یورونیوز: شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی علیه ایران را با ۱۹ رای موافق تصویب کرد. ایران نیز در واکنشی فوری اعلام کرد که یک مرکز جدید غنیسازی را در مکانی امن راهاندازی میکند و ماشینهای نسل اول را در فردو با ماشینهای پیشرفته نسل ششم جایگزین میکند.
این قطعنامه با ۱۹ رای موافق، ۳ مخالف و ۱۱ ممتنع تصویب شد. روسیه، چین و بورکینافاسو سه مخالف این قطعنامه بودند. البته دو کشور نیز حاضر به شرکت در رایگیری نشدند.
بدین ترتیب، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای نخستین بار طی حدود ۲۰ سال گذشته، قطعنامهای را تصویب کرد که در آن بر عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی هستهای خود تاکید شده است.
تصویب این قطعنامه گذشته از آن که میتواند منجر به تشدید تنش هستهای جمهوری اسلامی و غرب شود، زمینه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران از طریق فعالسازی مکانیسم ماشه فراهم میکند.
در پیشنویس قطعنامهای که توسط آسوشیتدپرس مشاهده شده است، شورای حکام بار دیگر از ایران خواسته که «بدون تأخیر» به تحقیقات طولانیمدت در مورد آثار اورانیوم یافت شده در چندین مکان که تهران آنها را به عنوان سایتهای هستهای اعلام نکرده است، پاسخ دهد.
مقامهای غربی گمان میکنند که ردپای اورانیوم میتواند شواهدی را ارائه دهد که نشان دهند ایران تا سال ۲۰۰۳ یک برنامه مخفی تسلیحات هستهای داشته است.
طبق تعهدات پادمانی که بخشی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای هستند، ایران از نظر قانونی موظف است تمام مواد و فعالیتهای هستهای خود را اعلام کند و به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه دهد تا تأیید کنند که هیچ یک از آنها از کاربردهای صلحآمیز منحرف نمیشود.
اما در قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی آمده است: «ناکامیهای متعدد ایران در عمل به تعهدات خود از سال ۲۰۱۹ در جهت همکاری کامل و به موقع با آژانس در مورد مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در چندین مکان اعلام نشده ... عدم رعایت تعهدات این کشور در چارچوب توافقنامههای پادمانیاش محسوب میشود.»
در قطعنامه پیشنهادی همچنین تاکید شده است: «ناتوانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی ... در ارائه تضمین مبنی بر این که برنامه هستهای ایران صرفا صلحآمیز است، سوالاتی را مطرح میکند که در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل متحد، به عنوان نهادی که مسئولیت اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی را بر عهده دارد، قرار دارد.»
تصویب این قطعنامه در شرایطی است که تنشها در منطقه خاورمیانه رو به افزایش است، به طوری که وزارت دفاع ایالات متحده روز چهارشنبه دستور خروج پرسنل غیرضروری آمریکا در منطقه را صادر کرد. همزمان، ایران و ایالات متحده از برگزاری دور ششم گفتگوهای هستهای در روز یکشنبه و به میزبانی عمان خبر دادند. این در حالی بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که بیش از پیش در حال از دست دادن امید خود نسبت به حصول توافق هستهای با ایران است.
البته در قطعنامه پیشنهادیِ فرانسه، آلمان و بریتانیا به گفتگوهای ایران و ایالات متحده اشاره شده و بر حمایت کشورها از حصول یک راه حل دیپلماتیک برای رفع مشکلات ناشی از برنامه هستهای ایران تاکید شده است.
واکنش ایران
وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیهای مشترک و در واکنش به تصویب قطعنامه سیاسی کشورهای غربی در شورای حکام آژانس، اعلام کردند: «دستورات لازم از سوی رئیس سازمان انرژی اتمی برای راهاندازی یک مرکز جدید غنیسازی در مکانی امن، جایگزینی ماشینهای نسل اول در مرکز غنیسازی فردو با ماشینهای پیشرفته نسل ششم صادر شده است.»
وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در این بیانهای مشترک، اقدام آمریکا و سه کشور اروپایی در تصویب قطعنامه در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را محکوم کرده و این اقدام را «استفاده ابزاری مجدد از این شورا که مبتنی بر اغراض سیاسی و بدون مبانی فنی و حقوقی است» عنوان کردند.
ایران در این بیانیه مدعی شد: «جمهوری اسلامی ایران همواره به تعهدات پادمانی خود پایبند بوده است و تاکنون هیچ یک از گزارشات آژانس اشارهای به عدم پایبندی ایران به تعهدات خود و یا انحراف در مواد و فعالیتهای هستهای ایران نداشته است.»