مقدمه ای بر گزارش هیئت حقیقت یاب مستقل بین المللی سازمان ملل متحد در مورد نقض فاحش حقوق بشر در ایران

Nourizadeh.n@gmail.com

مقدمه ای بر گزارش هیئت حقیقت یاب مستقل بین المللی سازمان ملل متحد در مورد نقض فاحش حقوق بشر در ایران(۱)

هیئت حقیقت یاب مستقل بین المللی سازمان ملل متحد طی قطعنامه S-35/1 از سوی شورای حقوق بشر ماموریت یافت که در مورد اعتراضات مسالمت آمیز مردم ایران تحت عنوان "زن، زندگی، آزادی" که از تاریخ ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ و در پی مرگ جانگداز مهسا ژینا امینی آغاز گشت، تحقیق و بررسی نماید. گزارش هیئت حقیقت یاب در ۱۰ بخش و ۱۲۶ بند تهیه و تدوین شده است تا به پنجاه و پنجمین اجلاس شورای حقوق بشر (ا اسفند ۱۴۰۲- ۱۷ فروردین ۱۴۰۳) ارائه گردد. موضوعات و نکات بسیار مهمی که در این گزارش قید شده است بدون تردید از زمان تاسیس نظام جمهوری اسلامی و صدور گزارشات نهاد های سازمان ملل در مورد نقض حقوق بشر در ایران از جمله گزارش رینالدو کالیندوپل(۲) در مورد کشتار زندانیان سال 67 بی نظیر و منحصر بفرد می باشد. مهمترین فراز های این گزارش شامل:

۱-اتهام جنایت علیه بشریت
هیئت حقیقت یاب بنا بر اسناد و مدارک غیر قابل انکار که بر اساس قوانین، احکام، مقررات، سیاست ها، بیانیه ها، گزارشات رسمی، گزارشات مستقل، مدارک قضائی صادر شده از سوی مقامات قضائی ایران، مصاحبه های متعدد همراه با جزئیات کامل با قربانیان و شاهدان، مدارک پزشکی، عکس ها و فیلم های تائید شده و تصاویر ماهواره گرد آورده است مقامات جمهوری اسلامی را (از صدر تا ذیل) طبق قوانین بین المللی و دیوان کیفری بین المللی متهم به ارتکاب جرم و جنایت علیه بشری کرده است. (بند ۶-۱۰۸-۱۲۰)

۲- اتهامات مرتکبین به جرم و جنایت علیه بشریت
اتهاماتی که هیئت حقیقت باب به مقامات حقیقی و حقوقی جمهوری اسلامی وارد کرده است، شامل: قتل عام، قتل عمد، بازداشت، شکنجه، زندانی، سلول انفرادی، تجاوزات جنسی، خشونت های جنسی و جنسیتی، آزار و اذیت، شلاق زدن، سوزاندن، شوک الکتریکی، نابینا ساختن و... می باشند. این هیئت طبق قوانین بین المللی، مقامات جمهوری اسلامی را موظف کرده است که پاسخگوی موارد اتهامات فوق شوند. (بندهای ۸۳-۷۴، ۱۰۸، ۱۱۱، ۱۲۰) اوج اتهام جنایت علیه بشریتِ مقامات جمهوری اسلامی قتل عام مردم زاهدان در روز ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ می باشد که به "جمعه خونین" معروف است. در این روز نیروهای امنیتی با سلاح های جنگی AK-47 به مردم نماز گزار شلیک کردند که بر اساس اطلاعات موثق ۱۰۳ نمازگزار کشته شدند و ۳۵۰ نفر مجروح گردیدند. (بند ۹۶-۱۰۰)

۳- متهمانِ مرتکب به جرم و جنایت علیه بشریت
هیئت حقیقت یاب هویت، نام افراد و نهادهای امنیتی، اطلاعاتی و نظامی جمهوری اسلامی که بطور مستقیم و غیر مستقیم در ارتکاب جرم و جنایت علیه بشریت شرکت داشتند را در یک فهرست جداگانه در آرشیو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو بطور محرمانه ثبت و نگهداری کرده است. در این گزارش فقط نام مقام رهبری (سید علی خامنه ای) آمده است که همراه با اعضای ارشد سپاه پاسداران، نیروهای بسیج، فرماندهی نیروهای انتظامی، دادستان ها، اعضای شورای عالی امنیت ملی، اعضای شورای عالی فضای مجازی، رئیس قوه قضائیه، (رئیس قوه اجراییه)، قضات دادگاه های انقلاب و دادگاه های جزائی، مدیران زندان ها و بازداشتگاه ها، مقامات وزارت اطلاعات به نحوی از انحاء مرتکب جرم و جنایت علیه بشریت شده اند. (بند۱۱۱، ۱۱۲، ۱۱۴، ۱۱۵)

۴- تحت پیگرد قانونی متهمین در سطح بین المللی
هیئت حقیقت یاب در این گزارش با صراحت اعلام کرده اند از آنجائیکه پیگرد قانونی متهمین به ارتکاب جرم و جنایت علیه بشریت به دلیل فقدان راه های قانونی و عدم استقلال قوه قضایه ایران در داخل کشور ممکن و میسّر نمی باشد این هیئت برخی از اتهامات نقض فاحش حقوق بشر در ایران که بنابر قوانین بین المللی جنایت علیه بشریت محسوب می شود را در صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری می داند. در نتیجه قربانیان اعتراضات مسالمت آمیز تحت عنوان جنبش "زن، زندگی، آزادی" با استناد به ماده ۴۱ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی(۳)، کنوانسیون حذف کلیه اشکال تبعیض علیه زنان(۴) (مصوبه ۱۸ دسامبر ۱۹۷۹) و کنوانسيون ضد شکنجه و رفتار يا مجازات خشن، غير انساني يا تحقير کننده(۵) (مصوبه ۱۰ دسامبر ۱۹۸۴) می توانند شکایات خود از متهمین را در سطح بین المللی پیگیری نمایند. کشورهای عضو سازمان ملل متحد تعهد دارند که در هر نقطه از جهان از اصل صلاحیت قضائی بین المللی استفاده کنند و متهمین نقض فاحش حقوق بشر را به دادگاه احضار نمایند. (بند ۱۱۴، ۱۱۹، ۱۲۰، ۱۲۱)