majidsedghi@yahoo.com
فیلم فرانسوی ( ما سه تا یا هیچی ) به کارگردانی خیرون , فیلمساز ایرانی مقیم فرانسه , بیش از آنکه فیلمی با اشاره به شرایط اجتماعی– سیاسی ایران درسالهای پیش و پس از انقلاب اسلامی باشد حکایتی است خانوادگی که با زبانی طنز و نیشدار به نقد دو دوره از تاریخ معاصرایران می پردازد. خیرون ( یا با نام واقعی اش منوچهرطبیب ) درنخستین تجربه ی سینمایی اش درمقام کارگردان , زندگی پدرش حبیب طبیب که در رژیم شاه از مخالفان سیاست های شاه به دلیل فقدان اصول دموکراسی درکشور بود را روایت می کند .
دربخش نخست فیلم , کارگردان که درضمن خود راوی فیلم و بازیگرنقش پدرش ( حبیب ) است درصحنه هایی گذرا به معرفی جمع دوستان جوانی که مانند او خواهان دموکراسی درایران هستند می پردازد . آنها دربحبوحه ی شروع انقلاب به شعارنویسی برعلیه شاه روی دیوارهای شهرادامه می دهند و چندی بعد آنها را در زندان می بینیم . دریک صحنه که به مناسبت تولد شاه زندانیان در حیاط زندان به صف ایستاده اند وقتی گروهبانی از حبیب می خواهد که جلو بیاید و شیرینی سالروز تولد شاه را بگیرد و او امتناع می کند ,دستورمی دهد وی را به زندان انفرادی منتقل کنند .در زندان حبیب بشدت مورد ضرب و شتم قرارمی گیرد. درواقع در اینجا ناگهان لحن اولیه فیلم که بیشتر بر طنزهای گفتاری و نیز تصویری تکیه داشت جای خودرا به خشونتی غلو شده می دهد ( گمان نمی کنم حتی کارگردانی مانند تارانتینوی آمریکایی می توانسته چنین صحنه ی خشنی را کارگردانی کند !! ). البته نمی توان منکر عدم آزادی مطلق در رژیم گذشته شد با اینهمه به نظربعید می رسد که در آن سال ها یک زندانی سیاسی را تنها بخاطر نخوردن شیرینی تولد شاه تا حد مرگ کتک بزنند!
دموکراسی آخوندی
زمانی که انقلاب اسلامی تثبیت و در زندانها نیز گشوده می شود حبیب نیز همراه دوستانش از زندان آزاد می شوند . این که زندانیان سیاسی زمان شاه پس از رهایی از زندان درچه موقعیتی قرارمی گیرند پرسش حبیب و دوستانش است که در ابتدا به انقلاب اسلامی خوش بین هستند اما این خوش بینی ها خیلی زود جای خودرا به یاس و ناامیدی می دهد . در صحنه ای از فیلم ,تلویزیون رژیم آخوندی حرفهای امام ( هنوز راحل نشده !) را پخش می کند که به شکل صریحی می گوید : ( فکرنکنید این انقلاب ناسیونالیستی و یا دموکراتیکی است ... ما قراراست انقلاب را به همه جهان صادرکنیم ...) .
دربخش دوم فیلم که با انقلاب اسلامی شروع می شود باردیگر کارگردان مجالی پیدامی کند تا بیشتر به طنز روی آورد . شاید به این دلیل که اصولا استقرار حکومت جمهوری اسلامی از ابتدا تا کنون سوژه خوبی برای طنز پردازان بوده است چرا که حکومتی اینچنینی به تنهایی یک ( جوک ) تمام عیار بشمار می آید !
حبیب که همچنان خواهان نظام دموکراسی درکشوراست خیلی زود درمی یابد که سیاست های رژیم جدید چقدر با آرمانهایی که او به خاطر آنها به زندان شاه افتاد تفاوت دارد . انقلابی زمان شاه هرروز شاهد بزن و بگیرها ی جمهوری اسلامی و شکل گیری یک استبداد نوظهوراست . او به فعالیت های سیاسی خود ادامه می دهد و درضمن با فرشته ,یکی از دختران محله اش به رغم سخت گیری والدین دختر ازدواج می کند ولی خفقان و محیط رعب و وحشت در جمهوری اسلامی آنچنان است که به طور پنهانی با همسرو پسرکوچکش از میان کوهها و راه های پربرف به ترکیه می روند و از آنجا به فرانسه رفته و تقاضای مهاجرت می کنند که پذیرفته می شوند .
حبیب در رشته خود که وکالت است دریکی ازحومه های پاریس به نام Seine-Saint-Denisکاری به دست می آورد تا سروسامانی به این منطقه پردردسر که اهالی آن اکثرا عرب و یا آفریقایی تبارهستند بدهد همسرش فرشته نیز به عنوان پرستار آموزش دهنده مسائل زنان درهمان محل مشغول کارمی شود . کارگردان در فصل ورود حبیب و خانواده اش به فرانسه و پی گیری آنها برای پیداکردن کار و نیز یافتن یک مسکن مناسب برروی این دو مساله مهم درکشورفرانسه یعنی بیکاری و مشکل مسکن برای مهاجران انگشت می گذارد و به موازات آن خارجی هایی را که نمی خواهند روش های زندگی درفرانسه ( که درپاره ای از قوانین و آداب و رسوم با برخی ازکشورهای دیگر و بویژه کشورهای مسلمان بسیار تفاوت دارد ) بپذیرند را به سخره می گیرد . به عنوان نمونه درفیلم صحنه ای وجود دارد که یک زن مسلمان محجبه در کلاس آموزشی زنان هربار تصویرهای نقاشی شده برهنه ی بدن زن و مرد نشان داده می شود با اعتراض می گوید : استغفرالله !
درباره کارگردان
خیرون چندان برای فرانسویها نا آشنانیست او که درسال 1982 در تهران زاده شد پس از مهاجرت به فرانسه همراه پدرومادرش تحصیلات خود را در پاریس به پایان رسانید .درسال 2003 درفیلم بچه ها ساخته ی آلن شبا بازی کرد درسال 2006 به کانال پلوس فرانسه رفت و درشوهای مختلف نقش آفرینی کرد از جمله در سری های کوتاه طنز به نام BREF که البته سازنده و بازیگر اصلی آن یک بازیگرموفق دیگرایرانی به نام کیوان خجندی بو د و درفیلم خیرون نیز نقش کوتاهی داشت ( مردجوانی که نامش ریش بود !!). خیرون را یکی از با استعدارترین کمدین های معاصر مقیم فرانسه می نامند .
فیلمبرداری نخستین فیلم بلند خیرون 21 ژوئیه 2014 دربخش هایی از شهر Stains شروع شد و اوایل اگوست در Château de Fontainebleau ادامه یافت .برای فیلمبرداری بخش هایی که درایران می گذرد گروه از هشتم تا یازدهم سپتامبر درمراکش بود و فیلمبرداری در محله کازابلانکایی Ben j’dia به پایان رسید .
