علی محمد جهانگیری؛ پژوهشگری از زندان «یونسکو»
تا زندان «اطلاعات سپاه»

در روز های اخیر خبر بازداشت و دستگیری شماری از فعالان سیاسی و مدنی اندیمشک از جمله علی محمد جهانگیری، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و زندانی سیاسی دهه شصت، منتشر شده است. یک عنصر اصلی این خبر ها، حمله ماموران امنیتی به خانه های این فعالان مدنی در نیمه شب و ارعاب خانواده های این فعالان بود تا بدانجا که همسر شاپور رشنو، به خاطر شوک ناشی از حمله جنین سه ماهه اش را از دست داد و گفته میشود مادر یکی از بازداشت شدگان سکته کرده است.

ولی چرا نیروهای اطلاعات سپاه برای بازداشت فعالان فرهنگی که کل فعالیت های خود را به مسایل فرهنگی معطوف کرده اند چنین رویکردی را پیش گرفته است. علی محمد جهانگیری در شهرستان اندیمشک یک کتابفروشی دارد و طی سال های اخیر کل فعالیت های خود را به بررسی تاریخ سال های منتهی به انقلاب و پس از انقلاب ایران کرده است.

آثار علی محمد جهانگیری به ویژه در خصوص فعالیت های زنان پیش از انقلاب در بسیاری از وب سایت ها منتشر شده است. آیا چنین فعال فرهنگی این چنین خطرناک است که می بایست ساعت یک بامداد به خانه اش حمله می شد و ضمن به همین ریختن تمام وسایل کامپیوتر و دیگر وسایل شخصی او را چشم بسته با خود برد.اکنون بیش از ۱۰ روز است که خبری از او نیست و با خانواده اش تماسی نداشته است.

به شهادت بیش سه دهه زندگی پس از انقلاب علی محمد جهانگیری، وی همواره به فعالیت مسالمت امیز اعتقاد داشته است. او به لحاظ اعتقادی انسانی پا پرنسیب بوده و هست و هرگز از اصول اخلاقی خود عدول نکرده است. از زمان اغاز فعالیت های سیاسی اش از پیش از انقلاب تا زمانی که وارد کمیته های اول انقلاب شد بر همین اصول اخلاقی ثابت و پا برجا بود و به همین دلیل خیلی زود پس از انقلاب از این نهادها کناره گیری کرد در حالی که بسیاری که به دلیل رفقات با علی محمد جهانگیری وارد این نهاد شده اند امروزه پست ها مهمی در جمهوری اسلامی و سپاه برعهده دارند.

علی محمد جهانگیری که در همان روز های انقلاب به دلیل گرایش به علی شریعتی و همین پا بر جایی بر اصولش از بسیاری از رفتارها خشونت طلبانه نظام درحال استقرار کناره گرفت و در مقام منتقد وضعیت موجود برامد. من از همان تابستان سال ۱۳۵۸که با او آشنا شدم این صداقت رفتاری را در علی محمد دیده ام.

همه فعالان سیاسی قبل و بعداز انقلاب اندیمشک با این خصوصیات علی محمد جهانگیری آشنا بودند. با آغاز فصل خشونت در سال ۱۳۶۰، علی محمد جهانگیری به دلیل سرشناسی در شهر جزو اولین گروه بازداشت ها بود. او چون دیگر فعالان سیاسی اندیمشک به زندان «یونسکو» دزفول منتقل شد.

در همان سال ۱۳۶۰ در بند قدیم زندان یونسکو من و علی محمد جهانگیری هم اتاقی بودیم. او واقعا پژوهشگر حقیقت بود در همان زندان پایه گذار جلسات کتاب خونی و پژوهش بود. در این دوره زندانیان سیاسی سر موضع به دو گروه موافقان و مخالفان مجاهدین خلق تقسیم می شدند. علی محمد جهانگیری در این صف بندی از مخالفان مجاهدین بود و حتی رویارویی او با موافقان مجاهدین تا پای درگیری فیزیکی هم رفت.

علی محمد جهانگیری به شهادت سال های پس از آزادیش نشان داده است که به کار فرهنگی و بنیانی بیش از هر رویکرد دیگری اعتقاد دارد. او پس از آزادی در دهه شصت، تا کنون بارها بازداشت شده است. اما او نه کشور را ترک کرده و نه خواسته به رویکردی به جز کار فرهنگی دست بزند. دعوت از سخنران به شهر اندیمشک، حمایت از کتابخانوانی و دعوت همگان به اندیشندن در خصوص این که «ما چگونه ما شدیم»، نشان می دهد این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران به طور بنیانی به رویکردی دیگر می اندیشد.

اما چرا امروز اطلاعات سپاه چنین با این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران رفتار می کند؟ آن ها از چه چیزی نگرانند؟ پرسش های بیشماری در این زمینه وجود دارد اما یک نکته روشن است و ان آین که علی محمد جهانگیری به طور اصولی به رویکرد تحولات تدریجی و بنیانی اعتقاد دارد.