رادیو فردا: حسن روحانی، روز چهارشنبه، ۲۹ بهمن، در جلسه هیئت دولت موضوع «اخراج» بازرسان آژانس را منتفی دانست و گفت که به محض رفع تحریمها از سوی آمریکا، اختلافات تمام میشود.
رئیس جمهوری ایران تصریح کرد که دولت نمیخواهد پیشبرد برنامه هستهای «بدون نظارت» انجام گیرد، چرا که اخراج بازرسان آژانس به معنای تلاش ایران برای دستیابی به «سلاح هستهای» خواهد بود.
همزمان، علی خامنهای در سخنرانی روز چهارشنبه خود، با اشاره به مسئله برجام گفت که «حرف و وعده خوب زیاد شنیدهایم که ضد آن عمل شده است. این بار فقط عمل ملاک است» و جمهوری اسلامی با حرف و وعده قانع نخواهد شد.
رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرد: «عمل طرف مقابل در برجام را ببینیم، ما هم عمل خواهیم کرد.»
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز ۲۸ بهمنماه، در تشریح سیاست خارجی دولت جو بایدن گفته بود که نخستین گام برای احیای برجام، بازگشت ایران به اجرای کامل توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است.
از زمان روی کار آمدن جو بایدن در کمتر از یک ماه گذشته، مقامهای دولت جدید ایالات متحده بارها گفتهاند که ابتدا ایران باید به تعهدات هستهای خود طبق برجام پایبند باشد و بعد آمریکا به برجام بازخواهد گشت.
رئیس جمهوری آمریکا روز ۱۹ بهمن تاکید کرده بود ایالات متحده تحریمها علیه ایران را لغو نمیکند، تا تهران به میز مذاکره برای احیای برجام برگردد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز سهشنبه، ۲۸ بهمن، تایید کرد که نامه ایران درباره توقف اجرای اقدامات داوطلبانه در چارچوب توافق هستهای موسوم به برجام را دریافت کرده است. در همین حال، مدیرکل این آژانس پیشنهاد کرده است تا در راستای دستیابی به راه حلی برای تداوم همکاری این نهاد بینالمللی به تهران سفر کند.
ایران در اردیبهشت ۹۸، یک سال پس از خروج دولت وقت ایالات متحده از برجام، به صورت تدریجی و طی چند مرحله از تعهدات خود عدول کرده است.
کشورهای غربی بارها از ایران خواستهاند که نقض تعهدات خود را متوقف کند و از اقداماتی که باعث برهم زدن صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی میشود خودداری کند.
در همین حال کاظم غریبآبادی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی نزد سازمانهای بینالمللی در وین، روز چهارشنبه توضیح داد که از روز پنجم اسفندماه، اقدامات داوطلبانه ایران از قبیل «حضور درازمدت آژانس در ایران، اقدامات شفافساز در رابطه با کیک زرد، اقدامات شفافساز در رابطه با غنیسازی و دسترسیها» در چارچوب برجام متوقف خواهد شد.
او همچنین «نظارت و راستیآزمایی اجرای اقدامات داوطلبانه، اقدامات شفافساز در رابطه با ساخت قطعات سانتریفیوژها» را از جمله مواردی برشمرد که توقف آنها در تاریخ یادشده حتمی خواهد بود.
مجلس ایران در مصوبه ۱۱ آذر امسال خود که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
بر اساس پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای، «انپیتی»، که ایران در چارچوب برجام اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس اجازه دارند هر زمان که لازم بدانند، سرزده از تأسیسات هستهای ایران بازرسی کنند.
اعلام توقف اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب برجام از هفته آینده، واکنش مقامهای آلمانی را به دنبال داشته است.
سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا که هنوز در برجام هستند گفتهاند مادامی که تهران به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند باشد آنها نیز به مفاد آن پایبند خواهند بود.
بلینکن: راه دیپلماسی برای ایران همین الان باز است
دویچه وله: به گفته وزیر خارجه آمریکا راه دیپلماسی برای ایران همین الان باز است. او اما ابتکار عمل را در دست جمهوری اسلامی دانست و گفت، باید دید واکنش ایران چه خواهد بود. او مذاکره مستقیم با ایران را نیز "در صورت نیاز" رد نکرده است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا روز سهشنبه ۱۶ فوریه (۲۸ بهمن) به یک شبکه رادیویی آمریکایی تصریح گفت که در ارتباط با توافق اتمی سال ۲۰۱۵ با ایران "راه دیپلماسی همین الان باز است". او اما به این اشارهای نکرد که آیا دولت جو بایدن تماس مستقیمی با مقامات جمهوری اسلامی داشته یا نه.
بلینکن تصریح کرد: «راه دیپلماسی درست الان باز است. ایران هنوز راه درازی برای پیوستن دوباره به توافق اتمی دارد. باید ببینیم چه پیش میآید.»
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که آیا حرکتی برای پیشبرد دیپلماسی مستقیم انجام شده یا نه، به موضعگیری کلی پرزیدنت بایدن اشاره کرد که اگر جمهوری اسلامی به تعهداتش در برجام باز گردد، آمریکا نیز همین کار را انجام خواهد داد.
بلینکن گفت: «پرزیدنت خیلی صریح در این باره که ما کجا قرار داریم اظهار نظر و تکرار کرده و ما خواهیم دید که آیا ایران هیچ واکنشی نشان خواهد داد.»
او در پاسخ به این پرسش که "اما شما این را رد نمیکنید که ممکن است در آینده جایی برای دیپلماسی مستقیم وجود داشته باشد" پاسخ داد: «خب، احتمالاً در برخی از مواقع، اگر قرار باشد در این زمینه تعاملی انجام شود ، نیاز به دیپلماسی است. این همان چیزی است که ما درگیر آن هستیم.»
دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق اتمی با جمهوری اسلامی خارج شد. یک سال بعد ایران شروع به نقض گام به گام تعهداتش در برجام کرد. در حال حاضر ایران در حال تولید اورانیوم فلزی و غنی سازی ۲۰ درصدی است.
در آخرین قدم نیز جمهوری اسلامی اعلام کرده اگر تا روز پنجم اسفند تحریمهای امریکا علیه ایران لغو نشود، اجرای پروتکل الحاقی را متوقف می:ند و بدین ترتیب دیگر اجازه بازرسی سرزده به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را نمیدهد.