سنگفرش های پاریس

majidsedghi@yahoo.com
سالهای 1920 و 1930 میلادی را می توان سالهای شکوفایی فرهنگ و هنر درفرانسه نامید . سالهایی که نه تنها هنرمندان فرانسوی بلکه هنرمندانی از کشورهای دیگر و به ویژه کشورهای اروپایی برای ادامه فعالیت هنری خود و حتی شروع فعالیتشان راهی فرانسه می شدند و چه جایی بهتراز پاریس که بسان افسونگری همه ی مشتاقان را به سوی خود جذب می کرد.
درمیان خیل مشتاقانی که در آن سالها روانه ی پاریس شدند مردجوانی به نام جولاهاس شاید بیش از همه شیفته ی پاریس و زندگی در این شهر بود. او که بعدها عکاس مشهوری شد و نام ( براسایی ) را برای خود برگزید متولد نهم سپتامبر 1899 درشهر Brasov در ناحیه ی ترانسیلوانی مجارستان بود که پیش از این فقط یک بار و آنهم زمانی که پنج سال بیشتر نداشت به پاریس آمده بود. پدرش استاد ادبیات فرانسه در دانشگاه سوربن پاریس بود و براسایی به مدت یک سال به همراه خانواده به پاریس رفت .

شب های پاریس
عکس های سیاه وسفید براسایی که این روزها درقالب نمایشگاهی از کارهای وی در شهرداری پاریس به نمایش درآمده بیش از هرچیزنمایانگر شیفتگی براسایی به این شهراست که با گذشت زمان همچنان تازگی خودرا از دست نداده است . براسایی که پیش از مهاجرت به فرانسه – در سال 1924 - در مدرسه هنرهای زیبای بوداپست نقاشی و مجسمه سازی را آموخته بود با دوربین عکاسی اش روزها و شب ها به پرسه زدن در خیابان ها و کوجه پس کوچه های پاریس می پرداخت .او بعدها نوشت که عکس گرفتن به او کمک کرد تا شب ها و زیبایی خیابان ها و باغ ها ی پاریس به ویژه زمانی که باران می بارد را بهترمشاهده کند . او از سنگفرش های پاریس که باران آنها را خیس کرده و تنها نورکمرنگی برروی آنها نقش بسته بود عکس می گرفت.



موضوع هایی که براسایی برای عکس انتخاب می کرد تنها خیابان ها , مکان های تاریخی و یا دیوارنگاره های پاریس نبودند , اوبرای آنکه با زندگی پاریسی بیشتر آشنا شود به میان قشرهای مختلف جامعه رفت . بخشی از قهرمانان عکسهای براسایی را بی خانمان ها ,ولگردها و روسپی ها تشکیل می دادند .او می خواست که هم زیبایی و هم زشتی زندگی در پاریس را نشان دهد .
براسایی گاه به طورپنهانی از دلدادگانی که یکدیگر را در آغوش گرفته بودند عکس میگرفت . بسیاری از این عکس ها امروز درمغازه ها و دکه های پاریس به فروش می رسد به ویژه در مکان هایی که جهانگردان خارجی در رفت و آمد هستند . جهانگردانی که شاید ندانند چه کسی این عکس ها را گرفته است .

چشم پاریس
براسایی که پیش از این زبان فرانسه نمی دانست برای آنکه بهتربتواند با پاریسی ها ارتباط برقرارکند برای آموختن زبان فرانسه شروع به خواندن آثار مارسل پروست نویسنده معروف فرانسوی کرد و با هنرمندانی چون پابلو پیکاسو و یا سالوادور دالی آشناشد . عکس هایی که اودرسال 1949 از پیکاسو و مجسمه هایش گرفت از جمله کارهای خوب ا و بشمارمی رود. او در مونپارناس – قلب هنر پاریس - با شخصیت های مهمی مانند هنری میلر نویسنده آمریکایی ویا ژاک پره ورنویسنده فرانسوی آشنا شد. میلر یک بار در مورد براسایی گفته بود که براسایی یک چشم زنده ا ست واو را ( چشم پاریس ) نامید چشمی که از زیبایی و فساد نمی گذرد.
درسال 1932 نخستین مجموعه از عکسهای براسایی به نام ( پاریس در شب ) منتشرشد. براسایی شادمان از این موضوع در نامه ای که به پدرش نوشت یاد آورشد که برای او این موفقیت بزرگی است به ویژه آنکه یکی از بزرگترین ناشران فرانسوی تصمیم به نشراین کتاب گرفته است . بعدها کتابهای متعددی از آثارعکاسی او منتشرشد . شهرت و هنرمندی براسایی سبب شد تا درسال 1957 مجله معروف آمریکایی Holiday از او را برای سفری به آمریکا دعوت کند . دراین سفربود که براسایی نخستین عکس های رنگی اش را تجربه کرد اما پاریس همواره برای او یک شهر مناسب عکاسی بود او همواره دوست داشت باران و مه پاریس را درشب ببیند .
عکس های براسایی بی تردید تصاویرخیره کننده یک شهر درشب و مانند دکوردریک استودیوی فیلمبرداری است . کسانی که شیفته ی فیلمهای نوآرآمریکایی ویا اروپایی هستند با دیدن عکس های براسایی به یاد کادربندی های فیلمهای نوآر خواهند افتاد . گفتنی است که براسایی بکبار هم درسال 1954 یک فیلم مستند بیست دقیقه ای به نام ( تا زمانی که حانوران وجود دارند ) راساخت که درجشنواره سینمایی فیلم کن برنده جایزه شد. این فیلم صامت و در یک باغ وحش فیلمبرداری شده بود.
مرگ در هشتادوچهار سالگی به سراغ این ستایشگر شب های پاریس آمد و همانگونه که وصیت کرده بود پیکرش در گورستان مونپارناس به خاک سپرده شد.