logo





کارنامه‌ی تبهکاران

دوشنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۸۸ - ۱۸ مه ۲۰۰۹

محمود کویر

kavir.jpg
این چندمین برگ از کارنامه‌ی این تبهکاران است که با خون دل می‌نویسم؟ نمی‌دانم. گویا تا کنون تنها نزدیک پانزده مقاله به همین قلم و در همین تارنما آمده است. دریغا دریغ!
در این سرزمین دیوانی بر تخت نشسته‌اند، خود مدار و خودکامه! و برآنند تا چهره‌ی خورشید را با گل بپوشانند. بر هرچه زیبایی است، چادر سیاهی بکشند. اینان قاتلان ماه و ستاره‌اند. اینان می‌کوشند تا نشانه‌های اندیشه و آزادگی را نابود کنند تا بر انسان‌هایی هراس زده و بی اندیشه در ترس و تاریکی حکم رانند. راز این همه تبهکاری و تلاش برای از میان بردن آثار فرهنگی و تاریخی در این است که چشم و دل و جانمان را کور و کر سازند. شناسنامه و تاریخ و سرگذشت ما را پاک کنند و حافظه وجدان و شعور اجتماعی را از میان بردارند و به جای آن کژدم دروغ و ریا و ترس و هراس را به جانمان اندازند.

**

سال نو با ویرانی آغاز شد.
هنوز دو ماهی از سال جدید نگذشته است که تمام دست اندرکاران ویرانی و تبه کاری، کوشش هماهنگ خود را برای از میان برداشتن فرهنگ و تمدن انسانی و ایرانی‌آغاز کرده‌اند.
بخوانیم سخنان غریب این نماینده‌ی حکومت را:
ناصر موسوی، عضو كمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی:« درحال حاضر تخریب‌های حوزه میراث فرهنگی در تمام نقاط كشور بدون مجوز صورت می گیرد و این نه تنها اتفاق تازه ای نیست بلكه به منطقه خاصی از كشور هم اختصاص ندارد.»

**

مقبره قدیمی نبی عاشور در روستای "بزی" از توابع شهرستان هندیجان در شرق استان خوزستان از سوی حفاران غیر مجاز حفاری شد.
مهدی قنواتی از فعالان تشکل‌های دوستدار میراث فرهنگی در استان خوزستان با اعلام این مطلب گفت: «در نیمه دوم فروردین ماه قاچاقچیان اموال تاریخی در محوطه‌های باستانی هندیجان، در مقبره معروف نبی عاشور که در قبرستان روستای بزی واقع شده حفاری کردند که باعث بروز خسارت‌هایی شده است.»

**

این روزها بار دیگر سرو کله قاچاقچیان و حفاران غیر مجاز در محوطه های باستانی شوش پیدا شده است تا در نتیجه تجاوز آنان تپه های باستانی با تخریب مواجه شوند.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام این مطلب گفت: پس از تخریب های گسترده در ایوان کرخه، شهر شاهی و صنعتگران، شهرک حر، کاخ شائور، محوطه حسین آباد و... ، اینبار قاچاقچیان و حفاران غیر مجاز به تپه های کفتار و سبیه در شوش تغییر مسیر بدهند.
مجتبی گهستونی افزود: در این تپه ها که در دهه 40 توسط آدامز باستان شناس آمریکایی بررسی ابتدایی شده اند آثار نزدیک به 20 حفاری غیر مجاز مشاهده می شود.

**

بركه كل گراش، بزرگترین آب‌انبار شهر گراش در فارس و ییکی از بزرگترین آب انبارهای جهان است كه به‌دلیل بی‌توجهی سازمان میراث فرهنگی ، علاوه بر بوی نامطبوع فاضلاب در اطراف آن، هیچ تابلوی راهنمایی برای دسترسی به این اثر تاریخی وجود ندارد.
سقف آب‌انبار 300 ساله گراش كه در سال 1290 هجری قمری ساخته شده است، به‌گفته مردم محلی در همان سال‌های اولیه ریخته است.
این آب‌انباربا لوله‌كشی‌های انجام شده در شهر، كاملا بی‌استفاده ماند و بعد از مدتی، آب سطحی خیابان‌های شهر و فاضلاب خانه‌ها به این مكان تاریخی سرازیر شده است.

**

عملیات احداث یک مسیر آبرسانی در پایین دست سد «زیره زرد» در رامهرمز به چندین تپه باستانی آسیب‌های جدی وارد کرد. این تپه‌ها دربردارنده آثاری از دوران مختلف تاریخی بودند. این عملیات که بدون کسب نظر پژوهشکده باستان‌شناسی صورت گرفته بود اعتراض بسیاری از انجمن‌های غیر دولتی دوستدار و مدافع میراث فرهنگی در خوزستان را برانگیخت.

بعد از اعتراض‌های اولیه مشخص شد که میراث فرهنگی خوزستان بدون هماهنگی با پژوهشکده باستان‌شناسی کشور مجوز مطالعات باستان‌شناسی در مسیر این کانال آبرسانی را در اختیار یک شرکت خصوصی گذاشته است.

در ادامه این بیانیه آمده: مدیریت میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان در طی چند سال اخیر نه تنها در زمینه رشد و بالندگی میراث فرهنگی کوشش درخوری انجام نداده، بلکه با بی‌توجهی در برابر تخریب یادمان‌ها، محوطه‌ها و مجموعه‌های جهانی و منحصربه فردی همچون شوش، جندی‌شاپور، ارجان، رامهرمز، شوشتر، هرمزاردشیر، مسجد سلیمان، ایوان کرخه، ایذه و ده‌ها محوطه بزرگ و کوچک و بی‌توجهی به مفاهیمِ بنیادین میراث فرهنگی در روزگار معاصر، سبب مخدوش شدن چهره مدیریت کلان کشور در قبال صیانت از میراث فرهنگی و معنوی کشور شده است.
همچنین این اتحادیه دانشجویی با توجه به روند تخریب آثار باستانی در خوزستان، انتخاب رییس میراث فرهنگی این استان را به عنوان یکی از پنج مدیر نمونه میراث فرهنگی کشور مورد انتقاد قرار داد. اما ماجرای تخریب‌های اخیر در خوزستان و در شهر رامهرمز تنها به عملیات احداث کانال‌های آبرسانی محدود نشد.
اقدام اداره آموزش و پرورش این شهرستان نیز در تسطیح یک تپه باستانی، آثاری از دوره اشکانی و ساسانی را در معرض خطر قرار داد. بنابر اظهارات سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان، داخل تپه «سید محمد دولت‌مند» که به صورت موقوفه در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفته بر اساس شواهد باستان‌شناسی بنایی اشکانی و ساسانی وجود دارد.

گرچه اعتراض‌های صورت گرفته به تسطیح این تپه موجب توقف عملیات شد اما برخی گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد که احتمال آغاز این عملیات همچنان وجود دارد. غیر از کانال‌های آب زیره زرد و همچنین اقدام وزارت آموزش و پرورش در تسطیح یک تپه تاریخی، حفاران غیر مجاز نیز محوطه‌های باستانی رامهرمز را از تخریب و غارت مصون نگذاشتند.

محوطه باستانی «جوبجی» که دارای آرامگاه‌هایی از شاهزادگان تمدن ایلامی است در ماه‌های اخیر مورد حفاری‌های غیر مجاز دزدان آثار باستانی قرار گرفت. این آرامگاه‌های کهن در سال ۸۶ و در طی عملیات احداث کانال آبرسانی کشف شد و از آن مقادیر زیادی اشیاء ارزشمند شامل حلقه‌های طلایی، تندیس‌های انسانی و مهره‌های گوناگون به دست آمد.

**

با صدور مجوزی ازسوی فرمانداری آران و بیدگل، 20 کارخانه صنعتی پخت آجر در کویر تاریخی این شهرستان ساخته می‌شود. ساخت این کارخانه که بدون استعلام از اداره میراث فرهنگی کاشان است، حریم منظری این کویر را از بین می‌برد و چندین محوطه و بنای تاریخی را در خطر قرار داده است.

**

کارخانه ریسندگی و بافندگی اهواز به عنوان یک اثر ملی به زباله‌دانی تبدیل شد. این کارخانه که نخستین کارخانه ریسندگی اهواز است به علت تخریب‌های ده سال گذشته مورد بی مهری سازمان میراث فرهنگی خوزستان قرار گرفته است و اکنون نیز تجمع معتادان و دپوی نخاله و زباله‌های شهری، از آن یک زباله‌دانی ساخته است.

درحالی بیش از یک دهه از تخریب کارخانه ریسندگی و بافندگی اهواز که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، می‌گذرد که سازمان میراث فرهنگی خوزستان حتی قدمی برای احیاء این اثر ملی برنداشته است و اکنون مکان این کارخانه به محل تجمع معتادان و دپو نخاله‌های شهری و زباله تبدیل شده است.

**

دبیر اجرایی انجمن دوستداران میراث فرهنگی مسجدسلیمان از اجرایی شدن فاز دوم طرح تخریب مدارس تاریخی این شهرستان توسط اداره آموزش و پرورش این شهرستان خبر داد.

ایوب سلطانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران در خوزستان در توضیح بیشتر این مطلب بیان کرد: فاز دوم طرح تخریب مدارس تاریخی مسجدسلیمان در حال اجرا می‌باشد. فاز اول این اقدام حدود پنج سال پیش در این شهرستان انجام شد.

او خاطرنشان کرد: متاسفانه چند مدرسه با پتانسیل بالای تاریخی شامل دبستان طالقانی با حدود پنجاه سال قدمت و مربوط به دوره پهلوی که پرونده ثبتی آن نیز تشکیل شده بود، مدرسه شهید رضایی هفت شهیدان، جهاد بی‌بی‌یان، هنرستان شریف و مدرسه شریعتی در این طرح تخریب شده‌اند.

سلطانی همچنین مدرسه شهید مدملی در منطقه گل‌گیر و نرجس ریل وی را از دیگر مدرسه‌های تاریخی تخریب شده این طرح عنوان کرد.

**

دانشگاه كاشان با افتتاح رصدخانه‌ای در 50 متری بنای چهارطاقی نیاسر، نه تنها حریم منظری این اثر ساسانی را مخدوش كرده كه بخشی از حصار قلعه‌ای را كه در دوران ساسانیان، چهارطاقی را محصور می‌كرده ،تخریب كرد.

**

رامهرمز یکی از کهن ترین شهرهای ایران است که در شاهنامه از آن به «سمنگان» نام برده شده است. همچنین، بر اساس برخی روایت‌های تاریخی، هرمز پنجم ساسانی در این شهر به خاک سپرده شده است.
بیشتر آثار یافت شده در رامهرمز به دست قاچاقچیان و یا در بهترین حالت در پی بروز حادثه ای یافت شده اند. از میان این آثار می‌توان به گنجیه بی همتای جوبجی اشاره کرد که در سال 1386 در پی کار لودرهای سازمان آب و برق خوزستان آشکار شد. این گنجینه بی همتا و بسیار ارزشمند دریچه ای تازه برای شناخت ایلام باستان بر روی باستان شناسان گشود، ولی پس از مدتی یگان حفاطت میراث فرهنگی آن را ترک نمود و محوطه جوبجی به حال خود رها شد. پس از آن، سیلی از قاچاقچیان حرفه ای آثار تاریخی به این محوطه سرازیر شدند. افزون بر جوبجی، محوطه های دیگری همچون تپه سید محمد دولتمند، پاگچی، تل برمی، و قراول روزانه به دست قاچاقچیان و یا با چراغ سبز سازمان میراث فرهنگی خوزستان تخریب شده اند.

**

چنین است کارنامه‌ی سیاه این تبهکاران در آستانه‌ی سال نو. آری! بکوبید پتک کین و دین را بر سینه‌ی مبارک داد و دانایی! بخراشید چهره‌ی نجیب پدران و مادران مرا بر سنگ و گچ دیوارها! بشکنید آیینه بندان و چلچراغ‌های خانه‌ی مادری مرا! ببارید سنگ پاره های سیاه نادانی و ستم را بر کاشی‌های آبی و سفال‌های مهربان و نجیب ما! اما بدانید، که هر ایرانی، حافظه و گواه و سندی تاریخی بر این سیهکاری است.
ونمی دانند! نمی‌دانند هم میهن دانای من، که تخت جمشید تویی! شوش منم! چهل ستون ماییم! آیینه ماییم! چلچراغ این خانه ماییم! این خانه که سرگذشت و سرنوشت ماست: ایران!

سبز باشید.
محمود کویر

نظر شما؟

نام:

پست الکترونیک(اختياری):

عنوان:

نظر:
codeimgکد روی تصویررا اينجا وارد کنيد:

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد