logo





"بهمن زرين پور" آنگونه كه با من بود

جمعه ۱۸ تير ۱۳۹۵ - ۰۸ ژوييه ۲۰۱۶

رضا علامه زاده



سن ها بالاست، سن همنسلانم را مى گويم. اين است كه قلم در ميانه ى نوشتن از اين تسليت به آن تسليت مجال نفس ندارد. و اين قصه تا چهار صباح ديگر كه خودم موضوع تسليتِ دوستانم به يكديگر باشم ادامه خواهد داشت!

اما من بهمن را كه خبر درگذشتش هم اكنون تكانم داد خيلى فراتر از دوستداران بازيگرى و كارهاى سينمائى اش مى شناسم. اشاره ام به اين نكته نيست كه در كارنامه سينمائى بهمن در اولين سال ورودش از تئاتر و سريال هاى تلويزيونى به سينما نام فيلمى از من ذكر شده (بهمن در فيلم سينمائى "فدائى" كه در سال ١٣٥١ برمبناى فيلمنامه اى از ايرج جنتى عطائى ساختم در كنار تقى مختار و داود رشيدى و زنده ياد محسن مهدوى بازى داشت كه سرآغاز دوستى عميق ما شد). اشاره ام حتى به تسلط او بر نقش و انضباط مثال زدنى اش در يك كار گروهى نيست. بلكه اشاره ام به همكارى عميق ترى است كه از روز آزادى من از زندان (آبان ١٣٥٧) تا روز خروجم از ايران (تيرماه ١٣٦٢) به شكل مداوم و حتى روزمره ادامه داشت.

كسانى كه نامى از فيلم هاى مستند من شنيده باشند بى شك فيلم بلند "حرف بزن تركمن" را به ياد دارند. اين اولين فيلمى بود كه من پس از انقلاب در تركمن صحرا در فروردين ١٣٥٨ يعنى تنها دو ماه پس از انقلاب ساختم و نمايشش در ايران با استقبال كم نظير دانشجويان و حمله ى چماقداران حزب اللهى به آنان روبرو شد! در اين فيلم اولين مرحله از تجاوز سازمان يافته ى رژيم اسلامى به اقليت هاى قومى و مذهبى به صورت مستند از زبان تركمن ها ثبت شده كه بعدتر بعنوان خصلت اصلى اين رژيم در آمد.
من از اينكه دوستانم را به خاطر كارهائى كه مى كنم به زحمت بياندازم همواره گريزان بوده ام. نشانه اش همين كه نه كسى نامى از فيلمبردار اين فيلم مى داند و نه از صدابردار و نه از تدوين كننده اش. اما حالا احساس وظيفه مى كنم تا در مورد نقش دوست از دست رفته ام بهمن زرين پور در اين فيلم بنويسم.
فيلم "حرف بزن تركمن" كه هيچ تهيه كننده اى نداشت با استفاده از فيلم هاى خام شانزده ميلمترى زيادى كه بهمن در بلبشوى انقلاب به دست آورده بود ساخته شد. خود بهمن هم كار صدابردارى سرصحنه فيلم را شخصا انجام داد (صدابردارى را از كجا آموخته بود!؟) نامى از فيلمبردار و تدوين كننده فيلم كه داوطلبانه و بدون دستمزد با ما كار كردند نمى برم چون خوشبختانه همچنان در ايران فعال اند. خاطرات سفر من و بهمن و فيلمبردار به همراه "توماج"، راهنماى تركمن مان، كه قبل از پايان يافتن تدوين فيلم به دست پاسداران ربوده و كشته شد در اين سوگنامه كوتاه نمى گنجد.



يك سال بعد به دعوت عباس كيارستمى كه مدير بخش فيلمسازى "كانون پرورش فكرى كودكان و نوجوانان" شده بود دست به ساختن فيلم بلند مستندى در مورد زندگى "صمد بهرنگى" زدم؛ فيلمى كه با عنوان "ماهى سياه كوچولوى دانا" به محض تمام شدن در همان كانون براى هميشه توقيف شد! و اين بار بهمن بعنوان دستيار كارگردان در كنارم بود.

و نيز در سال هاى ١٣٥٩ تا ١٣٦٢ كه دفتر سينمائى "كارگاه هنر ايران" را مى گرداندم بهمن مديريت داخلى دفتر را بعهده داشت و دست راستم محسوب مى شد (اين دفتر توسط من و بهمن و بيژن شاهمرادى، تهيه كننده چندين كارم در خارج از كشور مثل فيلم سينمائى "ميهمانان هتل آستوريا" و نمايش "مصدق"، تاسيس شده ولى رسما به نام بهمن زرين پور به ثبت رسيده بود). و بالاخره اگر فيلمبردارى فيلم سينمائى "جاى پاى آهو" كه درست قبل از فيلمبردارى در روستائى در حوالى لاهيجان، عليرغم داشتن مجوز ساخت، توسط شهردار حزب اللهى آن شهر متوقف نمى شد بهمن زرين پور در كنار ناصر رحمانى نژاد و چندين بازيگر از گروه "انجمن تئاتر ايران" در آن بازى مى داشت (فيلمنامه اش با همين عنوان در ايران در سال ١٣٦٢ توسط "انتشارات رز و نشر جرس" منتشر شد.)

آخرين ديدار با بهمن را همين حالا دكتر مسعود نقره كار به يادم آورد. از چند هفته پيش از خروج غيرقانونى ام از ايران بى آنكه كسى بداند با دوستان و نزديكان ديدار و در دلم با آنان خداحافظى مى كردم. در خداحافظى با بهمن در خانه خودش مسعود نقره كار همراهم بود.

حالا با اين نزديكى ها چرا در اين همه سال خبرى مستقيما از يك ديگر نمى گرفتيم؟ گفتم كه از به دردسر انداختن ديگران پرهيز دارم. او بعنوان هنرمندى فعال مشغول نوشتن و بازيگرى در فيلم و سريال هاى مختلف در ايران بود و من سازنده ى فيلم هائى از نوع "جنايت مقدس" و "تابوى ايرانى" در خارج بودم! آيا نوشتن همين مطلب مى تواند هنوز هم براى او دردسر آفرين بوده و خلاف ادعايم را ثابت كند؟ شايد! اما بر ترديدم غلبه مى كنم و با تسليت به جامعه هنرى ايران و همسر و فرزندش، اين را به قصد انجام وظيفه نسبت به هنرمند از دست رفته، بهمن زرين پور، مى نويسم.

نظر شما؟

نام:

پست الکترونیک(اختياری):

عنوان:

نظر:
codeimgکد روی تصویررا اينجا وارد کنيد:

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد