پائیز چین

هنگامی که وزش پروستریکا جامعه شوروی را دستخوش ناآرامی کرد، در اذهان روشنفکرهای سوسیالیست این پرسش مطرح شد که سرنوشت چین چه خواهد شد؟
با اوج گیری جنبش دانشجویی در چین و سرکوب آنان در میدان صلح، رهبران چینی مانع گسترش ایده های پروستریکا شدند و از نظام تک حزبی حراست کردند. ویرانی سوسیالیسم واقعا موجود زیر پوشش بازسازی سوسیالیستی نشانه ای بود که چینی ها بدرستی آن را درک کردند و سدی در برابر پروژه ویرانی سوسیالیستی به سبک روسی ساختند؛ البته چینی ها هرگز تحولات سوسیالیستی در روسیه را سرمشق خودشان قرار نداده اند و پروستریکای شوروی نیز بسختی می توانست چین را به چالش بکشد؛ همانگونه که اکتبر سرخ نیز نتوانست بر چین تاثیر مستقیم و بلادرنگ بگذارد.
آرزوی منتقدین نظام تک حزبی چین هنوز نیز این است که چین هر چه زودتر گام در راه دمکراتیزه کردن حیات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بگذارد تا فاصله اش با جهان سرمایه هر چه کمتر شود. منتقدین نظام تک حزبی چین معتقد هستند که امروزه چین بسختی می تواند گرایش عمومی حاکم بر چین را توجیح کند و آنان در انتظار هستند که چین به گام های محتاطانه ای که سوی نظام جهانی سرمایه داری برداشته، شتاب بخشد.
اصلاحات اقتصادی چین هم زمان با اصلاحات سیاسی شوروی آغاز شد. هیچ کدام از این دو کشور پهناور [سوسیالیستی] موفق به پیوند زنی اصلاحات سیاسی و اقتصادی نشدند و از این روی در اجرای پروژه سوسیالیسم دمکراتیک با سیمای انسانی ناکام ماندند.
چین پیشرفت تکنولوژی در سرلوحه برنامه های اقتصادی اش قرار داد و با هر تحول سیاسی مخالفت ورزید و الگوی رشد چینی تا حدودی سرمایه داری را قانع ساخت تا با چین کنار بیاید.
اتوپیای چین در پی این نقشه است تا با استفاده از ابزارهای سنتی خانه هوشمند چینی بسازد و تا آن جا که مقدور است ساختار بنیان های الگوی چینی را ضربه ناپذیر و مقبول جلوه دهد. گذار چین از جامعه دهقانی به جامعه کارگری با حفظ تولید سرمایه داری و ارتقا سرمایه به تکنولوژی کارگری از جمله تلاش های بی وقفه اتوپیای چینی است.
خب، ممکن است این الگوی چین چند صباحی امتیازاتی بر عظمت چین بیافزاید اما سوسیالیسم هیچ بهره ای از راه رشد سرمایه داری در چین نخواهد برد و برعکس رهبران نظام تک حزبی در چین لطمه های جبران ناپذیری به اندیشه های شفاف سوسیالیسم دمکراتیک خواهند زد.
پائیز چین در راه است. پدیده سنتی و دهقانی چین بشدت آسیب پذیر شده است و رویای دهکده کوچک جهانی شعله امیدی در دل های منتقدین نظام تک حزبی روشن نگه داشته است. اما این منتقدین غافل اند که الگوی کمونیستی چین هرگز جهانی نبوده است و بطرز گیج کننده ای با ناسیونالیسم چینی پیوند خورده است و شکست چین هرگز شکست کمونیست نخواهد بود.
پائیز چین با شب های برفی در راه است. نئو چین مقتدر و شاید خشن تر از چین تاریخ سیاسی و اقتصادی جهان را با بحران تازه ای روبرو کند.