بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه که تحت مدیریت حماس است، بیش از ۴۵ هزار فلسطینی در جریان جنگ ۱۴ ماهه میان اسرائیل و حماس کشته شده‌اند
بی‌بی‌سی عربی - مهند توتونجی: با وجود خوش‌بینی‌ها، تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و حماس به دلیل اختلافات بین دو طرف به تاخیر افتاده است. هر دو طرف در تلاشند تا اختلاف‌ها را برطرف کنند.
اظهارات اخیر مقامات اسرائیل و حماس به همراه اظهارات میانجیگران، همگی حاکی از آن است که توافق دور از دسترس نیست و جهان به زودی شاهد امضای توافق نهایی خواهد بود، اما مذاکرات پیشرفتی ندارد.
گزارش‌های رادیو اسرائیل نشان می‌دهد که شرایط جدیدی که اسرائیل مطرح کرده، ممکن است توافق با حماس را به تاخیر بیندازد. همچنین حماس درخواست‌های متقابلی را روی میز گذاشته است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از پیشرفت محتاطانه سخن گفته اما تاکید کرده است که نمی‌تواند پیش‌بینی کند توافق چه زمانی به نتیجه خواهد رسید.
ایالات متحده، مصر، قطر و اخیرا ترکیه تلاش‌های میانجی‌گری را برای پایان دادن به جنگ ۱۴ ماهه در غزه که به تخمین‌ها ۴۵ هزار نفر را کشته است، هدایت می‌کنند.
شرایط جدید و پیچیدگی‌ها
طبق گزارش رادیو اسرائیل، کابینه نتانیاهو اکنون خواستار آن است که حماس فهرست کاملی از گروگان‌های اسرائیلی در اسارت این گروه را به آنها بدهد.
میانجی‌ها می‌گویند این درخواست پس از آن مطرح شد که مذاکرات به مرحله‌ای نسبتا خوب از پیشرفت رسیده بود و اسرائیل آماده ارائه فهرست بازداشت‌شدگان فلسطینی بود که قرار است در مرحله اول توافق آزاد شوند.
اما برخی ناظران می‌گویند این شرط جدید اسرائیل، مانعی در مسیر توافق ایجاد کرده است و حماس هم هنوز فهرست دقیقی ارائه نکرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که این شرط جدید احتمالا مذاکرات را طولانی‌تر خواهد کرد.
با وجود اینکه مقام‌های اسرائیلی از پیشرفت مذاکرات صحبت می‌کنند، گزارش رسانه‌ها نشان می‌دهد که میانجیگران آمریکایی دوحه، پایتخت قطر را ترک کرده‌اند. مذاکرات در دوحه در حال انجام است. این امر می‌تواند نشانه‌ای از رکود در برخی مسائل باشد.
برخی منابع آمریکایی می‌گویند یکی از حساس‌ترین مسائل، توافق بر سر تعداد گروگان‌های اسرائیلی است که در مرحله اول آزاد می‌شوند و همچنین هویت بازداشت‌شدگان فلسطینی که بر اساس این توافق آزاد خواهند شد.
علاوه بر این، مسئله پیچیده‌تر مربوط به اینکه چه کسی پس از دستیابی به توافق غزه را اداره خواهد کرد، هنوز مورد موافقت قرار نگرفته است. این شامل نیاز به توافق درباره خروج اسرائیل از منطقه، بازگشت آوارگان و مدیریت گذرگاه‌های مرزی می‌شود.
مثبت اما پرتنش
با وجود این چالش‌ها، برخی منابع اسرائیلی گفته‌اند که نشانه‌هایی از دستیابی به یک توافق اولیه در روزهای آینده وجود دارد.
طبق گزارش کانال ۱۲، شبکه تلویزیونی اسرائیل، فهرستی از گروگان‌های فلسطینی که قرار است در مرحله اول توافق مبادله آزاد شوند، آماده شده است. این گزارش نشان‌دهنده «خوش‌بینی محتاطانه» است.
برخی گزارش‌ها و منابع مخالف در اسرائیل می‌گویند شرایط جدید نتانیاهو ممکن است با هدف «تاخیر در روند دستیابی به توافق آتش‌بس» مطرح شده باشد.
شرایط پیچیده‌ترهم هست. حماس نیز به شرایط جدید اسرائیل با درخواست‌های بیشتر خود پاسخ داده و خواستار خروج کامل اسرائیل از غزه و پایان جنگ در ازای آزادی تمام گروگان‌ها به‌صورت یکجا شده است.
چالش‌های اسرائیل
احزاب سیاسی اسرائیل در مورد نحوه مدیریت این مذاکرات و پایان دادن به تنش‌های کنونی دچار تفرقه هستند.
یائیر لاپید، رهبر مخالفان اسرائیل، نتانیاهو را متهم کرده است که با افشای اطلاعات به رسانه‌های خارجی درباره مخالفت خود با توقف جنگ، به‌دنبال جلوگیری از تلاش‌های میانجیگران است.
این انتقادها اختلافات داخلی درباره مدیریت بحران را برجسته می‌کند و نشان می‌دهد نتانیاهو از یک سو تحت فشار مخالفان و خانواده‌های گروگان‌ها است و از سوی دیگر از سوی جناح راست‌گرای تندرو دولت خود، مانند وزیرانی چون ایتامار بن‌گویر و بتسلائل اسموتریچ، قرار دارد که مخالف توافق با حماس هستند.
در این زمینه، وزیر امور دیاسپورای اسرائیل، امیخای چیکلی، جزئیات توافق پیشنهادی را فاش کرد که مرحله اول آن شامل یک دوره آتش‌بس ۴۲ روزه است.
این توقف موقت در عملیات نظامی با هدف ایجاد زمان کافی برای تکمیل مراحل دیگر توافق و اطمینان از اجرای تعهدات متقابل بین طرفین برنامه‌ریزی شده است.
نقش مصر و قطر
برای از سرگیری مذاکرات، یک هیئت مصری به دوحه، پایتخت قطر، سفر کرد تا میانجی‌گری میان طرفین را ادامه دهد.
برخی منابع تأیید کرده‌اند که مذاکرات ممکن است در مراحل نهایی باشد و احتمال اعلام توافق در روزهای آینده وجود دارد.
با نزدیک شدن به آغاز سال جدید، به نظر می‌رسد زمان بر طرفین فشار می آورد تا به توافقی دست یابند که خشونت‌ها را کاهش دهد و راه را برای یک راه حل جامع هموار کند.
در میان پیشرفت محتاطانه و موانع پیچیده، مذاکرات بین اسرائیل و حماس بر سر تبادل اسرا و گروگان‌ها همچنان پرتنش است.
در حالی که جهان منتظر اعلام توافقی است که بتواند به این درگیری پایان دهد، مسائل داخلی سیاسی و امنیتی بین طرفین به نظر می‌رسد بزرگ‌ترین چالش‌ها باشند.
یوسی کوپرواسر، کارشناس اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل به بی‌بی‌سی گفته است که پیش‌بینی نتیجه دقیق مذاکرات دشوار است.
او که پیش‌تر در وزارت دفاع اسرائیل خدمت کرده، گفت: «هیچ تضمینی وجود ندارد که به‌زودی توافقی حاصل شود. اما احتمال وجود دارد، هرچند این امر نیازمند امتیازات بیشتری از هر دو طرف است.»
کوپرواسر معتقد است که هم اسرائیل و هم حماس انگیزه‌های لازم برای دستیابی به توافق را دارند. او استدلال می‌کند که حماس پس از کاهش حمایت از سوی ایران و متحدانش در منطقه، تضعیف شده است.
با این حال، او اضافه می‌کند که این به معنای آسان بودن مسیر توافق نیست: «مذاکرات بسیار پیچیده است و نیازمند امتیازات قابل‌توجهی از هر دو طرف است. اما شرایط فعلی ممکن است فرصت محدودی برای پیشرفت فراهم کند.»
