ویژه ی سایت "عصرنو"
چکیده ی مطلب
در این حال که ۱۷ روز به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده بود چند تن از کاندیداهای منفرد و مستقل در نامه هایی از شورای انقلاب خواستار آن شدند که برای فراهم آوردن شرایط مساوی برای رقابت، کاندیداهای صاحب مقام و منصب در شورای انقلاب و دولت استعفا دهند. که شورای انقلاب این تقاضای آنان را رد کرد... چون اکثریت ۹۲ نامزد ریاست جمهوری در ایران،در حین جلسه وزارت کشور و به دنبال آن ضبط برنامه رادیو و تلویزیونی و اعلام برنامه های خود، نامی از اسلام و آیت الله خمینی نبرده بودند، مرحله دوم حذف کاندیداها شتاب بیشتری به خود گرفت. ابتدا کیهان در صفحه اول خود تیتر زد:« افشاگری وزارت ارشاد ملی: 2 نامزد رئیس جمهوری مامور ساواک بودند ... احتمال وجود افراد ساواکی دیگری هم در بین کاندیداهای ریاست جمهوری زیاد است...
آغاز و فرجام اولین انتخابات ریاست جموری در ایران(۲)
کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات و حذف نامزدها
باخدا، يا، بيخدا ، هيچكس در پايان زندگياش نميداند آيا رستگار بودهاست يا گمراه" ريمون آرُن"
در آغاز کار کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، مهندس میرسلیم معاون سياسي ـ اجتماعي وزارت كشور اعلام کرد:«اعضای این کمیسیون در رادیو و تلویزیون مستقر خواهند شد و نمایندگان امام، شورای انقلاب و یکی از مستشاران دیوانعالی کشور نیز در آن شرکت خواهند داشت.»[1] چند روز بعد از این وزارت کشور آئین نامه کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات را انتشار داد که متن آن از این قرار بود:« 1ـ به منظور تضمین برخورداری نامزدها از امکانات دولتی به طور مساوی، کمیسیون بازرسی به دعوت وزارت کشور و مرکب از اشخاص زیر تشکیل شد: الف ـ نماینده شورای انقلاب. ب ـ نماینده امام. ت ـ یکی از مستشاران منتخب رئیس دیوانعالی کشور. 2 ـ کمیسیون بازرسی از تاریخ 8 دی ماه 58 یعنی آخرین مهلت ثبت نام و اعلام آمادگی نامزدهای ریاست جمهوری تا پایان انتخابات، کلیه برنامه های رادیو تلویزیونی سراسرکشور را زیر نظر می گیرد. محل استقرار این کمیسیون در جام جم و تلفن کمیسیون بازرسی تبلیغات 21961 می باشد. 3 ـ کمیسیون، می تواند از پخش برنامه های تبلیغات انتخاباتی که متضمن تحریم انتخابات باشد یا موجب تحریک مردم و یا برهم زدن اصل انتخابات گردد یا مخالف با قانون اساسی جمهوری اسلامی یا اهانت به اشخاص، سازمانها، احزاب و گروه های سیاسی باشد، جلوگیری کند. 4 ـ به منظور جلوگیری ازهرنوع سوء استفاده و رعایت تساوی کمی و کیفی، هیچ برنامه ای به صورت زنده پخش نخواهد شد و لذا برنامه های تبلیغاتی رادیو تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری باید قبل از پخش، ضبط شود و از نظر کمیسیون بگذرد. 5 ـ صدا وسیما جمهوری اسلامی ایران مکلف به اجرای دستورات کمیسیون بازرسی تبلیغات است و مسئولیت تخلف از این امر، به عهده شورای سرپرستی صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. وظایف نامزدهای عضو شورای انقلاب و سازمان های دولتی: 6 ـ نامزدهای ریاست جمهوری که عضو شورای انقلاب هستند یا مسئولیت اجرای برنامه های دولتی را بر عهده دارند از تاریخ هشتم دی ماه تا پایان انتخابات حق ندارند برنامه های اجرائی و طرح های مربوط به وزارتخانه یا موسسه تحت تصدی خود را به طور مستقیم یا غیر مستقیم، اسباب تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری خود قرار دهند. 7 ـ اخبار و گزارش های مربوط به شورای انقلاب، وزارتخانه ها و یا سازمان های وابسته باید بنام شورای انقلاب یا وزارتخانه یا سازمان مربوطه و بدون هرگونه انتساب آنها به نامزدهای ریاست جمهوری در اختیار رسانه های گروهی قرار گیرد. 8 ـ تقسیم بندی عادلانه زمان برنامه های تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پس از اعلام رسمی نامزدها از طرف وزارت کشور در حضور نامزدها یا نمایندگان تام الاختیار آنان و توسط کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات انجام و جهت اجرا به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ابلاغ می گردد. تاریخ و محل انجام این برنامه، هنگام اعلام رسمی اسامی نامزدها از طرف وزارت کشور تعیین و اعلام خواهد شد. 9 ـ هر یک از نامزدها می توانند شخصا یا به وسیله نماینده تام الاختیار خود به امر تولید یا پخش برنامه های تبلیغاتی رادیو تلویزیونی خود پس از دعوت کمیسیون بازرسی، نظارت نمایند. بدین منظور هر کدام از نامزدها باید درخواست کتبی خودرا مبنی بر تمایل و نظارت بر تولید و پخش برنامه های مربوط به خود به کمیسیون بازرسی تسلیم نمایند. 10 ـ پخش هرگونه برنامه در رابطه با نامزدهای ریاست جمهوری از طریق مرکز رادیو تلویزیون شهرستان ها از هشتم دی ماه تا پایان انتخابات ریاست جمهوری ممنوع است. بدیهی است مسئولیت کنترل این امر به عهده شورای سرپرستی صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. 11 ـ در صورتی که به علل فنی یکی از برنامه های تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری در قسمتی از ایران به طور شایسته ای پخش نگردد کمیسیون در مورد نحوه و زمان پخش منطقه مجددا تصمیم گیری و نتیجه را به مسئولین صدا و سیمای جمهوری اسلامی در تهران جهت اجرا، ابلاغ می کند. 12 ـ نامزدهای ریاست جمهوری به هیچ عنوان حق ندارند از وسائل دولتی و اموال عمومی و ساختمان های دولتی، سوای آنچه به تصویب کمیسیون بازرسی رسیده باشد برای انجام تبلیغات انتخاباتی استفاده نمایند. 13 ـ اگر در اجرای مفاد این آئین نامه بین خود نامزدها و یا بین آنان و کمیسیون بازرسی اختلاف نظر پدید آید نظرنهائی کمیسیون، قطعی و لازم الاتباع خواهد بود.»[2] در این حال پس از اتمام مهلت ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری در ایران، آقایان دکتر بهشتی، مهندس بازرگان، حسن حبیبی، دکتر شیبانی، هاشمی رفسنجانی، صادق قطب زاده، مهندس عزت الله سحابی، موسوی اردبیلی و دکتر محمدجواد باهنر اعضای شورای انقلاب به قم رفتند و جلسه شورا(دولت)را در حضور آیت الله خمینی برگزار کردند. بعد از این جلسه که به مدت 2 ساعت به طول انجامید. دکتر حبیبی سخنگوی شورا در مورد چگونگی تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری گفت:«...قرار شده است که به همه کاندیداهای ریاست جمهوری امکانات تبلیغاتی داده شود و شورای انقلاب در این باره نظر خود را اعلام داشته است و هیات نظارت هم تعیین شده است که نتایج را اعلام خواهد کرد.»[3] به دنبال این کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات اطلاعیه ای صادر کرد که بخش هایی از آن از این قرار بود:«...تنظیم برنامه تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری برای پخش از رادیو تلویزیون به تاخیر افتاده است. علت این تاخیر کثرت نامزدها و کمی امکانات زمانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و مطالعه برای تنظیم برنامه های تبلیغاتی است. همچنین از نامزدها می خواهیم تا اعلام بعدی از حضور در دفتر جام جم کمیسیون خودداری کنند.»[4]در این حال که 17 روز به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده بود چند تن از کاندیداهای منفرد و مستقل در نامه هایی از شورای انقلاب خواستار آن شدند که برای فراهم آوردن شرایط مساوی برای رقابت، کاندیداهای صاحب مقام و منصب در شورای انقلاب و دولت استعفا دهند. که شورای انقلاب این تقاضای آنان را رد کرد.[5] در پاسخ به این نامه های کاندیداهای معترض، تنها دکتر احمد مدنی جواب مثبت داد و طی نامه ای اعلام کرد:«...برای شرکت فعال در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری از پُست استانداری خوزستان استعفا کرده است. وی چند روز پیش از این نیز از مقام فرماندهی نیروی دریایی جمهوری اسلامی استعفا کرده بود.»[6] به هر حال در این شرایط کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات اولین اطلاعیه خود را در رابطه با انتخابات انتشار داد که متن آن از این قرار بود:«...از تمام نامزدهای ریاست جمهوری دعوت می نماید روز سه شنبه 18 دیماه 1358 ساعت 5/8 صبح جهت نظارت بر امر تقسیم بندی زمان تبلیغات از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به وزارت کشور مراجعه نمایند. عدم حضور در این جلسه در حُکم انصراف از شرکت در تبلیغات رادیو تلویزیون محسوب می گردد.»[7] در تاریخ موعد کاندیداهای ریاست جمهوری و نمایندگان آنان در وزارت کشور اجتماع کردند. کاندیداها که خواهان ایرانی آزاد، آباد و سربلند بودند مطالبات خود را در حضور نماینده وزارت کشور مطرح کردند و از نابرابری ها نامزدهای دولتی و خودشان شکایت کردند. در ادامه جلسه به اعتراض و تشنج کشیده شد و در همین رابطه کیهان با چاپ عکسی از نمایندگان که اکثریت آنان با کت و شلوار و کراوات بودند و حجت الاسلام صادق خلخالی هم، در بین آنان دیده می شد. معاون سیاسی ـ اجتماعی وزارت کشور(میرسلیم) در حال سخنرانی برای آنان بود، چنین نوشت:«صبح امروز گروهی از نامزدها و نمایندگان کاندیداهای ریاست جمهوری برای تعیین وقت سخنرانی در رادیوتلویزیونی در سالن وزارت کشور اجتماع کردند. گزارش خبرنگار کیهان حاکی است: چند تن از کاندیداهای ریاست جمهوری شخصا به محل سخنرانی وزارت کشور آمدند که در میان آنان آیت الله خلخالی، دکتر خلیل آذر، دکتر حسین برتون دیده می شدند. ساعت 5/9 صبح دکتر محمد مقدسی یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری پشت تربیون قرار گرفت و شدیدا به کاندیداهای ریاست جمهوری حمله کرد. وی گفت: مگر بنا نبود که کاندیداها در این سالن اجتماع کنند. چه شده است که اینها تا این ساعت به اینجا نیآمده اند؟ آیا روسای جمهوری آینده می خواهند این چنین وقت شناس باشند؟ آیت الله خلخالی در جواب گفت: نمایندگان امکان دارد در ترافیک گیر کرده باشند. نبایست این تاخیر اینگونه تعبیر شود و بر آنان خُرده گرفت، باید صبر انقلابی داشت. در این اجتماع نمایندگان کاندیداهای ریاست جمهوری به کم بودن ساعت سخنرانی در رادیوتلویزیون و افزایش ساعات معرفی کاندیداتورها اعتراض کردند و یکی از نمایندگان گفت: رادیو و تلویزیون هر کدام به طور جداگانه باید هر 24 ساعت در اختیار معرفی برنامه های کاندیداهای ریاست جمهوری باشند. در اجتماع نمایندگان کاندیداهای ریاست جمهوری دکتر هادی نماینده رادیوتلویزیون و نماینده وزارت کشور از کلیه عکاسان و خبرنگاران خواست تا از جلسه خارج شوند این پیشنهاد مورد اعتراض نمایندگان کاندیداهاقرار گرفت و یکی از نمایندگان گفت: شما با این کار خود می خواهید مجددا سانسور را بر روابط موجود حُکمفرما کنید. خبرنگارکیهان در گزارش خود می نویسد: گروهی از نمایندگان در این ساعت 30/9 با هم به مشاجره لفظی پرداختند... ساعت 30/9 چند تن دیگر از نمایندگان از جمله مهدوی، خوئینی، گنجوی وارد سالن اجتماع وزارت کشور شدند. در اجتماع نمایندگان، نامزدهای ریاست جمهوری، معاون وزارت کشور در پاسخ اعتراض نمایندگان مبنی بر کم بودن ساعت معرفی و سخنرانی کاندیداتورها گفت: مسئولین رادیوتلویزیون پس از بررسی های لازم به شما خواهند گفت که در این چهارده روز که برای معرفی نامزدهای ریاست جمهوری وقت دارید چه ساعاتی را می توانید در رادیوتلویزیون به معرفی نامزدها بپردازید. ساعت 30/10 صبح امروز خبرنگار شهری کیهان از محل اجتماع نمایندگان ریاست جمهوری در وزارت کشور گزارش داد: که تا این ساعت 13 نفر از نمایندگان نامزدهای ریاست جمهوری در جلسه شرکت نکرده اند. گزارش خبرنگار کیهان همچنین حاکی است: طی مذاکراتی که بین نمایندگان و نماینده رادیوتلویزیون صورت گرفت. قرعه کشی برای تعیین ساعت سخنرانی و معرفی نامزدهای ریاست جمهوری در رادیوتلویزیون آغاز شد. قرار است پس از تعیین نوبت نامزدها، لیست آنان در اختیار رادیوتلویزیون قرار گیرد تا نامزدها با تعیین وقت قبلی در رادیوتلویزیون صحبت کنند. گزارشگر کیهان همچنین می نویسد در اجتماع امروز نمایندگان یکی از نمایندگان پیشنهاد کرد که وقت سخنرانی در رادیو تلویزیون فروخته شود. ولی حجت الاسلام خوئینی با این نظر مخالفت کرد.»[8] و انقلاب اسلامی در همین رابطه چنین نوشت:«به دعوت کمیسیون تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران پیش از ظهر امروز نامزدها یا نمایندگان آنها که چندین روحانی از جمله آیت الله خلخالی نیز جزء آنها بود در تالار سعید محسن وزارت کشور جهت زمان بندی تبلیغات رادیوتلویزیونی اجتماع کردند. در این جلسه موسوی خوئینی[ها]نماینده امام، حجت الاسلام مهدوی نماینده شورای انقلاب، گنجوی نماینده دیوان عالی کشور، میرسلیم نماینده وزارت کشور، هادی نماینده رادیووتلویزیون از اعضای کمیسیون تبلیغات حضور داشتند. موسوی خوئینی یادآور شد؛ علیه تعدادی از کاندیداها مدارکی به کمیسیون تبلیغات رسیده و سوابق آنها را روشن می کند و کمیسیون تبلیغات مسئول است همانطور که کاندیداها در برنامه های تبلیغاتی به نفع خود تبلیغ می کنند، سوابق و نقاط ضعف آنها را نیز به اطلاع ملت ایران برساند زیرا در بین کاندیداها افرادی هستند که باید بازداشت شوند. سخنان موسوی مورد تایید همه قرار گرفت. در این جلسه به علت تشنج زیاد از سوی کمیسیون تبلیغات به خبرنگاران ابلاغ شد که جلسه را ترک کنند.»[9]به هر حال در اولین و آخرین جلسه کاندیداهای ریاست جمهوری در وزارت کشور که گوشه ای از رویدادهای آن عنوان شد. سید محمد موسوی خوئینی ها[10] یار غار سید احمد خمینی و نماینده آیت الله خمینی در صدا و سیما و رهبر معنوی و سیاسی دانشجویان پیرو خط امام(اشغالگر سفارتخانه امریکا در ایران) که به وسیله شور و احساس امت همیشه در صحنه و حمایت و پشتیبانی طیفی از نیروهای اپوزیسیون چون حزب توده ایران و جنبش مسلمانان مبارز، دولتی در دلِ دولت به وجود آورده بود و یکه تاز سیاست خارجی و داخلی جمهوری اسلامی شده بود. پروژه ی حذف کاندیداهای ریاست جمهوری را کلید زد. ایشان در مرحله اول در جمع نامزدها در وزارت کشور حاضر شد و به نام نماینده امام خواستار انصراف همه نامزدهای مستقل(غیرخودی)شد و چون با اعتراض و برخورد قانونی کاندیداها روبرو شد به یکباره در حضور آقای "خلخالی" زبان به تهدید و زندانی شدن کاندیداها گشود که باز نتیجه ای برای ایشان و همراهانش در پی نداشت. ایشان در آخر برای آرام کردن کاندیداها، تسلیم خواسته های قانونی آنان شد و در این حال کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات اطلاعیهي شماره چهار خود را به شرح زیر منتشر کرد:«بسم الله الرحمن الرحیم. جلسه کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات اولین رئیس جمهوری اسلامی ایران با حضور عده کثیری از نامزدهای ریاست جمهوری و نمایندگان رسمی برخی دیگر از آنان در وزارت کشور تشکیل گردید و با موافقت اکثریت حاضرین از طریق قرعه اقدام به تعیین نوبت شرکت آنان در بر نامه تبلیغات از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران گردید و در نتیجه نوبت 92نفر از نامزدها که در جلسه حضور یافته بودند مشخص شد که از روز19/10/58اقدام به ضبط و از روز 20/10/58 اقدام به پخش برنامه های تبلیغاتی انتخابات خواهد شد. زمان برنامههای تبلیغاتی روز قبل از پخش از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران توسط روابط عمومی به اطلاع عموم خواهد رسید. کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات اولین رئیس جمهوری اسلامی ایران.»[11] پس از صدور اطلاعیه شماره چهار کمیسیون نظارت بازرسی تبلیغات انتخابات چون اکثریت 92 نامزد ریاست جمهوری در ایران،در حین جلسه وزارت کشور و به دنبال آن ضبط برنامه رادیو و تلویزیونی و اعلام برنامههای خود، نامی از اسلام و آیت الله خمینی نبرده بودند، مرحله دوم حذف کاندیداها شتاب بیشتری به خود گرفت. ابتدا کیهان در صفحه اول خود تیتر زد:« افشاگری وزارت ارشاد ملی: 2 نامزد رئیس جمهوری مامور ساواک بودند ... احتمال وجود افراد ساواکی دیگری هم در بین کاندیداهای ریاست جمهوری زیاد است.»[12] و مهندس حسن شهرستانی مدیر کل مطبوعات داخلی وزارت ارشاد ملی در راستای پروژه ی حذف کاندیداها در گفتگویی مطبوعاتی گفت:« برای ما جای بسی تاسف است که وابستگان به رژیم گذشته و یا کسانی که با ساواک همکاری داشته اند با آگاهی از این ماده مطبوعاتی [تبصره ماده 2 لایحه مطبوعات یعنی وابستگی آنان به رژیم گذشته است]با جسارت فراوان اقدام به گرفتن پروانه انتشار روزنامه کرده و حتی پا را فراتر گذارده و خود را کاندیدای ریاست جمهوری می کنند زیرا در دو مورد مشاهده کرده ایم . افرادی که به خاطر داشتن مدارک همکاری با ساواک پس از بررسی تقاضایشان برای دریافت امتیاز نشریات از طرف وزارت ارشاد ملی رد شده است نامشان در لیست کاندیداهای ریاست جمهوری دیده می شود این افراد می خواهند بار دیگر از هر طریقی که امکان پذیر باشد در این مملکت به فعالیت بپردازند.»[13] به دنبال این حجت الاسلام موسوی خوئینی ها با همآهنگی و همراهی آیت الله منتظری(امام جمعه تهران)در نماز جمعه تهران حاضر شد و به عنوان سخنران پیش از خطبههای نماز جمعه سخنانی ایراد کرد که بخشهایی از آن از این قرار بود:«...یکی دیگر از توطئهها نامزدی بیش از یکصد نفر برای ریاست جمهوری است در کجای دنیا چنین چیزی را سراغ دارید؟و يقیناً این تعداد نامزدهای ریاست جمهوری برای ملت ایران به مفهوم آزادی و دموکراسی تفسیر نمیشود، به معنی هرج و مرج و به معنی بی ضابطگي و بی قاعدگی در ریاست جمهوری تفسیر میشود و هم چنانکه امام فرموده اند بدون تردید این توطئه در انتخاب اولین ریاست جمهوری بوده است... بر اساس مصالحی نماینده امام در تبلیغات کاندیداهاي ریاست جمهوری انتخاب شدم. روز گذشته برای شروع برنامه تبلیغات انتخاباتیکه روز بیستم از طرف وزارت کشور بر اساس لایحه مصوبه شورای انقلاب می بایست تبلیغات آغاز گردد و لابد این سئوال برای ملت ایران مطرح است که چرا از روز گذشته تبلیغات آغاز نشد من نامزدهای ریاست جمهوری را به کمیسیون وزارت کشور دعوت کردم با بسیاری از آنها صحبت کردم در این گفتگوها با مسائلی برخورد کردم که دیدم اگر چنانچه این افراد در صحنه تلویزیون جمهوری اسلامی ایران با مردم رو برو شوند یقیناً ملت ایران نمی پسندد که مسئله ریاست جمهوری ایران تا این حد به ابتذال و بی ارزشی کشیده شود...این ملتی که بساط شاهنشاهی را در هم پیچید. برای اولین بار است که در تاریخ میخواهد رئيس جهمور انتخاب کند، چنین افرادی كه خود را نامزد ریاست جمهوری كردهاند؛ یقیناً توطئه بوده است و ميخواهند ارزش و موقعیت انقلابی ایران را در نظر جهانیان ساقط کنند...مگر ملت ایران به چنین آشغالهایی اجازه می دهد که رئیس جمهور شوند...اگر ملت ایران صلاح بداند من کسانی را که صلاحیت ندارند حذف می کنم ولی تشخیص واجد شرایط بودن افراد باقی مانده به عهده خود ملت ایران است اما اگر ملت ایرانصلاح بداند من فقط افرادی را که واجد شرایط نیست حذف می کنم انتظار من این استکه سایر اقشار ملت در صورت موافقت،تأیید خود را اعلام کنند و...»[14] در حمایت و پشتیبانی این سخنان حجت الاسلام خویینیها، در آغاز حجتالاسلام صدوقی امام جمعه شهر یزد و نماینده آیت الله خمینی در نامهای به شورای انقلاب چنین نوشت:«...اینک مردم مسلمان و مبارز استان یزد همصدا با سایر برادران و خواهران خویش قاطعانه خواستار حذف اسامی و چهرههای ناسازگار از لیست کاندیداها هستند و مصراً میخواهند تا فقط افرادی که طبق قانون اساسی از رجال سیاسی و مذهبی بودهاند و سایر موارد قانونی را واجد هستند، تبلیغاتانتخاباتی خویش را شروع کنند تا بدینوسیله یک امر حیاتی و مهم مملکت بیش از این به ورطه ابتذال کشیده نشود والسلام. یزد محمد صدوقی 22/10/58.»[15]جامعه مدرسین حوزه علمیه قُم هم بیانیه ای منتشر کرد که متن آن چنین بود:«حضرت حجهالاسلام جناب آقای موسوی خویینی ها دامت افاضات سخنان شما در مراسم نماز جمعه در باره کاندیداهای ریاست جمهوری و مصاحبه با آنان و اظهار نظر توده میلیوني شرکت کنندگان را شنیديم جامعه مدرسین حوزه علمیه قُم هم به عنوان نماینده افکار میلیونها مسلمان،آگاه و بیدار، اعلام مینماید کاندیداهایی که چند نمونه از آنها را ارایه دادید،حق استفاده از رادیو و تلویزیون را نخواهند داشت، تاحفظ پرستیژ مقام ریاست جمهوری اسلامی ایران از هر گونه ابتذال و انحراف دوربماند و توطئه دشمنان ملت ایران قدم به قدم خنثی گردد. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم21/10/58.»[16] دانشجویان مسلمان پیرو خط امام هم در تأیید سخنان رهبر معنوی و سیاسی خود اطلاعیه شماره91خود را انتشار داد که فرازهایی از آن چنین بود:«...ما عمل انقلابی و امام گونه هیأت بازرسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری را تأیید کرده و از آنان حمایت میکنیم و نهضت حسینی خود را با تمام قدرت و قویتر از پیش جهت خنثی کردن همه توطئه های امریکایی و نابودی کامل دشمنان اسلام ادامه خواهیم داد.»[17]سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هم با انتشار بیانیهای نوشت:«...تنها کسانی از امکانات بیت المال برای معرفی خود میتوانند سود برند و یا نامشان در لیست نامزدهای ریاست جمهوری ایران قرار گیرد که مسلمان بوده، حداقل در حد رئیس جمهور یک مملکت اسلامی از مسائل اسلامی و ایمان به این ایدئولوژی انقلابی بهرهمند باشند علاوه بر اینها سابقه درخشان مبارزاتی، گذشتهای روشن و افتخارآمیز داشته باشند به قانون اساسی مومن و التزام قلبی و عملی به اصل 110و 5 یعنی ولایت فقیه داشته باشند. هر کسی که اندکی از این موارد بنیادی را کم دارد، بی شک میبایست از لیست کاندیداها تصفیه شود.»[18] سرانجام آيتالله خميني هم در ديدار با دانشجويان پيرو خط امام طي سخناني در همین رابطه حرف آخر را زد و طی سخنانی گفت:«...ميخواهند نگذارند كه اين جمهوري اسلامي تحقق پيدا بكند. يكصد و بيست و چهار نفر آمدند براي رئيس جمهوري داوطلب شدند معلوم است معناي اين چيست 124 نفری که اکثریتشان را کسی نمیشناسد و شاید ده نفر از آنان را بیشتر کسی نشناسد و در بین اینها به طوری که گفتند افراد بی عقل هم است، اشخاص منحرف هم هست یکصد و بیست و چند نفر کاندیدا برایچیست؟ آیا اینها احتمال این را می دهند که انتخاب شوند و جمعیت زیادی به آنها رأی بدهند؟ اینها میخواهند اخلال کنند؛ بعد هم تبلیغاتی را که باید بکنند خواهید دید چه گروههایی تبلیغات میکنند نه از باب این که به رئیس جمهوری برسند، از جهت این که نگذارند رئیس جمهور پیدا بشود، و یا لااقل طوری اخلال کنند که در خارج منعکس شود که ایران همچون کشوری است که صد و بیست و چند نفری میخواهند رئیس جمهور شوند و همه به جان هم ریختند و بعد هم خواهید دید که اینها چه بساطی سر هم در میآوردند و شاید اکثر جوانهای ما از این مسائل غافل باشند، و بعد خدا می داند که قضیه مجلس شورا چه خواهد شد. اگر ما مواجه با یک اشخاصی بودیم که واقعا راه ما را راه صحیحی نمیدانستند صحبت می کردند این راه درست است یا آن راه، اما قضیه این نیست اینها از یک نقطه می ترسند و آن اسلام است و از یک جمعیت میترسند و آن جمعیتی است که از اسلام اطاعت میکنند و در راه اسلام فعالیت مینمایند.»[19] پس از این زمینه سازی ها برای حذف کاندیداهای مستقل، ابتدا یکی از روزنامه های دولتی تیتر زد:«...در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ایران 73 نفر از دور انتخابات خارج شدند.»[20]و دیگری نوشت:«...حذف 80 نفر از کاندیداهای ریاست جمهوری تا دیروز قطعی شد.»]21] و سومی هم نوشت:«...محرومیت 95نامزد رياست جمهوري از تبليغات راديو و تلويزيون محرز شد.»[22] در این شرایط نفس گیر برای کاندیداهای مستقل، احمد بهار یکی از اعضای کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات در گفتگویی با کیهان گفت:«...به دنبال بررسی پرونده های کاندیداهای ریاست جمهوری و هم چنین استعفای شخصی برخی از کاندیداها، فقط حداکثر ده تن از آنان شانس استفاده از رادیوتلویزیون برای تبلیغات انتخاباتی را به دست خواهند آورد...تعداد زیادی از آنها یعنی دست کم بیش از 95 نفرشان برای استفاده از تبلیغات رادیوتلویزیونی، واجد شرایط تشخیص داده نشدند و به خود آنها نیز این امر ابلاغ شده است.»[23] و اکبر هاشمی رفسنجانی سرپرست[وزیر]وزارت کشور نیز در کنفرانسی مطبوعاتی در همین مورد اعلام کرد:«...وقت رادیوتلویزیون خیلی ارزش دارد و اصولا نمی بایست به تمام این کاندیداها اجازه و تبلیغ می دادند زیرا اینها صلاحیت ریاست جمهوری را ندارند بشکلی که خانواده خودشان هم به آنها رای نمی دادند...در مورد اینکه آیا این گروهی که عملا حق تبلیغ رادیوتلویزیونی ندارند، می توانند بطور آزاد در جامعه برای خود تبلیغ کنند. سرپرست وزارت کشور گفت: از نظر وزارت کشور این کار بلا مانع است البته 96 نفر از این گروه حق تبلیغ رادیویی و تلویزیونی ندارند...رفسنجانی در مورد این که چرا خانم ها حق ندارند رئیس جمهور بشوند؟ گفت: که در قانون آمده است که رجال سیاسی می توانند و لذا خانم ها حق شرکت شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را ندارند و رفسنجانی افزود که خانم ها در این مورد اعتراضی هم نکردند.»[24] به دنبال این اعمال غیر قانونی و محروم کردن کاندیداهای غیر خودی از رادیو تلویزیون، سخنگوی وزارت کشور اعلام کرد:«...نخستین جلسه انجمن نظارت مرکزی انتخاب اولین رئیس جمهور کشور جمهوری اسلامی ایران امروز در حوزه انتخابیه شهرستان تهران تشکیل شد و طی آن اعضای اصلی و علی البدل انجمن نظارت و نیز اعضای هئیت رئیسه به این شرح تعیین شدند. اعضای اصلی محمد جواد شرافت به سمت رئیس، حسین مظفری به سمت نائب رئیس، خانم زهرا مونس موسویان به سمت منشی، ابواقاسم شریفیان به سمت منشی و آقایان عبدالمجید معادیخواه و علی اجباری به عنوان عضو، و اعضای علی البدل نیز به این شرح تعیین شدند شیخ مهدی شاه آبادی، محمدحسن میرزائی، سید هادی محدث، عباس صاحب الزمانی، ناصر اصغری، خانم امام و سید علی رخت صفت.»[25] و در پی آن کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات، صلاحیت 8 نفر از کاندیداهای ریاست جمهوری را برای تبلیغات رادیو و تلویزیون تأیید کرد که آنان در دور دوم پخش بر نامه[رادیوتلویزیون] شرکت کنند که این عده عبارت بودند از:« دکتر سید احمد مدنی، دکتر صادق طباطبایی، دکتر ابوالحسن بنیصدر، صادق قطبزاده، دکتر حسن حبیبی، داریوش فروهر، دکتر حسن آیت و دکتر کاظم سامی.»[26]در پایان این عملکرد غیرقانونی، غیرانسانی و غیر اسلامی حجت الاسلام موسوی خوئینی ها، حذف نامزدهای مستقل، اکثریت این کاندیداها که آبرو و شخصیت اجتماعی خود را بر باد رفته می دیدند، به میدان آمدند. و در همان زمان افراد و گروهی از آنان بر اساس توان خود، دست به اعتراض و افشاگری زدند، که در اینجا به مواردی از آن اشاره می شود: داریوش هوده گام نامزد حزب میهن دوستان برای ریاست جمهوری در ارتباط با اظهارات حجت الاسلام موسوی خوئینی ها از خود دفاع کرده و خواستار اعاده حیثیت از افرادی که واقعا پاک و مبارز و محق هستند، شد.»[27] و 6 تن از کاندیداهای منفرد برای ریاست جمهوری که از امکانات تبلیغاتی رادیو تلویزیونی محروم شده بودند با ارسال نامه ای به ملت ایران به این شیوه ی حذف خود اعتراض کردند. که متن آن از این قرار بود::«بنام خدای قادر متعال: مردم حق طلب و مبارز ایران. دستگاه ارتباط جمعی اعم از روزنامه ها و رادیو تلویزیون این روزها بر خلاف فرمان مولا علی (ع) به مالک اشتر که می فرماید: ای مالک افراد شایسته و صالح معمولا دور می ایستند و این تو هستی که باید آنها را جستجو و بر امور مملکت بگماری.» و بر خلاف نظر امام خمینی که فرمود: این مردمند که باید صلاحیت کاندیداها را تعیین نمایند.» و باز بر خلاف معیارها و ضوابط و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی که می باید با بی نظری و بیطرفی نظریات کاندیداها کلا در معرض عامه قرار گیرد.» از چاپ و پخش افکار و نظریات و بر نامه های ما کاندیداهای مردمی خودداری کرده اند و می کنند. باید به اطلاع شما برسانیم که تصمیم فوق به این جهت گرفته شده که ما کاندیداهای مردمی زبان حال شما مردم هستیم و خواسته های شما مردم را عنوان و برای اجرای آن تلاش می کنیم. بنابراین چنانچه از طریق صدا و سیمای ایران با شما مردم تماس حاصل می نمودیم بدون شک محلی برای کاندیداهای دولتی باقی نمی ماند و آنها نمی توانستند آرای زیادی به دست آورند از اینرو با اعمال سانسور شدید سعی دارند تماس ما را با با توده های مردم به کلی قطع نمایند تا بتوانند از بی خبری شما برای مقایسه کاندیداهای مردمی با کاندیداهای دولتی بهره برداری نمایند. در خاتمه ما اعلام می داریم قاطعانه و عملا در خط امام و مردم مبارزه خواهیم کرد و ایمان داریم با تمام این حق کُشی های آزادی کُش و انحصارطلبانه ما کاندیداهای مردمی ، صاحب به حق رای شما خواهیم بود. لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم. مهندس غلامرضا اربابی، دکتر احمد هریتاش، سید کاظم امامی رضوی، دکتر سید علی اصغر حسینیان، پرویز کریم پناهی و سید حمید سیف زاده.»[28] و سال ها بعد آقای ایرج کشکولی یکی از کاندیداهای رد صلاحیت شده به وسیله حجت الاسلام خویینی ها، در گفتگویی با حمید شوکت در رابطه با علت حذف خود گفت:«...حجت الاسلام خویینی ها و یکی دو نفر روحانی دیگر مسئول این کار بودند در طبقه آخر اداره رادیو و تلویزیون دفتری داشتند که باید به آنجا مراجعه کرده و خود را معرفی میکردیم آن هیأت وظیفه داشت تشخیص دهد که آیا مراجعه کنندگان صلاحیت دارند یا نه خویینیها گفت آقای کشکولی توضیح بدهید بندِ فلان از بند فلانِ ولایت فقیه چیست؟ انگار شاگرد مدرسهای را امتحان می کند. گفتم منسالها، هنگامی که خبری نبود بر ضد رژیم شاه مبارزه کردهام و الان هم با تمام نیرو پشتیبان این انقلاب هستم و این حق را به خودم میدهم که در این مملکت سهمی داشته باشم و از حقم برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کنم. پاسخ خویینیها چه بود گفت: آقا شما تروتسکیست هستید. گفتم: آقا این حرفها چیست اقلاً بگویید طرفدار استالین هستم، طرفدار مائو هستم. خویینی ها گفت: شما اصلاً صلاحیت ندارید و اگر هم بخواهید در روزنامهتان برای کاندیداتوری ریاست جمهوری تبلیغ بکنید، حکم جلب شما صادر خواهد شد. گفتم: طبق کدام قانون؟ گفت: تنها کسانی حقدارند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند که با تقوا باشند، پرهیزگار و مومن باشند همین.»[29]
به هر حال در آخر پروژه ی اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران معلوم نشد که حجتالاسلام موسوی خویینیها بر اساس کدام اصل از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی که هنوز مرکب همه پرسی آن خشک نشده بود یا حُکم مکتوب آیتالله خمینی(ولایتفقیه) چنان در عرصه انتخابات ریاست جمهوری یکه تازی و میدان داری می کند و به خود این اجازه را میدهد که با آبرو و حیثیت کاندیداها بازی کند و نمایندگان طیفهایی از مردم ایران را آشغال، ساواکی، دیوانه، مجنون و فاقد صلاحیت اخلاقی بنامد. بماند که در آن زمان هیچکس با حذف ساواکیها و مجانین رسمی؛ البته به شرط آن که ساواکی بودن و دیوانه بودن آنها از نظر قانونی و پزشکی ثابت شده باشد مخالفتی نداشت و نيز بماند که حذف کاندیداهای فوق یا عدم حذف آنها هیچ اثری در روند پروژه ی انتخابات به همراه نداشت، از همه اینها گذشته این وظیفه قانونی وزارت کشور بود که صلاحیت افراد را بررسیکند، نه کسی که فقط تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری را، آنهم غیر قانونی، بدون هیچ حُکم قانونی و مکتوب در صدا و سیما به عهده اش گذاشته بودند. از همه عجیب تر اینکه حوزه علمیه قُم، اکثریت ائمه جمعه مراکز استانها، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، هم صدا و همراه با ایشان شدند و باز از همه اینها مهمتر اینکه آیتالله خمینی با آن که در سخنان رسمی خود؛ اختیار صلاحیت و انتخاب کاندیداهای ریاست جمهوری را به ملت واگذار کرده بود و در پیام مکتوب خود هم تأکید دو بارهاي به سخنان خود کرده بود و هنوز هم، بیش از یک هفته از سخنان و پیام ایشان نگذشته بود و مرکب آنهم، خشک نشدهبود؛ تعدادی از نامزدهای ریاست جمهوری را اشخاص بی عقل و منحرف نامید و تعداد124 کاندیدا را؛ اخلال و توطئه دانست. ایشان فراموش کرده بودند که حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی سرپرست وزارت کشور اسامی106 نامزد را به ایشان داده بود و آیت الله خميني بعد از آن، صلاحیت و انتخاب ریاست جمهور را به عهده ملت ایران واگذار کرده بود! و...
ــــــــــــــــــــــ
[1] اطلاعات 3/10/1358ص1
[2] کیهان 10/10/1358ص9
[3] کیهان 11/10/1358ص12
[4] کیهان 17/10/1358ص2
[5] کیهان 18/10/1358ص2
[6] اطلاعات 24/10/1358ص8
[7] کیهان 18/10/1358ص12
[8] همان منبع ص2
[9] انقلاب اسلامی 18/10/1358ص12
[10] حجتالاسلام سید محمد موسوی خویینیها متولد 1320 در قزوين، قبل از انقلاب پیش نماز مسجد مهدیه در نیاوران تهران بود. بعد از عزیمت آیت الله خمینی به پاریس سفر کرد و همراه ایشان به ایران بازگشت. پس از نماينده آيت الله خميني در صدا و سيما در سال1358، سپس رهبر دانشجويان پيروخط امام، و نايب رييس مجلس شوراي اسلامي در دوره‌ي اول، دادستان كل كشور تا سال 1368، سرپرست حجاج ايراني در عربستان به حُکم آیت الله خمینی، مدير مركز تحقيقات استراتژيك نهاد رياست جمهوري، بنيانگذار روزنامه سلام در بهمن 1369، دبير مجمع روحانيون مبارز و...
[11] اطلاعات 20/10/1358ص1
[12] کیهان 18/10/1358ص1
[13] همان منبع ص9
[14] کیهان 22/10/1358ص5
[15] اطلاعات 23/10/1358ص12
[16] اطلاعات 22/10/1358ص2
[17] کیهان 22/10/1358ص12
[18] اطلاعات 25/10/1358ص10
[19] اطلاعات 23/10/1358ص12
[20] اطلاعات 24/10/1358ص1
[21] انقلاب اسلامی 23/10/1358ص1
[22] کیهان 23/10/1358ص1
[23] همان منبع ص2
[24] همان منبع ص9
[25] انقلاب اسلامی 24/10/1358ص3
[26] اطلاعات 30/10/1358ص 1
[27] اطلاعات 2/11/1358ص2
[28] اطلاعات 30/10/1358ص2
[29] شوکت، حمید، 1386، نگاهی از درون به جنبش چپ ایران(گفتگو با ایرج کشکولی) تهران، نشر اختران، چاپ چهارم، صص199 و 200
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
