رادیو فردا: حمله خونین به سلمان رشدی در روز جمعه، ۲۱ مردادماه، که موجب آسیب جسمی جدی به او شده بلافاصله به خبر اول رسانه‌های جهان تبدیل شد و واکنش‌های گسترده‌ای را به‌ویژه در میان سیاستمداران و نویسندگان برانگیخت. همگی این حمله را محکوم کردند، اما در ایران، واکنش‌ها متفاوت است.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، از طریق سخنگوی خود به این حمله واکنش نشان داد و گفت از این حمله «وحشت‌زده» شده است.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: «پاسخ به کلمات به هیچ وجه خشونت نیست.»
در آمریکا، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در توئیتی حمله به آقای رشدی را «وحشتناک» توصیف کرد و از «شهروندان خوب» و اولین کسانی که خیلی زود به کمک رشدی شتافتند قدردانی کرد.
مقام‌های ایالت نیویورک، جایی که سلمان رشدی هدف حمله قرار گرفت، نیز جزو اولین کسانی بودند که این حمله را محکوم کردند.
چاک شومر، سناتور نیویورک در سنای آمریکا، این حمله را «تکان‌دهنده و وحشتناک» توصیف کرد و نوشت: «این حمله به آزادی بیان و اندیشه است که دو ارزش اساسی کشور ما و موسسه چاتاکوآ است.»
کتی هوکِل، فرماندار نیویورک، نیز اعلام کرد: «پس از این واقعه وحشتناک، فکر ما پیش سلمان و نزدیکانش است.»
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، نیز با اشاره به حق آزادی بیان تاکید کرد: «از این که سر سلمان رشدی هنگام استفاده از حقی که ما هرگز نباید دفاع از آن را متوقف کنیم، چاقو خورده، وحشت‌زده» شده است.
همچنین شورای مسلمانان بریتانیا حمله به رشدی را محکوم کرد و خواستار اجرای عدالت در مورد عامل این حمله شد.
در فرانسه نیز که خیلی زود پس از بریتانیا آثار سلمان رشدی در آنجا ترجمه و منتشر شده، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در توییتی نوشت: «سلمان رشدی ۳۳ سال است که مظهر آزادی و مبارزه با تاریک‌اندیشی بوده است. نفرت و وحشیگری بزدلانه به او حمله کرده است. مبارزه او مبارزه ما و جهانی است. امروز بیش از هر زمان دیگری در کنارش هستیم.»
نخست وزیر و بسیاری از وزرای کابینه فرانسه نیز از جمله کاترین کولونا وزیر خارجه حمله به رشدی را محکوم کردند.
واکنش‌ها در میان نویسندگان
برهان سونمیز نویسنده اهل ترکیه و رئیس انجمن جهانی قلم هم در توییتی که در حساب این انجمن منتشر شد، «حمله وحشیانه» به رشدی را محکوم کرد. او رشدی را یک «نویسنده ارجمند و پرافتخار» و همچنین «عضو محبوب» انجمن قلم معرفی کرد.
همچنین انجمن قلم آمریکا نیز اعلام کرد که از خبر حمله به رشدی «بهت‌زده» است. بنا بر اعلام انجمن قلم آمریکا، آقای رشدی صبح روز جمعه برای کمک به نویسندگان اوکراینی به این انجمن پیشنهاد همکاری کرده بود.
سلمان رشدی خود پیشتر ریاست انجمن قلم آمریکا را برعهده داشته است.
علاوه بر ابراز همبستگی نویسندگان آمریکایی و بریتانیایی همچون جی‌کی رولینگ و استیون کینگ با رشدی، کازوئو ایشی‌گورو، نویسنده بزرگ بریتانیایی و برنده نوبل ادبیات، نیز به گاردین گفت: «او در این سال‌ها به طرز باورنکردنی شجاع بوده، با وجود خطراتی که هرگز از بین نرفتند، دائما خود را در خط [دفاع از] حق تفکر و آزادی بیان قرار می‌داده است. ما امیدواریم و امیدواریم که او از پسش [این حادثه] بربیاید.»
در هندوستان زادگاه سلمان رشدی نیز، آمیتاو گوش نویسنده هندی برای او آرزوی بهبودی عاجل کرد.
واکنش‌های متفاوت در ایران
رسانه‌های حکومتی در ایران در پوشش اخبار حمله به سلمان رشدی بار دیگر به حکم معروف روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی در مورد سلمان رشدی اشاره و بر «مرتد» بودن او تاکید کردند.
روزنامه کیهان نزدیک به دفتر رهبر جمهوری اسلامی در ستون «گفت و شنود» خود غیرمستقیم آرزوی مرگ سلمان رشدی را کرده و به عامل این حمله «هزاران آفرین» گفته است.
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، هم در یک توییت درباره «نخستین» کسی که تلاش کرد فتوای خمینی را درباره رشدی اجرا کند به طور غیرمستقیم از هادی مطر، مهاجم، حمایت کرد.
همچنین در حالی که این حمله در میانه مذاکرات هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی روی داده، محمد مرندی مشاور تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی جزو اولین کسانی بود که در داخل ایران به حمله به رشدی واکنش نشان داد.
آقای مرندی سعی می‌کند حمله به سلمان رشدی را به مذاکرات احیای برجام پیوند بزند و تلویحا اشاره می‌کند که شاید دولت آمریکا خود در حمله به رشدی دست داشته است.
او در توئیتی به زبان انگلیسی نوشت: «آیا عجیب نیست که با نزدیک شدن به توافق هسته‌ای احتمالی، آمریکا ادعاهایی در مورد تلاش برای کشتن جان بولتون مطرح کرده و اکنون این اتفاق می‌افتد؟»
سلمان رشدی زیر دستگاه تنفس مصنوعی است و قادر به صحبت کردن نیست
بی‌بی‌سی: آندرو وایلی، مدیر برنامه‌های سلمان رشدی می‌گوید «خبرهای خوبی ندارد» چون این نویسنده شناخته شده «زیر دستگاه تنفس مصنوعی است و قادر به تکلم نیست.»
بر اساس بیانیه آقای وایلی انتظار می‌رود که آقای رشدی یکی از چشمان خود را از دست بدهد، عصب یک بازوی او آسیب دیده و کبدش چاقو خورده و آسیب دیده است.
پلیس هنوز انگیزه حمله و یا اتهام رسمی ضارب در این حمله را مشخص نکرده و در تلاش برای کسب حکم بازرسی کوله پشتی و تجهیزات الکترونیکی است که در محل حمله پیدا شده است.
سلمان رشدی، نویسنده ۷۵ ساله کتاب آیات شیطانی و برنده جایزه لحظاتی قبل از شروع سخنرانی اش در موسسه‌ای در شهر شاتاکووا در غرب ایالت نیویورک، مورد حمله قرار گرفت.
پلیس می‌گوید هادی مطر، مظنون دستگیر شده، مانند هر شرکت کننده دیگری به محل سخنرانی رفته و مجوز ورود گرفته بود.
به گفته پلیس مظنون روی صحنه پریده ودست‌کم یک بار به گردن و شکم سلمان رشدی، حمله کرده است.
هنوز انگیزه مهاجم مشخص نیست و اتهامی توسط پلیس متوجه مهاجم نشده است. پلیس در حال دریافت حکم بازرسی برای بررسی کوله پشتی و وسایل الکترونیکی کشف شده در محل حمله است.
آقای رشدی بعد از انتقال به بیمارستان جراحی شده و در حال حاضر زیر دستگاه تنفس مصنوعی است.
یک ویدیو که بر روی اینترنت منتشر شده لحظه هجوم مردم به صحنه در پی حمله به آقای رشدی را نشان می‌دهد و به گفته پلیس پزشکی که در میان جمعیت بوده به کمک این نویسنده آمده است.
یک شاهد عینی گفته است آقای رشدی بلافاصله بعد از حمله زنده بوده و مردم می‌گفتند «نبض دارد! نبض دارد».
تحلیل علیم مقبول، دبیر مذهب بی‌بی‌سی
سلمان رشدی از زمان انتشار آیات شیطانی بیش از ۳۰ سال است که با تهدید به مرگ مواجه بوده است. آقای رشدی گفت که هدف اصلی رمانش بررسی تجربه مهاجرت بوده است، اما برخی از مسلمانان از نحوه به تصویر کشیدن پیامبر اسلام و زیر سؤال بردن ماهیت وحی قرآن به عنوان کلام خدا آزرده شدند.
آیات شیطانی ابتدا در کشور زادگاه نویسنده یعنی هندوستان و سپس چندین کشور دیگر قبل از صدور فتوای بدنام آیت الله خمینی ممنوع شد.
این فتوا خواستار کشتن هرکسی بود که در انتشار این کتاب دست داشت و برای کسانی که در این قتل‌ها شرکت داشتند جایزه تعیین کرد. این فتوا هرگز رسماً لغو نشده است.
سلمان رشدی که از ماهیت گسترده اعتراضات شگفت زده شده بود، از مسلمانان عذرخواهی کرد اما بعدا مخفی شد.
واکنش‌ها به حمله به سلمان رشدی
سیاستمداران و نویسندگان سراسر جهان حمله به سلمان رشدی را محکوم کرده‌اند. بسیاری گفته‌اند حمله به سلمان رشدی، حمله به آزادی بیان است.
دولت ایران تا کنون واکنشی به حمله به آقای رشدی نداشته است. رسانه‌های ایرانی در پوشش خبری خود آقای رشدی را مرتد توصیف کرده و برخی رسانه‌ها و چهره‌های تندرو از این حمله استقبال کرده‌اند.
در بیشتر کشورها، این حمله محکوم شده است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، این حمله را وحشتناک خواند.
کتی هوکول، فرماندار نیویورک، گفت آمریکایی‌ها می‌خواهند مردم آزادی بیان و نوشتن حقیقت را داشته باشند.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، گفت سلمان رشدی هنگام استفاده از حقی که همیشه باید از آن دفاع کرد، با چاقو زخمی شد. اظهارات مشابهی از سوی امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه بیان شد.
ایان مک یوون، رمان نویس بریتانیایی، گفت این حمله نشان دهنده حمله به آزادی اندیشه و بیان بود.
شورای مسلمانان بریتانیا هم حمله به سلمان رشدی را محکوم کرده است. در توییتی که این نهاد منتشر کرده، آمده است: «چنین خشونتی، اشتباه است و مهاجم باید به سزای عملش برسد.»
برخی نویسندگان سرشناس، از جمله استفان کینگ، نیل گیمن، جی‌کی رولینگ و نایجلا لاوسون، حمایتشان را از سلمان رشدی بیان کردند.
ناشر سلمان رشدی هم با انتشار بیانیه‌ای به جمع کسانی پیوست که حمله به این نویسنده را محکوم کردند.
مدیرعامل انتشارات معتبر «پنگوئن رندوم هاوس» با انتشار بیانیه‌ای با خانواده آقای رشدی ابراز همدردی کرده و نوشته است: «ما از شنیدن خبر حمله به سلمان رشدی، عمیقا شوکه و وحشت‌زده شدیم.»
