سال ٢٠١٣ تازه آغاز شده بود ، که “نسل جدید القاعده” مستقر در شمال ” کشور مالی” ، راهی پایتخت ، در جنوب شدند ، با این سودا که حکومت مرکزی “مالی ” را زیر سلطه خود گرفته و با این شیوه بر کشورهای “سا حلستان” یا “نوار ساحل” مسلط شوند (1) . “سا حلستان” شامل کشورهای سنگال، موریتانی ، جنوب الجزایر، نیجر، چاد ، سودان و اریتره می باشند .”سا حلستان” نواری است به طول ۱۰۰۰ کیلومترکه از اقیانوس آتلانتیک آغاز شده و تا دریای سرخ امتداد می‌یابد. اسلام گرایان در تلاش هستند که کلیه کشورهای «ساحلستان» را زیر پرچم اسلام درآورند.
ارتش فرانسه تازه به یاری “دولت مرکزی مالی ” رسیده بود که حادثه گروگان گیری تأسیسات گازی در الجزایر ، جهانیان را مبهوت و شگفت زده کرد .
حضور القاعده در آفریقا ، با توجه به وجود فقر گسترده و دردناک این قاره ، پرسش های نگران کننده ای را در پیش رو می نهد .
در این یادداشت تلاش می شود که از حضور نسل جدیدی از القاعده پرده برداشته شود و گذ ار به مرحله جدید این گروه بیان شود. و به این پرسش ها بپردازد که
آیا بهار عربی بستر مناسبی برای رشد و نمو گسترده القاعده جدید در جهان می باشد ؟
آیا اروپا و آمریکا شیوه مناسبی برای نابودی القاعده به پیش می برند ؟
چرا القاعده از یک سازمان تروریستی محلی ( لوکالی ) به یک سازمان جهانی (گلو بالی ) تبدیل شده است ؟
آیا می توان ادعا کرد که نسل جدید القاعده مرگبار ترین نسل القاعده است ؟
و پرسش های دیگر
……
پدر خوانده ها
دهه ١٩٩٠ ، آغاز پیدایش و تولد القاعده توسط بن لادن بود. زهدان و مکان رشد پدر خوانده های القاعده افغانستان بود .
در حادثه ١١ سپتامبر ٢٠٠١ نسل دوم القاعده اعلام موجودیت کردند . آنان دیگر به یک افغانستان واپسگرا رضایت نمی دادند . نسل دومی ها ی القاعده تمام جهان اسلام از پاکستان تا عراق را می خواستند .
کشته شدن بن لادن و به قدرت رسیدن ” الظواهری ” به عنوان مفتی اعظم و پیشوای القاعده ، و هجوم گسترده آمریکا به آنان ، ضرورت وجود نظم نوین و تشکیلات جدیدی را ایجاد می کرد . الظواهری و یارانش در ستیز با غرب شمشیرها را از رو بستند . آنا ن فرمان روایی نیمه دوم جهان را می خوا ستند و بر این باور هستند که مدیریت کره زمین را با احکام شریعت اسلامی به پیش ببرند. بهار عربی زمینه ساز پیدایش نسل سومی از القاعده شد.
نسل سومی ها
بهار عربی ، زهدان پیدایش نسل سوم القاعده بود . این نوزاد اگر نتوانست در مصر و تونس خود نمایی کند ، اما در سوریه پرچمدار اپوزیسیون شد .
انقلاب های عربی بهترین پناهگاه ها برای رشد و بالندگی “نسل سومی های القاعده” هست . می توان گفت که این مرگبار ترین نسل القاعده است که تاکنون ظهور کرده است. البته در مرکز این القاعده جدید، القاعده قدیمی همچنان به حیات خود ادامه می دهد. «ایمن الظواهری» هنوز در پاکستان پنهان است و همچنان مسیر راهبردی افراط گرایی تروریستی جهانی را تعیین می کند
سریع ترین رشد نسل سومی های القاعده جدید، در سوریه صورت گرفته است. القاعده در پوشش نام «جبهه النصره» اکنون به کشنده ترین عنصر حاضر در میان مخالفان دولت بشار اسد تبدیل شده است. برای القاعده، اسد و علویان هدف مناسبی هستند، زیرا شماری از گروه های اهل سنت، علویان را فرقه ای انحرافی از اسلام می دانند که باید نابود شوند. هرچند که گروهای اپوزیسیون در سوریه نا همگون و متفاوت هستند اما توانایی های القاعده در ساخت بمب و حملات انتحاری منحصر به فرد است؛ این گروه روز به روز قوی تر و مسلح تر می شود. ( به مقاله : ” چرا بشار اسد هنوز در قدرت است ؟” از همین قلم رجوع کنید ).2
اکنون وب سایت های وابسته به گروه های جهادی هر روزه گزارش می دهند که افراد وابسته به القاعده از عربستان سعودی، فلسطین و مصر، در نبردهای حلب و دمشق کشته یا به زعم خودشان «شهید» شده اند
بروس ریدل»، پژوهشگر مؤسسه «بروکینگز» ادعا می کند که ”
شعبه سوری القاعده، در تلاش بوده تا از اشتباهات نسل های گذشته این گروه درس بگیرد. این نسل جدید از به کار گیری نام رسمی القاعده خودداری کرده و در پی همکاری با دیگر گروه های اهل سنت است. این گروه کاملا مسلح است، از پایگاه هایی در عراق برای پشتیبانی و جذب نیرو استفاده می کند و از سلاح هایی که قطر و عربستان سعودی برای گروه های مخالف می فرستند نیز بهره می برد. رهبر این گروه، از نام مستعار «ابومحمد الجولانی» استفاده می کند که اشاره ای به بلندی های جولان است که تحت اشغال رژیم اسرائیل قرار دارد.
هر چه جنگ داخلی در سوریه ادامه پیدا کند، القاعده از هرج و مرج و قطب بندی فرقه ای بهره بیشتری می برد.
این گروه همچنین از سرایت خشونت از سوریه به لبنان، ترکیه، عراق و اردن ـ که اکنون اجتناب ناپذیر شده ـ نیز سود می برد.
. القاعده ، از انقلاب هایی که دیکتاتور ها را در تونس، مصر، لیبی و یمن برانداختند، شگفت زده شدند
ایدئولوژی خشونت گرایانه و تروریستی این گروه، نخست از سوی جنبش های انقلابی غیرخشونت آمیزی که در خاورمیانه و شمال آفریقا شکل گرفتند
به چالش کشیده شد ،
اما در سوریه ، حتی با حضور اپوزیسیون (نسبتا ) دموکراتیک و ملی همچون “شورای ملی سوریه ” در خارج کشور ، شوربختانه برنده این چالش ، “القاعده جدید ” می باشد .
در شمال آفریقا، “القاعده جدید ” با نام «القاعده مغرب اسلامی» (شعبه الجزایری از سازمان جهانی القاعده) ، توانستند خود را با یک گروه افراط گرای محلی در” کشور مالی” به نام «انصار دین» متحد کنند . این دو گروه با همکاری هم ، کنترل دو سوم شمال این کشور را در اختیار گرفتند. سرانجام ، وقتی آن ها تصمیم گرفتند به سمت پایتخت حرکت کنند، فرانسه با جت ها و نیروهای خود در این کشور مداخله کردند
و نیز “القاعده مغرب اسلامی” ، در لیبی و به ویژه در حوالی بنغازی نیز فعال است. شاخه ای از القاعده به رهبری «مختار بالمختار»، حملات گروگان گیری اخیر الجزایر را ، از لیبی ، سازماندهی کردند. بالمختار یکی از رهبران نسل اول القاعده است که توانسته جان سالم به در ببرد. وی فعالیت خود را در دهه ۱۹۸۰ در افغانستان و در همراهی با «عبدالله عظام»، متفکر جهادی آغاز کرد. وی یکی از پیروان قسم خورده «ابومصعب الزرقاوی»، بنیانگذار اردنی القاعده در عراق است که در سال ۲۰۰۶ عراق را تا آستانه جنگ داخلی پیش برد.
در مصر، یک شعبه دیگر از القاعده نسل سوم، در شبه جزیره سینا حضور دارد. قبایل «بدوین» که مدت ها در مصر تحت نظارت و فشار شدید بودند، پس از انقلاب و سقوط مبارک، در همراهی با زندانیان جهادی آزاد شده، حملات خود را علیه تأسیسات امنیتی و خط لوله گاز مصر به اسرائیل آغاز کردند. جهادی های سینا، خود را به “ظواهری” وفادار می دانند و گفته می شود، “ظواهری” حملات آن ها علیه اهداف اسرائیلی را هدایت می کند
در یمن، «القاعده شبه جزیره عربستان» از سقوط علی عبدالله صالح در راستای تسلط یافتن بر جنوب و شرق کشور استفاده کردند. هرچند پس از آن دولت توانست کنترل شماری از شهر ها را از آن ها پس بگیرد، اما آنان ، تابستان گذشته بار دیگر حملات خود را علیه اهداف امنیتی در صنعا، عدن و دیگر شهرهای بزرگ از سر گرفتند.
،القاعده عراق بسیار خشونت گرا است . القاعده عراق تلاش دارد از وجود اقلیت های سنی در مقابل دولت شیعه بهره ببرد. آنان پناهگاه های خود را در مناطق سنی نشین عراق بازسازی کرده و «ابوبکر البغدادی»، رهبر این گروه ،
حرکا ت تروریستی گسترده ای را سازماندهی می کند .
القاعده اکنون در جهان عرب، از همیشه قدرتمند تر و خشن تر است . براستی جهان با آنان چه خواهد کرد ؟ یا آنان با جهانیان چه خواهند کرد ؟؟
rezaalavim@yahoo.com
——————————————————————————————————————————————————————
واژه ” کشورهای ساحلستان ” را از آقای کوروش عرفانی وام گرفته ام – 1-
2-
http://iranma.us/iranma_a117/
