امروز، دیوان بینالمللی دادگستری «خطر محتمل نسلکشی در غزه» را به رسمیت میشناسد، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اقدامات اسرائیل را «پاکسازی قومی» توصیف میکند، گزارشگر ویژه حق غذا از «استراتژی گرسنگی با ماهیت نسلکشی» سخن میگوید، و ۶۰٪ از آلمانیها از دولت اسرائیل ناراضی هستند. مایکل بارنبویم میگوید: «بالاخره یک چیزی دارد متزلزل میشود.» اما با کمرویی، چرا که دکترین مصلحت کشور همچنان سرکوب هرگونه انتقادی از اسرائیل را توجیه میکند و آن را به نوعی یهودستیزی تشبیه میسازد. حتی وقتی صداهای مخالف یهودی هستند - به گفته امیلی دیش-بکر از اتحادیه دیاسپورا، یک سازمان مردمنهاد که علیه ابزاری شدن یهودستیزی و خاطره هولوکاست مبارزه میکند، ۳۰ درصد موارد حذف برنامهریزیشده و سایر تحریمها شامل یهودیان میشود. | |
این کشور که مسئولیت هولوکاست را بر دوش دارد، صداهای انتقاد از اسرائیل را تحمل نمیکند. با این وجود، برخی از هنرمندان و دانشگاهیان جرأت میکنند علیه نابودی غزه صحبت کنند و «منطقِ حکومت » غالبِ را به چالش بکشند.
ساعت ۷ عصر در برلین، برای رفتن به کلوبهای تکنو پایتخت هنوز خیلی زود است. جمعیت کوچکی بسیار بی دغدغه در مقابل یک ساختمان آجری قرمز در منطقه کرویتسبرگ، مرکز برلینِ با ابهت جمع شدهاند. کولهاوس، یک سردخانه بزرگ که توسط گروهی از هنرمندان و کارآفرینان از تخریب نجات یافت، به یکی از نقاط داغ فضای فرهنگی آلترناتیو تبدیل شده است. اما امشب، هیچ چیدمان یا تئاتر آوانگاردی در برنامه وجود ندارد. موسیقی شومان، موتسارت و شوبرت از مکانی شبیه گاراژ به گوش میرسد که تا خرخره بوسیله افرادی پر شده که به جای پاپیون و لباس شب رایج کنسرتهای موسیقی کلاسیک، چفیه بر گردن دارند،. در فضایی آرام، زنی جوان، ریزنقش، با موهای فر قهوهای، و مردی جدی با کت و شلوار تیره و کراوات سبز زمردی، میکروفون را در دست میگیرند. «ابعاد مرگ، ویرانی، گرسنگی و آوارگی که اسرائیل بر مردم فلسطین غزه تحمیل کرده، ما را در حیرت فرو برده است. با وجود وحشت مداوم و مستند، دولت ما همچنان بیتفاوت است و از عمل به تعهدات خود طبق قوانین بینالمللی خودداری میکند.
مایکل بارنبویم، آلمانی، یهودی، یک ویولونیست درجه یک و پسر پیانیست و رهبر ارکستر افسانهای، دانیل بارنبویم، است. تیم خلیفی، ویولونیست سابق فلسطینی و آلمانی، مدت زیادی دستیار بارنبویم پدر بود. اینها هر دو در مارس ۲۰۲۴ کنسرت خیریه «حلقه آزادی را بساز» را برای حمایت از غزه و کرانه باختری اجرا کردند. مایکل بارنبویم گفت: «ما تصمیم گرفتیم به جای اینکه خشم خود را از همدستی آلمان فرو بخوریم، اقدام کنیم.» بدیهی است که این مکان به اندازه فیلارمونیک مونیخ باشکوه نیست، جایی که دنیای موسیقی برای اوکراین جمع شده است (که بسیار خوب است )، -. اما برای غزهایها، هیچ. هنرمندان از چه چیزی میترسند؟ فرصت کنسرت را از دست بدهیم؟ »
در سال ۱۹۹۹، پدرش که در آرژانتین متولد شده و به اسرائیل مهاجرت کرده بود، پیش از تأسیس آکادمی بارنبویم- سعید در برلین، ارکستر دیوان غربی-شرقی را به همراه ادوارد سعید (۱۹۳۵-۲۰۰۳)، استاد دانشگاه فلسطینی-آمریکایی، تأسیس کرد که موسیقیدانانی از سراسر خاورمیانه را گرد هم میآورد. برای گشودن مسیری دیگر، برای ترویج گفتگو بین یهودیان و اعراب، اسرائیلیها و فلسطینیها.
مایکل، ویولن اول ارکستر دیوان و استاد آکادمی، راه پدر نمادین خود را دنبال میکند و کمی از دیگران فاصله میگیرد. «با هم کار کردن خوب است! اما برای ایجاد یک گفتگوی منسجم، باید به فلسطینیها اجازه دهیم خودشان را به نام خود سخن بگویند. همانطور که یهودیان و اسرائیلیها اجازه دارند». او به تازگی همراه با تیم خلیفی یک گروه موسیقی مجلسی فلسطینی به نام «ناسمه» (به عربی «نسیم») تأسیس کرده است، با این شعار: ترویج تعالی و خلاقیت هنرمندان فلسطینی. ، او میزبان گفتگوهای کیلمه (به عربی «کلمات») است، کنفرانسهای ماهانهای با یک روشنفکر یا هنرمند فلسطینی، « به آنها اجازه دهد درباره کار و تخصصشان صحبت کنند».
برای اولین بار در آلمان که بزرگترین جامعه فلسطینی در اروپا را دارد - بین ۱۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ نفر، عمدتاً در برلین. یک جامعهی بسیار تحصیلکردهی پراکنده، که تقریباً از مناظره های عمومی، رسانهها و دانشگاهها غایب هستند. تیم میگوید: «بنابراین ما فضاهای جایگزینی ایجاد میکنیم، جایی که میتوانیم نفسی تازه کنیم.» مایکل آنها را «دانشگاههای سایه» مینامد، دانشگاههایی در سایه و در راستای منافع عمومی. «ما بیش از هر زمان دیگری به این ها نیاز داریم: امروز ۱۳۲ نفر در غزه کشته شدند، دیروز ۱۵۲ نفر، پریروز ۱۰۹ نفر... ماههاست که رسانههای آلمانی سرشان را در برف فرو کردهاند. من جایگاه ممتازی دارم. اگر صحبت نکنم، امتیازات من به چه درد میخورد؟»
در آلمان، جایی که پس از قتل عام ۷ اکتبر، بسیاری از ساختمانهای عمومی پرچم اسرائیل را در کنار پرچمهای آلمان و اوکراین برافراشتند، صراحت لهجهی بارنبویم جوان یک استثنا است. بر اساس سه قطعنامه - هرچند غیر الزامآور - که از سال ۲۰۱۹ در بوندستاگ تصویب شده است، مقامات دولتی، نهادها و رسانهها پیوسته مشغول لغو، تحریم، اخراج و ممنوعیت تظاهرات هستند (لیست آنها به تنهایی این مقاله را پر میکند) علیه همه کسانی که جرات ابراز همبستگی با غزه را دارند. این سرکوب ابتدا دنیای فرهنگ را هدف قرار داد، سپس به مراکز خیرخواهانه، مدارس و دانشگاهها گسترش یافت. بر این روال، مدیر موزه یهود در برلین به دلیل ارائه بیانیهای از سوی ۲۴۰ روشنفکر و هنرمند یهودی و اسرائیلی علیه «قطعنامه ضد BDS» (که کمپین «بایکوت، عدم سرمایهگذاری و تحریم» را یهودستیزانه تعریف میکند) مجبور به استعفا شد. مراسم اهدای جایزه هانا آرنت پس از آن لغو شد که ماشا گسن، نویسنده برنده، غزه را «گتو» نامید. عمری بوهم، فیلسوف آلمانی-اسرائیلی، به دلیل حمایت از یک دولت دو ملیتی، از سخنرانی در سالگرد آزادسازی بوخنوالد منع شد.
مارک سیگل، استاد فیلم در دانشگاه گوتنبرگ در ماینز، میگوید: «فرهنگ و دانشگاهها آزمایشگاهی برای محدود کردن آزادی بیان هستند.» شاید به این دلیل که مداخله در آنجا «آسانتر» است، زیرا این بخشها عمدتاً به یارانههای عمومی وابسته هستند. «افزون بر این، دنیای دانشگاهی با وضعیت ناپایداری مشخص میشود - ۹۲٪ از معلمان قراردادهای موقت دارند. این امر تأثیر قدرتمندی از ارعاب، خودسانسوری و پارانویا ایجاد میکند؛ اتخاذ موضعی جنجالی، تظاهرات برای غزه در دانشگاه، چه برسد به مواجهه با سرکوب فوقالعاده خشونتآمیز پلیس. این یهودی آمریکایی که بیش از بیست و پنج سال در برلین زندگی کرده است، ادامه میدهد: «اما آنچه در اعماق وجودمان هدف قرار گرفته، فرهنگ به عنوان فضایی برای نقد، بحث و تنوع است و تصادفی نیست که سرکوب در برلین، شهری که مظهر این آزادی است، قویترین است.. »
شوریدن علیه آنچه به شعار آلمان یعنی «منطق حکومت»، تبدیل شده، دشوار است. این مفهوم را آنگلا مرکل در سال ۲۰۰۸ مطرح کرد، اما هرگز به صورت قانونی تعریف یا توسط پارلمان تصویب نشد، و موضوع اجماع در محافل سیاسی و رسانهای است... اجماعی که کم کم در حال فروپاشی است: آلمان به دلیل مسئولیتش در هولوکاست، امنیت اسرائیل را در قلب «دلیل وجودی» خود قرار داده است، تا جایی که پس از ایالات متحده، به دومین تأمینکننده بزرگ سلاح برای این کشور عبری تبدیل شده است. اما به گفتهی فیلسوف، الاد لاپیدو، این دکترین به قیمت «یک بازگشت طنز و غمانگیز از سیاست یادمان آلمان» عملی شد. او که یک اسرائیلی ساکن برلین و استاد دانشگاه لیل فرانسه است، به تازگی به مایکل بارنبویم و تیم خلیفی در یک مجموعه کاملاً جدید از دانشگاهیان فلسطینی و یهودی (PJA) پیوسته است که اولین نمونه از این نوع در آلمان است.
وظیفه یادمان، به حمایت بیقید و شرط از کشور اسرائیل تبدیل شده است. کلمات دارند معنی خودشان را از دست میدهند. الاد لاپیدو، فیلسوف یهودی
» یوشکا فیشر [معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه سابق، یادداشت سردبیر] در دهه ۱۹۹۰، توانست در برابر مجلس فدرال بگوید که مسئولیت تاریخی آلمان جلوگیری از هرگونه نسلکشی است، که دلیل مداخله در یوگسلاوی سابق بود. امروز، صدراعظم جدید، فریدریش مرتس، متعهد شد که به بنیامین نتانیاهو اجازه ورود به آلمان را بدهد، علیرغم اینکه دادگاه بینالمللی کیفری به جرم جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی علیه او حکم بازداشت صادر کرده است. وظیفه مربوط به یادمان به حمایت بیقید و شرط از کشور اسرائیل تبدیل شده است. کلمات معنای خود را از دست میدهند، همانطور که هنجارهای قانونی نیز همینطور، اگرچه این جنایت نسلکشی آلمان بود که انگیزه ساخت سیستم بینالمللی ما را ایجاد کرد. منطق حکومتی بر قوانین بینالمللی و حقوق بشر غالب است. این اتفاق درست جلوی چشمان ما، در قلب اروپا، در حال رخ دادن است. «
ناهید سامور، وکیل آلمانی-فلسطینی و محقق آموزشدیده هاروارد در دانشگاه رادبود (هلند)، در کافهای در منطقه شیک میته، با دقت آنچه را که به عنوان موردی از «ناهماهنگی در شناخت جمعی» میبیند، موشکافی میکند: «آلمانیها که این اندازه به قانون احترام میگذارند و آن را گرامی میدارند، باید خشمگین باشند. اینجا نه اتحاد جماهیر شوروی است و نه آغاز جنگ جهانی دوم، زمانی که مردم به اطلاعات دسترسی نداشتند. همه عناصر قانونی در دسترس هستند.» در ماه آوریل، در ستونی، هفتاد و هفت استاد حقوق نگرانی خود را از عدم رعایت قوانین بینالمللی بشردوستانه توسط آلمان ابراز کردند و خواستار توقف تحویل سلاح شدند. «اما آنها هیچ اشارهای به روند رسیدگی به نسلکشی در دیوان بینالمللی دادگستری نکردند و به کنوانسیون نسلکشی ۱۹۴۸ نیز اشارهای نکردند. این ایدئولوژیک است. و این به معنای اذعان به این است که جان فلسطینیها شایسته محافظت نیست. نوعی آسیبپذیری در چارچوب هست که وجود آنها را محو میکند، زیرا اگر آنها در نظر گرفته شوند، این چارچوب از هم میپاشد. اما بحث در مورد آن غیرممکن است، حتی اگر این وظیفه ما باشد».
آلمان تنها کشوری نیست که مردمش در مورد اوضاع خاورمیانه محتاطانه عمل میکنند، اما این بحث و تابوها شاید به دلیل سنگینی تاریخ، در آنجا منحصر به فرد باشند. اورلیا کالیسکی، محقق مرکز مارک بلوخ در برلین، خلاصه میکند: «این کشور به خاطر 'یهوددوستیاش' متمایز است.» او عمیقاً نگران یهودیان است، در جامعهای که آنها اقلیت (۱٪ از جمعیت) را تشکیل میدهند، و هنوز هم هدف تعصبات یهودستیزانه در میان آلمانیهای غیریهودی هستند - با علم به اینکه ۸۰٪ از اقدامات یهودستیزانه توسط فعالان راست افراطی انجام میشود. «همه اینها در پسزمینه ظهور برقآسای حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD، دومین حزب در انتخابات قانونگذاری گذشته) است که خود را به عنوان یکی از سرسختترین مدافعان اسرائیل و مبارزه با یهودستیزی معرفی میکند.» «سیاست هویتی بین فرهنگ یادبود هولوکاست و حمایت از اسرائیل و رویکردی متنوعتر و چندفرهنگیتر به آلمانی بودن، در کشوری با ۵.۵ میلیون مسلمان و بزرگترین جامعه فلسطینی، و همچنین بزرگترین جامعه اسرائیلیهای پراکنده، از جمله بسیاری از مخالفان، در نوسان است.»
چند ماه پیش، اورلیا کالیسکی، از بنیانگذاران گروه دانشگاهی PJA، تصمیم گرفت از هویت یهودی خود دفاع کند. «اگر بخواهیم در این بحث شرکت کنیم، اشاره به این موضوع اجتنابناپذیر است: اگر یهودی باشیم یا از نوادگان یکی از بازماندگان هولوکاست باشیم، سخنان ما اعتبار بیشتری دارند.» این متخصص حافظه تطبیقی نسلکشیها و هولوکاست به یاد میآورد: «در سنت یهودی، زندگی هر انسان به عنوان یک جهان در نظر گرفته میشود.» دهها هزار از این جهانها تا کنون در غزه نابود شدهاند. دولت اسرائیل جمعیتی را هدف قرار داده است که ۵۰ درصد آن را افراد زیر سن قانونی تشکیل میدهند. این یکی از ویژگیهای چیزی است که بسیاری از حقوقدانان، کارشناسان و سازمانهای حقوق بشری آن را نسلکشی توصیف میکنند. نیتی که از ۹ اکتبر ۲۰۲۳ بارها و بارها توسط اعضای دولت اعلام شده است: این کار ملتی از کودکان را هدف قرار میدهد، این یک نوزادکشی دسته جمعی است. »
امروز، دیوان بینالمللی دادگستری «خطر محتمل نسلکشی در غزه» را به رسمیت میشناسد، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اقدامات اسرائیل را «پاکسازی قومی» توصیف میکند، گزارشگر ویژه حق غذا از «استراتژی گرسنگی با ماهیت نسلکشی» سخن میگوید، و ۶۰٪ از آلمانیها از دولت اسرائیل ناراضی هستند. مایکل بارنبویم میگوید: «بالاخره یک چیزی دارد متزلزل میشود.» اما با کمرویی، چرا که دکترین مصلحت کشور همچنان سرکوب هرگونه انتقادی از اسرائیل را توجیه میکند و آن را به نوعی یهودستیزی تشبیه میسازد. حتی وقتی صداهای مخالف یهودی هستند - به گفته امیلی دیش-بکر از اتحادیه دیاسپورا، یک سازمان مردمنهاد که علیه ابزاری شدن یهودستیزی و خاطره هولوکاست مبارزه میکند، ۳۰ درصد موارد حذف برنامهریزیشده و سایر تحریمها شامل یهودیان میشود.
ایلاد لاپیدو، فیلسوفی که روی منابع فکری آنچه محققان «یهودستیزی» مینامند کار کرده است، تحلیل میکند: «در واقع، مبارزه با یهودستیزی، که به نام «حفظ جان یهودیان» انجام میشود و توسط آلمانیهای غیریهودی تعریف میشود، در نهایت به از بین بردن تنوع هویتهای یهودی منجر میشود.» امروزه، با هانا آرنت، مارتین بوبر، هرمان کوهن، این چهرههای مورد احترام در آلمان، به عنوان یهودستیز رفتار میشود. «آلون ساهر، یکی دیگر از هموطنانش که در سال ۲۰۲۰ برای «فرار از سانسور» اسرائیل را ترک کرد، نیز معتقد بود که در «یک سرزمین رویایی هنری که پذیرای یهودیان است» ساکن میشود. این کارگردان که فیلم بعدیاش در آلمان شرقی سابق ساخته خواهد شد، خاطرنشان میکند: «بسیاری از مردم درباره مککارتیسم صحبت میکنند، اما این یادآور اشتازی [پلیس سیاسی جمهوری دموکراتیک آلمان، یادداشت سردبیر] است، زمانی که هیچکس نمیتوانست از ترس محکوم شدن، کمونیسم را آشکارا نقد کند.» او که از بنیانگذاران گروه «اسرائیلیها برای صلح» است، نگران تشدید سرکوب «علیه چپها و مهاجران، بهویژه مسلمانان و فلسطینیها» است.
«شاخص سرکوب»، پایگاه دادهای که در ماه مه توسط مرکز کمکهای حقوقی اروپا (ELSC) و معماری قضایی راهاندازی شد، ۷۶۶ اقدام علیه حرکت های طرفدار فلسطین در آلمان از سال ۲۰۱۸ را فهرست میکند. ۳۱۲ مورد از این حرکت ها در برلین بوده است، جایی که استفاده از هر زبانی غیر از آلمانی و انگلیسی در طول تظاهرات طرفدار فلسطین ممنوع است، که اخیراً منجر به دستگیری یک معترض که به زبان ایرلندی صحبت میکرد، شد... روز پنجشنبه، ۱۵ مه، مراسم بزرگداشت نکبت (جابجایی اجباری ۷۰۰۰۰۰ فلسطینی پس از ایجاد کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸، یادداشت سردبیر)، اگرچه مجاز و مسالمتآمیز بود، اما منجر به ۸۸ دستگیری و ۳۸ زخمی شد.
خوزه زگبره، محقق و مدرس فلسطینی-مکزیکی در دانشگاه نیویورک برلین، میپرسد: «چگونه میتوانیم کلماتی برای مقابله با این جنون که امروزه به شیوه های مختلف ابراز میشود، پیدا کنیم؟» «آنچه در آلمان اتفاق میافتد دیوانهوار است، اما با وجود سرکوب، کشوری در صلح است...» او که مهاجرت وی را از مکزیک به هندوراس و از آنجا به آلمان کشاند، «سادهلوحی» خود را هنگام ورود سیزده سال پیش به یاد میآورد. «در مکزیک، ما اغلب تیشرتهایی با تصاویر عرفات و زاپاتا، یکی از پدران انقلاب مکزیک، میدیدیم. »
نوشته : ورونیکا زاراخوویچ
منتشر شده در ۵ ژوئن ۲۰۲۵،
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد