یورونیوز: ساز و کار ویژه اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران رسما راه‌اندازی شد و سه قدرت اول اروپا یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا با انتشار یک بیانیه مشترک این خبر را اعلام کردند. این سه کشور ساعاتی پیش، از نهایی شدن طرح کانال ارتباط مالی با ایران خبر داده بودند.
متن این بیانیه مشترک که عصر پنجشنبه ۱۱ بهمن به امضای ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه و هایکو ماس و جرمی هانت، همتایان آلمانی و بریتانیایی او رسید، به شرح زیر است:
«فرانسه، آلمان و بریتانیا بر اساس تعهد قاطعانه و تلاش‌های پیگیر خود برای حفظ برجام که شورای امنیت سازمان ملل متحد آن را در قطعنامه ۲۲۳۱ خود تأیید کرده است، تشکیل "ساز و کار حمایت از معاملات تجاری" یا اینستکس ساس (INSTEX SAS) را اعلام می‌کنند که یک ابزار انتقالی ویژه با هدف تسهیل تجارت مشروع بین عاملان اقتصادی اروپا و ایران است.
ای۳ (سه کشور اروپایی) بار دیگر تأکید می‌کند که تلاش‌هایش برای حفظ مفاد اقتصادی برجام منوط به اجرای کامل تعهدات ایران در زمینه هسته‌ای و از جمله همکاری کامل و به موقع این کشور با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
اینستکس در ابتدا با تمرکز بر بخش‌های حیاتی‌تر برای مردم ایران – مانند دارو، لوازم پزشکی و مواد غذایی - از مبادلات مشروع اروپا با ایران حمایت می‌کند.
اینستکس در بلند مدت می‌تواند از سوی کشورهای ثالث نیز در تجارت با ایران مورد استفاده قرار گیرد و ای۳ در تلاش برای نیل به این هدف است.
امروز ایجاد ساز و کار اینستکس نخستین گام بزرگ کشورهای ای۳ است. این طرح طی روندی تدریجی به شرح زیر عملیاتی خواهد شد:
- ای۳ از طریق این ساز و کار روی جزئیات عینی و عملیاتی کار خواهد کرد تا شیوه کار شرکت با ایران تعریف شود.
- ای۳ در ایجاد یک تشکیلات کارآمد و شفاف مورد نیاز برای عملیاتی ساختن ساز و کار در ایران، با این کشور همکاری می‌کند.
اینستکس با رعایت دقیق‌ترین استانداردهای جهانی در زمینه مبارزه علیه پولشویی، تأمین مالی تروریسم (AML/CFT) و نیز با رعایت تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل عمل خواهد کرد. در این راستا، ای۳ انتظار دارد که ایران هر چه سریع‌تر به تمامی تعهدات خود در چهارچوب مفاد اف‌ای‌تی‌اف عمل کند.
ای۳ با این هدف که این ابزار حمایت از مبادلات تجاری با ایران، طی مراحل تدریجی فوق‌الذکر عملی گردد، بر پایبندی خود به پیگیری توسعه اینستکس در میان سایر کشورهای اروپایی علاقه‌مند تأکید می‌کند.»
سازوکار مالی ویژه؛ استقبال ظریف و موگرینی از ثبت 'ابزار حمایت از مبادلات تجاری' اروپا و ایران
بی بی سی: وزیران خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا در نشستی مشترک در بخارست، پایتخت رومانی، ثبت سازوکار مالی ویژه با ایران را اعلام کردند.
اعلام آغاز به کار این کانال مالی، که "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" نامیده شده، با استقبال محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، و همچنین فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همراه بوده است.
آقای ظریف این کار را "یک قدم اول دیرهنگام" خوانده که برای حفظ توافق هسته‌ای و مقابله با خروج آمریکا از برجام انجام شده است.
او گفته است: "ما آماده آن هستیم که بر مبانی موقعیت برابر و احترام متقابل با اروپا تعامل سازنده داشته باشیم."
خانم موگرینی هم بر "هماهنگی نزدیک" با ایران تاکید کرده تا سازوکار مالی هر چه زودتر عملیاتی شود.
جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا، گفت: "امروز ما قدم چشمگیری در اجرای تعهد خود در توافق هسته‌ای ایران برداشتیم تا رفع تحریم‌ها را برای مردم ایران حفظ کنیم."
ژان ایو لو دریان، وزیر خارجه فرانسه هم ثبت کانال مالی تازه را "اقدامی سیاسی" در خصوص "حمایت" از شرکت‌های اروپایی طرف مبادله با ایران دانست.
ابزار حمایت از مبادلات تجاری به عنوان شرکتی در پاریس به ثبت رسیده، اعضای کمیته نظارتی آن اهل فرانسه و آلمان هستند، و رئیسش نیز بریتانیایی است.
در بیانیه مشترک آقایان هانت و لو دریان، به همراه هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، آمده است که این کانال مالی جدید "از مبادلات مشروع اروپا حمایت می‌کند و در ابتدا بر ضروری‌ترین بخش‌ها برای مردم ایران، همچون صنایع دارویی، تجهیزات پزشکی و محصولات کشاورزی و غذایی متمرکز می‌شود."
قرار است که تمام ۲۸ عضو اتحادیه اروپا کانال مالی ایجادشده توسط آلمان، بریتانیا و فرانسه را تایید کنند.
این مسیر مالی برای مبادلات بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا ایجاد شده، اما هدف آن است که در بلندمدت کشورهای دیگر نیز بتوانند از آن برای معامله با ایران استفاده کنند.
منبعی به خبرگزاری فرانسه گفته است که عملیاتی شدن ابزار حمایت از مبادلات تجاری مستلزم فعال شدن ساختارهایی در ایران است که به موازات ترتیبات اروپایی‌ها عمل کند، که ممکن است این کار زمانبر باشد.
این منبع گفته است: "این قدمی نیست که در درجه اول چندان تجاری باشد، اما حرکت استراتژیکی است."
