logo





آیا جهادیسم حماس ، نقش ساختن یا ویران کردن فلسطینی ها را دارد؟

چهار شنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۲ - ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳

رضا علوی



آیا جهادیسم حماس ، نقش ساختن یا ویران کردن فلسطینی ها را دارد؟

شناخت نقطه طلایی تاریخ، حد فاصل اساسی سنیان و شیعیان به شمار می‌رود. بنیادگرایان سنی با نظر به دوره پیامبر و خلفای راشدین و خلافتهای بعدی خواهان بازگشت به دوره خلافت بودند و همه شکوه و عظمت تمدن اسلامی را نتیجه این سیستم دینی- سیاسی می‌دیدند؛ اما نقطه طلایی شیعیان جای دیگری بود. آنان به دنبال احیای سیستم امامت بوده و خلافت را انحرافی از اسلام اصیل می‌پنداشتند. از این رو مفهوم ولایت‌فقیه از تطور مفهوم نیابت امام مهدی بیرون آمد. در نتیجه جریان بیداری اسلامی که در آغاز ریشه‌های اجتماعی و شعارهای مشابهی داشت به کلی در جدال تعارض افتاد و جنگ همه منطقه را فراگرفت.
بنیادگرایی سنی در سه نقطه مختلف جهان اسلام هم‌زمان با سالهای پایانی افول نظامهای اسلامی دنیای کهن شکل گرفت: هند، شبه جزیره عربی و مصر. نسخه هندی و مصری که به نوعی استمرار هم به شمار می‌روند به تئوری پردازی و تأسیس نظامهای قانونی و حقوقی و الهیاتی برای خلافت اسلامی توجه بارز نشان داد. در نقطه مقابل، بنیادگرایی شبه جزیره عملگرا بود و به جای نظریه‌پردازی، شمشیرهای آخته به دست جماعت اخوان داد.
آیا جهادیسم حماس می خواهد چه سرنوشتی را برای جوامع اسلامی پدید آورد ؟
امروزه، جهادیسم به ایدئولوژی ای گفته می شود که ؛
۱- جهاد را در اساس به معنای نبرد مسلحانه می داند و
۲- آن را به همین معنا مهمترین رکن اسلام و احیانا در درجۀپس از توحید می شمارد و
۳- هر تلاش دیگری را از قبیل فعالیتهای علمی، خدمات اجتماعی، تلاشهای سیاسی، اصلاحات فرهنگی و.. در شرایط کنونی در کنار نبرد مسلحانه کم اهمیت قلمداد می کند، و
۴- این شیوه را تنها راه نجات مسلمانان از مشکلات بیشمارشان می انگارد، و
۵- در این زمینه دفاع مشروع را بسنده نمی داند و جنگ تهاجمی را نیز بخش مهمی از جهاد می پندارد و
۶- در این نبرد -در صورت لزوم- مانعی برای کشتن مردم مدنی نیز نمی بیند.
این ایدئولوژی هر چند ریشه هایی در برخی منابع سنتی مسلمان دارد اما در ساخت کنونی اش از پیشینه ای دراز برخوردار نیست و به باور پژوهشگران، پیدایش آن به کتاب جنجال ساز سیدقطب با عنوان "معالم فی الطریق" بر می گردد، که در دهۀ شصت سدۀ بیستم به نگارش در آمد.
چندی بعد، بخشی از جوانان مذهبی که عمدتا به جنبش اخوان المسلمین تعلق داشتند، با الهام از آن کتاب گروه جدیدی را بنام "الجهاد الاسلامی" سازمان دادند.
بذری که سیدقطب پاشیده بوده با نگارش کتاب "الواجب المکتوم" به دست عبد السلام فرج، یکی از نظریه پردازان جهاد اسلامی و از همفکران نزدیک ایمن الظواهری جوانه زد....

نظر شما؟

نام:

پست الکترونیک(اختياری):

عنوان:

نظر:
codeimgکد روی تصویررا اينجا وارد کنيد:

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد