گفتگوی حسن اعتمادی با مهرداد درویش پور و سعید پیوندی
درباره چشم انداز مذاکره و حمله نظامی و افق های پیش روی همبستگی ملی درایران
رمز پیروزی
چهار شنبه ۲۰ فروردين ۱۴۰۴ - ۰۹ آپريل ۲۰۲۵
مهرداد درویشپوز: در برنامه رمز پیروزی این هفته گفتگو داشتم با دو استاد جامعه شناس و کنشگر جمهوری خواه دکتر سعید پیوندی و دکتر مهرداد درویش پور درباره چشم انداز مذاکرات مستقیم آمریکا و جمهوری اسلامی ایران و بیانیه چند صد نفر از کنشگران مدنی در ایران در دفاع از صلح و علیه جنگ طلبی و همچنین درباره معضل ضعف نیروهای دمکراتیک و جمهوری خواه در تشکیل آلترناتیو برای رهایی مردم ایران از شر استبداد دینی حاکم بر کشور.
در این گفتگو سعید پیوند یدر پاسخ به پرسش نخست من در باره چرخش در موضع خامنه ای در مورد مذاکره با آمریکا که پیش تر آن را غیر شرافتمندانه می دانست گفت: نه سیاست بازدارندگی منطقه ای ایران از طریق نیروهای نیابتی و نه برنامه هسته ای ایران هیچ یک جنبه ملی نداشته و ندارد. او اضافه کرد در حالی که مداخله منطقه ای جمهوری اسلامی در میدان با حملات اسرائیل عملا شکست خورده است، سیاست هسته ای آن نیز هیچ سودی برای مردم در بر نداشته و هر گونه عقب نشینی در این دو زمینه به سود مردم ایران و به ضرر حاکمیت تمام خواهد شد. در پاسخ به این پرسش مهرداد درویش پور گفت: این حکومت "تسلیم هیچ زوری نمی شود مگر آن که آن زور پر زورتر باشد". هم از این رو درحالی که در برابر اراده مردم کوتاه نمی آید، در برابر ترامپ چاره ای جز عقب نشینی و تن دادن به مذاکره نیافته است. درویش پور اضافه کرد به رغم آن که آمریکا ستیزی بخشی از ایدئولوژی نظام است اما این حکومت چنان پراگماتیست است که رهبران آن برای حفظ منافع خود حتی حاضر به لخت شدن نیز می بلشند. به نظر او گرچه آینده این مذاکرات روشن نیست اما درخواست نتانیاهو برای در پیش گرفتن سیاستی همچون لیبی در مورد پروژه هسته ای ایران را واقع بیانانه ندانست و طرح آن را نوع تحریک برای بی نتیجه کردن راه حل دیپلماتیک و توافق خواند. به نظر درویش پور این مذاکرات در ازای رفع خطر حمله و تحریم می بایست باید متضمن پایان بخشیدن به غنی سازی هسته ای و کاهش آن تحت نظارت بین المللی به گونه ای باشد که تنها استفاده صلح آمیز از آن مجاز باشد و به هیچ وجه اجازه ندهد که ایران از ظرفیت دست یابی به سلاح اتمی برخوردار شود.
در پاسخ به پرسش من در بیانیه چند صد نفره کنشگران داخل کشور به دبیر سازمان ملل در مخالفت با حمله نظامی به ایران، سعید پیونندی گفت: این نامه برای او نیز ارسال شده است و او از امضای آن خودداری کرده و نوشته است چرا آن را امضا نمی کند. چه از این رو که در این نامه جمهوری اسلامی همچون یک طرف جنگ افروزی مورد نقد قرار نگرفته است و چه از این رو که زبان آن بیشتر به زبان وزارت امور خارجه ایران شبیه است که تهدید می کند در صورت حمله نظامی ، با تمام قوا آنان از کشور حمایت خواهند کرد. پیوندی تاکید کرد این موضع از زبان دیپلماتیک برابرای دعوت به مذاکره و صلحی عادلانه به دور است. مهرداد درویش پور نیز گفت: البته چنین نامه ای برای او با توجه به آن که او تنها از پیوند صلح و دمکراسی دفاع می کند اراسل نشده است. به نظر درویش پور در برابر خطر حمله نظامی به ایران چهار سیاست می توان در پیش گرفت 1 دفاع از صلح و دمکراسی علیه حمله نظامی و جمهوری اسلامی 2 سیاست سکوت با توجه به روند مذاکرات و کاهش احتمال خطر حمله 3 سیاست مخالفت با جنگ ولو به قیمت همسویی با جمهوری اسلامی 4 سیاست تشویق مستقیم یا غیر مستقیم آمریکا و اسرائیل به حمله نظامی به ایران.
درویش پور گفت بهترین سیاست را پیگیری صدای سوم دفاع از صلح و دمکراسی علیه جمهوری اسلامی و حمله نظامی به ایران و بدترین سیاست را تشویق به حمله نظامی به ایران می داند. او گفت ، منتقد سیاستی است که پیش از این نیز داریوش همایون مبلغ آن بود و بنابرآن در صورت حمله نظامی به ایران، در کنا رجمهوری اسلامی ایران قرار خواهد گرفت. با این همه به نظر او هر گامی در جهت تنش زدایی، مذاکره و صلح به سود آینده دمکراسی در ایران است.
در پاسخ به آخرین سئوال من درباره امکان تشکیل آلترناتیو و همبستگی ملی در ایران و چالش های پیش روی آن سعید پیوندی گفت: با توجه به تناسب قوا و این که هیچ یکی از نیروهای سیاسی ایران به تنهایی نمی توانند آینده کشور را رهبری کنند، ما نیازمند سازماندهی گفتگوی ملی میان همه گرایشات سیاسی ایران هستیم. حال آن که درویش پور ضمن پشتیبانی از سیاست تعامل و پرهیز از دامن زدن به خصومت ها و تلاش برای مدیریت اختلافات تاکید داشت که تشکیل بلوک های سیاسی و در راس آن تلاش جمهوری خواهان برای تشکیل قطب بزرگ سیاسی بر پایه توافق حداقلی و بسیج حد اکیری به گونه ای که نیروهای اتنیک و جمهوری خواهان با تنوعات گوناگون را در بر گیرد، مبرم ترین وظیفه جمهوری خواهان است. او ضمن تاکید بر مفهوم "توافق منفی" با گرایشات معتدل تر در همه جریان ها، تاکید کرد راست افراطی خطری جدی در اپوزسیون است که منزوی کردن آن را گامی در راه مبارزه برای گذار دمکراتیک و مسالمت آمیز از جمهوری اسلامی ایران خواند.