سپاه پاسداران: طبل تو خالی

در دو حمله تروریستی که امروز (چهارشنبه هفتم می / 17 خرداد) در تهران رخ داده است، تا این ساعت و به گزارش منابع خبری دست کم 12 نفر کشته و 45 نفر زخمی شده‌اند.

حمله تروریستی امروز (چهارشنبه هفتم می / 17 خرداد) به دو مکان استراتژیک ایران در تهران، نشان می ‌دهد شهرهای ایران چنان‌که نیروهای نظامی و امنیتی ایران ادعا کرده‌اند، امن و تحت حفاظت نیست. در این معنا نیروهای سپاه آمادگی برخورد سریع با حمله‌های ناگهانی از آن دست که امروز رخ داد را ندارند. تیراندازی درون مجلس شورای اسلامی، چندین ساعت طول کشید و هنوز هم تا این ساعت که مشغول نوشتن این جستار هستم، خبرهای ضد و نقیضی از رسانه‌های ایران و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.

ماهیت حمله تروریستی

گذشته از این که نیروهای امنیتی و حفاظتی ایران دارای چه توانی هستند، باید به چرایی این ماجرا از چند زاویه نگاه کرد. علت هم اشکال در خبررسانی دولت و حکومت ایران است و عدم اعتماد به خبرگزاری‌هایی مانند قدس و فارس و تسنیم. بنابراین به سه احتمال و هدف‌های احتمالی خواهم پرداخت که تنها گمانه‌زنی است و نه عین حقیقت.

1 / اگر بخواهیم نارضایتی‌هایی که درون بخشی از نیروهای سپاه پاسداران وجود دارد را بررسی کنیم، با تکیه بر تئوری توطئه که به آن باور ندارم، می شود اختلاف دو قطب درون سپاه را موجب این فاجعه دانست. یا فلج کردن دولت از سوی کلیت سپاه. بدیهی است که سپاه برای اجرای هدف‌های خود نیازی به چنین برنامه‌هایی ندارد. اگرچه در انتخابات دوهفته پیش، مردم به سپاه و اصول‌گراها "نه" گفته‌اند و برای جبران ماقات، نیاز به کاری بود کارستان، اما به باورم نیاز به چنین کارهایی که نمونه‌اش را تا کنون داعشی‌ها انجام داده‌اند، ندارد.

2 / نیروهای سنی در شرق کشور هم می‌تواند در گمانه‌زنی‌ها نقش بازی کند. نارضایتی عمیق و گسترش تسلط شیعه‌ها در همه‌ی امور اداری و لشکری منطقه سنی نشین شرق کشور می‌تواند عاملی برای اجرای چنین اقدامی از سوی نیروهایی مثل جیش الاسلام باشد یا ... به هر حال اگر ویدئویی که چندی پیش به زبان فارسی در سایت رسمی داعش منتشر شد و حکومت ایران را تهدید به اجرای عملیات نظامی می‌کرد و سنی‌ها را تشویق به اجرای عملیات علیه شیعه‌ها می‌کرد، مد نظر داشته باشیم، شاید سپاه برای کم رنگ نشان دادن حضور احتمالی داعشی‌ها در خاک ایران، اجرای عملیات چهارشنبه را به آنان نسبت دهد.

3 / چنانچه داعش با نیت ترساندن حاکمیت ایران دست به این عمل زده باشد، باید دید کدام طرف معادله چندمجهولی این اقدام تروریستی ایستاده است. هم‌اکنون داعش در سایت رسمی خود اعلام کرده که مجری این عملیات تروریستی آنان بوده‌اند و ویدئویی هم از حضور نیروهایش در راهروهای مجلس شورای اسلامی پخش کرده است.

تا کنون حمله‌های داعشی‌ها در مرزهای شرق کشور صورت می‌گرفت. اما اکنون به پایتخت و به دو ساختمان استراتژیک و مهم شهر تهران حمله شده است. در همین زمینه، رسانه‌های وابسته به سپاه و اصول‌گراها، عربستان سعودی و هم‌پیمان‌هایش را مقصر اعلام کرده‌اند. البته ناشی‌گری وزیرخارجه عربستان به گونه‌ای است که انگشت اتهام را می‌شود به سوی آنها نشانه رفت: وزیر خارجه عربستان سعودی در سخنانی گفته بود که ایران برای کاهش دخالت‌ و حمایت‌هایش در عملیات تروریستی باید تنبیه شود.

چگونگی اجرای طرح

شیوه‌ی اجرای طرح تروریستی، همانی است که به طور معمول داعشی‌ها در گوشه‌گوشه‌ی جهان انجام می‌دهند. حضور نیروی انتهاری با کمربند ویژه و کسانی با اسلحه‌ی سنگین مانند کلاشینکوف و تیراندازی به روی مردم عادی از درون ساختمان محلس شورای اسلامی.

اجرای این طرح اگر چنانچه داعش مدعی است از طرف آن‌ها صورت انجام شده باشد، آسیب‌پذیر بودن شهرهای تهران را به رخ سپاه پاسداران خواهد کشید. در این معنا نشان داده شده است که برای حفاظت از جان مردم آمادگی لازم وجود ندارد و فضای عمومی بیش از آن که حفاظتی باشد، امنیتی است. طول کشیدن بیش از سه ساعت درگیری درون مجلس، حضور نیروهای سیاه‌جامگان در گام نخست و بعد نیروهای ویژه سپاه، حکایت از جدی بودن ناتوانی آنان در حفاظت از جان مردم دارد.

این عملیات به سود کیست؟

برنده‌ی اصلی این عملیات، سپاه پاسداران است. اگرچه شرایط در خاک ایران تا کنون امنیتی بوده است، اما پس از انتخابات دولت فرصتی پیدا کرده بود تا با تکیه به رای مردم، شاید اندکی از پول‌های حاصل از فروش اموال عمومی، صرف بهتر شدن مناسبات اقتصادی و بالا بردن توان خرید مردم کند. اکنون به بهانه‌ی دفع خطر، سپاه میدانداری خواهد کرد و دولت هم به ناچار ناگزیر است تن به آن چیزی بدهد که آنها می‌خواهند. این که دولت آیا ابزاری برای افشاگری علیه سیاست‌های سپاه دارد یا نه، باید منتظر بود و واکنش‌های دولت روحانی را شاهد بود.

اگر داعش این عملیات را انجام داده باشد، باید گفت تبلیغ وسیعی برای توان نظامی آنها شده است. پس از 90 دقیقه، از آغاز عملیات تروریستی، خبر اول همه‌ی خبرگزاری‌های جهان اجرای طرح تروریستی داعش در ایران بود. از این منظر، داعش برنده شده است. به ادعای برخی از رسانه‌ها نیروهای داعش به اشتباه به جای رفتن به سالن اصلی که نمایندگان در آن جلسه داشتند، به راهرویی دیگر می‌روند و باید گفت خون کمتری ریخته شده است.

اما نیروهای راست افراطی اسلامی در ایران هم از همین رویداد نمدی برای توجیح اعدام‌های دهه‌ی شصت دوخته‌اند. در تلگرام می‌توان شاهد حمله به دولت و به‌ویژه روحانی بود و این که "باز هم بگویید، ما قاتل هستیم". امیدوار باشیم که این عملیات بار دیگر طناب‌های دار و جوخه‌های اعدام کور راه نیفتد و بار دیگر تراژدی 60 و 67 تکرار نگردد. توجیح‌های امروز نگرانی را دامن می‌زند که مبادا ...

ولی فقیه سنگ روی یخ

در بیشتر سخنان ولی قفیه، علی خامنه‌ای، از ثبات ایران و مصون بودنش از گزند داعش سخن گفته شده است. حتا گفته‌اند که خط قرمز ما سی کیلومتری مرزهای ایران است. اما این عملیات از یک سو سپاه را نشانه رفت و از سوی دیگر ولی فقیه که داعیه رهبری جزیره‌ی آرامش را می‌کند. بی‌ثباتی و ناتوانی تحرک نظامی به موقع و حتا سرگردانی در اجرای برنامه‌ای منسجم، حکایت طبل تو خالی بودن ادعای ثبات بوده است. بیش از سه ساعت درگیری در راهروهای مجلس و بسته شدن همه‌ی راه‌های منتهی به ساختمان مجلس بدون این که اطلاع‌رسانی دقیق و درستی در کار باشد، حکایت از بی برنامه‌گی مسئولین امنیت و حفاظت از مردم شهر دارد.

رسانه‌ها و کشورهای جهان

به گزارش نیویرک‌تایم، تقوی یکی از تحلیل‌گرهای راست‌گرا گفته است: "داعش از سوی دولت عربستان سعودی تغذیه مالی می‌شود. عربستان و داعش یکی هستند و مانند هم".

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به حوادث تروریستی امروز در تهران گفته است امروز روز بسیار غمگینی است. اخبار حملات را از نزدیک پیگیری می‌کنم. با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در تماس خواهم بود.

رئیس شورای روابط خارجی آمریکا در توییتی که پس از رخدادهای تروریستی امروز تهران منتشر ساخت از ترامپ خواست تا این اقدام را محکوم نماید. ریچارد هاس امروز(چهارشنبه) درتوییتی خطاب به رئیس جمهوری آمریکا نوشت: اگر قرار است که محکوم کردن تروریسم معنادار باشد، نباید گزینشی بوده و مانند اروپا، باید آن را در تهران نیز محکوم کرد.

تا اکنون که سطرهای نهایی این جستار را می‌نویسم، افزون بر مقامات یادشده، کشورهای، عراق، سوریه، ترکیه، روسیه، رئیس پارلمان اروپا، لبنان، تونس و اتحاد امارات عربی، ضمن تسلیت به ایران، این اقدام تروریستی را محکوم کرده‌اند.