گزارشاتی از
همآیش چهارم اتحاد جمهوریخواهان ایران

همايش چهارم: گزارش بحث سياست خارجی جمهوری اسلامی
دويچه وله-داوود خدابخش/بهرام محبی

:بحث درباره سیاست خارجی جمهوری اسلامی
- جمشید اسدی، حسن شریعتمداری، مهران بیاتی، فاطمه حقیقت‌جو، فرهنگ قاسمی

همایش جمهوریخواهان با حضور حدود ۳۰۰ نفر از فعالان سیاسی، جنبش سبز و اصلاح‌طلب و نمایندگان رسانه‌ها روز جمعه ۲۳ اکتبر کار خود را آغاز کرد. نخستین جلسه‌ی بحث به موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اختصاص داشت.
نخستین روز این همایش به سه پَنِل اختصاص داشت که تلاش شده بود اکثر شرکت‌کنندگان در این پنل‌ها میهمانانی خارج از دایره‌ی اتحاد جمهوریخواهان باشند. پنل نخست به موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی و مذاکرات اتمی اختصاص داشت. پنل دوم به موضوع جوانان و خواسته‌ها و نقش آنها در جنبش اعتراضی سبز می‌پرداخت که شرکت‌کنندگان در آن میزگرد همگی از جوانان فعال در جنبش سبز بودند. پنل سوم نیز "جمهوریخواهی، جنبش سبز و آینده‌ی جمهوری اسلامی" نام داشت.
شرکت‌کنندگان در نخستین پَنِل همایش جمهوریخواهان عبارت بودند از خانم فاطمه‌ی حقیقت‌جو و آقایان حسن شریعتمداری، جمشید اسدی و فرهنگ قاسمی. گرداننده‌ی میزگرد مهران براتی بود.
پرسش این بود که خطوط عمده‌ی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران کدام‌هاست و اصولا اگر چنین خطوطی وجود دارد، بر اساس کدام معیارها تعیین می‌شوند؟
از نظر جمشید اسدی، دادوستد تجاری و فرامرزی خود یکی از معیارهای عمده ‌در روابط بین‌المللی است. وی گفت که گسترش دادوستد به معنای برقراری روابط صلح‌آمیز و متعادل با جهان است و این همان فرصتی بوده که جمهوری اسلامی طی ۳۰ سال گذشته از دست داده و در این زمینه موفق نبوده است. وی برای مثال وضعیت کنونی کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج فارس یا کره‌ی جنوبی را با موقعیت ۳۰ سال پیش آنها مقایسه کرد و پیشرفت‌های اقتصادی این کشورها طی سه دهه‌ی گذشته را مدیون بازار آزاد اقتصادی و دادوستد با جهان دانست.

رویکرد ایدئولوژیک در سیاست خارجی جمهوری اسلامی

حسن شریعتمداری اظهار داشت که جمهوری اسلامی برآمده از یک نظام ایدئولوژیک است که از فردای انقلاب جهان را به دو قطب دارالکفر و دارالاسلام تقسیم کرد. البته در همان دارالاسلام نیز ایران شیعی ویژگی خود را حفظ کرد و منزوی بود. شریعتمداری افزود که جمهوری اسلامی از این دیدگاه دوقطبی تصویری از دشمنان برای خود ساخت که در کانون آن آمریکا و اسرائیل به عنوان دشمنان جهانی و منطقه‌ای قرار داشتند. از این رو برای مقابله با آن به نظامی‌گری روی آورد. شریعتمداری این نظر را رد کرد که تجارت آزاد یگانه معیار سیاست خارجی می‌تواند باشد، بلکه در جمهوری اسلامی، بازار آزاد تابعی بوده است از این نگاه ایدئولوژیک.
از نظر فاطمه حقیقت‌جو نیز سیاست خارجی جمهوری اسلامی در همان آغاز انقلاب با صدور انقلاب و شعار "نه شرقی، نه غربی" بر مبنای ایدئولوژیک قرار گرفت. جنگ ایران و عراق عامل مهمی بود که ایران پس از این جنگ به سوی یک سیاست هسته‌ای گرایش پیدا کند تا به قدرت منطقه‌ای خود تحکیم بخشد. از نظر خانم حقیقت‌جو، جمهوری اسلامی با به کار بستن یک ادبیات خاص می‌‌کوشیده تا نظر مساعد کشورهای منطقه را نیز جلب کند که قدرت‌گیری ایران به عنوان یک کشور اسلامی به سود کل جهان اسلام است. وی افزود که به طور کلی سیاست خارجی ایران در جهت منافع ملی ایران نبوده است.
از نگاه فرهنگ قاسمی صدور ایدئولوژی در قالب دفاع از فلسطین و حماس و حزب‌الله، و حراج درآمدهای حاصل از نفت ایران در جهت خفقان سیاسی در داخل و هزینه کردن آن برای متحدان جمهوری اسلامی در منطقه و سطح جهان بدان معناست که این سیاست در جهت منافع ملی ایران نبوده است. وی افزود که سیاست اتمی جمهوری اسلامی فقط برای خود نیست، بلکه می‌خواهد یک رشته از مناسبات در سطح منطقه و جهان را به هم بزند. از نظر قاسمی، جمهوری اسلامی خطوط معینی در سیاست خارجی خود دنبال نمی‌کند.

دو رویکرد در سیاست خارجی جمهوری اسلامی

مهران براتی به نقل از حسن روحانی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی ایران گفت که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ خورشیدی در شورایعالی ملی همواره دو رویکرد در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، با هدف تحکیم قدرت ایران در منطقه مطرح بوده‌اند. یک رویکرد می‌خواسته تحکیم قدرت ایران در منطقه با ابزار قدرت و تکیه بر عنصر ایدئولوژیک تحقق پذیرد و رویکرد دوم معتقد بوده است که با توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی می‌توان در منطقه در جایگاه برتر قرار گرفت و به تحکیم خود پرداخت.
فاطمه حقیقت‌جو گفت که در دهه‌های مختلف دیپلماسی ایران گاه به نفع این یا آن رویکرد چرخیده است، ولی دو جناح همواره وجوه اشتراکی نیز داشته‌اند، مانند حمایت از حزب‌الله و حماس.

این نماینده‌ی پیشین مجلس با اشاره به سیاست‌های جمهوری اسلامی گفت که نمی‌توان از عدالت در جهان سخن گفت، ولی در داخل به سرکوب مردم خود دست زد. وی افزود که در سیاست خارجی نمی‌توان تنها با معیارهای ایدئولوژیک عمل کرد و باید پراگماتیک هم بود. این گونه نیست که جمهوری اسلامی به دلایل ایدئولوژیک به سرکوب مسلمانان در سراسر جهان واکنش نشان می‌دهد. برای مثال جمهوری اسلامی در برابر سرکوب مسلمانان در چچن یا در چین سکوت اختیار کرد، زیرا به دلایل پراگماتیستی به حمایت بین‌المللی روسیه و چین نیازمند است. از حماس حمایت می‌کند، هرچند که این یک سازمان سنی‌مذهب است. ولی جمهوری اسلامی هزینه‌هایی را هم باید بپردازد، مثلا پایین آمدن سهم ایران در دریای خزر و مشکلات عدیده‌ی آن.
اسدی گفت که در ایران جناح‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها خواستار باز کردن درهای کشور به روی جهان است و معتقد است که باید با جامعه‌ی جهانی وارد یک رابطه‌ی متعادل شد. منظور جمشید اسدی تکنوکرات‌های حول هاشمی رفسنجانی بودند. وی افزود که از سوی دیگر تندروها شعارهایی مانند نابودی اسرائیل را سر می‌دهند که هزینه‌ی آن را مردم باید بپردازند. اسدی گفت که به طور کلی یک توازن قدرت هم‌اکنون در جمهوری اسلامی عمل می‌کند که وزنه‌اش به سود تندروها گرایش یافته است.
از نظر حسن شریعتمداری، هاشمی رفسنجانی خود یکی از بانیان وضعیت حاکم بر سپاه پاسداران بوده است. قدرت‌گیری اقتصادی و انحصاری سپاه به دوران رفسنجانی بازمی‌گردد و در نماز جمعه‌ها هیچ‌گاه شعار "مرگ بر آمریکا" قطع نمی‌شده است. وی گفت که رهبر جمهوری اسلامی در سخنان خود مدام از دشمن صحبت می‌کند و این نشان می‌دهد که تصویر دشمن در جمهوری اسلامی تا چه اندازه اهمیت دارد. وی ابراز امیدواری کرد که با مذاکرات اتمی با غرب که از قرار معلوم به توافق‌هایی هم رسیده‌اند، بتواند به زدودن این تصویر از دشمن بینجامد. از نظر شریعتمداری تا هنگامی که این تصویر از دشمن نه تنها در هیأت حاکمه، بلکه حتا در میان مردم از میان نرود، این وضعیت به حال خود باقی خواهد ماند.

امید و ناامیدی نسبت به مذاکرات اتمی

حقیقت‌جو گفت که پیشرفت در مذاکرات را برآیند جنبش داخل کشور می‌داند. جمهوری اسلامی سیاست سرکوب در داخل و تنش‌زدایی در خارج را در پیش گرفته است. از نظر حقیقت‌جو، حکومت می‌کوشد با تن دادن به مذاکرات اتمی، افکار عمومی جهان را از موضوع جنبش اعتراضی به بحث هسته‌ای بکشاند و منحرف کند. از سوی دیگر همکاری‌های تاکتیکی با غرب باعث خواهد شد که تحریم‌های گسترده‌ی آتی علیه ایران عملی نشوند. حقیقت‌جو اظهار داشت که هر چند گفته می‌شود که این مذاکرات حالت برد ـ برد داشته است، ولی از نظر او بیشتر به نفع ایران تمام شده است. هرچند که ایران نیز مجبور بوده است از موضع اولیه‌ی خود در مورد غنی‌سازی هسته‌ای در ایران چشم بپوشد.
از نظر فرهنگ قاسمی، توافق اتمی میان ایران و غرب عمر طولانی نخواهد داشت و جمهوری اسلامی از هدف خود برای دستیابی به سلاح هسته‌ای عقب‌نشینی نخواهد کرد. وی افزود که این توافق صرفا برای برقراری یک آرامش نسبی در سطح بین‌المللی است.
از نظر حسن شریعتمداری، رهبری جمهوری اسلامی تصمیم برای مذاکرات اتمی را حتا پیش از انتخابات ریاست جمهوری گرفته بوده است. به ویژه که چین و روسیه نیز بر این امر تأکید داشته‌اند. وی گفت که تصور آقای خامنه‌ای بر این بوده که با حضور احمدی‌نژاد و تیم همکاران سپاهی او در دولت بهتر قادر خواهد بود با روش خود با غرب وارد مذاکره شود، در حالی که این امر با اصلاح‌طلبان امکان‌پذیر نمی‌بوده است. وی گفت، مذاکراتی که هم‌اکنون در جریان است، مثبت است و می‌تواند به زدودن تصویر دشمن در میان همین حاکمیت محافظه‌کار کمک کند. از سوی دیگر حاکمیت مجبور خواهد بود این نزدیکی خود به غرب را به مردم توضیح دهد.

آیا ایران در پی عادی‌سازی روابط با غرب است؟

در پی این بحث، شرکت‌کنندگان نیز فرصت یافتند تا نظر بدهند.
بابک امیرخسروی در موافقت با نظر حسن شریعتمداری صحبت کرد و گفت که با نظر خانم حقیقت‌جو مخالف است که این مذاکرات تاکتیکی است و پس از مدتی وضعیت به حالت اولیه‌ی خود بازمی‌گردد. امیرخسروی گفت که تحریم‌ها نقش مهمی در ایران داشته و اقتصاد ایران را فلج کرده است. از نظر وی، حتا سپاه پاسداران علاقمند به مناسبات اقتصادی گسترده با غرب است و این آغاز مذاکرات دارای دینامیسمی است که کار خود را خواهد کرد و این چرخ را دیگر را نمی‌توان به عقب بازگرداند.
از نظر امیرخسروی این مذاکرات تا عادی‌سازی مناسبات با آمریکا پیش خواهد رفت و مهم این نیست که احمدی‌نژاد این کار را بکند یا یک دولت اصلاح‌طلب، زیرا که دولت‌ها می‌آیند و می‌روند. وی افزود که منافع ملی ایران ایجاب می‌‌کند که ما با جامعه‌ی جهانی وارد یک رابطه‌ی متعادل و عادی شویم.
کاظم کردوانی اظهار داشت که ایران به معنای متعارف کلمه سیاست خارجی ندارد. شاید در دوره‌ی رفسنجانی یک دیپلماسی مدونی وجود داشت، ولی به طور کلی سیاست جمهوری اسلامی بر مبنای حفظ بقا قرار دارد، در حالی که سیاست خارجی باید بر پایه‌ی توسعه‌ی اقتصادی و در چارچوب منافع ملی تنظیم شود.
حماد شیبانی گفت که پایان بحران کنونی در ایران زمانی تحقق می‌پذیرد که یک جمهوری دمکراتیک و ملی در ایران برقرار گردد.
از نظر فریدون احمدی، این برداشت که ایران با مذاکرات اتمی به صحنه‌ی جهانی پای گذارده و سهم خود را می‌خواهد، دور از واقعیت است. وی گفت که با نظر کاظم کردوانی موافق است که جمهوری اسلامی در حالت تدافعی به سر می‌برد و در ضعیف‌ترین موقعیت خود قرار دارد.
از نظر فرهاد فرجاد، جمهوری اسلامی در سیاست خارجی خود آن خصلت اولیه‌ی ایدئولوژیک را ندارد و امروز بسیار پراگماتیک عمل می‌کند. از نظر وی، این گونه نیست که حکومت‌های ایدئولوژیک تا آخر عمر سیاسی‌شان در رابطه با جهان خارج همواره رویکردی ایدئولوژیک داشته باشند. وی به عنوان مثال از چین و هند نام برد.
بهروز بیات گفت که مسئله‌ی جمهوری اسلامی این بوده که با دست پر، یعنی با قابلیت دستیابی به جنگ‌افزار هسته‌ای بتواند با غرب وارد مذاکره شود. وی گفت که امروز شروع مذاکرات بر روی موضوعی است که پیش از این دعوایی بر سر آن نبوده است و حال بر سر آن توافقی صورت گرفته. در واقع طرفین برای شروع مذاکرات آن بخشی را انتخاب کرده‌اند که می‌توانستند راحت‌تر بر روی آن توافق کنند.
ملیحه محمدی گفت همه‌ی انقلاب‌ها ایدئولوژیک بوده‌اند و جمهوری اسلامی نیز یک پدیده‌ی خاص ایدئولوژیک خود است، ولی امروز همه‌ی مسائل را نباید ایدئولوژیک خواند. وی گفت که او نیز معتقد است که تابوی دشمن باید در جمهوری اسلامی شکسته شود و بنابراین مذاکرات اتمی بسیار مثبت است.
از نظر رضا فانی یزدی، این نادرست است که جمهوری اسلامی به دلیل رویکرد ایدئولوژیک تمایلی به مناسبات اقتصادی ندارد یا اینکه امکان آن را ندارد. جمهوری اسلامی در ۳۰ سال گذشته این تلاش را همواره داشته، ولی می‌خواسته همواره شرایط را خودش تعیین کند. این رویکرد در دوره‌های مختلف متفاوت بوده است. طرف آمریکا هم در موارد متعددی دست رد به سینه‌ی ایران زده است. ولی جمهوری اسلامی می‌خواهد با حضور قدرتمند خود در منطقه، آمریکا را از صحنه دور کرده و خود جای آن را در منطقه پر کند. این سیاست را گاه از طریق محافل بین‌المللی و گاه از طریق گروه‌های فشاری مانند حزب‌الله و حماس دنبال می‌کند تا امتیازات بیشتری به دست آورد.
در پایان این پنل اعلام شد که بیش از ۱۳۰ کاربر از طریق اتاق اینترنتی پالتاک بحث‌ها را پی می‌گرفتند و نظرات و پرسش‌های خود را مطرح می‌کردند.
****

‍
گزارشی از چهارمین همایش «اتحاد جمهوری‏خواهان ایران» در کلن
گزارش اختر قاسمی/راديو زمانه
گزارش همايش و گفتگو با در ارتباط با این همایش با آقایان مسعود فتحی، عضو هیأت سیاسی اتحاد جمهوری‏خواهان و حسن زهتاب، از اعضای شورای هماهنگی اتحاد جمهوری‏خواهان و هم‏چنین خانم فاطمه حقیقت‏جو، فعال حقوق بشر و یکی از میهمانان سخنران این نشست.

****************
گزارش راديويی
برای شنيدن گزارش اينجا را کليک کنيد
****************

چهارمین همایش «اتحاد جمهوری‏خواهان ایران» از روز جمعه، ۲۳ اکتبر تا یکشنبه، ۲۵ اکتبر در شهر کلن آلمان برگزار می‏شود. البته جلسه‏ی روز یکشنبه همایش به بحث‏های درون تشکیلاتی و سازماندهی درونی اتحاد جمهوری‌خواهان اختصاص دارد.
استقبال از همایش بسیار خوب بوده است و می‏توان گفت ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر در آن حضور یافته‏اند. همچنین حضور جوانان در این همایش بسیار چشم‏گیر است و رنگ سبز هم در سالن جلب توجه می‏کند.
در سه همایش پیشین اتحاد جمهوری‏خواهان که حضور داشتم، جوان‏ها اصلا حضور مشخصی نداشتند. اما این بار آن‏ها نه تنها حضور دارند بلکه در بخشی از همایش، سمینار جوانان برگزار می‏شود و طی آن در باره‏ی نقش و خواسته‏های جوانان در جنبش سبز ایران تبادل نظر می‏شود.
در ارتباط با این همایش با آقایان مسعود فتحی، عضو هیأت سیاسی اتحاد جمهوری‏خواهان و حسن زهتاب، از اعضای شورای هماهنگی اتحاد جمهوری‏خواهان و هم‏چنین خانم فاطمه حقیقت‏جو، فعال حقوق بشر و یکی از میهمانان سخنران این نشست، گفت و گوهایی کرده‌ام.

خانم حقیقت‏ جو، بحث‏های مطرح شده در این همایش را چگونه می‏بینید؟ هم‏چنین فعالیت‏های زنان در تشکل‏های خارج‏ از کشور و تاثیر آن بر جنبش‏های سیاسی مدنی ایران را چگونه ارزیابی می‏کنید؟
اولین سمیناری که در این همایش برگزار شد، در حوزه‏ی تحولات سیاست خارجی و تاثیر جنبش سبز بر این تحولات بود. در این سمینار آقایان قاسمی، شریعتمداری، اسدی و هم‏چنین من شرکت داشتیم. آقای براتی نیز اداره‏ی جلسه را بر عهده داشت.
در این جلسه تحولات سیاست خارجی جمهوری اسلامی در طول ۳۰ سال گذشته ارزیابی شد و این که رنگ ایدئولوژیک سیاست خارجی ایران، رنگ پررنگی است. گرچه این سیاست به موقع پراگماتیسم هم بوده است.
در خصوص تحولات و مذاکرات هسته‏ای نیز تحلیلی به عمل آمد. در این تحلیل عمده‏ی شرکت کنندگان سمینار معتقد بودند تحولات مثبتی که در این مذاکرات صورت گرفت، برگرفته از بحران داخلی جمهوری اسلامی و جنبش سبز است. با این حال همه‏ی آنان از آغاز مذاکرات میان گروه ۵+۱ و به ویژه آمریکا و ایران، استقبال می‏کنند و آن را به طور کلی مثبت ارزیابی می‏کنند.
در ارتباط با نقش زنان؛ بالاخره زنان بخشی از جامعه‏ی ایرانی هستند و خوشبختانه در جلسه‏ی امروز هم شاهد حضور فعالانه‏ی آنان در جلسه بودیم. در سمینار اول همایش من شرکت داشتم و در سمینارهای بعدی نیز زنان حضور خواهند داشت. بنابراین‏ زنان هم به عنوان شرکت کننده و هم به عنوان کسانی که دیدگاه‏هایشان را بیان می‏کنند، مطرح هستند.
در ارتباط با حضور زنان، خود اعضای اتحاد جمهوری‏خواهان هم می‏توانند توضیح بدهند اما آن‏چه من شاهد بوده‏ام، حضور پررنگ و فعال زنان است.
طبیعی است که این حضور می‏تواند نقش مؤثری را در ایجاد و تمرین فرهنگ دمکراسی در بین فعالان سیاسی و در آینده‏ی ایران و نهادهای مدنی داشته باشد. هم‏چنین حضور پررنگ زنان در این تصمیم‏گیری‏ها می‏تواند هم تصمیم‏گیری‏ها را متعادل‏تر کند و هم زنان را بیش از پیش وارد حوزه‏های سیاسی کند.

آقای فتحی، ممکن است در مورد اسنادی که به همایش ارائه شده و قرار است در مورد آن‏ها تصمیم‏گیری شود، توضیحی بدهید؟
یکی از اسنادی که برای همایش چهارم اتحاد جمهوری‏خواهان تهیه شده، قطعنامه‏‏‏ی سیاسی است که شامل یک ارزیابی سیاسی از شرایط و هم‏چنین قطعنامه‏های پیشنهادی مختلفی که از سوی کشورهای مختلف ارائه شده و بحث‏های جمع‏آوری‏ شده‏ از سوی احزاب است. در ارتباط با ساختار تشکیلاتی اتحاد نیز اسنادی به همایش ارائه شده است.
اما مهم‏ترین بخش همایش چهارم، بحث بر روی قطعنامه‏ی سیاسی است که به برخورد ما با جنبش سبز و نقش و جای‏گاه ما در این جنبش اختصاص دارد.
همچنین سهم ما در تقویت جنبش جاری در ایران، در تلاش این جنبش برای دمکراتیزه کردن جامعه‏ی امروز ایران، باز کردن فضای سیاسی و گذر از روزهای سختی که بعد از انتخابات و بعد از تقلب بزرگ انتخاباتی بر جامعه‏ی ما تحمیل شده است، بررسی خواهد شد.
چشم‏اندازهایی که اتحاد جمهوری‏خواهان برای خود و برای سیاست‏هایش در این زمینه ترسیم کرده نیز در همایش مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
آقای فتحی، فکر می‏کنید برگزاری چنین همایشی چه تاثیری بر رویدادهای سیاسی درون ایران خواهد داشت؟
اتحاد جمهوری‏خواهان در انتخابات ایران خود را جزو نیروهایی به شمار می‏آورد که در حد خودشان می‏خواهند در سرنوشت سیاسی کشور مشارکت داشته باشند. در این راستا حتی برنامه‏ی انتخاباتی نیز ارائه داد و در آن مردم را به شرکت در انتخابات و رأی دادن به نامزدهای اصلاح‏طلب که از نظر ما می‏توانستند در تغییر شرایط فعلی مؤثر باشند، دعوت کرد.
اتحاد جمهوری‏خواهان امروز نیز خود را جزیی از جنبش سبز ایران می‏داند و این همایش هم برای تقویت این جنبش و هم به منظور تصمیم‏گیری‏های مشخصی برای فعالیت ما در درون این جنبش هست. در واقع، تمام همایش به ارزیابی از نقش و فعالیتی که ما در رابطه با این جنبش می‏توانیم انجام بدهیم اختصاص دارد.

آقای زهتاب، چه طیف‏های مختلف فکری و سیاسی در این همایش شرکت کرده‏اند؟
خود اتحاد جمهوری‏خواهان ایران، همان‏طور که در بیانیه‏اش هم آمده، متشکل از طیف وسیع نیروهای سیاسی با دیدگاه‏های مختلف است که مخرج مشترک دیدگاه‏هایشان اعتقاد به جمهوری‏ای‏ است که بر مبنای دمکراتیک بنا شده و پلورالیسم سیاسی را می‏پذیرد. هم‏چنین تمام این نیروها خواهان یک جامعه‏ مدنی، حقوق شهروندی و گذار مسالمت‏آمیز و تدریجی به این خواسته‏ها هستند.
خوشبختانه در جنبش امروز ایران که به تدریج شکل گرفته، این خواسته برجسته‏تر شده که جامعه‏ی ایران خواهان یک جامعه‏ی مدنی و حقوق شهروندی است و خواهان آن است که هر فردی بتواند در سرنوشت جامعه‏اش شرکت داشته باشد.
این جنبش زمینه‏ای را فراهم آورده که امروز طیف‏های مختلف فکری مخالف استبداد که خواهان رسیدن به حقوق مدنی خود هستند، در نشست اتحاد جمهوری‏خواهان شرکت دارند؛ از طیف‏های مختلفی با باورهای دینی و مذهبی گرفته تا کسانی که ممکن است باورهای دینی و مذهبی نداشته باشند، ولی همه‏‏ی آنان به جمهوریت، به جمهوری‏ای که پایه و اساسی برای جامعه‏ی مدنی ایران باشد، اعتقاد دارند.

چهارمین همایش «اتحاد جمهوری‏خواهان ایران» در کلن، عکس‌ها: اختر قاسمی
همان‏طور که سایر دوستان نیز اشاره کردند، یکی از مشخصه‏های همایش امسال شرکت طیف وسیع جوانان در این نشست است. خود این حضور پررنگ نشان‏دهنده‏ی آن است که گفتمان جامعه‏ی مدنی ایران که در گذشته مطرح بود، امروز به فعل درآمده و وارد عرصه‏ی عمل شده و بر این مبنا جوانان نقش خود را می‏خواهند و خواست خود را دارند. این خواست از حقوق شهروندی هر انسانی سوای باورهای او است.
امروز طیف وسیعی در این نشست حضور دارد. امیدواریم این هم‏دلی گسترش هرچه بیشتری پیدا کند و بتواند به جامعه‏ی ایرانی برای رسیدن به خواسته‏های دمکراتیک خود کمک کند.
آقای فتحی، اتحاد جمهوری‏خواهان یکی از جریاناتی بود که خیلی صریح اعلام کرد در انتخابات شرکت خواهد کرد و از هواداران و اعضای خود نیز دعوت به شرکت در انتخابات و رأی به کاندیداهای اصلاح‏طلب کرده بود. امروز با توجه به شرایطی که پس از انتخابات در ایران به وجود آمده و حاکمیت یک دست شده است، فکر می‏کنید این حاکمیت اصلاح‏پذیر است؟
پیش از انتخابات در اتحاد جمهوری‏خواهان بحث‏هایی جریان داشت که در آن عده‏ای معتقد بودند باید به آقای کروبی رأی داد و دیگران نظرشان بر رأی دادن به آقای موسوی بود. تصمیم جمعی ما این شد که در انتخابات شرکت می‏کنیم و از دو کاندیدای اصلاح‏طلب حمایت می‏کنیم. هر فردی هم خود تصمیم می‏گیرد به کدام یک از این دو رأی بدهد. هر دوی آن‏ها از نظر ما، حداقل‏ تغییراتی را که لازم است، می‏توانند در ایران به انجام برسانند.
بنابراین دعوت به شرکت در انتخابات کردیم که به نظر من سیاست درستی بود. محصول آن هم تنوعی است که در این همایش وجود دارد و هم‏چنین حضور جوانان در میان ما.
در ارتباط با بحث اصلاح‏پذیر بودن، نظر من این است که هیچ رژیمی در دنیا نیست که اصلاح‏پذیر نباشد. این ذهنیت ما است که تصور می‏کند کسی که می‏گوید «من از جایم تکان نمی‏خورم»، از جایش تکان نخواهد خورد. جنبش‏ها رژیم‏ها را وادار می‏کنند که خودشان را تغییر بدهند. شرایط که تغییر کند، رژیم‏ها هم مجبورند خود را با آن تطبیق بدهند.
بنابراین، تلاش ما این است که شرایطی در ایران به وجود بیاید که مجموعه‏ای که در قدرت است، متوجه شود غیر از او نیروهای دیگری نیز در جامعه هستند که جای‏گاه خود را می‏خواهند.
****

همایش اتحادیه جمهوریخواهان سبز شد
شيرين کريمي/روزآنلاين

گردهم آیی فعالان ایرانی در کلن
همایش اتحادیه جمهوریخواهان سبز شد
شيرين کريمي

همایش چهارم اتحاد جمهوریخواهان ایران تحت عنوان "جمهوریت، جنبش سبز و آینده‌ ایران" باحضور اعضای این اتحادیه و نمایندگان جوان جنبش سبز در اروپا، از 23 تا 25 اکتبر در شهر کلن در آلمان برگزارشد. این همایش با انتشار قطعنامه ای،ضمن تاکید بر اینکه«جنبش سبز مهم ترین تحول در تاریخ جمهوری اسلامی است»حمایت قاطع خود را از مبارزه مردم داخل کشور در راه دموکراسی و آزادی اعلام کرد.

در اولین روز این همایش سه میزگرد برگزار شد؛در اولین میزگرد که به بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی و تأثیر آن بر وضعیت داخلی اختصاص داشت، فاطمه حقیقت‌جو، حسن شریعتمداری، جمشید اسدی و فرهنگ قاسمی شرکت داشتند. در این میزگرد که گرداننده‌ آن مهران براتی بود، ویژگی های سیاست خارجی جمهوری اسلامی و خطراتی که این سیاست پیش روی ایران می گذارد مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

میزگرد دوم به جوانان سبز اختصاص داشت که از نقاط مختلف جهان گرد آمده بودند تا تصویری از جنبش سبز،خواسته ها و نقش جوانان در آن، پیش روی حاضرین بگذارند. تصویری که این همایش را به شدت تحت تاثیر قرار داد و همدلی حاضران را برانگیخت. گرداننده این میزگرد مریم سطوت بود.

در سومین میزگرد نیز به موضوع جنبش سبز، آینده‌ ایران و موقعیت جمهوریخواهان پرداخته شد و طی آن مهدی خانبابا تهرانی، نوشابه‌امیری، ملیحه محمدی ،علی کشتگر، کاظم کردوانی به طرح دیدگاه های خود پرداختند و لزوم همدلی با جنبش سبز را مورد تاکید قرار دادند. گرداننده این میزگرد،مهدی‌ فتاپور، عضو شورای مرکزی اتحاد جمهوریخواهان ایران بود.

قطعنامه سیاسی

در دو روز بعدی این همایش که تعداد زیادی از اعضای اتحادیه جمهوریخواهان در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادادر آن حاضر بودند و پرشمارترین همایش این اتحادیه بود، موضع جمهوریخواهان ایرانی مقیم خارج مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در پایان این همایش نیز قطعنامه ای صادر شد که در برگیرنده خطوط اصلی سیاست های این اتحادیه و موضع آن در قبال تحولات اخیر ایران بود.

در بخشی از این قطعنامه، حضور وسیع مردم در انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ به عنوان "نشانه عزم و اراده" مردم برای تغییر صحنه سیاسی کشور مورد تاکید قرار گرفته و در آن از جمله آمده است: "جنبش اعتراضی اخیر و حرکت میلیونی مردم برای تامین آزادی و فراهم کردن شرایط شکفتن جامعه ای‌ مدرن، مهم ترین تحول در تاریخ جمهوری اسلامی است. جنبش سبز، که در جریان انتخابات شکل گرفت و با مقاومت در برابر کودتا گسترش یافت، با دیگر جنبش‌های تاکنونی در ایران و نیز با سایر جنبش‌های مردمی منطقه خاورمیانه یک وجه تمایز اساسی دارد و آن مضمون آزادی خواهانه، حق طلبانه و مسالمت آمیز این جنبش است. برآمد این جنبش آزادی‌خواهانه و گسترش سریع آن، همانگونه که در جریان راهپیمایی‌های متعدد از جمله در روز قدس دیده شد، میدان مبارزه برای حقوق و آزادی های شهروندی را ابعاد عظیم توده‌ای بخشیده است. این جنبش سرمایه بزرگ ایران برای رسیدن به آزادی و دمکراسی و منشا امید برای گشودن چشم انداز آینده است. ظرفیت‌های فکری و عملی این جنبش بدون شک فراتر از آن چیزی است که در میدان عمل و زیر تیغ حکومت نظامی اعلام ناشده دیده می شود. این نیرو و این جنبش هم در عیان و هم در نهان باز هم گسترش خواهد یافت و قدرت خود را به دیکتاتوری و استبداد تحمیل خواهد کرد."

در بخش دیگری از این قطعنامه می خوانیم: "جنبش سبز ترکیبی از همه عقاید و باور‌ها است. امیدآفرین ترین نمود این جنبش همانا نبرد دوشادوش اصلاح‌طلبان بر آمده از درون جمهوری اسلامی، آزادیخواهان دینی دیگر و آزادیخواهان غیر مذهبی و همه‍ مدافعان جامعه سکولار، در یک صف سرشار از روحیه همکاری و گفت و گو است. دموکراسی در ایران بدون رعایت حقوق همگان و پدید آمدن شرایط همکاری پایدار دو نیروی سیاسی آزادیخواه از مذهبی و غیر مذهبی و سکولار آرزویی ناممکن است. جنبش سبز اکنون در حال مستحکم کردن سنگ بنیادین دموکراسی از طریق همگام و همراه کردن این دو نیروی اساسی جامعه در مقیاس توده‌ای است. پاسداری از این روند و یاری به شکوفایی آن وظیفه‍ همه‍ مدافعان آزادی است."

اتحادیه جمهوریخواهان ایران با تاکید بر اینکه "جنبش سبز با چهره‍ مسالمت آمیز خود بلوغ سیاسی شهروندان ایران را به نمایش گذاشته و با استفاده از همه ابزارهای مدرن جهان امروز در اعلام وجود و انتشار پیام خود، تحسین جهانیان را برانگیخته" تاکید کرده است که: "امروز ادامه حیات جنبش سبز دارای اهمیت زیادی است و اتحاد جمهوریخواهان ایران تداوم آن را در پافشاری بر مطالبات در عرصه حقوق شهروندی و آزادی های سیاسی و اجتماعی و حرکت در جهت برگزاری انتخابات آزاد می داند. اتکای جنبش سبز بر تلاش های مدنی جاری، از جمله مبارزات جنبش زنان، کارگران، دانشجویان، معلمان و استادان دانشگاه ها، اندیشمندان و کنشگران علمی و هنری و تبدیل مطالبات آن ها به مطالبات عمومی، بزرگ ترین نقطه‍ قوت آن است. گسترش مقاومت به تمام مناطق و شهرستان های کشور می تواند ادامه حکومت کودتاگران را دشوارتر کند. همچنین تحکیم رابطه بین جنبش در ایران با تلاش های حمایتگرانه ایرانیان مقیم خارج از کشور، می تواند در تداوم و گسترش مقاومت عمومی مردم ایران و بسیج افکار عمومی جهان و نیز نهادهای مدافع حقوق بشر در حمایت از جنبش مردم ایران نقشی مهم ایفا کند. امروز رنگ سبز به عنوان مظهر جنبش اعتراضی مردم ایران در دفاع از آزادی و دمکراسی در سطح جهان شناخته شده و مقبولیت یافته است. اتحاد جمهوریخوهان ایران خود را جزئی از جنبش سبز ایران در دفاع از حقوق شهروندی مردم می داند."
اتحاد جمهوریخوهان ایران در این قطعنامه ضمن تاکید بر لزوم "تغییرات بنیادی در ساختار سیاسی جامعه، تغییر قانون اساسی و جدائی نهاد دین از نهاد حکومت"، مبارزه برای "اشاعه فرهنگ و اندیشه دمکراسی خواهی، زمینه سازی برای ایجاد و تقویت جامعه‍ مدنی، سازمان های غیردولتی و تشکل های صنفی، ارتقای روحیه اعتماد ملی، همکاری و همبستگی میان مردم" را مهم ترین عرصه های خط مشی سیاسی خود خوانده است.

در این قطعنامه تاکید شده که "راهبرد سیاسی اتحاد جمهوریخواهان ایران بر گذار مسالمت آمیز از استبداد به دمکراسی، طرد خشونت و کاربست اشکال مسالمت آمیز مبارزه، مقاومت مدنی، و تامین شرائط برگزاری انتخابات آزاد مبتنی است. اتکای ما بر جنبش های مدنی و اعتماد به انتخاب و قضاوت آزادانه آحاد مردم و گردن نهادن بر نتیجه‍ آن است؛ این مقاومت و مسالمت در جریان جنبش حق طلبانه سبز مردم ایران مصداقی عینی یافته است. بلوغ حاکم بر جنبش سبز، نتیجه سال ها مبارزه دشوار اما مداوم و خستگی ناپذیر فعالین سیاسی، زنان، دانشجویان و جوانان، معلمان، کارگران و کارمندان، اقلیت های مذهبی و فعالان جنبش های قومی برای اهداف دمکراتیک و بهبود شرایط زندگی شان، مبارزه برای دگرگونی مناسبات تبعیض آلود و نابرابر میان مردان و زنان، اقوام و پیروان ادیان و مذاهب مختلف، مرکز و حاشیه و خرده فرهنگ ‌های گوناگون کشور، است."
اتحاد جمهوریخواهان ایران همچنین ضمن ابراز همدلی و همراهی با همه‍ نیروهای آزادیخواه و همه دلسوزان به آینده کشور و مردم ایران، تاکید کرده است که "دولت برآمده از کودتای انتخاباتی را به رسمیت نمی شناسد و همصدا با همه معترضان به کودتای انتخاباتی خواهان استعفای دولت احمدی نژاد، تغییر قانون انتخابات، منع دخالت نیروهای نظامی در اقتصاد و سیاست کشور، پایان دادن به دخالت فرماندهان سپاه در سیاست داخلی و خارجی کشور و برگزاری مجدد انتخابات ریاست جمهوری در شرایطی آزاد و زیر نظارت نهادهای معتبر ملی و بین المللی است."

اتحاد جمهوریخواهان ایران از مذاکره مستقیم بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا استقبال کرده و آن را "گامی در جهت حل بحران هسته ای و در نهایت لغو تحریم های اقتصادی و در خدمت منافع متقابل دو کشور"خوانده است: "از دید ما تغییر در سیاست خارجی کشور و گزینش راه مذاکره و تقویت همکاری با جامعه بین المللی، پرهیز از ماجراجویی های منطقه ای، گسترش مناسبات متقابل با همه دولت های عضو سازمان ملل و همکاری و همپیوندی بیشتر با جامعه جهانی مطمئن ترین راه تامین منافع ملی کشور است."


گزارش تصويری همايش چهارم
اخترقاسمی - سايت گويا