انتخاب بد

هنگامی که دیگر خیلی دیر شده چرا که بهترین گزینه‌ها را کنار گذاشته‌ایم، ما را ناگزیر می‌کنند که بین «بد» و «بد‌تر» انتخاب کنیم. ۹ روز بعد از سوء قصدهای ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ جورج بوش عالم و آدم را تهدید می‌کرد که «یا با ما هستید یا با تروریست‌ها». دو جنگ رخ داده است: افغانستان و سپس عراق که نتیجه آن‌ها را دیده‌ایم. در مالی هم می‌بایست از نو و شتابزده بین دو بدیل نفرت انگیز یکی را برگزید. آیا می‌توان قبول کرد که باندهای مسلح با اتکا به ایدئولوژی و کردار تاریک اندیشانه بتوانند بعد از حاکم کردن ارعاب بر شمال کشور مالی، اهالی جنوب را نیز مورد تهدید قرار دهند؟ در عین حال چگونه می‌توان این را نادیده گرفت که همیشه تحت عنوان انگیزهای بشردوستانه و با معرفی دشمنان سیاسی بعنوان خلاف کار و مجرم (طالبان در افغانستان به عنوان قاچاقچی تریاک و مبارزان فارک در کلمبیا تحت عنوان قاچاقچی کوکائین) دخالت‌های نظامی تقریبا همیشه توجیه می‌شوند و این تردید را به وجود می‌آورند که نکند سیاست‌های نواستعماری دوباره مستقر می‌شوند تا سرانجام به فاجعه جدید بیافرینند.

بیست ماه پس از قتل بن لادن، جسد «القاعده» همچنان می‌جنبد. وضعیت طالبان بهتراز پیش است و همانطور که «دومینیک دوویلپن» نخست وزیر پیشین فرانسه توضیح می‌دهد: «ورم‌های چرکین تثبیت تروریسم در افغانستان، عراق، لیبی و مالی رو به گسترش دارند، روابط خویش را تقویت کرده، نیروهای خود را متحد می‌کنند و عملیات مشترک متعددی را به پیش می‌برند (۱). به نظر می‌سرد که هر مداخله غرب به سود تندرو‌ترین گروه‌های جهادی تمام می‌شود که رقبای خود را به سوی کشمکش‌های بی‌پایان می‌کشانند. اجتمال دارد زرادخانه‌های لیبی که جنگ را درمالی تقویت کرده‌اند، در آینده سربازان بی‌نام و نشان جبهه‌های جنگ آینده آفریقا را مجهز کنند.

رئیس جمهور فرانسه اعلام می‌کند که» هر‌گاه پای حقوق ملتی، در اینجا مالی، در میان باشد و آن‌ها بخواهند آزاد و در جامعه‌ای دمکراتیک زندگی کنند فرانسه همواره آماده کمک است «و این چیزی نیست جز توجیه دخالت نظامی فرانسه در مالی. نقشه راهی چنین وسیع نمی‌تواند هدفش فقط» بازپس گیری «شمال اشغال شده مالی باشد بلکه بیشتر تامین امنیتی ست که مطالبات مشروع قبایل طوارق را نیز در این کشور شامل شود.

این تازه اول کار است... سپس، باید نسبت به پیمان‌های نظامی نگران بود که در هالهء بزرگی از ابهام و حذف مرزهای آفریقا بسته می‌شوند. این وضعیت ناشی از سیاست‌های نئو لیبرالی است که نه تنها دولت‌ها را بی‌اعتبار کرده بلکه کشاورزان و حتی سربازان را به فقر می‌کشانند. همین سیاست‌ها استخراج بیش از حد ثروت‌های زیرزمینی قاره سیاه را به دست شرکت‌های غربی (یا چینی) تشویق می‌کنند. باید همچنین پذیرفت که قاچاق بین المللی مواد مخدر، اسلحه و گروگان‌ها ممکن نیست مگر با شرکت قاچاقچیان و دلالان غیر آفریقایی. چنانکه سقوط قیمت جهانی پنبه، کشاورزان مالی را به خاک سیاه نشانده و خشکسالی» ساحل «در نتیجه افزایش دمای کره زمین تشدید شده است.

فهرستی از عوامل که خیلی جزئی آن‌ها را برشمردیم و در وضعیت عادی کمتر کسی به آن‌ها توجه می‌کند، نشان می‌دهد که» آزادی «مالی به دست ارتش‌های بیگانه ریشه‌های کشمکش آینده را دست نخورده باقی خواهد گذاشت. شرط می‌بندیم که هنگام جنگ بعدی دوباره از همه خواهند خواست که» انتخاب کنند «در حالیکه از پیش به همگان توضیح داده‌اند که دیگر گزینشی در کار نیست.

سرژ حلیمی سردبیرلوموند دیپلوماتیک، فوریه ۲۰۱۳