دویچه وله: آلمان و فرانسه و بریتانیا میگویند که ایران باید به طور کامل با آژانس بینالمللی انرژی هستهای همکاری کند و از کلیه اقداماتی که مغایر شفافیت است، دست بردارد. آنها خواهان عقبگرد جمهوری اسلامی از گسترش برنامه هستهای شدند.
دومینیک راب، ژان ایو لودریان و هایکو ماس، وزرای امور خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور غربی که هنوز به توافق هستهای (برجام) پایبند هستند، روز سهشنبه پنجم اسفند، برابر ۲۳ فوریه، در بیانیه ای از جمهوری اسلامی خواستند که به طور کامل با آژانس بینالمللی انرژی هستهای همکاری کند و از اقداماتی که شفافیت را زایل میکند، بپرهیزد.
تروئیکای اروپایی در ادامه این بیانیه اقدامات اخیر ایران را نقض دوباره تعهدات آن در چارچوب برجام توصیف کرده و میگویند این اقدامات نظارتهای پادمانی از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به طور محسوسی کاهش میدهد.
لندن، پاریس و برلین در بیانیه مشترک خود همچنین از ایران درخواست کردند که همه اقدامات باعث کاهش شفافیت را متوقف و ملغی سازد و همکاری کامل و به موقع با آژانس بین المللی انرژی اتمی را تضمین کند.
کشورهای اروپایی عضو برجام در پایان این بیانیه تاکید کردهاند که هدف آنها همچنان پشتیبانی از تلاش های دیپلماتیک کنونی برای ایجاد یک راه حل از طریق مذاکرات است که زمینهساز بازگشت ایران و آمریکا به پایبندی کامل به توافق هستهای را فراهم سازد.
روز قبل (دوشنبه) آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی گفته بود که "اگر لازم باشد" ایران میتواند "غنیسازی را به ۶۰ درصد هم" برساند.
پیش از این رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از ایران در مورد ذرات مواد هستهای از جمله وجود اورانیوم غنی شده در دو نیروگاه کشور توضیح خواسته بود.
روز دوم اسفند خبرگزاری رویترز، به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده بود که بازرسان آژانس، آثار ذرات اورانیوم را در مکانهایی پیدا کردهاند که احتمالا حدود ۲۰ سال غیرفعال بودند.
ایران از روز سوم اسفند، به تصویب مجلس، پروتکل الحاقی توافق هستهای (برجام) را متوقف کرد.
مدیرکل آژانس روز دوم اسفند به تهران سفر کرد تا با ایران به توافقی برای ادامه بازرسیها دست یابد.
طبق توافقی تازه اعلام شد که به مدت سه ماه دیگر نظارتها بر تاسیسات هستهای ایران ادامه یابد اما اطلاعات آن جمعآوری و بعدا در اختیار آژانس قرار گیرد.
هشدار اروپاییها درباره «ماهیت خطرناک» تصمیم هستهای ایران
بیبیسی: فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیهای مشترک با اشارهای گذرا به تفاهم تازه ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از تعلیق اجرای پروتکل الحاقی و محدود کردن بیشتر نظارت آژانس بر فعالیتهای ایران به شدت ابراز تاسف کردند و درباره "ماهیت خطرناک" این تصمیم هشدار دادند.
همزمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش تازه خود درباره فعالیتهای هستهای ایران گفته است که از ابتدای ژانویه، همزمان با اجرای قانون مجلس، تا یک هفته پیش، ایران ۱۷/۶ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد تولید کرده است. این سطح غنیسازی مغایر تعهدات ایران در برجام است.
در این گزارش همچنین گفته شده که میزان ذخایر اورانیوم با غنیشده با درصد پایین به حدود ۳ هزار کیلوگرم رسیده که حدود ۱۴ برابر حد مجاز بر اساس در برجام است.
این گزارش همزمان با آغاز توقف اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفته است.
وزرای خارجه سه کشور اروپایی امضاکننده برجام در بیانیهای که امروز منتشر کردند، اعلام کردند که این اقدام ایران که بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی از امروز آغاز شده، "دسترسیهای آژانس به تاسیسات و اطلاعات پادمانی را به شدت محدود میکند."
این بیانیه یک روز بعد از سفر رافائل گروسی، مدیر کل آژانس به ایران صادر شده که در آن آژانس و ایران به تفاهمی موقت و سه ماهه به عنوان راه حلی برای ادامه تلاشهای دیپلماتیک رسیدند.
در بیانیه اروپاییها به این تفاهم اشاره شده و ضمن حمایت کامل از مدیریت آژانس و تلاشهایش برای ادامه نظارت بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی، از ایران خواسته شده "تمام اقداماتی را که باعث کاهش شفافیت میشود" متوقف کند و به تعهد کامل به برجام برگردد.
مقامهای ایران امروز سهشنبه، پنجم اسفند، اعلام کردند که مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی، به دلیل لغو نشدن تحریمهای آمریکا علیه ایران و اجرا نشدن مفاد برجام، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کردهاند و دیگر اجازه نظارتهای فراپادمانی را به بازرسان نخواهد داد.
با وجود این محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران تاکید کرده که این اقدام به معنای پایان همکاری با آژانس نیست.
تفاهم ایران و آژانس از زبان گروسی
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، امروز توضیحاتی درباره تفاهم موقت آژانس با ایران داده که جزئیات آن محرمانه اعلام شده است.
آقای گروسی این توافق را به سازوکار جعبه سیاهی تشبیه کرده که تمام اطلاعات مربوط به فعالیتهای هستهای ایران، حتی حساسترین آنها مثل غنیسازی اورانیوم را ثبت میکند، اما آژانس دسترسی فوری به اطلاعات این جعبه سیاه ندارد.
او گفت: "این سیستم به ما اجازه میدهدکه به نظارت و ثبت تمام فعالیتهای مهم که در طول این دوره (سه ماهه) انجام میشود ادامه دهیم تا در آخر این دوره بتوانیم این اطلاعات را در دست داشته باشیم."
"به عبارت دیگر ما دقیقا خواهیم دانست که چه اتفاقاتی افتاده، چند دستگاه دستکاری شده، چه مقدار از مواد پردازش شده یا غنیسازی شده و اطلاعاتی از این دست."
آقای گروسی ابراز امیدواری کرد که در طول این دوره توافقی سیاسی در سطوح بالاتر حاصل شود. اشاره او به تلاشها برای احیای برجام و حل اختلاف ایران و آمریکا بر سر تحریمها است.