majidsedghi@yahoo.com
فرانسوا تروفو , فیلمساز , نظریه پرداز و یکی از پیشگامان موج نوی سینمای فرانسه که نخستین فیلم بلندش ( چهارصدضربه ) یکی از آثارمهم تاریخ سینمای فرانسه بشمارمیرود یکبار در گفت و گویی با نشریه ی معتبراکسپرس گفته بود :
همه ی آموخته های من در زندگی از سینما و ازمیان فیلمها ست . بنابراین من زندگی ام را درسالن سینما ها می گذرانم , مگر زمانی که گرفتار ساخت فیلم هستم .
سی سال پس ازخاموشی تروفو وبویژه اکنون که مروری برآثارش درسینما تک پاریس برپاست دیدن دوباره فیلمهایش , همچنان برای دوستداران سینما شوق برانگیز است و جالب آنکه گذشت سالها از ساخت فیلمها , این آثار را کهنه نکرده است . به راستی رمز جاودانگی آثارتروفو چه می تواند باشد , جز آنکه او عاشقانه فیلمهایش را می ساخت .
هرچند تروفو دلبسته نگارش و کتابخوانی بود ولی اغلب ترجیح میداد تا از حضور درکلاس درس خودداری کند مانند تصویری که ژان پیرلئو در فیلم چهارصدضربه - 1959 – ارائه داد. این فیلم تصویری از دوران کودکی اوست و درمجموع می توان گفت همه ی فیلمهای تروفو انعکاسی از زندگی گذشته او محسوب می شود .
تروفو دربخشی از خاطرات کودکی خود گفته بود :
من دویست فیلم اول زندگی ام را در ساعت هایی مشاهده میکردم که از مدرسه فرارکرده و راهی سالنهای سینما می شدم .
او همچنین گفته بود که هیچ گاه از سالن سینما دست خالی برنمی گشت و هعمولا درموقع خروج از سالن سینما عکس های فیلمها را نیز پنهانی برمی داشت !و بدین ترتیب پس از مدتی صاحب مجموعه ای کمیاب از عکسهای فیلمهای معروف تاریخ سینما شد. تروفو گاهی به یکبار دیدن فیلم بسنده نمی کرد به طورمثال او در چهارده سالگی فیلم ( قواعد بازی ) اثرمعروف ژان رنوار فیلمساز فرانسوی را دوازده بار دید .
شاید مشاهده مستمر فیلمها بود که اورابه سوی نقد فیلم کشاند و نقدهایش در کایه دوسینما وچند نشریه دیگربه چاپ رسید . اکثر مقاله های تروفو تند بود او اساس سینمای فرانسه را به باد انتقاد می گرفت و معتقد بود سینمای فرانسه باید از کلیشه سازی بپرهیزد ولازم است تا به آن جان تازه ای دمید . تروفو بعده این جان تازه را به سینمای فرانسه دمید که به موج نوی سینمای فرانسه معروف شد .
در آن سالها در فیلمخانه پاریس, بسیاری از کسانی که به فیلمخانه می آمدند پسرجوانی را به خاطرمی آوردند که در راهروهای این مرکز با شورو اشتباق بسیار در باره فیلمهای روز بحث و جدل می کرد کسی که بعدها به عنوان یکی از نام آورترین سینماگران فرانسه شناخته شد . شاید دشوارباشد فیلمهای خوب تروفورا برشمرد چراکه او حتی فیلم متوسط هم ندارد ولی از میان فیلمهای تروفو میتوان از این فیلمها به عنوان شاخص ها نام برد : ژول و ژیم , عروس سیاهپوش , فارنهایت 451 , بوسه های دزدیده شده , شب آمریکایی , زنی درهمسایگی , پول توجیبی , مردی که زنها رادوست داشت و...
شاعرزندگی و سینما
اشتیاق تروفو برای شناخت بیشتر سینمای جهان به روح شورشی او کمک کرد تا سینما را بهترو بهتر بشناسد و به نوعی سینمای ایده آل راکشف کند . تروفوی جوان به مدت پانزده سال یک سینه کلوپ را راه اندازی کرد و ازین طریق توانست ارتباط خود را با سینما گران ویا کسانی که به نحوی با سینما در ارتباط بودند گسترش دهد. او فیلم ( کالسکه ی طلایی ) اثر ژان رنوار را بسیاردوست داشت . تروفو در سال 1954 یک نامه ستایش آمیز برای رنوار نوشت و از او تقاضای یک دیدار حضوری کرد که رنوار پذیرفت و تروفو درمدت فیلمبرداری فیلم معروف رنوار به نام FRENCH CANCAN به دیدار استاد رفت . رنوار بعدها از تروفو به عنوان یک شاعرزندگی و سینما نام برد و یاد آورشد که تروفو نیز همانند او درفیلمهایش نگاهی عاشقانه به زندگی و نیز زن ها دارد .