چهاردهم آپریل به نیمه روز نرسیده بود که جهانیان با تراژدی شگفتی روبرو می شوند . بیش از ٢٠٠ دخترک ١٦ تا١٨ ساله در دستان زمخت "بوکا حرام " در نیجریه اسیر می شوند . دولت شلخته و فاسد نیجریه به رهبری " گودلاک جاناتان " این امر را در مجامع بین المللی مخفی نگه می دارند . چرا ؟ اعترا ض مردمان نیجریه ، پای رسانه ها را به میان می کشاند ، و جهانیان بر این فاجعه دردناک آگاه می شوند .
روشن اندیشان و کنشکران حقوق بشری ایرانی و تحلیل گران وطنی بر این امر مهم کم تفاوت اند . چرا ؟ .
پیشینه "بوکا حرام " چیست و پیدایش اشان از کجا ست ؟ چگونه انقدر قدرتمند شدند؟ آیاباورهای آنان با نظرات صدر اسلام همسو است ؟ آیا این گونه "خوا نش ها " ی سهمناک از اسلام تهدیدی جدی برای زندگی زندگان نیست ؟ چرا نیروهای امنیتی بریتانیا و ایالات متحده وارد میدانگاه رزم و تقابل با "بوکا حرام " می شوند ؟ اما کشور های اسلامی که به ادعایشان آبروی ایدولوژی شان بر باد رفته کم توجه هستند و به چند اعتراض آبکی بسنده می کنند ؟
این نوشتار نیم نگاهی به"هستی وچیستی بوکا حرام " وایجاد هشیاری جهانیان بر این چنین پدیده ای سهمناک و دردناک می باشد.
"بوکا حرام " از زهدان القاعده پس از سپتامبر ١١ زاده شد
فساد دولت نفت فروش مافیایی نیجریه ، نارضایتی و خشم مردم ، بی عدالتی و فقر و مرافعات قومی - مذهبی ، زمینه ساز پیدایش "بوکا حرام " در سال ٢٠٠٢ در نیجریه شد . در سال های نخست آنان در منطقه شمال و شمال شرقی دارای محبوبیت فراوانی بودند . نیجریه بزرگترین اقتصاد آفریقا و یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان است. اما شمال شرقی این کشور [ – که بیشتر جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند –] نسبت به سایر مناطق کشور کمتر توسعه یافته است. پول نفت به شمالی ها نمی رسید . فقر در شمال شرقی بیداد می کند و بستر مناسبی برای حضور "بوکا حرام " می شود . بیشترین ستیزه جویان بوکا حرام از قبیله " کانوری " می باشند . رهبر این گروه - محمد یوسف - در سال ۲۰۰۹ توسط نیروهای امنیتی کشته شد ، سپس " ابوبکر شیکاو" که نظرات هراسناک تر و ستیزه گرانه تری از سلف خود دارد ، جایگزین وی شد . در حال حاضر " بوکا حرام " محبوبیت سال های نخست را در بین مردم شمال شرقی نیجریه ندارد و آن صرفا به سبب حرکت های شدید ماجراجویانه و زیاده خواهانه ای است که در منطقه انجام داده است . اکنون شمال شرقی در نا بسا مانی می سوزد . دولت نیجریه می‌گوید که این حملات از ابتدای امسال باعث آواره شدن حدود ۲۵۰ هزار نفر شده و بیش از ۳ میلیون نفر با بحران انسانی مواجه شده‌اند.
" بوکو حرام " به روستاها حمله کرده و به قتل و غارت و سوزاندن خانه‌ها اقدام کرده و در شهرهای کوچک به بازارها برای آذوقه، به بانک ها برای پول و به پاسگاه های پلیس برای اسلحه، حمله می‌کند.
مشخص نیست که بوکو حرام تسلیحات و منابع مالی خود را از کجا تأمین می‌کند . گمان بر این است که برخی دولتمردان و نیروهای امنیتی نیجریه از این گروه حمایت می‌کنند و نیز صاحب نظران بر این باورند که آن‌ها با گروه‌های جهادی مانند الشباب در سومالی و القاعده در مغرب اسلامی نیز وارد ائتلاف شده‌اند.
دیدگاه های نظری
گمان بر این است که خویشا وندی عقیدتی بین الشباب سومالی و نیروهای نسل سوم القاعده و بوکا حرام مشاهده می شود ."بوکو حرام " در زبان محلی "هوسایی " یعنی "آموزش غربی حرام" است. بنابراین این آدم ربایی نشان دهنده عمق نفرت این گروه از تحصیلات دختران است. بعلاوه از جمله آموزه های اسلامی سنتی این گروه این است که جای زنان در خانه است. نمونه آن در افغانستان و پاکستان چندین بار گزارش شده است . بوکو حرام معتقد به این نظریه صدر اسلام است که زنانی که در جنگ دستگیر می‌شوند، بخشی از "غنائم جنگی" به حساب می‌آیند، و اسیران را می توانند بفروشند . ادعا ی " ابوبکر شیکاو" رهبر " بوکو حرام " در فروش دختران اسیر ، بر این پایه نهاده شده است .
اخطارها و سهل انگاری ها
زمینه سازی هایی که از ١٥ ماه پیش در نیجریه آغاز شده بود ، پیش در آمدی بود بر تراژدی اسارت ٢٠٠ دخترنیجریی . اخطارها داده شده بود ، دولتی ها و امنیتی ها بی توجه بودند ، دولت مردان نیجریه بر سر سفره فروش نفت سرگرم بودند و چشمان خود را بر اخطارها بسته بودند .
در ماه مارس ۲۰۱۳، بوکو حرام ، چندین زن و کودک – از جمله دختران نوجوان – را اسیر کرد . در آن زمان این گروه اعلام کرد که با این افراد بعنوان برده رفتار خواهد کرد .
سپس بوکو حرام به یک مدرسه شبانه روزی در یوبه حمله کرد، دست کم ۲۹ مرد را کشت – ولی به دختران اخطار کرد و به آن‌ها دستور داد که به خانه رفته و ازدواج کنند .
درهمان زمان ، یک گروه پیکارجوی دیگر ی در نیجریه به نام "جماعت انصار المسلمين في بلاد السودان " ، هفت گروگان خارجی را به قتل رساندند .
سرویس های امنیتی دولت نیجریه تا کنون در نفوذ به تشکیلات بوکو حرام ناکام بوده‌اند [ این در حالی است که این گروه در نفوذ به سرویس های امنیتی موفق بوده است ]. بنابراین احتمال دسترسی دولت به اطلاعات داخلی درباره فعالیت‌های این گروه ناچیز است.
نگرانی ها
ساکنان جهان نو نگران هستند ، نگران جان دویست و اندی دخترکآن نوجوان سیاه آفریقایی که امروزه در هراس از نابودی در جنگل های انبوه شمال شرقی نیجریه گریان در صف مرگ ایستا ده اند ، نگران حضور " بوکا حرام " و "جماعت انصار المسلمين في بلاد السودان "در نیجریه , الشباب در سومالی و القاعده در مغرب اسلامی , نگران حضور "داعش " در سوریه و عراق و ....ما نگران هستیم .
rezaalavim@yahoo.com
