majidsedghi@yahoo.com
راز ایتالیایی من : قهرمانان فراموش شده , یک فیلم مستند به کارگردانی اورن جاکوبی است که رهایی هزاران ایتالیایی یهود در جریان جنگ جهانی دوم را روایت میکند . بخشی از این کار توسط مردم عادی و بخش مهمی نیز توسط قهرمان برجسته ی دوچرخه سواری ایتالیا ( جینو بارتالی ) انجام گرفت و باعث شد تا بسیاری از این یهودیان از مرگ حتمی نجات یابند . دراین مستند همان بهودیان نجات یافته ( البته کسانی که اکنون درقید حیات هستند ) باردیگر به ایتالیا باز میگردند تا احساس های کابوس مانندشان را از پنهان شدن در وحشت و ناامیدی و جدایی از کسانی که دوستشان داشتند را بیان کنند .
پس از آنکه ایتالیا توسط آلمان نازی تسخیرشد و سربازان نازی در اجرای سیاست های ضد یهود هیتلر همه جا بدنبال یهودیان بودند بسیاری از ایتالیایی های یهود از جمله کشیش های کاتولیک رومی این خطر را کردند که پنهان شوند . بی تردید نقش موثر بارتالی قهرمان دوچرخه سوار که اکنون دیگر زنده نیست بسیار مهم بود. کارگردان دراین فیلم همراه با نمایش فیلمهای آرشیوی از قهرمان دوچرخه سوار با پسراو به نام ( آندره آ ) نیز گفت و گو کرده است . نکته جالب آنکه دیکتاتورایتالیا بنیتوموسولینی که درواقع کپی برابراصل هیتلر درایتالیا بود بارتالی را به مثابه یک سرمشق خوب برای ارزش های فاشیسم معرفی می کرد اما قهرمان دوچرخه سواری فاشیسم را پس زد. او در دوران جنگ با دوچرخه اش اسناد بسیاری را پنهان و یا یهودیان را درجاهای امن مخفی می کرد .
بارتالی هرگز در دوران جنگ باکسی دراین مورد صحبت نکرد حتی با خانواده اش که از همه به او نزدیکتربودند . تنها در اواخرعمرش بود که درمورد فعالیت های ضد فاشیستی اش با خانواده اش صحبت کرد . وی در مجموع سه بارقهرمان دوچرخه سواری درسالهای 1936, 1937 و 1946 شد . وی همچنین درسال 1939 درمسابقه دوچرخه سواری فرانسه ( Tour de France ) مسافت 4111 کیلومتر را در 21 روز طی کرد. این مسابقه که از سال 1903 پایه گذاری شد ه هرساله درماه ژوئیه و در مسیرهای اغلب کوهستانی به مدت سه هفته است و درمدتی که مسابقه برگزارمی شود دوچرخه سواران از کشورهای فرانسه , بلژیک , اسپانیا , ایتالیا , آلمان و سوئیس می گذرند . درفیلم گفتگویی نیز با )جیورجیو گلد نبرگ (که خانواده اش با کمک قهرمان دوچرخه سواری در زمان اشغال ایتالیا ی تحت سلطه ی آلمان نازی پنهان شد ه بود گنجانیده شده است .
حدود هشتاد درصد یهودیان درایتالیای زمان جنگ دوم جهانی توسط بارتالی و دیگران که حالا می توان از آنها به عنوان قهرمانان فراموش شده نام برد پنهان شدند و گفته شده تنها بارتالی , جان صدها یهودی که تنها جرمشان بهودی بودنشان بود از مرگ نجات یافتند . ولی همانگونه که دربالا گفته شد درموضوع مخفی شدن و رها یی یهودی ها از چنگ نازیها جینوبارتالی تنها شخصیتی بود که به دلیل افتخاراتش در زمینه مسابقات دوچرخه سواری معروف بود .
کارگردان فیلم به این دلیل که نمیخواسته فداکاریهای دیگرانی که به کمک انسانهای بیگناه آمده بودند نادیده گرفته شود از قهرمانان دیگر این ماجرا نیز سخن گفته است :
پی یترو, پسر دکتر جیوانی برومئو جراح ساکن رم ایتالیا شرح می دهد چگونه زمانی که نازی ها در ایتالیا شروع به رد یابی یهودیان کرده بودند پدرش صدها یهودی را در بیمارستانی در رم با شگردهای گوناگون پنهان کرد . دربخش دیگری از فیلم ( گایا سروادیائو) مورخ و نویسنده از پدرش که شیمیدان برجسته ای در پادوا ( شهرشمالی ایتالیا ) بود میگوید. طبق یک قانون فاشیستی .و ضد یهودی که توسط موسولینی در سال 1938 وضع شد یهودیان نمی توانستند خدمتکار ویا پرستار کودک داشته باشند ولی پرستارکودکی که سالهای سال نزد آنها زندگی کرده بود به رسم وفاداری حاضرنشد خانواده را ترک کند و پنهانی با کمک خانواده نزد آنان ماند .
روایت ( پی یرو تراکینا ) از آن سالها حکایتی تلخ و درد آوراست از آنچه برسراو و خانواده اش آمد . پی برو درسال 1943 زمانی که کودکی بیش نبود همراه با خانواده اش در یک آپارتمان پنهان شدند و این بار همسا یه های آنها بودند که از جان و دل از آنها محافظت میکردند ولی از آنجا که قرارنیست همه آدمها خوب باشند سرانجام یک همسایه آنها را به نازی ها لو داد و متاسفانه توسط نازی ها به اردوگاه آشوویتس فرستاده شدند و تنها پی یرو بود که از این اردوگاه مرگ برگشت . پدر و مادرش همچنین خواهرو دوبرادر و پدرومادربزرگش دراین اردوگاه کشته شدند . پی یرو پس از جنگ به رم برگشت و تحصیلات خود را ادامه داد.
اورسلا کورن زلیگ نیز که در آن زمان کودک بود از کودکی و جوانی همراه با خوف از نازیها میگوید . او هم این شانس را داشت که در حریان ماحرای هولوکاست ( کشتاردسته جمعی و نسل کشی نزدیک به یازده میلیون و به ویژه شش میلیون یهودی درطی جنگ دوم جهانی به دست آلمان نازی) بگریزد . او دراین فیلم از کشیشی میگوید که برای پنهان شدنش به او یاری رساند . اورسلا همچنین به یادمی آورد کسان دیگری که برای پنهان شدنش کمک کردند .
ایا شما این خطر را در زندگی تان می کنید که به رغم همه دشواریها درفضایی خوف آور برای نجات آدمها از مرگ آنها را از چشم دشمن دورنگاهدارید و حتی مانند جیتوبارتالی قهرمان دوچرخه سواری ازین موضوع تا سالهای سال به کسی حرفی نزنید . این مستند حکایت یک قهرمان ورزشی و دیگر ایتالیایی های شجاعی است که برای نجات یهودیان , پارتیزان ها و پناهندگان از ایتالیای تحت اشغال نازی ها جان خود را به خطرانداختند . داستان بارتالی و دیگران می تواند یک نمونه و سرمشقی برای چگونه انسان بودن باشد.