بحث و گفتگوی سوسن فزخ نیا با تماشاگران
سومین فستوال تئاتر لندن

در باره چگونگى برگزارى جشنواره در چهارمین روز جشنواره ، در کنار اجری نمایش ها، نشستى با سوسن فزخ نیا برگزار گردید در این جلسه سوسن به سوالات حاضران پاسخ گفت از جمله اینکه بودجه فستیوال از کجا تهیه شده است.و...

سوسن اینگونه گفتگویش را اغاز کرد :
در شهرى مانند لندن زندگى كردن ، كه در هر گوشه و كنار آن حضور تئاتر و بزرگانى چون شكسپير را مى توان حس كرد، حتى اگر ميهمان باشى و زبان مادريت متفاوت بى اختيار بخشى از زندگيت را تئاتر فرا خواهد گرفت. سال هاست كه دست اندر كاران تئاتر ايرانى مقيم لندن احساس مى كنند بعد از شهر كلن و هايدلبرگ حال نوبت لندن است كه يك جشنواره تئاتر ايرانى برگزار كند كه بالاخره با همت گروه تئاتر سام و اعضاى آن از سال 2013 اين اتفاق افتاده است و اكنون به سومين سال اين جشنواره مستقل رسيده ايم.

اين جشنواره هدفى بسيار ساده دارد : ايجاد امكانات حرفه اى و فضائى آزاد بدون وابستگى به هيچ حزب و فرقه اى براى هنرمندان كه يكبار در سال دور هم در لندن گرد هم آيند و با هم تبادل نظر، كار و خلاقيت هنرى داشته باشند،اما هر فكر و هدف ساده به ساده گى به مقصد نمى رسد و نياز به شور و شوق و پشتيبانى دارد
خیلی ها ارزویشان این بود که این فستیوال را راه بیاندازند همکارهای تئاتری زیادی در لندن زندگی می کنند و کار تئاتری انجام می دهند ولی برای ایجاد فستیوال باید یک ساختمان محکم و یک تیم قوی پشت آن باشد که بشود برنامه ریزی کرد و رویشان حساب کرد. کمپانی تئاتر سام که از سال 2000 دارد تلاش می کند به جایی رسید که می توانست این ریسک را انجام دهد آنچنان که در این سه سال دیده اید این تیم کار که من بارها گفته ام همه از جان و دل مایه می گذارند و خیلی هم وقت گذاشته اند .اینها هیچکدامشان زندگیشان از طریق تئاتر سپری نمی شود تمام دوستانی که کمک کردند در این مدت هیچگونه پولی دریافت نکردند از خود بنده که در خدمتتان هستم تا صهبا لاجوردی مدیر بودجه یابی پروژه همه داوطلبانه کار کردند و می کنند همه تلاش می کنند چشنواره بدون نقص پیش رود پارسال متاسفانه ما سه هزار تومان ضرر دادیم .امیدوارم این گفت گو ها به گوش دیگران برسد

سیاست جشنواره
سیاست جشنواره برای این که تبدیل به یک پلاتفرمی برای هنر شود این استکه:: همه چیز شفاف باشد ، همه به هم اطمینان داشته باشند و مهمتر از همه اینکه مستقل باشد

بودجه چقدر می گیرید؟
ایران عطاری پرسید: با توجه به اینکه من در سالن بودم و با بسیاری از مراجعین برخورد داشتم برخی این سوال را مطرح می کردند که "گروه سام" بودجه می گیرد پس باید این کار .و ان کار را به انجام رساند!

پاسخ سوسن فرخ نیا :
این یک سوال اساسی است شاید از آن جایی که ما از کشورهای کوچک مخصوصا از خاورمیانه به مهاجرت امده ایم و کمتر به هم اعتماد داریم و به گونه ایی عادت کرده ایم به هم بی اعتماد باشیم . اما در مورد بودجه بله ما بودجه می گیریم ولی این مهم است این بودجه چقدر است و خرج فستیوال چقدر؟

شصت یک هزارپوند؟!یا چهاده هزار و نهصد و نودو نه پوند؟

زمانی من و صهبا لاجوردی مسئول بودجه یابی فستیوال تصمیم گرفتیم دوباره فستیوال لندن را ه بیاندازیم نشستیم و حساب کردیم هر فستیوال حداقل 5-6 نفر نیاز دارد تا طی حداقل در 5 تا شش ماه کار را به انجام رساند از این افراد دعوت به همکاری می شود اگر نیاز باشد از بقیه نقاط دنیا هم افراد را دعوت می کنیم . این پنج شش نفر کار و برنامه ریزی می کنند .به طور نمونه این بارف خدا می داند شهلا محسنی چند تا جدول پشت کامپیوتر درست کرده برای تیمی که تبلیغات می کند. کسانی که پشت صحنه کار می کنند برای همه انها اگر بخواهیم حقوق بدهیم تا نیاز جشنواره که شصت یک هزارپوند بر آورد شده است.

در مورد بودجه تلاش های فراوان شد تا برای برگزاری یک هفته نیاز جشنواره که شصت یک هزارپوند بر آورد شده بود را بدست آوریم ولی ما تنها موفق شدیم چهاده هزار و نهصد و نودو نه پوند از شورای هنری انگلیس (ارت کانسل) بگیریم پارسال ما نامه "ارت کانسل " و مبلغ مورد نظر، در صفحه بزرگ روی پروژکتور به دید همگان گذاشتیم اما با توجه به اینکه باز همان مبلغ است گفتند نیازی به نشان دادن نداریم با کمک خانم لاجوردی و رویا جهان بین یک سه هزار پوند دیگر گرفتیم که ربطی به فستیوال ندارد وچون ما از سال 2013 هیچگونه بودجه دریافت نکردیم این سه هزار را برای پول کاغذ و جوهر و چاپگر به ما دادند تا بتوانیم به کارمان در دفتر سام ادامه دهیم

ان پول هم خرج شد برای جشنواره، چون جشنواره ایی در این ابعاد خرج دارد .رقم چهاده هزار و نهصد پوند با رقم نیاز جشنواره که شصت یک هزارپوند است فاصله بسیار دارد از این رو هیچکس حقوق نمی گیرد من دوهزار پوند قرض گرفتم و آن وام داده شد به سام تا فستیوال بتواند به خوشی پیش رود تا حالا هم فروش چندانی از بلیط ها نداشته ایم این ها واقعیت کار است .همه تلاش ها یادمان می رود و جو گیر می شویم می گویم اینها بودجه دارند و ال و بل ....برای اینکه اطلاعاتمان درست نیست و اگر هم اطلاعات درست داریم انرژی منفی می دهیم . دوباره تاکید می کنم . ما از جایی و کس دیگری کمک نگرفتیم ما به عنوان یک نهاد مستقل تئاتری بدون هیچ وابستگی به گروهی و یا شخص و یا دولتی. این کار بزرگ با با تلاش داوطلبانه "اعضای گروه تئاتر سام" پیش بردیم.

زنده یاد شفافی همیشه تاکید به اجرای شفاف سازی داشت و معتقد بود که باید همه چیز را با مردم در میان گذاشت ما که از "سام" نمی خواهیم بهره خصوصی ببریم.

ما چهاده هزار و نهصد و نودو نه پوند بودجه گرفتیم سیزده هزار ان را پرداخت کردند و هزار و نهصد و نودو نه پوند ان در دست ارت کانسل ات است تا پایان کار بعد از بازرسی ان را پرداخت کنند برای جای تئاتر یعنی همین سالن هایی که مورد استفاده ماست، هشت هزار پوند پرداخت کردیم پول اتاق برای هتل و پول هواییما وسایل نقلیه .....برای اینکه ارتباطات عمیق هنری ایجاد شود در اینجا این چند روز چهرهای شاد هنرمندانی که از راه دور امده اند و از کنار هم بودن لذت می برند خود گواه این زحمات است.

من همیشه می گویم تئاتری های برون مرزی تمرینات آشبزخانه ایی می کنند از جیب خود مایه می گذارند با عشق و شور کار می کنند خوب همین سبب می شود وقتی پول کافی نباشد کیفیت کار پایین می اید برای اینکه شخص باید در اتوبوس و در راه تمرین کند و تکس بخواند و حفظ کند .... در نتیجه کیفیت کار خوب نیست چون بودجه نیست ما نمی توانیم کارهای مان را با تئاترهای جهانی مقایسه کنیم

جامعه ایرانیان لندن سومین قدرت مالی در انگاستان است کنسرت ها بابلیطهای سرسام اور فروش می رود و صندلی پر است اینهمه رستوران ایرانی و.... اگر تنها هزارایرانی ماهی صد پوند به حساب ما بریزند برای فسیتوال نیاز به بودجه گرفتن از جایی نداریم تنها هزار ایرانی داوطلب کافی است .....

بعد از این همه سال کار با پشتبانی 40 سال تجربه تئاتری و تخصص فوق لیسانس تئاتری از فرانسه قصد دارم مکبث را ببرم روی صحنه اما وقتی می نشینیم و صحبت می کنیم ایا اصلا بودجه داریم که سالن برای تمرین داشته باشیم کیفیت وقتی بالا می رود که ساپورت داشته باشیم.

بهروز قنبر حسینی کارگردان و بازیگر تئاتر از آلمان گفت :
به عنوان یک تئاتری باید بگویم اگر بودجه می گیرید حق تان است زحمت می کشید و کار می کنید و زحمات پشت پرده که برای مهمانان و جا و مکان آن می کشید بسیار زیاد است ایا آنهایی که اینگونه می گویند این مسایل را مد نظر می گیرند؟ پس حق تان است حق دارید که بودجه بگیرید.

صهبا لاجوردی گفت :
این بودجه که در اختیار ما می گذارند یک چهارم بودجه واقعی است اما انگار عادت کرده ایم همه چیز اگراندیسمان کنیم و بزرگ جلوه دهیم می دانید چرا آرت کانسل به ما کمتر بودجه می دهد ؟ می گوید می خواهیم ببینیم کامیونتی ایرانیان چقدر به شما بودجه می دهد و شما را مورد حمایت قرار می دهد

هدف از گزینش بهترین ها :
در فستیوال ادن بارهم Star *& Student are together
ستاره های تئاتری در کنار هنرجویان تئاتر کار می کنند مسابقه درواقع نمک و فلفل قضیه را زیادتر می کند و گرنه کیفیت کار را باید بالا کشید چالشی که هرساله بهترین رادر تئاتر ارایه دهند وگرنه در هنر کسی بهتر و کسی بدتر نداریم . از کشورها مختلف خیلی ها دلشان می خواست در این جشنواره شرکت کنند اگر حضور ندارند به دلیل این استکه بودجه کافی برای دعوت شان نداشتیم
زبان اشاره فارسی در نمایش های ایرانی برون مرز
عفت ماهباز در باره استفاده زبان اشاره فارسی در نمایش های ایرانی برون مرز پرسید :

امسال در جشنواره چند ابتکار تازه داشتید از جمله اعلام نمودید که از زبان اشاره فارسی برای ناشنوایان در کنار اجرای تئاتر استفاده خواهید نمود. با توجه به تفاوت در انسان ها و اینکه انها به عنوان ناشنوا باید بتوانند از امکانات به طور برابر بهره ببرند، این شرایط باید برایشان فراهم شود . با توجه به اینکه این کار یعنی استفاده از زبان اشاره برای ناشنوایان در نمایش هایی در کشور انگلیس معمول است و اغلب اوقات زبان اشاره انگلیسی و همراه با زیر نویس مورد استفاده قرار می گیرد حتی اگر ناشنوایی در سالن نمایش حضور نداشته باشد .اما استفاده از زبان اشاره در تئاتر های ایرانی برای اولین بار صورت می گیرد و ایناز جانب شماشت و کاری در خور توجه و قابل تحسین است چرا و چگونه این را در برنامه های این فستیوال گنجاندید و چرا فکر می کنید این کار ضروری است ؟

سوسن : بهر حال ما در کشوری زندگی می کنیم که از ان باید آموخت جامعه ایرانی هم باید با همه از از جمله با انهایی که متفاوت هستند هم رابطه برقرار کند زبان عمومی در این کشور انگلیسی است بنابر این ما تلاش کردیم تئاتر های ما زیرنویس انگلیسی داشته باشند و یا خلاصه نمایش را در اختیار همه قرار گرفته باشد فکر می کنم به دلیل روابط پیشرفته متمدن کسانی که ناشنوا هستند و یا کسانی که در راه رفتن مشگل دارند و یا نابینایان باید از همه امکانات بتوانند استفاده کنند اما در تئاتر که شکل هنری دارد گاهی مشکلاتی پیش می اید البته در تئاترهای فارسی زبان، برای اینکه من در سن انگلیسی کمتر دیدم مشگلی پیش اید انها می کوشند بیننده به زبان اشاره عادت کند و به این فکر کنند انها هم حق دارند دراین فستیوال برخی از هنرمندان تئاتری برای این کار مشکل داشتند.

ما باید راهی برایش انتخاب کنیم نه آن را حذف کتیم. بازیگران و یا دست اندر کاران فارسی زبان می گویند زیر نویس و یا یک نفر که گفتار و هنرپیشگان را به زبان اشاره فارسی و انگلیسی ترجمه کند حواس بقیه و یا حتی خود هنرپیشه ها را پرت می کند. این معضلی است که با هنرپیشه هاتئاتری داریم .ما داریم فکر می کنیم و دنبال راه چاره هستیم و اینکه چه کار کنیم که آرتیست ها حواس شان پرت نشود و مزاحم شان نباشیم و هم اینکه مخاطب متفاوت بتواند موضوع را بفهمد ما فعلا با کمک شما"عفت ماهباز " این راه حل را پیدا کردیم که در سالن اگر کسی ناشنوا نشسته بود و به زبان اشاره نیاز داشت کنارش نشستید و همه ان چه در صحنه گفته می شد به زبان اشاره برایشان ترجمه کردید این مشکل را فعلا با کمک شما اینگونه حل کردیم

در پایان این نشست یکی از تماشاگران چنین گفت
در پایان این نشست یکی از تماشاگران که خود سال ها از همکاران پتر بروک بود و از امریکا امده و دست اندر کار با بنیاد فرهنگی در آنجا بود گفت:

اولین بار است کار گروهای ایرانی را از نزدیک دیدم کار و تلاشتان بی نظیر بود خیلی وقت ها سالن نمایش پر از جمعیت بود این حاصل تنها سه سال کار است مگر جشنواره های دیگر چگونه است سه سال می توان بگویم فوق العاده خوب کار کرده اید من اصلا این انتظار را نداشتم پس 30 یا 40 سال دیگر کار چگونه باید باشد اینکه این همه ادم با سن سال های بالا می ایند به سالن تئاتر این فوق العاده است اگر بودجه نباشد کار نمی توان کرد برخی کارها بسیار خوب بودند مثلا نمایش از کشور سوید فوق العاده خوب بود از این بهتر نمی شد باشد دستتان درد نکند :

عفت ماهباز ، لندن شهریور 1394
http://efatmahbaz.com/
efatmahbas@hotmail.com

زیر نویس
صهبا لاجوردی – مدیر توسعه و بودجه یابی صهبا در سال 2006 به گروه تئاتر سام پيوست. او تا كنون در سمت هاى بودجه يابى، گرداندن كارگاههاى زبان از طريق تئاتر و مسئول ترجمه با گروه همكارى كرده است. او مسئوليت بودجه يابى سه فستيوال اخير را به عهده داشته است.
مصطفی شفافی معلم، شاعر و روزنامه‌نگار برجسته لر در پنج مرداد 1393 در شصت و یکمین سال زندگی‌اش در تبعید جان داد در خرم آباد به دنیا آمد درس خواند سال‌ها از کانی دریژ مهاباد تا نازی آباد تهران و مراکز عالی کشور درس داد و هنر‌اموخت. و همزمان با نشریات بسیاری همکاری کرد، از زبان عشایر تا آدینه و.... سال‌های آخر در تبعید و در لندن سعدی و حافظ و شاهنامه تدریس می‌کرد و مشغول به ترجمه‌ی مثنوی بود
ايران عطارى مسئول جمع آورى راى تماشاگران فارغ التحصيل آكادمى تربيت معلم تهران است و 18 سال در ايران مدير مدرسه بوده است. داراى مدرك زيبايى از كالج بارنت لندن مى باشد. او يك نويسنده غيرحرفه اى تئاتر است و همچنين در چندين نمايش ايفاى نقش كرده است. ازجمله: "حكومت زمان خان"، "آش شله قلمكار" (در نقش بازيگر و نويسنده) ، "رسوايى در تهران" (به انگليسى و به فارسى) و "زندگى سخت" به نويسندگى ساموئل گوليه و كارگردانى سوسن فرخ نيا.