آیا ایران سوریه خواهد شد؟ هنوز روشن نیست که سوریه چه خواهد شد که بتوان گفت که آیا ایران شبیه آن خواهد شد یا نه؟ اینکه ایران سوریه نخواهد شد از طرف برخی از اپوزیسیون ایران در دوران قدرت و پیشروی داعش مطرح می‌شد که با فرضیات مبهم و با ساده نگری و دخالت دادن اندکی از انبوه فاکتورهای پیچیده‌ی سیاسی اجتماعی دورانِ منطقه، به جمعبندی مورد علاقه‌ی خود می رسیدند. اما اکنون، پس از سقوط رژیم اسد، آنهایی که به آمریکا و اسرائیل دل بسته‌اند تا دستی از آستین برآرند و از دست رژیم اسلامی نجاتشان دهند، باید کمی به خود آیند و واقعیات تلخ روزانه ی سوریه را با ذره بین دنبال کنند، البته آنهایی که ساده لوحانه و صادقانه اعتقاد دارند، نه آنهایی که می دانند و می خواهند.
اما مختصری از تاریخ نه چندان دور سوریه و وضعیت کنونی‌اش:
حدود یک سال پیش، ژنرالِ برجسته ی آمریکایی وسلی کلارک Wesley Clark در مصاحبه ای با ایمی گودمن در Democracy Now فاش کرد که یک روز پس از حمله ی یازده‌ی سپتامبر ۲۰۰۱، به او گفته بودند که برای حمله به عراق آماده شود و وقتی پرسیده بود که آیا موردِ جدیدی را در رابطه با حمله یازده سپتامبر یافته‌اند، جواب داده بودند که نه، انگار چون نمی دانیم مشکل تروریسم را چطور حل کنیم و ارتشی قوی نیز داریم، برای حل هر مشکلی از ارتش برای سرنگونی حکومتها، مثل چکش بر میخ، استفاده خواهیم کرد. سپس دو سه هفته بعد به او قطعنامه ای سری را نشان داده بودند که در آن آمده بود که آمریکا در صدد است که در طول پنج سال آینده، هفت حکومت را سرنگون کند. هرچند این پنج سال به بیست و سه سال کشیده شد ولی تا کنون از آن حکومتها، شش تا را سرنگون کرده اند و فقط تا کنون حکومت ایران سرنگون نشده. در قطعنامه ی مذکور، این هفت کشور نام برده شده بودند: عراق، لیبی، لبنان، سودان، سومالی، سوریه، و ایران.
https://www.youtube.com/watch?v=jWxKn-1S8ts
از سال ۲۰۱۱، در زمان بهار عربی، جنگ داخلی در سوریه آغاز و تا کنون ادامه دارد. شرایط اقتصادی هر روز به دلایل سیاسی و جنگ داخلی و تحریم آمریکا و پیروانش بد و بدتر شده و در نهایت بحرانی شد. البته حکومت اسد نیز خود نقشی عمده در این بحران داشت.
پس از ۲۰۱۱، سوریه جولانگاه کشورهای خارجی گردید و هر کدام به نحوی، سیاست و اقتصاد و وضعیت کشور را بسوی وخامتی کشاندند. کشورهای آمریکا و ترکیه بطور فیزیکی در شمال سوریه و روسیه و ایران با نفوذِ سیاسی نظامی خود حضوری دایم در سوریه یافتند. آمریکا مناطق نفت خیز سوریه را با استقرار دست نشاندگان خود در تصرف خود درآورده و ترکیه بخشی از خاک سوریه را با بهانه ی امنیت خود در مقابل کردها تصرف کرده است. قابل توجه اینکه ترامپ در مصاحبه ای، اخیرا مستقیم گفت که ما بخاطر نفت و فقط نفت آنجاییم، بر خلاف افاضات دیگر دولتمردان امریکایی که می گفتند برای جنگ با تروریسم و یا اینکه می‌خواهند دموکراسی (بخوانید تابوت دموکراسی) را به اینجا و آنجا ببرند و حقوق کردها را بگیرند و ... .اکنون از چند روز پیش، اسرائیل نیز بخشی از مناطق مرزی سوریه را نیز اشغال کرده است. نقشه ی سوریه و مناطق اشغالی به پایین مقاله اضافه شده است.
سربازان سوریه حقوقی برابر با سه دلار حداقل در ماه دریافت می کردند و جنگنده های همردیف حریف آنها تا ماهی هزار دلار از اربابان خود دریافت می نمودند، سربازان سوری بشدت از فقر مالی به فساد کشانده شده بودند تا جایی که برخی از آنها، تفنگهای خود را به دشمنان می فروختند. البته این فاکتور اصلی در سقوط بشار اسد نبود. ایران و روسیه به اسد از این بابت هشدار داده بودند و خواسته بودند که بشر به باز سازی ارتش بپردازد. اسد پس از حمله ی اخیر شورشیان در دسامبر ۲۰۲۴، حقوق ارتشیان را ۵۰٪ بالا برد بجز حقوق سربازان وظیفه را. گفتنی است که در چند ماه اخیر، اردوغان تمایل به ملاقات با اسد را نشان داده بود، اما اسد برخلاف توصیه ی روسیه و ایران، از ملاقات با اردوغان خودداری کرده بود و گفته بود با کسی که هنوز خاک کشورش را در تصرف دارد، چه ملاقاتی می تواند داشته باشد.
رهبر شورشیان که اسم اصلی او احمد الشاره است، یکی از رهبران داعش بود که در نتیجه ی اختلاف القاعده و داعش، از داعش جدا شد و یکی از شاخه های اصلی القاعده، النصره، را رهبری می کرد. در سال ۲۰۱۶، ادعا کرد که النصره دیگر از القاعده جدا شده و اسم سازمان خود را به فتح الشام و سپس در سال ۲۰۱۷ به تحریر الشام تغییر داد. او پنج سال، از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹، در یکی از زندانهای آمریکایی ها در عراق به نامِ بوکا، زندانی بود و پس از آزادی از زندان به سوریه رفت. گویی نکته ی اصلی تفاوت استراتژی القاعده (و یا تحریر الشام) و داعش بر سر این بود که داعش می خواست هر کس را که با آنها کاملا در یک خط نباشد از بین ببرد و القاعده میگفت که هدف اصلی آمریکا است و اولویت با جنگ با آمریکا است. البته در عمل، چندان تفاوتی نداشتند.
خبرنگاران غربی با سر و صدا مدام از شادی و جشنهای مردم سوریه از سرنگونی اسد خبر می دهند و از بخش قابل توجهی که درِ خانه‌هایشان را بروی خود قفل کرده اند و یا دارند و یا در صددند که کشور را از ترس جانشان ترک کنند، خبری چندان منعکس نمی کنند. البته برخی از این گزارشات مانند آنها که عزیزانشان را از زندانهای مخوف اسد آزاد شده می بینند، کاملا درست است و یا آنهایی که از دیکتاتوری اسد به ستوه آمده اند و یا آنهایی که در ایدئولوژی اسلامی هم مرام و همفکر احمد الشاره هستند. برخی از این شادمردمان، نیز به همان وهمی گرفتارند که اکثر جمعیت ایران در انقلاب ۵۷ ایران نسبت به خمینی گرفتار بودند، این دسته به وعده های احمد الشاره که برای تثبیت حکومت خود وعده‌ی دموکراسی و امنیت می دهد باور دارند. انگار اگر صد خمینی در تاریخ خاورمیانه ظهور کنند باز مردم، برای صدمین بار، ساده لوحانه باورشان خواهند کرد و درس از تاریخ نخواهند آموخت. هرچند که بنظر می آید که احمد الشاره، سرسپردگی خود را به امریکا و اسرائیل چندان پنهان نمی کند.
دولت آمریکا برای هرگونه اطلاعی از ابومحمد الجولانی (احمد الشارة) ده میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود و هر تماسی از طرف امریکاییان را با او ممنوع اعلام کرده بود. اسم او جزو رهبران تروریست جهانی است، هنوز این اعلان از سایت جایزه برای عدالت امریکا حذف نشده.
https://rewardsforjustice.net/rewards/muhammad-al-jawlani/
دو روز پس از صلح بین اسرائیل و حزب الله، اسرائیل نیروهای نظامی خود را متوجه سوریه کرد و به گفته ی خود اسرائیل، در ۴۸ ساعت بیشترین حملاتِ هوایی در تاریخ خود را به پایگاههای نظامی و انبار اسلحه ها و یک مرکز تحقیق و تولیدات نظامی سوریه انجام داد و در مرز سوریه تانکهای خودش را مستقر کرد. احمد الشاره در مصاحبه های خود هیچ اشاره ای به حملات اسرائیل تا روزِ شنبه نکرده بود و فقط ایران و روسیه را به عنوان دشمنان سوریه نام برده بود. روز شنبه چهاردهم دسامبر در مصاحبه ای که در اسراییل تایمز نیز منتشر شده بود، با لحنی بسیار نرم بدون ذکر هیچ جزئیاتی گفته بود که لازم نیست اسرائیل دیگر حمله کند، به جنگ دیگری در منطقه احتیاجی نیست. همزمان با حملات اسرائیل، دولت آمریکا نیز بیش از هفتاد حمله ی نظامی به سوریه را به بهانه ی حمله به انبار اسلحه‌ی نیروهای نیابتی ایران انجام داد.
ابومحمد الجولانی با تغییر هویت قدیمی خود از یک تروریست القاعده‌ای با هویتی جدید که خود را انقلابی می خواند پیدایش شد، در طول چند سال، سرباز اسلام به سرباز مردم تبدیل شده بود. و حتی با اسم اصلی خود، احمد الشاره (نه اسم القاعده ای خود یعنی ابومحمد الجولانی) وارد عمل شد. او حتی اخیرا لباس قدیمی خود را درآورده و با کت و شلوار با خبرنگاران مصاحبه می کند. او که در تاریخ فعالیتهای خود، حاضر به پذیرفتن هیچ کس که کمی متفاوت از او و اعتقاداتش عمل میکرد نبود و اکثرا آنها را سر می برید، اکنون با پیامی صلح آمیز به بازار آمده و مدعی است که همه‌ی گروه های سوری و مردم سوریه با هر مذهب و مرامی در کشور او در امنیت و پذیرفته هستند. هرچند هم اکنون گزارشهایی همراه با عکس از جنگجویان او نشان داده می شود که به وضع فجیعی مخالفین را اینبار نه با سر بریدن بلکه با تیر اعدام می کنند و علویان را خوک کثیف می نامند، باید منتظر شد که او ادعا بکند که این نیروها سرخود این اعدامها را انجام می دهند.
سه روز پس از سرنگونی اسد، باسل حموی، رئیس دفتر بازرگانی دولت جدید احمد الشاره، در مصاحبه ای اعلام کرد که دولت جدید، اقتصاد رقابت آزاد را در کشور پیاده خواهد کرد. گفته می شود پس از این اظهار، وال استریت در صدد برآمده تا اسم او را از لیست تروریستها حذف کند (هنوز در پی این سند هستم).
نتانیاهو، کردیت سرنگونی اسد را به خود و کشور اسرائیل اعطا نمود.
آتلانتا، چهاردهم دسامبر ۲۰۲۴-
نارنجی: اسرائیل، صورتی: ترکیه، زرد: کردهای مستقل با حفاظت آمریکا، سبز:شورشیهای تحریرالشام
