هلدینگ خلیج فارس تیول علی‌عسکری

روز چهارشنبه بیست و هفتم مهرماه سال جاری مجمع سالانه‌ی هُلدینگ پتروشیمی خلیج فارس در برج میلاد تهران برگزار شد. اهمیت این مجمع در آن است که در این دوره‌ی مالی لکنته‌ای به نام عبدالعلی علی‌عسکری مدیر عاملی این شرکت را به عهده داشته‌است. با همین رویکرد است که وظیفه‌ی قرائت عملکرد سالانه‌ی شرکت را هم به عهده‌ی او گذاشتند. علی‌عسکری پیش از این ریاست صدا و سیمای جمهوری اسلامی را به عهده داشت اما در اقدامی غیر منتظره او را به مدیر عاملی شرکت پتروشیمی خلیج فارس گماشتند. گفتنی است که عبدالعلی علی‌عسکری را ابتدا بالایی‌های نظام به این سمت انتخاب کردند و سپس هیأت مدیره‌ی شرکت نیز به این گزینش بالایی‌ها گردن گذاشت. همان شیوه‌ای که بدون استثنا در تمامی شرکت‌های بزرگ کشور اتفاق می‌افتد. اما در دسته‌بندی‌های درون حکومتی جمهوری اسلامی از علی‌عسکری به عنوان فردی از تیم "آقا مجتبا" نام می‌برند و به طور حتم در این گزینش خواست آقا مجتبا را هم در نظر گرفته‌اند.

علی‌عسکری ضمن سرسپردگی به مافیای امنیتی حکومت، تجربه‌ی خوبی برای امنیتی‌های نظام باقی گذاشته‌است. چون در زمان ریاست او بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی، پخش اعتراف‌گیری کنشگران سیاسی و یا اجتماعی از تلویزیون جمهوری اسلامی بیش هر دوره‌ای رونق گرفت. کرسی مدیر عاملی هلدینگ خلیج فارس را هم به همین منظور به او بخشیده‌اند. بدون شک او هم پسر خوبی است و هر چه را که "استاد ازل" می‌گوید طوطی‌وار بر زبان می‌راند و به اجرا می‌گذارد.

در مجموعه‌ی گل و گشاد هلدینگ خلیج فارس قریب بیست و پنج هزار نفر کارگر و نیروی رسمی به کار اشتغال دارند. ولی شمار نیروی پیمانی و رسمی این شرکت از پنجاه هزار نفر هم فراتر می‌رود. تازه به همین میزان هم نیروی جانبی و پیمانکاری در فضای آن به کارهای تاسیساتی یا خدماتی مشغول هستند. اعتبار شرکت خلیج فارس به آنجا بازمی‌گردد که این مجموعه‌ی منحصر به فرد برای حکومت سالانه قریب پانزده میلیارد دلار ارزآوری دارد. در چنین فضایی است که از ماجرای برگماری علی‌عسکری به مدیرعاملی این شرکت نیز رمزگشایی صورت میپذیرد. چون بالایی‌های نظام خواسته‌اند تا از طریق علی‌عسکری به همین سرچشمه‌های زلال ارزهای خارجی دست بیابند. با این همه، هلدینگ خلیج فارس در کنار فولاد مبارکه و ملی مس یکی از سه شرکت بزرگ بورس به حساب می‌آید. اما ارزش بازار این شرکت اغلب مواقع به دو شرکت نیز می‌چربد. سوای از این، پتروشیمی خلیج فارس ضمن رتبه‌بندی جهانی بر جایگاه بیست و سومین شرکت برتر پتروشیمی قرار گرفته است. این شرکت در رتبه‌بندی منطقه‌ای هم پس از هلیدنگ‌های عربستان سعودی قرار می‌گیرد.

در شروع نشست سالانه‌ی هلدینگ خلیج فارس قرار بر آن شد که علی‌عسکری گزارش عملکرد این شرکت را اعلام نماید. ولی او ظرف یک ربع ساعت فقط از بالایی‌های نظام تشکر کرد که این موضوع خشم حاضران را برانگیخت. سپس سهامداران خرد مجمع او را وادار کردند تا فقط در راستای دستور جلسه صحبت کند و گزارش سالانه‌ی خود را ارائه نماید. هدف آن بود تا ناتوانی او را در این پهنه بیازمایند. اما برخی از اعضای هیأت مدیره به یاری او شتافتند که باز هم این موضوع با اعتراض جمعی حاضران مواجه گردید. گزارش حسابرس مالی شرکت هم زمینه‌های کافی فراهم دید تا دست علی‌عسکری هرچه بیشتر رو شود. چون هلدینگ خلیج فارس قریب هزار میلیارد تومان در شرکت آلیانس فیلیپین سرمایه‌گذاری کرده است که دو طرف ایرانی و فیلیپینی این ماجرا، سرمایه‌گذاری ناموجه خود را هم‌چنان بدون نتیجه رها کرده‌اند. بین مدیران جمهوری اسلامی چنان باب شده است که تمامی مشکلات پیش آمده را به پای تحریم بنویسند. ولی ناگفته نماند که پدیده‌ی تحریم در رانت‌خواری و فساد ایشان تسهیل‌گری به عمل می‌آورد. از سویی مشخص گردید که مدیران مالی پتروشیمی خلیج فارس درآمدهای بادآورده‌ی شرکت را در بانک‌های داخلی به مزایده گذاشته‌اند. نوعی از رباخواری دولتی که متاسفانه اجرای آن را در نظام اقتصادی حکومت باب کرده‌اند تا از مزایای آن در راستای رانت مافیای قدرت سود ببرند.

در عین حال، شرکت پتروشیمی خلیج فارس اجرای ده‌ها پروژه‌ی بزرگ تولیدی و صنعتی را در پهنه‌ی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی پذیرفته‌است که اکثر این پروژه‌ها همگی نیمه تمام رها شده‌اند. این‌جا نیز پدیده‌ی تحریم بهانه‌ی خوبی است تا به سهم خود از بی‌کفایتی مدیران بالادستی این هلدینگ بزرگ بلاگردانی به عمل آورد. گفته می‌شود که اتمام این پروژه‌ها تا میزان پانزده میلیارد دلار به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد. چون تامین چنین میزانی از ارز برای سرمایه‌گذاری در داخل کشور امری ناممکن می‌نماید. حتا صندوق ذخیره‌ی ارزی نیز خود را از پرداخت این میزان از ارز ناتوان می‌بیند. تازه در اتمام و راه‌اندازی این پروژه‌ها اکثر مواقع برنامه‌ریزی عملیاتی دقیق و درستی صورت نمی‌پذیرد. چنان‌که چند سالی است که پتروشیمی ایلام را راه‌اندازی کرده‌اند، ولی برای تأمین خوراک آن هنوز هم تدبیر درستی نیندیشیده‌اند. در واقع پس از افتتاح و راه‌اندازی بنگاه‌های صنعتی است که به نیازهای جنبی آن پی می‌برند. لازم به یادآوری است، کمبود خوراک یکی از آسیب‌هایی است که دارد شرکت‌های پتروشیمی کشور را یک به یک به تعطیلی می‌کشاند. اما در شرکت پتروشیمی خلیج فارس برای جبران این کاستی‌ها قرار گذاشته‌اند تا شرکت‌های جدیدتری را به خط تولید بکشانند. ولی این شرکت‌های جدید تا به بهره‌برداری برسند سال‌های سال زمان می‌برد. در واقع ثروت ملی و سرمایه‌های کلان کشور را بر روی توده‌هایی از خاک می‌ریزند بدون آنکه از راه‌اندازی واحدهای تولیدی جدید سود اثرگذاری عاید گردد.

جدای از این، تنگناهای دیگری را هم باید بر مشکل تأمین خوراک برای صنعت پتروشیمی افزود. مشکل تامین سوخت از دیگر مشکل‌هایی است که بسیاری از واحدهای پتروشیمی را ظرف چند ماهی از سال به تعطیلی می‌کشاند. . پیداست که این موضوع در ایام زمستان شدت بیشتری می‌گیرد. تا آن‌جا که دولت در ایام زمستان مجبور می‌شود به منظور تأمین گاز و برق مشترکان خانگی خود، گاز و برق بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی را قطع نماید. گفتنی است که قطعی گاز و برق در واحدهای صنعتی گاهی تا مدت سه ماه به طول می‌انجامد.

عبدالعلی علی‌عسکری طی گزارش خود به مجمع سالانه‌ی شرکت خلیج فارس مدعی شد که طی سال گذشته درآمدهای شرکت را تا میزان چهل و چهار در‌صد افزایش داده‌است. این موضوع درحالی اتفاق می‌افتد که در آمارهای دولتی نرخ تورم را بیش از پنجاه و دو ارزیابی کرده‌اند. در واقع شرکت پتروشیمی خلیج فارس هرگز نتوانسته‌است چنین نرخی از تورم را در فرآیند سودآوری خود جبران نماید. چیزی که اعتراض مداوم حاضران را در پی داشت.

هم‌چنین یکی از مجریان رادیو و تلویزیون کلیپی تبلیغی و تجاری از عملکرد علی‌عسکری در پتروشیمی خلیج فارس فراهم دیده بود که نمایش آن نیز با اعتراض عمومی مواجه گردید. همین همکار تلویزیونی علی‌عسکری برای نجات او از پرسش‌های حاضران حقه‌ای را هم به کار گرفته بود که به قول ایشان چنین ابتکار عملی تا کنون در برگزاری مجمع شرکت‌ها سابقه نداشته‌است. مطابق چنین حقه و ترفندی قرار بر آن گذاشتند تا پرسش‌ها به تمامی برایشان پیامک شود که حاضران ضمن اعتراض‌های مداوم خود اجرای آن را نیز تاب نیاوردند. سپس قرار شد میکروفون مستقلی هم به جمع حاضران اختصاص یابد. از همین میکروفون بود که سهامداران جزء نارضایتی خود را از عملکرد تیم علی‌عسکری فریاد می‌زدند. این فریادهای همگانی تنها به بی‌کفایتی مدیران بالادستی هلدینگ خلیج فارس اختصاص نداشت بلکه در همین اعتراض‌های همگانی نمونه‌های فراوانی از فساد مالی تیم خودمانی علی‌عسکری نیز بازتاب می‌یافت. اما دوام و بقای چنین تیم فاسدی بر کرسی قدرت فقط رو می‌خواهد که آن را هم ملیجک‌های حکومت همگی از رهبر خود وام گرفته‌اند.