به کجا چنین شتابان ؟
نگرشی بر گسترش جغرافیایی داعش

"داعش " نام مرموز و دهشت ناکی در خاور میانه شده است . آنان دیگر به قلمرو خود در شرق سوریه و عراق بسنده نمی کنند . بنا به گفته یکی از فرماندهان داعش , آنان به سوی " ایجاد امارت اسلامی از رود دجله عراق تا اردن به علاوه فلسطین و لبنان" هستند .
آ ینده مناسبات "داعش " با کشور های منطقه چه گونه خوا هد بود ؟ چه کشور هایی مورد تهدید داعش خوا هد بود و گسترش جغرافیایی داعش " چه گونه خوا هد بود ؟ آیا اسراییل و ترکیه و عربستان حامیان داعش " بوده اند ؟ آیا داعش می‌تواند به همه اعلام جنگ دهد و آیا در پی آن کشور های منطقه توان آن را دارند بر ضد داعش متحد شوند؟ آیا ایران و عربستان دو کشور اصلی در شرق خا ورمیا نه می‌توانند با یکدیگر توافق کنند که با همکاری با آمریکا علیه داعش و دیگر گروه‌های وابسته به القاعده وارد عمل شوند؟
در این نوشتار تلاش می شود این پرسش ها مورد ارزیابی قرار گیرد .

"داعش " و اردن
داعش نه تنها در عراق و سوریه بلکه در اردن نیز نفوذ کرده و استان" معان" را در این کشور که با عربستان هم مرز است به کنترل خود در آورده است در حالی که نیروهای امنیتی و نظامی اردن توانایی رویارویی با آنها را ندارند. دولت اردن با پشتیبانی و فشار دولت عربستان تلاش بسیاری می کند که از انتشار چنین اخباری در رسانه ها جلوگیری کند. روزنامه اردنی "الرای " نیز ما ه گذشته گزارش داد که برخی از رهبران تندروی اخوانی اردن با رهبران داعش ارتباط گرفته اند و تلاش دارند تا عشایر سنی اردن را تحریک کنند که با ابوبکر البغدادی، رهبر داعش بیعت کرده تا سناریویی مشابه سناریوی موصل را در اردن رقم بزنند تابدین گونه به تضعیف بیش از پیش حکومت اردن بپردازند. در همین را ستا هفته گذشته رسانه های اردنی اعلام کردند که ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن از رفتارها و کارهای رهبران اخوان المسلمین [ که به گفته او تلاش دارند میان اردنی های فلسطینی تبار با اردنی های اصلی اختلاف بیندازند] ، به شدت خشمگین شده و دستوراتی برای برخورد با آنها صادر کرده است.

"داعش " و مصر
مصر نیز حال و روز چندان خوبی ندارد. عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری تازه کار این کشور از گسترش فعالیت گروه های نزدیک به القاعده و داعش در مرزهای کشورش با لیبی در غرب و صحرای سینا در شرق به شدت نگران است و بیم آن می رود دیر یا زود رهبران گروه های کوچک تکفیری فعال در این کشور با ابوبکر البغدادی اعلام بیعت کرده و برای سرنگونی حکومت جدید مصر دست به کار شوند. وجود اخوان المسلمین خشمگین از دولت "السیسی " ، خطر جدی و پایگاه مناسبی برای نفوذ داعش در مصر می باشد .

"داعش " و عربستان و کشورهای خلیج
تا هفته های پیشین بسیاری از منابع خبری گزارش می دادند که عربستان جزء کشورهای حامی داعش در عراق و سوریه است ، اما اکنون شواهد نشان می دهد که عربستان خود هدف حمله داعش و گروه های تکفیری در سناریوی گسترش جغرافیایی آنها است." بیان جبر الزبیدی " ، وزیر کشور اسبق دولت عراق و نماینده پارلمان این کشور در گفت و گو با شبکه خبری "المیادین " گفت : " که ما اسناد کاملا موثقی در اختیار داریم که نشان می دهد داعش نقشه حمله به عربستان را تدارک دیده است و قصد دارد در اولین فرصت به این کشور حمله کند."
کارشناسان مسائل استراتژیک و سیاسی می گویند که ناتوانی عربستان چه از لحاظ امنیتی و چه از لحاظ نظامی در برخورد با داعش دغدغه اصلی بسیاری از کشورهای منطقه و نهادهای امنیتی بین المللی است. و می گویند " اسناد موثقی به دست آمده که نشان می دهد نقشه ای برای حمله تروریستی داعش به کویت، امارات متحده عربی و عربستان سعودی با هدف تجزیه آنها تدارک دیده شده است."
این در حالی است که اخیرا گروهی از سلفی های تندرو در کویت در حمایت از داعش دست به تظاهرات زدند و با ابوبکر البغدادی بیعت کردند و به او وعده دادند که خلافت اسلامی او را در کویت نیز راه بیندازند.

داعش و لیبی “
از هم پاشیدگی لیبی پس از سقوط معمر قذافی و تسلط افراط گرایان و گروه های تکفیری بر آن در کنار حمایت های مالی و لجستیکی و آموزش های نظامی قطر و ترکیه این کشور را به کانون صادرات تروریست و نیروهای تکفیری تبدیل کرده است. اکنون لیبی به پشت جبهه داعش تبدیل شده است . و نیروهای آما ده ،به جبهه شرق خاور میا نه ، گسیل می شوند .

داعش و ترکیه
اسناد و شوا هد نشان می دهند که این کشور در خفا با داعش همکاری دارد و مصالح این شبکه را تامین می کند.
به گزارش پایگاه خبری "عراقی المسله" ، اطلاعات جدیدی که یکی از روزنامه های ترکیه روز یکشنبه 20 جولای منتشر کرده است، نشان می دهد که آنکارا اولین حامی رهبر داعش، ابو بکر البغدادی است به گونه ای که قبل از آغاز به کار این شبکه تروریستی او را برای مدتی در خاک خود پناه داده بود.
"رافت بالی" ، نویسنده و روزنامه نگار ترک بر اساس اطلاعاتی که مدعی است به دست آورده، در روزنامه "ادینلک دیلی" ترکیه می نویسد، ترکیه ، ابو بکر البغدادی را برای مدتی نزد خود پذیرفته بود و تا قبل از تاسیس شبکه آن در سال 2008 مبالغ کلان مالی در اختیارش قرار داده بود.
به گفته "بالی" ، البغدادی به صورت کاملا قانونی وارد ترکیه شده بود و اگر چه به عنوان خبرنگار به ترکیه آمده بود اما مقام های ترکیه به خوبی می دانستند که او وارد ترکیه شده است.
سکوت یک باره رسانه های جهان و عدم پیگیری مسئولان ترکی از سرنوشت دیپلمات های [به ادعای خود،] گروگان گرفته شده در موصل در روزهای ابتدایی حمله داعش به این شهر، شبهات بسیاری را نسبت به نقش آنکارا در همکاری با داعش ایجاد کرده است. از آن تاریخ تا کنون حتی یک مقام ترک درباره سرنوشت این افراد که گفته می شد گروگان گرفته شده اند، بیان نداشته است. "اثیل النجیفی" ، استاندار نینوا که خود متهم به سهل انگاری و همکاری با داعش در سقوط موصل است، در گفت وگو با شبکه "الحدث" گفته بود که کنسولگری ترکیه در موصل اتاق فکر فعالیت های داعش است و گروگان گرفته شدن 69 نفر تبعه ترک و اعضای این کنسولگری دروغی بیش نیست.
به نوشته روزنامه" ادینلک دیلی" فرودگاه های استانبول محل جولانگاه و عبور و مرور تروریست هایی است که از خارج می آیند و در حالی که دولت اگر اراده کند توانایی دستگیری آنها را دارد و از طریق دوربین های امنیتی مستقر در فرودگاه هایش فعالیت های آنها را به خوبی زیر نظر دارد اما از این کار خودداری می کند.
روزنامه "ادینلک دیلی" همچنین می نویسد:" ملت ترکیه بعد از آن که عناصر شبکه داعش از حزب عدالت و توسعه حاکم در ترکیه برای در اختیار قرار دادن بیمارستان های دولتی در آنکارا برای درمان زخمی هایشان در پی درگیری آنها با ارتش عراق در موصل تشکر کرد، شوکه شدند.
یکی از فرماندهان داعش در گفت وگو با این روزنامه گفت: «هدف ما ایجاد امارت اسلامی از رود دجله عراق تا اردن به علاوه فلسطین و لبنان است و شریعت اسلامی نیز قانون اساسی این دولت خواهد بود.»
به نوشته این روزنامه این افراد زیر نظر دولت حزب عدالت و توسعه به اسم درمان های پزشکی به رهبری یکی از افراد مسلح موسوم به "مازن ابو محمد "وارد ترکیه شده اند.
منابع رسانه ای ترکیه همچنین می گویند که داعش برای آموزش نیروهای جنگجوی خود از پایگاه نظامی "اینجرلیک" که در اختیار نیروهای امریکایی است و در منطقه" اضنه "واقع شده است، استفاده می کند.
به گفته این منابع , واشنگتن اخیرا دریافته است که داعش آموزش های لازم خود را در خاک ترکیه می بیند و از سوی یکی از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس سه میلیارد دلار حمایت مالی در اختیار آن قرار گرفته است.

داعش و اسراییل
بسیاری اسرائیل را طراح سناریوی پیش روی های داعش می دانند. سکوت داعش نسبت به حمله اسرائیل به غزه و صدور این بیانیه توسط آن که مسئولیتی در قبال حمایت از فلسطینیان در برابر اسرائیل ندارد، شبهات را نسبت به نقش اسرائیل در حمایت از داعش افزایش داده است. اما از سوی دیگر پشتیبانی اسراییل از اقلیم خود مختار کردستان , این سناریو را در ابهام قرار داده است .

توافق ایران و عربستان بر علیه داعش
دشمنی ها همیشگی نخواهند بود و اشاره هایی که اخیرا برای همکاری ایران با عربستان در زمینه های عراق و غیره مشاهده می شود، بیانگر آن است که دولت ایران نیز به دلایل مختلف حاضر به همکاری با عربستان است. رقابت و حتی مبارزه عربستان و ایران در بعدهای نظامی و دیپلماتیک و رسانه ای و دینی بر کسی پوشیده نیست. ایران دردرازای سالیان گذشته تحت پرچم تشیع , و به کمک حکومت بشار اسد در سوریه و حزب الله در لبنان و حماس در فلسطین و نوری مالکی در عراق بر مناطقی از جهان عرب تاثیر گذاشته است . اما اکنون وضعیت فرق کرده است. لاجرم باید برای آرامش منطقه و بازگشت آرامش به لبنان و فلسطین و عراق و دیگر کشورهای عربی نوع تازه ای از همکاری ها میان قدرت های بزرگ منطقه ای به ویژه ایران و عربستان با هماهنگی با آمریکا به وجود آید.
آشوب و مخاطره ها می توانند فرصتی برای همکاری با هدف بازگشت ثبات به منطقه و پایان جنگ سرد میان ایران و عربستان فراهم آورند تا دامنه حریق بیش از این گسترش نیابد.

زمین چرکین است
در پایان سخن سری به"کوچه باغ‌های نیشابور" بزنیم و هم صدا با " شفیعی کدکنی "بخوانیم :
پیش از شما / به سان شما / بیشمارها / با تار عنکبوت / نوشتند روی باد / کین دولت......
و " زمین چرکین است ...."

July-27-2014
rezaalavim@yahoo.com