دومین جشنواره بین المللی تئاتر ایرانی –انگلیسی ، لندن به مدیریت سوسن فرخ نیا* در تاریخ سی جولای شروع به کار کرد. در سال گذشته دور اول اين جشنواره به دلیل کمبود مالی تنها به گروه های ساکن لندن اختصاص داشت، اما.امسال از پاریس ،کلن،فرانکفورت،امستردام،استکهلم و لندن برای اجرا به اين جشنواره دعوت شده ولی باز هم به دلیل کمبود بودجه نمایشی از امریکا و کانادا و ایران دعوتی نداشتند. برگزارکنندگان جشنواره اميد دارند که بتوانند آنها را برای سال های بعد دعوت کنند. برای تمام نمایش ها زيرنويس انگليسی گذاشته شده تا بتواند مخاطبان خارجی و نسل دومی ها را که زبان فارسی را خوب نمی دانند، را هم جلب کنند. يک اجرای انگليسی هم در برنامه گنجانده شده بود. این جشنواره شاید اولین فستیوال تئاتر ایرانی باشد که بسیاری از نمایش ها زیر نویس انگلیسی داشت و حتی دو نمایش به زبان انگلیسی توسط هنرمندان ایرانی اجرا شد..
این فستیوال در پنج روز در محل تئاتر بین المللی "آرتز دپو" برنامه های خود را از ساعت دو نیم بعد از ظهر تا ده نیم شب با نظم و ترتیب پیش برد و هر روز چهار تا پنج نمایش با تم های مختلف به اجرا در امد . جشنواره تئاتر ايرانی لندن امسال نیز به صورت مسابقه ای برگزار و در پايان بهترين ها توسط هيات داوران انتخاب شدند .
در این پنج روز هنرمندان بررگ تئاتری ،بقولی حرفه ایی ها در کنار غیر حرفه ایی ها که در خارج تئاتر آموخته اند و بسیاری شان "هنر آموزان تئاتر سام" هستند در سن "آرتز دپو" هنرنمایی کردند. بیش از هفده نمایش به تماشا گذاشته شد از افسانه ببر، کار زیبای صدرالدین زاهد* ، که یک ساعت و نیم تماشاچی را روی صنلی نشاند و با خود به غار و کوه های چین و ماچین برد و شیر ببر نوشید و نوشاند .تا گلی گرگپور که با صداقت و سادگی و بازی روان با اطمینان در نقش خود در "زندگی دشوار" به زبان انگلیسی، به همگان نشان داد آماتوری است که درس خود را خوب اموخته است..تماشاچی هر روز شاهد تلاش هنرمندان حرفه ایی و غیر حرفه ایی در سن تئاتر "آرتز دپو" بود ، از علی رضا کوشک جلالی تا بردیا جلالی از قاضی ربیحاوی، پروانه سلطانی تا مهدی هوشمند از بهرخ بابایی تا شهلا و مژگان ایران و صفورا کوشش مدیران سمینار بر این مبنا بود تا در فضای دوستانه قدیمی های کارکشته تئاتر، نوپاها، قدم های مطئمئن تری بردارند تشویق شوند و به کارشان با دید روشنتری ادامه دهند.
در روز افتتاحیه جشنواره لندن، سوسن فرخ نیا به تماشاچیان خوش آمد گفت. قصد ندارم وقتتان را بگیرم زیرا در دوجلسه بحث و گفتگو به پرسش هایتان پاسخ خواهیم داد. سوسن در ادامه قول داد این فستیئوال بزرگتر پر بارتر از قبل باشد. سپس با غمی سنگین، چنین ادامه داد:
در این میان خبر بدی داشتیم و ان مرگ نا بهنگام مشاور ادبی جشنواره و یار من در زندگی، مصطفی شفافی* بود. اما عشق همه ما به تئاتر باعث شد تا غلیرغم این درد بزرگ، این کار را ادامه دهیم ومن ان را تقدیم می کنم به مصطفی شفافی ، یار و همراه من در زندگی و یار من در تاسیس "گروه سام". .مصطفی اگر بخاطر بیماری به مهر من احتیاج داشت من هم در پیش برد اهداف "گروه تئاتر سام "، به پچ پچ های در گوشم می گفت: نترس جانم، هول نکن ، آروم باش و برو جلو احتیاج داشتم. .یادش شاد که حتما در تمام طول این فستیوال با ما خواهد بود.از شما خواهش می کنم به یاد و احترام او یک دقیقه سکوت کنیم
و سپس فیلمی پخش شد که در آن مصطفی شفافی شعری از کتاب خود به نام "شعرم " را خواند
مصطفی شفافی
"شعرم "
آب ام در کف چاه
سر کشیده شاعر دوشین،
در وهم ترد صداقت
آبادی ام،
مکدر،
درختی و سایه ایی در جشم گمشده
اینک زلالی آب و تکدر آبادی ام ،
همه در رویت انسان،
بازگونه تصوی ،که نهان از چشم قابیل،
هابیل محتصررا، آنبانه ایی
از سپرده ی مادر بود-
فرود آمد به هستی
به جایی،
که شعور سجده کرد و تقدس مرا بوسید
مرغ حامل شدم
و عشق را در چینه دان خیال
با خود، به این سوی جهان آوردم
مادر، کلام بود
و کلمه "حوا"
نخستین واژه ایی که آدم به چون خودی خطاب کرد
زاده شدم ، در تلاطم یک خواسته
شعری شدم،
رونده بر بسیط خاک
آنک در اینک
روئت زلال آینه،
بی کدورت تنفس "ها" یی
بر رخسار
من می بینم
شعرم،
قامتی ستاده بر راستای زمین
از خون و استخوان شکسته
گل رنگ
فرزند شاعران نخستین
خدا و آدم ام
دیوانه ایی بر من سنگ می زند
آنک برادرم ،
قابیل شعور
هم خون زمین ،
در جلدواره ایی تارک انسان
که کتاب نخوانده از آن نخواست
هابیل ام ،
در مزبح شور
و قابیل،
شعور زندهی آدم بر این-
گستره می تازد
همه جهان،
روزی از آن من بود، که شعرم
بحث و گفتگو
جلسه بحث و گفتگو با تماشاگران به گردانندگی حکیمه فیوجی در دومین و سومین روز در کنار اجری نمایش ها پیش رفت در این جلسات سوسن به سوالات حاضران پاسخ گفت از جمله اینکه چرا در "آرتز دپو" برنامه برگزار شد و بودجه فستیوال از کجا تهیه شده است.
در چرایی برگزیدن "ارتز دپو" سوسن فرخ نیا اینگونه توضیح داد:
وقتی "خانه سام" بسته شد این جا شاید بهترین مکان و جایی بود که انتخاب شده و این محل از نظر هنری هم جای مهمی درهنر تئاتر لندن است «آرتز دپو» ۱۲۰ صندلی دارد در شمال لندن است.و ایرانی های زیادی ساکن این منطقه هستتند
در مورد بودجه تلاش های فراوان شد تا نیاز جشنواره که شصت یک هزارپوند بر آورد شده بود را بدست آوریم ولی ما تنها موفق شدیم سیزده هزار پوند از شورای هنری انگلیس (ارت کانسل) بگیریم همزمان نامه "ارت کانسل " و مبلغ مورد نظر، در صفحه بزرگ روی پروژکتور به دید همگان گذاشته شد. ما از جایی و کس دیگری کمک نگرفتیم ما به عنوان یک نهاد مستقل تئاتری بدون هیچ وابستگی به گروهی و یا شخص و یا دولتی. این کار بزرگ با با تلاش داوطلبانه "هنر آموزان تئاتر سام" پیش بردیم
برای انتخاب نمایش ها همه نمایش ها خوانده شد مگر دونمایش که انهم از اساتید تئاتری بود من اصرار دارم که آماتور ها در کنار حرفه ایی ها باشند ونمایش هایشان به اجرا در اید .من به عمد اینگونه انتخاب کردم معنا دادن به هنرمندان آماتور ، برای اینکه دیده شوند و به کارشان اهمییت داده شود برای تشویق انها به ادامه کار...
سوسن فرخ نیا در پایان برخی از انتقاد هایی که وجود داشت را عنوان نمود از جمله اینکه نمایشی قرار بود متن دیگری داشته باشد اما در سن تئاتر متوجه شدیم نمایش چیزدیگری است ما طبق قانون می توانسیم جلوی اجرای نمایش را در آن روز بگیریم اما ما این را تجربه ایی می کنیم برای اینده وبرای حشنواره بعدی .
درروز اختتامیه صهبا لاجوردی و سوسن فرخ نیا در سن "ارت دپو" پایان دومین جشنواره بین المللی تئاتر ایرانی –انگلیسی در لندن را اعلام کردند و آقای منوجهر نامورآزاد، به نمایندگی از داوران جشنواره به روی سن امد و جگونگی کارکرد هئیت داوران را توضیح داد. و اسامی برگزیده را در پاکت های دربسته به دست مدیر مالی چشنوازه خانم صهبا لاجوردی سپرد
هئیت داوران چشنواره :آقای ابراهیم مکی خانم (نمایشنامه-نویس-و-کارگردان ، محققین و استادان تئاتر ایران) شهلا طاهری مدیر مدرسه رستم ( غیر تئاتری) و اقای منوحهر نامور ازاد بازیگر کارگردان نمایشنامه نویس.
خانم لاجوردی توضیح دادند همانطور که در برنامه های جشنواره آمده برخی از نمایش ها کار جنبی محسوب می شدند و در رقابت با نمایش های فستیوال نبودند.. تئاتر های جنبی عبارت بودند از : «زال حمید دانشور، مرداب عشق پروانه سلطانی ،زندگی سخت سوسن فرخ نیا – افسانه ببر صدرالدین زاهد- خیمه شب بازی، قاضی ربیحاوی –بودن یا نبودن حمید جاودان– مدرسه شبانه سوسن فرخ نیا
سپس صهبا لاجوردی برندگان جشنواره را اعلام کرد
بهترین های جشنواره
بهترین بازیگر زن بهرخ بابایی
بهرخ بابایی از گردانندگان فستیول بخاطر زحمات زیادشان، تشکر کرد.بهرخ گفت جای استادم رکن الدین خسروی امروز اینجا بسیار خالی است افتخار می کنم شاگرد او هستم من زندگی کردن خوب و تئاتر خوب را از او آموختم .
بهترین بازیگر دیگر، زن تارا هادی زاده بود
بهترین نمایشنامه از یاد رفته بردیا جلالی، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر مرد هم ب بردیا جلالی انتخاب شد
بردیا جلالی از هنرمندان که در ایران کار می کنند یاد کرد و از حمید دانشور و حمید جاودان نام برد و گفت من شاگردن شما هستم
بهترین کارگردان علیرضا کوشک جلالی انتخاب شد که به دلیل عدم حضورش ، شاپور سلیمی بازیگر از آلمان جایزه را دریافت نمود. شاپور سلیمی گفت اولین معلمم در بازیگری سوسن فرخ نیا بود که از ان سال های بسیار گذشته است و امروز دوباره افتخار حضور او را در کنارم در این فستیوال دارم .
جایزه افتخاری یک عمر فعالیت هنری فستیوال
در پایان از کارهای رکن الدین خسروی قدردانی شد و جایزه افتخاری یک عمر فعالیت هنری فستیوال به او اعطا شد . رکن الدین خسروی به دلیل بیماری حصور نداشت و جایزه او را، ایرج جنتی عطایی (ترانه سرای معروف و گارگردان تئاتر) و یکی از شاگردان رکن الدین خسروی دریافت نمود.
ایرج جنتی عطایی رکن الدین خسروی در قدردانی از رکن الدین خسروی سخن گفت از جمله یاد آور شد ا در این فستیوال چند نفر دیگر از شاگردان خسروی حضور دارند از پروانه سلطانی ، بهرخ بابایی و خود من
کم کاستی ها
از کم کاستی های این جشنواره نبود سیناپس و یا خلاصه نمایس ها در دسترس افراد بود .به گفته مدیران جشنواره : دلیلش این بود که اطلاعات به موقع دست مسولین جشنواره نرسید و معمولا لحظه اخر کار ها انجام شد و در نتیجه سیناپس به موقع تهیه نشد واین اشکال در ترجمه نمایش ها هم دیده می شد . مدیران جشنواره در این باره می گویند حتما کم و کاستی در کارها دیده می شد تا حدی طبیعی است تازه سال دوم کارمان است و مطمئنا در سال های بعدی به مرور بهتر و بهتر خواهد شد و فستیوال رشد بیشتری خواهد کرد..
"هنر آموزان تئاتر سام"
در این پنج روز تیم قوی "هنر آموزان تئاتر سام" از پشت صحنه کارها راتنظیم و پیش می بردند آنها با هارمونی و کار گروهی خوب، کمک نمودند تا کارها در این پنج روز بدون درگیری با آرامش پایان گیرد این به معنای این نبود که در ان جمع اختلاف نظر نباشد اما با این وجود همه کارها در آرامش به طور تخصصی پیش رفت .
عفت ماهباز ، لندن مرداد 1393
http://efatmahbaz.com/
efatmahbas@hotmail.com
زیرنویس
سوسن فرخ نیا در خانواده ای برخاسته از گیلان - بندر انزلی - در تهران تولد یافت او به جز کارگردانی و بازیگری در نمایش های متعدد، که ایفای نقش در کنار بهروز وثوقی و گلشیفته فراهانی در " یک رویای خصوصی" به کارگردانی ایرج جنتی عطایی، از آخرین آن ها محسوب می شود؛ برگزار کننده جشنواره تئاتر ایرانی نیز هست. فرخ نیا در سالیان اخیر با تشکیل هنرکده نمایشی سام در لندن و تدریس هنر تئاتر. برپایی جشنواره تئاتر ایرانی لندن حاصل فعالیت گروه سام است که امسال دومین دوره آن بین روزهای سی ام جولای تا سوم آگوست برگزار می شود.
مصطفی شفافی معلم، شاعر و روزنامه‌نگار برجسته لر در پنج مرداد 1393 در شصت و یکمین سال زندگی‌اش در تبعید جان داد در خرم آباد به دنیا آمد درس خواند سال‌ها از کانی دریژ مهاباد تا نازی آباد تهران و مراکز عالی کشور درس داد و هنر‌اموخت. و همزمان با نشریات بسیاری همکاری کرد، از زبان عشایر تا آدینه و.... سال‌های آخر در تبعید و در لندن سعدی و حافظ و شاهنامه تدریس می‌کرد و مشغول به ترجمه‌ی مثنوی بود
گروه تئاتر سام در سال ۲۰۰۰ توسط و سوسن فرخ نیا مصطفی شفافی تاسیس شد و الان مدت ۱۴ سال است فعالیت بی وقفه ای دارد
وبسایت تئاتر سام
http://www.saamtheatregroup.com/
آقای زاهد امسال در اين جشنواره درباره «کار خلاقه گروهی در تئاتر» صحبت کرد؛ کاری درخشان که کارگاه نمايش بخاطر آن مشهور است و نمونه ایی ز کار گروهی در تئاتر بود.
بهرخ بابایی و شاپور سلیمی
بهرخ بابایی و شاپور سلیمی
پایانی از یک نمایش
چمعی از هنرمندان حرفه اییی و اماتورها
چنتی عطایی در جمع.
داور - شهلا طاهری
داور- مکی ابراهیم
داور -نامور آزاد
در سالن و برای قهوه
نمایش از یاد رفته
