majidsedghi@yahoo.com
درحالی که مدتی است داس مرگ برسربزرگان سینمای جها ن سایه افکن شده ,سینما تک پاریس از سینماگرانی که درسالهای دورتر زندگی را وداع گفته اند ستایش می کند. البته این نخستین بار نیست که این مرکزمهم فرهنگی – هنری اقدام به این کارمی کند ولی این باربه دلیل گزینش سینماگران منتخب و نمایش آثارشان پس از یک تعطیلی یکماهه و نیمه تابستانی می تواند برای دوستداران سینما یک فرصت طلایی بشمار آید .
فصل جدید سینما تک بسیار پربار متنوع و جذاب است . به طورمثال ازفرانسواتروفو , که اینک سی سال ازمرگش می گذرد علاوه برنمایش آثارش که همچنان دیدنی است ( به عنوان نمونه فیلم تاثیرگذار چهارصد ضربه ), برپایی نمایشگاهی از اسناد ارزشمند مربوط به این فیلمساز را تدارک دیده است . این نمایشگاه از هشتم اکتبرتا 25 ژانوبه برگزارخواهد شد.
تروفو , پایه گذار مکتب موج نو درسینمای فرانسه ( همراه با ژان لوک گدار ) یکی از پنج منتقد جوانی بود که در اوایل دهه ی 1950 با نشریه معتبرسینمایی کایه دوسینما به سردبیری آندره بازن همکاری می کردند. او به زودی به یکی از پیشروترین کارگردانان فرانسوی نسل خود بدل شد و در1959 با نخستین فیلم بلندش ( چهارصد ضربه ) همگان را متوجه خود کرد .
فیلمساز دیگری که بانمایش برگزیده ای از آثارش از اوتجلیل خواهد شد میکل آنجلو آنتیونیونی کارگردان بزرگ ایتالیایی و خالق آثاری چون ماجرا , آگراندیسمان , صحرای سرخ , کسوف و ... است . اوراکه معمارسینما ی مدرن می نامند پیش از آنکه کارگردانی درسینما را حرفه خود سازد یکبار به عنوان نماینده سینمای ایتالیا به فرانسه رفت و درفیلم مهمانان شب ( مارسل کارنه – 1942 ) که محصول دو کشور فرانسه و ایتالیا بود به عنوان دستیار کارگردان همکااری کرد. نخستین موفقیت جهانی آنتونیونی با فیلم ماجرا ( 1959 ) بود که جایزه ویژه هیات داوران جشنواره کن را دریافت کرد. نمایشگاهی از دست نوشته ها اسناد و آثارهنری او نیز از هشتم آوریل تا نوزدهم ژوئیه 2015 درسینما تک برپاخواهد شد.
و دیگران ...
از سرجیو لئونه فیلمساز ایتالیایی که با ساخت فیلمهای وسترن ( معروف به وسترن اسپاگتی ) مشهورشد حدود ده فیلم به نمایش درخواد آمد. لئونه درسال 1948 دستیار ویتوریو دسیکا در فیلم ( دزد دوچرخه ) بود فیلمی که به کلی با فیلمهایی که او بعدها در عرصه سینما ساخت تفاوت بسیار داشت . درسال 1964 با فیلم ( بخاطر یک مشت دلار ) باشرکت کلینت ایستوود به شهرت رسید و فیلمها ی دیگرش از جمله ( بخاطریک مشت دلاربیشتر ) , (خوب بد زشت ) و یا ( روزی روزگاری درغرب ) شهرتش را دو چندان کرد هرچند در این میان نمی توان نقش آهنگساز فیلمهایش انیو موریکونه را از یادبرد. او درحالی که ساخت چند فیلم دیگر را جزو برنامه های آتی اش داشت درسال 1989 در رم درگذشت.
کارگردان دیگری که در زمینه ساخت فیلمهای باصطلاح ( اکشن ) سرآمد است جان مک تیرنان کارگردان و تهیه کننده 63 ساله آمریکایی نام دارد که شماری از فیلمهایش دربرنامه این ماه سینما تک قرار دارد. او بویژه به دلیل ساخت سه فیلم مشهورشد : غارتگر ( با شرکت آرنولد شوارزینگر) , جان سخت ( باشرکت بروس ویلیس ) و شکاراکتبرسرخ ( با شرکت شون کانری ) .
از 24 سپتامبر تا پنجم اکتبرنیز سینما تک با نمایش تعدادی از فیلمهای گی ژیل , فیلمسازدرگذشته سینمای فرانسه تجلیل می کند . وی متولد الجزایر درسال 1938 و نام اصلی اش گی شیش بود که در 1996 در 57 سالگی درگذشت .او از سال 1958 با ساخت فیلمهای کوتاه کارش را شروع کرد و نخستین فیلم بلندش ( عاشق دریا ) با شرکت ژولیت گرگو و رومی اشنایدر درسال 1963 ساخته شد .
برگزیده ای از فیلمهای به نمایش در آمده در جشنواره دوویل که ویژه فیلمهای آمریکایی است , سیمای زنان درسینمای چین , سینمای جنگ بزرگ , و تاریخ همیشگی سینما از جمله برنامه های دیگرسینما تک دراین دوره است .
لانگلوآ و سینما تک
سرآغا ز و شکل گیری سینما تک فرانسه به سال 1935 برمی گردد زمانی که هانری لانگلوآ و ژرژ فرانژو که از سالها پیش نسخه های قدیمی فیلمها را نگاهداری میکردند یک کلوب فیلم به نام Cercle du cinéma دایرکردند .یکسال بعد در دوم سپتامبر 1936 سینما تک فرانسه تحت سرپرستی هانری لانگلوآ برای نمایش فیلمهای قدیمی گشایش یافت . سینما تک علاوه برنمایش فیلم شروع به جمع آوری هرچه مربوط به سینما بودکرد مانند دوربین های سینمایی , پوستر , نشریات سینمایی , لباس و حتی دکورفیلمها .
در 26 اکتبر 1948 یک سالن با گنجایش شصت صندلی و همچنین اولین موزه سینمای لانگلوآ در سه طبقه در خیابان Messine در منطقه هشت پاریس افتتاح شد . درهمین سال بود که لانگلوآ با کسانی که بعدها سینما گران مشهوری شدند مانند فرانسوا تروفو , ژان لوک گدار, ژاک ریوت و اریک رومر که به این مکان می آمدند آشنا شد . در اول دسامبر 1955 سینما تک باردیگر جای خود را تغییرداد و درمنطقه پنج پاریس مستقرشد واین بار سالن نمایش فیلم به 260 صندلی افزایش یافت . در پنجم ژوئن 1963 آندره مالرو وزیرفرهنگ آن زمان سالنی درPalais de Chaillot درمیدان معروف تروکادرو ( که به میدان حقوق بشرمعروف است ) را دراختیار سینما تک قرارداد. درسال 1968 مالرو با فشار وزارت دارایی خواهان تغییر درمدیریت سنما تک شد. همین امر باعث شد تا یک کمیته دفاع شامل سینما گران شناخته شده سینما مانند ابل گانس , فرانسواتروفو , آلن رنه , ژرژ فرانژو , ژان لوک گدار , کریس مارکر , ژاک ریوت , کلود شابرول , کلود بری , آندره کایات , اریک رومر , ژان روش , یوریس ایوانز , روبر برسون و بازیگرانی چون ژان پیرلئود (بازیگرفیلم چهارصدضربه ), کلود ژاد , فرانسواز روزی و ژان ماره دست به تظاهرات سازمان یافته ای کردند. دراین میان برخی از چهره های مشهورخارج از فرانسه مانند چارلی چاپلین و استنلی کریمر حمایت خودرا اعلام کردند همین اعتراض ها باعث شد تا لانگلوآ باردیگر از 22 آوریل به سینما تک برگردد.
بی تردید لانگلوآ در شکل گیری و توسعه سینما تک نقش موثری داشت . وی در دوم آوریل 1974 یک اسکارافتخاری گرفت ونیز جایزه یک عمرفعالیتهای خستگی ناپذیرش از سوی ( سزار ) فرانسه به او اهدا شد لانگلوآ سیزدهم ژانویه 1977 درگذشت . کوستاوگاوراس ( کارگردان فیلم معروف زد ) رییس فعلی سینما تک است که از ده سال پیش تاکنون به یک ساختمان مدرن در خیابان Bercy نقل مکان کرده است .
