طویله یا اِصطَبل (ستورگاه و آغل و...) جایی ست که در آن اسب و چارپایانی مثل الاغ (خر) و قاطر و گاو وگوسفند و...نگهداری می شوند.
طویلۀ اوژیاس یا اوگیاس، متعلق به ایلیس پادشاه یونان، یکی از مشهورترین طویله های تاریخ ست. اوژیاس طویلۀ بزرگی بود با سه هزار گاو، هرکول (هراکلس) طی یک روز با منحرف کردن آب دو رودخانه به داخل این طویله، طویله را لایروبی و تمیز کرد، طویله ای که به مدت سی سال تمیز نشده بود. این کار به عنوان یکی از شاهکارهای هرکول ثبت شده است. در طول تاریخ طویله های بسیاری شهره شدند و معانی نمادین یافتند. طویلۀ اوژیاس نماد مراکز و ارگان های حکومت های فاسد شده است.
در ایران هم طویله هایی داشته ایم که نمادهای سیاسی و حکومتی شده اند. از این نوع طویله ها پیش از حمله اعراب به ایران نیز داشته ایم.
"در دوره غزنویان و سلجوقیان طغرل و چنگیز در حمله به ایران برای تحقیر مسلمانان مساجد را طویله ی اسبان خود می ساختند در حالیکه برای خانقاه و اصحاب خانقاه حرمت بسیار قائل می شدند." در دورۀ صفویان طویله یکی از سازمان های اداری و حکومتی تلقی می شد و اهمیت خاص داشت که "طویله سلطنتی" در دورۀ قاجار این اهمیت و دلیل را روشن تر نشان می داد. گفته می شود بنای " تالار طویله" یکی از قدیمی ترین طویله های نامدار" دستکم ۱۲۵ سال قدمت دارد".
دوران قاجار "طویله سلطنتی" داشتیم محل کار بخشی از لوطی‌ها و نا لوطی‌ها (پنطی‌ها) در دوره قاجار بود. "واقعه میدان توپخانه به دست افراد همین طویله بوجود آمد. پس از به توپ بستن مجلس در دوره استبداد صغیر، این عناصر شریر از هیچگونه هرزگی و بی‌ناموسی و تعدی به دکان و مال مردم فروگذار نکردند و در مقابل از مراحم مخصوص شاهانه بهره‌مند شدند و به عنوان پاداش و انعام هر از چندی پول عرق به جیب آن‌ها ریخته می‌شد". "هزارها نفر درشکه چی، کالسکه چی، جلودار، شاطر، مهتر، میرآخور، قاطرچی، شتربان و گاریچی" در طویله سلطنتی مشغول به کار بودند. شاطر‌باشی که ریاست چند صد نفر شاطر را عهده دار بود از اجزای طویله شاهی بود و یکی از ارکان دولت محسوب می‌شد. طویله سلطنتی در دوره استبداد چندین هزارسالۀ ایران یکی از دستگاه‌های مهم درجه اول دولتی بود، چنانچه هنوز در اصفهان طالار طویله که در حقیقت یک قصر مجللی است از آثار باستانی محسوب می‌شود... سیاحان اروپائی و مورخین دوره صفویه من جمله شاردن داستان‌ها از اهمیت و وسعت تالار طویله نوشته‌اند... ریاست طویله سلطنتی را یکی از امرای بزرگ یا یکی از سرداران نا‌می‌عهده‌دار بود و چند نفر از شخصیت‌های مهم گرداننده قسمت‌های مختلف آن بودند.... محمد علی‌شاه بعد از قزاقخانه علاقه مخصوص به طویلۀ سلطنتی داشت. اعضای طویله‌‌‌ی محمد علیشاهی که با وجود خالی بودن خزانه جیره و مواجب به موقع دریافت می‌کردند و از مراحم شاهانه راضی بودند... از رذل‌‌‌‌ترین و پست‌‌‌‌ترین و پر‌روترین مردم تهران بودند و مردم هر وقت می‌خواستند کسی را تحقیر کنند می‌گفتند اخلاق مهتر و جلودارها را دارد... در دفاع از سلطنت محمد علیشاهی "طویله سلطنتی مبدل به یک دژ محکم شد که در آن در حدود دو هزار نفر افراد مسلح متمرکز شدند و یک دسته گارد سلطنتی و عده‌ای سرباز ممقانی هم ضمیمه آنان گردید."
" اکثر افرادی که در طویله سلطنتی کار می‌کردند، عموماً با الفاظ لوطی‌ها و نالوطی‌ها و گاه رکیک با یکدیگر صحبت و برخورد می‌کردند. از این روی، این طرز صحبت با عنوان "ادبیات طویله سلطنتی "در میان مردم تهران، جا افتاد." (۱)
در حکومت اسلامی نمادهای " اوژیاسی" که نیاز به لایروبی دارند، فراوان داریم. زنده یاد "حسین فرجی" روزنامه نگار و برنامه ساز رادیو و تلویزیون، مجلس شورای اسلامی را " طویلۀ مجلس اسلامی" می خواند همراه با عذر خواهی از چارپایانی که بی آزار و یاری رسان انسان بودند. فرجی این مقایسه را توهین به چارپایان می دانست و به این نتیجه
رسیده بود که از عنوان "سرطویله" استفاده کند، چون سرطویله ها در تاریخ ما علاوه بر نگهداری چارپایان محل بست نشینی مجرمان و متهمان نیز بود.
در میهنمان فقط مجلس شورای اسلامی نیست که نیازمند لایروبی ست، حکومت اسلامی جنس لایروبی شدن است، اما ویژگی‌های مجلس‌اش، که نماد تباهی نیز هست، این محل را در صدر لیست قرار می‌دهد، مجلسی که " قلب تپندۀ" دموکراسی را آلوده کرده‌است.
مجلس شورای اسلامی تجمع نوعی اراذل و اوباش اسلامی، و يا به قول احمد کسروی "استرداران و شترداران نتراشيده دژآگاه و اوباشان سنگلج و چاله ميدان و...که به مجلس و مجلسيان حمله می کردند و يا چاقو کشان و قمه کشان و ... کلاه نمدی‌های محلات و اشراری" که شعار ضد مجلس مشروطه می دادند، شده است.
صحنه عربده کشی های "لتوت و لشوش الدوله‌ها"ی حزب‌الله، صحنه نعره ی" اعدام بايد گردد "و حتی خواستار اعدام " رييس سابق "همين قوه"، نخست وزير ۸ سال دفاع مقدس" و رئيس جمهور سابق مملکت که هنوز هم خود را رهروان راه " امام راحل" می دانند، شدن، فقط در این طویله می توان شنید.
مجلس شورای اسلامی در اکثر مواقع و موارد صحنه "بزن بزن ها" و خرناسه کشیدن ها و مباحثات و مجادلات آخوندیِ مشتی آخوند معمم و مکلا نادان و نالایق و ظالم و ضد حقوق و منافع مردم بوده است.
مجلسی که موجوداتش در اطلاعيه ای تاریخی – اسلامی تاکید کردند: "ما نمايندگان مجلس خواستار محاکمه و اشد مجازات موسوی و کروبی به جرم افساد فی الارض و اقدام عليه امنيت ملی هستيم..."(۲).
همين چند جمله ی اين بيانيه ی چرکين و رفتار اهالی خانه ارتجاع اوج دژنره شدن (تباهی و فرو کاسته شدن) پديده ای به نام مجلس در ميهن مان را نشان می دهد، مجلسی که امروز به حق ( و با عرض کمی معذرت !) می باید درباره اش با ميرزاده عشقی هم آوا شد:
بعد از اين بر وطن و بوم و برش بايد ريد
به چنين مجلس و بر کِر و فَرَش بايد ريد
در حقيقت در عدل، ار در اين بام و درست
به چنين عدل و به ديوار و درش بايد ريد
آن که بگرفته از او تا کمر ايران گُه
به مکافات، الا تا کمرش بايد ريد
.......(۳)
هم امروز نیز اوژیاس های بسیاری در جهان هستند که می باید لایروبی شوند با این تفاوت که لایروبی این طویله ها دیگر از هرکول و هرکول ها ساخته نیست. برای نمونه تجربه حیات پُرنکبتِ مجلس شورای اسلامی نشان داده است لایروبی چنین طویله ای، و لایروبی حکومت اسلامی، خلاف خیالبافی‌های بخشی از اپوزیسیونِ حکومت اسلامی نیز کارِهرکول وهرکول ها نیست، کارِ یک نیروی قدرتمند سیاسی و اجتماعی ست، کارِ مردمی آگاه و سازمان یافته است.
********
برخی از منابع:
۱- جعفر شهری، گوشه‌ای از تاریخ اجتماعی تهران قدیم، انتشارات امیرکبیر، سال ۱۳۵۷/ جعفرشهری، طهران قدیم، چاپ چهارم، انتشارات معین، ۱۳۸۳ / ناصر نجمی، دارالخلافه تهران در یکصد سال پیش، چاپ اول، انتشارات ارغوان، ۱۳۶۸ / ناصر، نجمی، تهران قدیم، چاپ پنجم، انتشارات مازاد.
۲- کيهان تهران، چهارشنبه ۲۷ بهمن .۱۳۸۹
۳- سيد محمدرضا ميرزاده عشقی (۱۳۰۳-۱۲۷۲) مشير سليمی- علی اکبر، کليات مصور / عشقی، 1375، چاپ تهران، ۱۳۴۴، ص ۴۲۳
سید محمدرضا میرزاده عشقی (۱۳۰۳-۱۲۷۲) مشیر سلیمی-علی اکبر، کلیات مصور / عشقی، چاپ تهران، ۱۳۴۴، ص۴۲۳
