمات های ایران، نگاهی به درون رهبری ایران که به شدت محافظت می شود، دشوار است، اما به نظر می رسد زنجیره فرماندهی آن با وجود ضربه شدید، همچنان در حال کار است و هیچ نشانه ای از مخالفت در صفوف سیاسی وجود ندارد.
به گفته مقامات، آیت الله خامنه ای، ۸۶ ساله، می داند که اسرائیل یا ایالات متحده میتوانند تلاش به ترور وی زنند ، که وی آن را شهادت می داند. با توجه به این احتمال، آیت الله تصمیمی غیرمعمول گرفته است، او به مجلس خبرگان کشورش، نهاد روحانیتی مسئول انتصاب رهبری، دستور داده است که به سرعت جانشین او را از میان سه نامی که او ارائه داده، انتخاب کند.

به طور معمول، روند انتصاب رهبر جدید ممکن است ماه ها طول بکشد و روحانیون در مجلس خبرگان از فهرست اسامی خود فردی را انتخاب کنند. اما مقامات گفتند که چون کشور اکنون در حال جنگ است، آیت الله می خواهدیک انتقال سریع و منظم را تضمین و میراث خود را حفظ کند.

ولی نصر، کارشناس امور ایران و استاد امور بین الملل در دانشگاه جان هاپکینز، میگوید: جانشینی از دیرباز موضوعی بسیار ظریف و حساسی بوده است که به ندرت فراتر از حدس و گمان ها و شایعات در محافل سیاسی و مذهبی، به طور عمومی مورد بحث قرار می گرفت. رهبر ایران دارای اختیارات عظیمی است: او فرمانده کل نیروهای مسلح ایران و همچنین رئیس قوه قضاییه، قوه مقننه و قوه مجریه است. او همچنین ولی فقیه است که به معنای ارشدترین نگهبان مذهب شیعه است.

به گفته مقامات، مجتبی، پسر آیت الله خامنه ای، که او نیز روحانی و نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، و شایع ه شده بود که وی یکی از نامزدهای احتمالی برای رهبریت است، در میان نامزدها نیست. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور محافظه کار سابق ایران، نیز پیش از کشته شدن – در سانحه هلکوپتر در سال ۱۴۰۳- یکی از نامزدهای احتمالی در نظر گرفته می شد.

از زمان آغاز جنگ، آیت الله خامنه ای دو پیام ویدیویی ضبط شده را در پس زمینه پرده های قهوه ای و در کنار پرچم ایران به عموم رسانده است. او گفت: «مردم ایران در برابر یک جنگ اجباری خواهند ایستاد» و قول داد که تسلیم نشود.

در زمان عادی، آیت الله خامنه ای در یک مجتمع بسیار امن در مرکز تهران به نام «بیت رهبری» زندگی و کار می کرد و به ندرت از محل خارج می شد، به جز در مناسبت های خاص. عقب نشینی او به یک پناهگاه – بقول مقامات ایرانی ـ نشان دهنده أوضاع وخیم در ایران است. در زمانی که: حملات هوایی اسرائیل به پایگاه های نظامی، تاسیسات هسته ای، زیرساخت های حیاتی انرژی، فرماندهان و دانشمندان هسته ای در ساختمان ها ودر محله های مسکونی فشرده انجام می شود. گروه های حقوق بشر در داخل و خارج از کشور می گویند که صدها نفر از جمله غیر نظامیان کشته و هزاران نفر زخمی شده اند.

مقامات ایرانی می گویند که آنها در جبهه دوم نیز می جنگند و عوامل و همدستان مخفی اسرائیلی در سراسر سرزمین وسیع ایران پراکنده شده اند و پهپادها را به سمت ساختارهای حیاتی انرژی و نظامی پرتاب می کنند. به گفته مقامات، ترس از نفوذ اسرائیل در میان رده های بالای دستگاه امنیتی و اطلاعاتی ایران، ساختار قدرت ایران، حتی آیت الله خامنه ای، را تکان داده است. "واضح است که ما یک نقض امنیتی و اطلاعاتی گسترده داشتیم. نمی توان این را انکار کرد.» مهدی محمدی، مشاور ارشد ژنرال محمد قالیباف، رئیس مجلس ایران، در یک فایل صوتی که جنگ را تجزیه و تحلیل می کرد، گفت: فرماندهان ارشد ما همگی در عرض یک ساعت ترور شدند.»

او افزود که «بزرگترین شکست ایران، کشف نکردن» ماه ها برنامه ریزی عوامل اسرائیلی برای آوردن موشک ها و قطعات پهپاد به کشور برای آماده شدن برای حمله بود.

مقامات می گویند که رهبران کشور درگیر سه نگرانی اصلی هستند:

تلاش برای ترور آیت الله خامنه ای، ورود ایالات متحده به جنگ، و حملات ناتوان کننده تر علیه زیرساخت های حیاتی ایران، مانند نیروگاه ها، پالایشگاه های نفت و گاز و سدها.
اگر ایالات متحده به این جنگ بپیوندد، خطرات به طور قابل توجهی چند برابر خواهد شد. اسرائیل می گوید که می خواهد برنامه هسته ای ایران را نابود کند، اما کارشناسان می گویند که تنها ایالات متحده دارای بمب افکن و بمب عظیم ۳۰،۰۰۰ پوندی است، که ممکن است بتواند به کوهی که ایران حیاتی ترین تاسیسات غنی سازی هسته ای خود را در آن ساخته است، نفوذ کند. ایران تهدید کرده است که در صورت حمله امریکا، آنها با حمله به اهداف آمریکایی در منطقه آنرا تلافی خواهد کرد، اما انجام این امر، خطر درگیری گسترده تر و احتمالا ویرانگر تر را برای ایران و دشمنانش به همراه خواهد داشت.

ترس از ترور و نفوذ در صفوف ایران به قدری گسترده است که وزارت اطلاعات مجموعه ای از پروتکل های امنیتی را اعلام کرد و به مقامات گفت که استفاده از تلفن همراه یا هر وسیله الکترونیکی برای برقراری ارتباط را متوقف کنند. به گفته دو مقام ایرانی، این کشور همچنین به همه مقامات ارشد دولتی و فرماندهان نظامی دستور داده است که در زیر زمین بمانند.

تقریبا هر روز، وزارت اطلاعات یا نیروهای مسلح دستوراتی را به مردم صادر می کنند تا افراد مشکوک و حرکات وسایل نقلیه را گزارش دهند و از گرفتن عکس و فیلم از حملات به اماکن حساس خودداری کنند.

این کشور همچنین در قطع ارتباط با جهان خارج قرار گرفته است. اینترنت تقریبا قطع شده است و تماس های بین المللی ورودی مسدود شده اند. وزارت مخابرات در اعلامیه ای گفته است که این اقدامات برای یافتن عوامل دشمن در زمین و از بین بردن توانایی آنها برای انجام حملات انجام می شود.

علی احمدی نیا، مدیر ارتباطات رئیس جمهور مسعود پزشکیان، گفت: «دستگاه امنیتی به این نتیجه رسیده است که در این زمان حساس، از اینترنت برای آسیب رساندن به زندگی و معیشت غیرنظامیان سوء استفاده می شود.» ما با بستن اینترنت از امنیت کشور خود محافظت می کنیم.»

روز جمعه، شورای عالی امنیت ملی قدمی فراتر رفت و اعلام کرد که هر کسی که با دشمن کار می کند باید تا پایان روز یکشنبه خود را به مقامات معرفی نموده و تجهیزات نظامی خود را تحویل دهد و «به آغوش مردم بازگردد». این گزارش هشدار میدهد که هر کسی که پس از روز یکشنبه مشخص شود با دشمن همکاری می کند، به مجازات اعدام روبرو خواهد شد.

تهران پس از دستور اسرائیل برای تخلیه چندین منطقه پرجمعیت تا حد زیادی تخلیه شده است. ویدیوها ی شهرها بزرگراه ها و خیابان های متروک را نشان می دهد که ترافیک سپر به سپر مسدود هستند. در مصاحبه ها، ساکنان تهران که در شهر باقی مانده اند، میگویند که نیروهای امنیتی ایست های بازرسی را در هر بزرگراه، در جاده های کوچکتر و در نقاط ورودی به داخل و خارج از شهر برای انجام بازرسی های موقت ایجاد کرده اند.

محمد علی ابطحی، سیاستمدار اصلاح طلب و معاون سابق رئیس جمهور، در یک مصاحبه تلفنی از تهران گفت که اسرائیل واکنش ایرانیان به جنگ را اشتباه محاسبه کرده است. وی میگوید، که جناح های سیاسی با اختلاف عمیق با یکدیگر ، پشت رهبر ایران جمع شده وکشور را بر دفاع از خود در برابر یک تهدید خارجی متمرکز نموده اند. آقای ابطحی گفت که این جنگ «اختلافاتی را که ما داشتیم، هم در میان یکدیگر و هم با عموم مردم، کاهش داده است.»

حملات اسرائیل باعث تجدید حیات ناسیونالیسم در میان بسیاری از ایرانیان، در داخل و خارج از کشور، از جمله بسیاری از منتقدان دولت شده است. این حس هدف مشترک درپست های و بیانیه ها توسط فعالان برجسته حقوق بشر و سیاسی، پزشکان، ورزشکاران ملی، هنرمندان و افراد مشهوردر رسانه های عمومی پدیدار شده است. سعید عزت اللهی، بازیکن تیم ملی فوتبال ایران، در شبکه های اجتماعی نوشت: «مانند خانواده، ممکن است همیشه موافق نباشیم، اما خاک ایران خط قرمز ماست.»

بر اساس رسانه های خبری ایران و ویدیوهای منتشر شده در رسانه های اجتماعی نشان میدهد که، هتل ها، مهمان خانه هاو سالن های عروسی درهای خود را به صورت رایگان برای پناه دادن به آورگان از تهران باز کرده اند. روانشناسان جلسات درمان مجازی رایگان را درهای صفحات رسانه های اجتماعی خود ارائه می دهند. بر اساس ویدیوهای به اشتراک گذاشته شده در رسانه های اجتماعی، سوپرمارکت ها تخفیف می دهند و در نانوایی ها، مشتریان خرید نان تازه خود را به یک نان محدود می کنند تا همه کسانی که در صف ایستاده اند بتوانند نان بخورند. داوطلبان خدماتی مانند انجام کارها برای بررسی ساکنان معلول و مسن ارائه می دهند.

رضا، یک تاجر ۴۲ ساله، در یک مصاحبه تلفنی در نزدیکی دریای خزرگفت: «ما شاهد وحدت زیبایی در میان مردم خود هستیم.» او با استفاده از اسم کوچکش -برای جلوگیری از بازخواست توسط دولت-افزود: "توضیح روحیه دشوار است، ما می ترسیم، اما به یکدیگر همبستگی، عشق و مهربانی نیز می دهیم، ما با هم در اتحاد هستیم. این حمله به کشور ما و ایران است.»

نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل و برجسته ترین فعال حقوق بشر در کشور، دهه ها را در زندان و خارج از زندان گذرانده است و برای تغییر دموکراتیک در ایران تلاش می کند. اما حتی او نیز نسبت به حملات به کشورش هشدار داد، او در هفته گذشته به بی بی سی گفته است "دموکراسی نمی تواند از طریق خشونت و جنگ به دست آید."

فرناز فصیحی رئیس دفتر تایمز در سازمان ملل متحد است که پوشش خبری این سازمان را بر عهده دارد. او همچنین ایران را پوشش می دهد و به مدت ۱۵ سال در مورد درگیری در خاورمیانه نوشته است.