تاچند روز دیکر سی ویکمین دوره بازیهای المپیک تابستانی در شهر ساحلی ریو در کشور برزیل باشرکت بیش از ۱٨۰کشورآغاز میگردد وباردیگرشور وهیجان جامعه ورزشدوستان جهان را دربر میکیردورسانه های گروهی شبانه روز گزارش رویدادها را به اگاهی شیفتگان ورزش میرسانند،کشور مانیز با۶٣ ورزشکار در۱۵ رشته ورزشی در این بزرگترین گردهمایی ورزشی حضور دارد.
زمانیکه پیر دو کو برتن اندیشمند ورزشدوست فرانسوی با تلاش وکوشش بیمانند ا لمپیک نوین رادر اواخر قرن نوزدهم بنیان نهادوعمدا نام بازیها رابجای مسابقات برای این همایش بزرگ جهانی برگزید،آرزومند بود که ورزش وبرگزاری بازیهای المپیک درخدمت دوستی بین ملتها وپسشبرد صلح جهانی باشد از اینروپنج حلقه رنگین المپیک به نشانه دوستی وهمبستگی بین پنج قاره جهانی را که او پیشنهادداده بود به عنوان نماد بازیهای المپیک یرسمیت شناخته شد.
ورزش ورویدادهای ورزشی در قرن بیستم بویزه پس از جنگ جهانی دوم بعلت پیشرفتهای اقتصادی ،صنعتی وایجادوتاسیس امکانات ورزشی به یکی از پر طرفدارترین وخبر ساز ترین رویدادهای جهانی تبدیل شده است وهم اکنون نیز ورزشهای گوناگون در کشورهای مختلف باتوجه به شرایط سیاسی،اقتصادی وفرهنگی ومیراثهای ملی ومیزان رشد وتوسعه اقتصادی فراگیر شده ومورد توجه شهر وندان بویژه جوانان قرار دارد،بطوریکه بیشترین میزان اوقات فراغت جوانان به ورزش اختصاص دارد،دولتها نیز با در نظر داشت تواناییهای مالی در ارائه خدمات اجتماعی به شهر وندان رشد وگسترش ورزش را در راستای سالم سازی جامعه. ونسل جوان را جزو اهداف ووظایف خود قرار میدهند.
بهنگام بر گزاری بازیهای المپیگ وجام جهانی فوتبال میلیاردها انسان شیفته ورزش با هیجان ونگرانی اخبار وگزارشهای این دو رویداد مهم را از طریق رسانه های گروهی پیگیری میکنند،بدون شک هیچ گرد همایی دیگری نمیتواند تا این حد توجه مردم جهان را بخود جلب کند،چنانکه بارها شاهد بوده ایم که پیروزی تیم ملی یک کشور چنان مردم را بوجد میاورد که بمراتب از بر گزاری جشنها واعیاد ملی شادی آفرین تر وبا شکوهتر تجلی مییابد وگاه شکست وناکامی تیم ملی یک کشور یاباشگاههای پر طرفدار بمثابه یک فاجعه ملی برای علاقمندان تلقی میشود ،چنانکه در ایران هنگام پیروزی تیم فوتبال ایران جوانان ساعتها در خیابانها به رقص وپایکوبی میپردازندبطوریکه نیروهای انتظامی وبسیج توان ویارای مقابله با این موج عظیم انسانی را ندارند.
ورزش نیز مانند هر پدیده دیگری دارای ویژگیها،واکنشها وپیامدهاییست که چند جنبه از ویژگیهای آن بطور اختصاربترتیب زیر است..
الف:ایجاد دوستی یا خشونت؟
برگزاری مسابقات ورزشی افزون بر شور وشوقی که در تما شا گران میآفریند موجب برانگیختن هیجان واحساسات نیز میشودبویژه اگرتماشاگران طرفدار یک تیم یا ورزشکار ی باشند که در میدان مسابقه در حال رقابت است آنگاه بروز احساسات در آنها افزونتر میشود که ااغلب پیامدهای نا خوشایندی را به ویژه برای تیمهای بازنده به دنبال دارد،متاسفانه درسالیان اخیرعلاقه تماشاگران به تیم محبوبشان جنبه شیفتگی وتعصب بخود گرفته که در بعضی موارد به حشونت میگراید چنانکه در مسابقات جام فوتبال اروپادر ماه گذشته بین هواداران تیمهای روسیه وانگلستان برخورد فیزیکی روی داد،درسللهای اوایل دهه ۱۹۵۰ چرچیل نخست وزیر وقت انگلستان گفته بود استادیومهای فوتبال وتما شاگران آن ستونهای امپراطوری بریتانیا هستند اما ۴۰ سال بعد مارگارت تاچر نخست وزیر اعلام کرد تما شاگران فوتبال مایه شرمساری ماهستند،ورزشکاران براساس روحیه ورزشی وظیفه مندند در میدانهای مسابقه بارفتار متانت بار خود الگوی هواداران وتماشاگران باشند اما در برخی موارد روحیه ورزشکارانه وارزشهای رقابت سالم را رعایت نمیکنند ودست باعمال خشونت بار میزنند وبیکدیگر آسیب میرسانند،در تمامی مسابقات هاکی روی یخ بدون استثنا اعضای دوتیم تا پایان بازی چندین بار با یکدیگر به کتک کاری میپردازندوتماشگران نیز با تشویق خود این شیوه ناپسند وغیر انسانی راتایید میکنند، گزارشهایی که از ایران میرسد متاسفانه نشانگر فضایی آلوده به خشم ،تعصب وهتاکی دارد وتماشاگران بجای تشویق تیم یا ورزشکار مورد علاقه خود تیم یا ورزشکار مقابل را موذد هتاکی واهنت قرار میدهند وحتی چندین مورد به دعوا وچاقو کشی منجر شده است، از دیگر نمونه های بارز خشونت در ورزش را میتوان از ورزشهایی مانند بوکس تایلندی وکشتی کچ نام برد که بهیچ وجه نمیتوان نام ورزش را برآنان نهاد زیرا شیوه های عیر انسانی را که بکار میبرند که با اهداف وارزشهای ورزش خوانایی ندارد ،اما ورزشکارانی هم وجود که دارند که با رفتار ودید گاههای انسانی خود به ورزش اعتبار بخشیدند مانند پوریای ولی وغلامرضا تختی که در باورهای مردم از محبوبیت برخوردارند یا زنده یادان هوشنگ منتظرالظهور عضو تیم ملی کشتی،حبیب خبیری وعترت کوشالی عضو تیم ملی فوتبال ،فروزان عبدی عضو تیم ملی والیبال بانوان وزین العابدین کاظمی عضو تیم کشتی دانشکاه وگیلان که جان بر سر آرمان های انسابیشان نهادند.
ب:ورزشهای حرفه ای وغیر حرفه ای
درآغاز قرن بیستم که ورزش بتدریج گسترش یافت وبیشتر مورد توجه مردم قرار گرفت،سود جویان از علاقه مردم سو استفاده کرده وورزش حرفه ای را بنیاد نهادند،خاستگاه ورزش حرفه ای امریکا بود وورزش حرفه ای با مشت زنی آغاز شد وباشگاهها وبرگزار کنندگان مسابقات باتبلیفات وتحریک احساسات مردم آنهارا به ورزشگاهها میکشاندند بطوریکه درآمد برگزار کنندگان همیشه بمراتب بیشتر از مشت زنان بود ، در سالیان بعد ورزشهای محبوب امریکاییان مانند بیس بال،رگبی،گلف وبسکتبال نیز به جرگه حرفه ایها پیوستند،بطوریکه اکنون جمعیت کثیری از مردم امریکا رویدادهای این ورزش را با علاقه دنبال میکنند. ورزش حرفه ای در اروپابافوتبال آعاز شد که همراه با تنیس واتومبیل رانی مطرح ترین،محبوب ترین وپولساز ترین ورزشهای مورد عاقه اروپاییان را تشکیل میدهند،در کشورهای آسیا ،افریقا وامریکای لاتین فقط فوتبال حرفه ایست وبقیه ورزشها بشکل نیمه حرفه ای یا غیر حرفه ای اند ،تفاوت فاحش میزان درآمد بین ورزشکاران حرفه ای وغیر حرفه ای عمده ترین عامل در رشد ورزشهای حرفه ای ورکود وافول ورزشهای غیر حرفه ایست در حالیکه ورزشکاران حرفه ای در رشته های تنیس ، فوتبال واتومبیل رانی در اروپا ومریکای لاتین وورزشکاران امریکایی از در آمد سر شاری برخوردارند،ورزشکاران رشته های دیگر ورزش مانند شمشیربازی،وزنه برداری،کشتی،ژیمناستیک وقایقرانی بویژه در کشورهای رشد نیافته ار در آمد اندکی برخوردارند که حتی برای هزینه یک زندگی متوسط کفایت نمیکند،بعنوان مثال مایکل جوردن ستاره بسکتبال امریکا درطول چندین سال فعالیت ورزشی بیش از ۵۰۰ ملیو دلار درآمد داشته است در حالیکه صدها هزار ورزشکارغیر حرفه ای در سراسر دنیا در آمدی از راه ورزش کسب نمیکنند،دراین مورد بجا خواهد بود که خاطره فرزند قهرمان افریقا بیکیلا آبب دونده اتیو پیایی را بمثابه نمونه برجسته ای از ورزشکاران غیر حرفه ای گرامی بداریم، بیکیلا آبب در المپیکهای ۶۰ و۶۴ مسافت ۴۲ کیلو متر را با پای برهنه دوید ودو مدال طلا بر سینه خود نشاند،او که درنوجوانی توان خرید کفش ورزشی را نداشت ،تمرینات ورزشی خودرا باپای برهنه آغاز کرده بود وبعاها دراوج قهرمانی نیز با پای برهنه میدوید زیرا به این امر عادت کرده بود،محبوبیتی که بیکیلا آبب در آن سالها درمیان مردم محروم افریقا کسب کرده بود فابل مقایسه باقهر مانان ملیونری مانند مایکل جوردن،آندره آغاسی وریوالدینو ودیگران نیست،جاذبه درآمدهای سرشارورزش حرفه ای نتوانست همه ورزشکاران برجسته را بسوی خود جلب کند،تئوبیل استیونس قهرملن سنگین وزن مشت زنی کوبا که در ٣ المپیک ۷۲و۷۶و٨۰سه مدال طلا گسب کرده بود پیشنهاد برگزار کنندگان مشت زنی خرفه ای را نپذیرف واکنون در کشور خود مربی است در ایران نیز تفاوت فاحشی بین درآمد ورزش فوتبال ودیگر ورزشها وجوددارد ،فوتبالستها در سالیان اخیر از در آمد سزشاری برخوردارند درحالکه ورزشکاران دیگر رشته ها درآمد چندانی ندارند ،ابو طالب طالبی ونبی سروری دوکشتی گیری که دارای مدالهای جهانی بودند در اوج فقر وتنگدستی در گذشتند یا مجید مرادی دارنده مدال برنز جهانی در رشته کشتی در شهر دزفول به سمبوسه فروشی استغال دارد ،سرنوشت ایرج خدری بلند قد ترین باریکن سابق تیم ملی بسکتبال ایران از همه اندوه بار تر است ایرج خدری پس از باز نشستگی از ورزش درمیدان امام حسین تهران بدست فروشی اشتغال داشت ،ایرج خود وهمسرش از بیماری رنج میبردند ودرآمد اندک ایرج کفاف هزینه های درمان خود وهمسرش را نداشت ، ایرج هفته پبش در گذشت وهمسربیمار و دو کودک حردسالش راتنها گذاشت،ورزشکاران وظیفه مند ومسئولند در برابر بی تفاوتی سازمان ورزش نسبت به سر نوشت ورزشکاران ،خود باایجاد ضندوقهای تعاونی بیاری ورزشکاران نیاز مند بشتابند.
ورزش خرفه ای از نظر جذب تماشاگران وتوجه افکار عمومی به موفقیتهای در خشانی نلیل آمده است اما پیامدها ونتایجی را ببار آورده است که با اهداف بنیان گزاران المپیک نوین مغایرت دارد ،زیرا هدف بنیان گزاران المپک افزون بر تفویت جسم ،ایجاد دوستی وصلح بین ملتها بود نه ایجاد باشگاههایی که فقط به سود میاندیشند وورزشکاران را مانند کالا رد وبدل میکنند
ج:ورزش وسیاست
رژیمها بویزه رژیمهای غیر مردمی ودیکتاتوری برای مشرو عیت بخشیدن به حاکمیت خودوکسب محبوبیت در میان توده های مردم از علاقه مردم به ورزش سوءاستفاده میکنند ،درجام جهانی فوتبال که در سال ۱۹۷٨ که در آرژانتین برگزار گردید خورگه ویدلا رهبر کودتا چیان وقاتل هزاران مبارز آرژانتینی ،در سخنرانی مراسم افتتاحیه به مدح حکومت جنایتکار خود پرداحت وتثبیت حاکمیت دیکتاتوری خودر ا به جهانیان اعلام کرد ، شیخهای مرتجع حاکم بر قطر که بر دریا یی از نفت تسلط دارند با برگزاری مسابقات مهم در سطح جهان وایجاد استادیومهای باشکوه ومدرن تلاش میکنند تا از حود چهره اه ای مدرن به افکار عمومی عرضه کنند درحالکه دها نفر از کارگران هندی وپاکستانی درحین ساختن استادیومها جان خودرا از دست داده اند
سیمای آینده ورزش
ورزش اکنون به یک پدیده فراگیر جهانی تبدیل شده است وبا اتکای میلیاردها انسان که هر روز با اشتیاق رویدادهای ورزشی را پیگیری میکنند، میتواند یکی از پایه های اساسی جامعه ای سالم بویژه برای نسل جوان ومصون ماندن از کجرویهای اجتماعی باشد وهمچنین میتواند نقش برجسته ای در ایجاد صلح ودوستی بین ملتها ایفا کند ،چه با شکوه بود آنگاه که کشوز چین پرجمعیت ترین کشور جهان دراواخر دهه ۶۰ با دیپلماسی پینگ پونگ ورود خودرا به عرصه روابط بین الماای آغاز کرد. اما عواملی در ورزش درحال تکوین اند که اثرات منفی انها همواره افزونتر میشود، برخی از این عوامل عبارتند از:
۱بروز خشونت در ورزشگاهها
۲ اختلاف همه جانبه بین ورزشهای حرفه ای وغیر حرفه ای
٣عدم امکانات ورزشی در کشورهای رشد نا یافته
۴عملکردتبعیض آمیز رسانه های گروهی در بازتاب رویدادهای ورزشی در رشته های گ.ناگون
۵شیوه قهرمان پروری بجای گسترش ورزش
۶ استفاده از داروهای نیرو زا دررقابتهای ورزشی
با توجه به عوامل آسیب رسان یاد شده ،ایجاد تغییرات سازنده ای در ورزش ضروری بنظر میرسد نقش عمده را دراین دگر گونی مسئولین ورزش در سطج جهان ورسانه های گروهی برعهده دارند که بجای ایجاد فضای احساسات برانگیز وجنجال آفرین در ورزشگاهها ،به آموزش وهدایت ورزشکاران وورزشدوستان بپردازند تا بتوان مسابقات ورزشی رادرفضایی سالم و باشکوه عرضه کرد . مسئولان نیز باید هدف اصلی خودرا اشاعه وگسترش ورزش قرار دهند واز افراط در در قهرما ن پروری بپرهیزند وباشدت با استفاده از مواد نیرو زا مبارزه کنند. . اگر تغییراتی درجهت باز سازی وسالم سازی ورزش صورت گیرد آنگاه میتوان آینده ای روشن را برای ورزش ترسیم کرد که میتواند نقش برجسته ای را در در بهبود روابط بین انسانها وملتها ایفا کند ویکی از پشتوانه های صلح جهانی باشد آنگاه میتوان آرزوهای پیر دوکوبرتن را تحقق یافته تلقی کرد.
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
