majidsedghi@yahoo.com
فرمانده آنتاره بوناسیو , قهرمان نخست اولین فیلم بلند کلمان کوژیتوره ( نه آسمان , نه زمین ) – کارگردان 32 ساله فرانسوی - به نظرمیرسد بی شباهت به مردحوانی نیست که ما اوراپیش ازین دیده بودیم- حداقل درفیلم های دیگرحنگی- لاغرو عضلانی با یک چهره ی متفکرانه و موی کوتاه بلوند. او فرمانده و یا درواقع یک سرباز کارکشته است که به طورطبیعی به سربازان خود فرمان می دهد ولی قادر به حساسیت های زمانی نیست و نمیتواند شرایطی را که او با آن روبروست درک کند . ژرمی رونیه بازیگر بخویی از عهده ایفای این نقش برآمده است یک فرمانده که به رغم ناکامی در ماموریتی که برعهده دارد همانند یک آفتاب پرست باوقار, با چشمان تیز بینش مراقب همه جا هست . این بازیگر 35 ساله بلژیکی پیش از این در دوفیلم ازبرادران فیلمسا ز بلژیکی ژان پیر و لوک داردن به نام های قول ( 1996) و بچه (2005) بازی کرده بود.
فیلم نه آسمان نه زمین پس از نخستین حضورش در 15 مه سال پیش دربخش هفته منتقدان جشنواره سینمایی کن و دریافت جایزه دوربین طلایی وسپس نمایش عمومی آن درفرانسه امسال در چند جشنواره آمریکایی از جمله جشنواره ی ساراسوتا , کولکوآ , مونت کلیرو جشنواره بین المللی سان فرانسیسکو شرکت کرد و از پنجم اوت نیز نمایش عمومی آن در آمریکا شروع شده که با واکنش های اغلب مثبتی از سوی منتقدان و نویسندگان نشریات آمریکایی روبرو شده است .
آنتونی اولیور اسکات , روزنامه نگار و منتقد بخش نقد سینمایی نشریه معتبر نیویورک تایمز در نقدی براین فیلم نوشت :
این یک فیلم ترسناک است ولی نه مانند دیگر فیلمهای ترسناک . این فیلم درباره ی ترس از جنگ است .فیلم آقای کوژیتو شاهکاری ا ست که با مهارت به استعاره , سحرو جادو ونیز وحشت متافیزیکی درمیان واقعیت های تیره و تارمی پردازد و فیلم را یه یک اثرفراموش نشدنی تبدیل می کند .
رابرت آبله , نویسنده و منتقد سینما و تلویزیون در آمریکا که درنشریات گوناگونی از جمله لس انجلس تایمز , ورایتی , پرمیر و نیویورک پست می نویسد اخیرا در نشریه ی لس آنجلس تایمز دربخشی از نقد خود درمورد این فیلم یادآورشد :
فیلمهای جنگی به طورکلی استاندارهای معمول خود را دارند ودریک خط مشترک داستان خود را بیان می کند درحالی که داستانهای پس از جنگ به عواقب روانی جنگ می پردازد. چیزی که فیلم فرانسوی آقای کوژیتوره را متمایز از دیگرفیلمهای جنگی می سازد پرداخت مستند گونه کارگردان است که بخصوص برای نخستین فیلم یک کارگردان تحسین برانگیز است .
ناپدید شدگان
فیلم به موضوع ناپدید شدن می پردازد .بدون تردید فیلم ( ماجرا ) اثر میکل آنجلو آنتونیونی یکی از معروف ترین فیلمها دراین زمینه است که البته یا فیلم کوژیتوره فقط دراستفاده از موضوع مشترک است . چنین موضوعی که معمولا تا پایان به عنوان یک راز حل نشده باقی می ماند درفیلم کوژیتوره در پسزمینه ای از فضایی شنی که خورشید و باد با آن همراه است افغانستان ۲۰۱۴ را به تصویرمی کشد . آنتاره بوناسیو ( فرمانده ) بایک گروه از سربازان حافظ صلح ( ناتو ) دراین منطقه مستقرمی شوند جایی که بعدها احساس می شود مانند برزخی است که گروه در دام آن افتاده اند. پس از برخورد با یک مرد و گوسفندش که بیش از حد به محل استقرار آنها نزدیک شده بازجویی از ساکنان روستا شروع می شود ولی دیری نمی پاید که مردان فرمانده به سادگی و به تدریج ناپدید می شود . فرمانده به همه دستورمی دهد که درباره ناپدید شدن افراد حرفی نزنند واین موضوع را از دیگران مخفی نگاهدارند واین درحالی است که مردان بیشتری ناپدید می شوند.
دریک نما از فیلم از دور مردی افغانی را می بینیم که به سویی می رود و درهمین حال نیز سرباز دیگری را می بینیم که برای ادرار کردن از پناهگاه خارج شده است . گروه در پناهگاه آنها را می بینند .دراین صحنه کارگردان هوشمندانه تماشاگر را همراه با گروه درپناهگاه نگاه میدارد تا فقط یک نظاره گرباشد . حالا می دانیم که چیزی اتفاق افتاده است . مرد افغانی از همان راهی که آمده برمیگردد ولی سرباز را نمی بینیم. سوسپانس دراین صحنه بسیار استادانه است وتماشاگر را نگران ناپدید شدن سرباز می کند . از همین جاست که ترس آغاز می شود .
از سویی دیگر این فیلم همچنین می تواند به عنوان بررسی از ترس و یک رهبری شکست خورده تلقی شود. فرمانده با ناپدید شدن تدریجی گروهش بیشتر احساس خطرمی کند . این زمانی ا ست که تنش بیشتری ایجاد می شود . گفت و گو با محلی ها و نیز فرماندهانی که گویا از سرکردگان گروه طالبان هستند نمی تواند فرمانده و یا گروه را از بیم خطری که جان آنان را تهدید می کند مصون سازد.
بازیگرایرانی فیلم
کلمان کوژیتوره , کارگردان فیلم برای ساخت نخستین فیلمش در انتخاب و راهنمایی بازیگرانش کم نیاورده است شاید به این دلیل که می دانسته عموما فیلم اول هرفیلمسا ز در کارهای آینده ا ش بسیار مهم ارزیابی می شود . کوژیتوره برای فیلمش نه تنها از بازیگران مستعد فرانسوی و بلژیکی استفاده کرده بلکه از تعدادی ایرانی نیز برای نقش های افغانی ها سود برده است ولی دراین میان سام میرحسینی بی تردید یک استثنا ست .
میرحسینی متولد تهران و مقیم فرانسه دراین فیلم به عنوان نخستین تجربه بازیگری اش بازی خوبی ارائه داده است .وی دراین فیلم نقش مترجم فارسی گروه فرانسوی (ناتو) را بازی میکند که باید حرفهای گروه را برای افغانی ها ترجمه کند . درفضای عمومی فیلم که همواره با ترس و اظطراب همراه است صحبت هایی که بین سام و افغانی ها رد و بدل میشود بسیار مفرح و بامزه ا ست . ودرواقع تنها در همین لحظه هاست که تماشاگر در اوج تیرگی فیلم مجالی برای خندیدن می یابد . میرحسینی که به عنوان یکی از بهترین بازیگران تازه کار سینمای فرانسه معرفی شده موفق شد جایزه هیات داوران جشنواره ژان کارمه فرانسه را به عنوان بهترین بازیگر نقش دوم دریافت کند .
سام دوبار عنوان جهانی قهرمان بوکس تایلند را کسب کرده و اینروزها خودرا آماده بازی درفیلم دیگری د رفرانسه به کارگردانی دنی بون می کند.
