نگاهی به «گشت شب»،
نمایشی از تئاتر آفتاب افغان

«آفتاب»، نام گروه تئاتر سولیه به زبان پارسی دری است و گروه آفتاب، شعبه ای از گروه بازیگران تاتر سولیه یا «خورشید» آریانا موشکین است که هنرجویان افغانی او در خلال سالها بوده اند و چند سالیست که در مورد مسایل افغانستان نمایش هایی ارائه می دهند.

گشت شب، آخرین نمایش این گروه درکنار جنگل ونسن و مکان قدیمی اش در نیم قرن اخیر (از مه 1968 تاکنون) و موضوع داستان، ماجرای پناهجویان افغانی برای ماندن در جایی در دنیا و شب را تا صبح به سر آوردن است. افغانی های مهاجر، همچون ایرانیان و مهاجران اروپای شرقی، به دلیل مشکلات سیاسی درون کشورشان به کشورهای اروپایی از جمله فرانسه روی آورده اند. اما برای پناهجو این اول ماجراست.



گرفتن مجوز اقامت و انتظار قانونی شدن اقامت طولانی، شوک فرهنگی و حوادث بیگانه ماندن و نامریی ماندن در سرزمین بیگانگان، اجزاء دیگر تجربه مهاجرت است. نادر جزو خوش شانس هاست که کارت اقامت دارد و شغل نگهبانی در تئاتری در کنار جنگل شهرها؛ نادر شبها را از طریق اسکایپ می تواند با خانواده و همسرش تماس بر قرار کند. همه پناهجویان افغانی به خوش شانسی نادر نبوده اند؛ آنها بدون هیچ مدرک قانونی زندگی زیرزمینی و مخفی دارند و شبهای برفی و سرد زمستان را ناچارند در خیابان به سر بیاورند. واقعیتی عظیم از طیف مهاجران بدون مجوز که ماهها در کنار جنگل ونسن و یا در نزدیکی ایستگاه قطار «گار دو لست» شبها را در کیسه خواب به روز رساندند.

ریزش برف در بیرون، نداشتن سرپناهی گرم برای خواب، بی پناهی، کابوس گذشته و از دست دادن عزیزان و گذشته، بیخانمانی و دربه دری و از سوی دیگر خود را از دریچه چشم دیگران دیدن، یا افغانی را از نگاه اروپایی و دیگران و سوءتفاهم های فرهنگی، همه و همه در این شب دراز بی پایان چهره می نمایند و علیرغم هولناک بودن شرایط تماشاگر را می خنداند.

نمایش در عین مطرح کردن و نشان دادن زندگی مهاجران و پناهجویان بیخانمان در فضایی طنزآمیز می گذرد. اما اینجا این پرسش پیش می آید که آیا خندیدن تماشاچی های ناز و مهربان جنگل ونسن به هولناکی زندگی پناهجویان ایرانی و افغانی و آنها را گشتی شبانه بردن، می تواند دردهای پناهجوی شرقی را برای غربیان برملا کند؟ آیا این کافی است؟ اجرای نمایش خوب بود. اما محتوای نهایی اجرا چی؟ هدفتان چه بود؟

http://chachmanbidar.blogspot.fr/